بریل اسپرانتو

بریل اسپرانتو به الفبای بریل ساخته‌شده برای زبان فراساخته‌ٔ اسپرانتو گفته می‌شود. یک مجلهٔ بریل اسپرانتو، به‌نام آورورو (به اسپرانتو: Aŭroro) (به معنی شفق) از سال ۱۹۲۰ تاکنون منتشر می‌شود، و مجله‌ای دیگر، تحت عنوان اِسپِرانتا لیگیلو (به اسپرانتو: Esperanta Ligilo) (به معنی لینک یا پیوند اسپرانتوئی) از سال ۱۹۰۴ تا به حال منتشر می‌گردد.

الفبا

الفبای بریل بنیادی برای حروف کلاه‌دار اسپرانتو توسعه داده شده‌است. کلاه یا کلاهک حروف اسپرانتو توسط اضافه کردن نقطهٔ ۶ (پائین سمت راست) به حرف بدون کلاه مربوطه، نشان داده می‌شود: ⠩ ĉ, ⠻ ĝ, ⠳ ĥ, ⠺ ĵ, ⠮ ŝ. بنابراین حرف ĵ همان شکل حرف استفاده نشدهٔ انگلیسی/فرانسوی ⠺ w را دارد؛ برای نوشتن w در اسامی خارجی، نقطهٔ ۳ اضافه می‌گردد: ⠾ w (به بخش بعدی نگاه کنید)

حرف ŭ اسپرانتو با تغییری در حرف u نشان داده می‌شود: نقطهٔ یک نقطهٔ ۴ می‌گردد: ⠬ ŭ.

در نتیجه الفبای بریا اسپرانتو به شرح زیر است.

a	b	c	ĉ	d	e	f
g	ĝ	h	ĥ	i	j	ĵ
k	l	m	n	o	p	r
s	ŝ	t	u	ŭ	v	z

بریل اختصاری (به انگلیسی: Contracted braille) به‌صورت محدودی استفاده می‌شود.

نوشتن حروف زبان‌های بیگانه

برای نوشتن حروفی که در الفبای اسپرانتو وجود ندارند، مانند: q, w, x, y, یا ä, ö, ü از اشکال زیر استفاده می‌شود:

q

w

x

y

ä

ö

ü

برای دیگر حروف خارجی دارای آکسان یا کلاه:

◌́ (and ő, ű from ö, ü)

◌̀, ◌̄

◌̃

◌̂, ◌̌

◌̈, ◌̇

◌̊, ◌̆

◌̧, ◌̨, ◌̣, ◌̩

◌̸, ◌̵, etc.

این قراردادها برای اسامی خارجی در بریل اسپرانتو مورد استفاده هستند. متون غیر از این، که به بریل دیگری هستند، با کد ⠐⠂ نشان داده می‌شوند.

سجاوندی (نقطه‌گذاری)

نقطه‌گذاری منفرد؛

(space)	،	' (abbr.)	.	?	!	;	:
*	/	...			-	—

آپوستروف و نقطهٔ مخفف‌ها با ⠄ نشان داده می‌شوند، که با نقطهٔ پایان جمله ⠲ متفاوت است.

نقطه‌گذاری زوجی؛

(outer quotes)	(inner quotes)
(...)	[ ... ]

اعداد

آپوستروف/نقطهٔ پایان جمله ⠄ برای گروه کردن ارقام در اعداد به کار می‌رود، مانند کاما در انگلیسی.

برای نشان دادن اعشاری هم در الفبای اسپرانتو هم در بریل اسپرانتو از کاما استفاده می‌شود، بنابراین:

100,000,000 در نوشتن انگلیسی

100,000,000 در نوشتن اسپرانتو

⠼⠁⠚⠚⠄⠚⠚⠚⠂⠚⠚ در بریل.

فرمت‌بندی

از حروف بزرگ فقط برای اسامی خاص استفاده می‌شود. در ابتدای جمله از آن‌ها استفاده نمی‌شود.

(digit)	(caps)	(emph.)	(span emphasis)
(alternative span emphasis)			(foreign braille text)

برای تأکید - حروف ایتالیک یا بولد (به انگلیسی: bold) - یک ⠸ ساده برای هریک از یک تا سه واژه استفاده می‌شود. برای متون طولانی‌تری که قرار است مورد تأکید قرار گیرند، دو راه وجود دارد: یا یک دونقطه (به انگلیسی: colon) ماقبل علامت تأکید ساده قرار می‌گیرد، ⠒⠸، و یک علامت اضافی ⠸ ماقبل آخرین واژهٔ مورد تأگید قرار می‌گیرد، یا علاامت ⠠⠄ قیل و بعد از متن مورد تأکید قرار می‌گیرد.

در بریل اختصاری (درجه ۲) (به انگلیسی: contracted (grade 2) braille)، علامت متفاوتی برای حروف بزرگ، ⠠ (نقطهٔ ۶) مورد استفاده قرار می‌گیرد. همانند اکثر نگارش‌های بریل، اسامی خاص مختصر نمی‌شوند، و واژه‌هائی که قبل‌شان این علامت قرار می‌گیرد در بریل اسپرانتو مختثر نمی‌شوند.

جستارهای وابسته

• بریل
• بریل فارسی
• اسپرانتو
• الفبای اسپرانتو
• جنبش اسپرانتو

پیوند به بیرون

• اتحادیه‌ی بین‌المللی اسپرانتودانان نابینا (به اسپرانتو: Ligo internacia de blindaj esperantistoj)