برپا خیز

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

برپا خیز یکی از سرودهای انقلابی معروف دورهٔ انقلاب ایران است که در قبل از انقلاب توسط کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی-اتحادیه ملی اجرا شد و سال ۱۳۵۷ دوباره اجرا شد و به محبوبیت زیادی دست یافت. آهنگ این سرود از سرود شیلیایی معروف «خلق متحد» اقتباس شده و شعر آن از علی ندیمی است.[۱] این سرود مدتی از رادیو و تلویزیون ایران پخش می‌شد، ولی پس از چندی، به دلیل حال‌وهوای کمونیستیِ آن، دیگر از رادیو و تلویزیون ایران پخش نشد.[۲]

این سرود در دهه فجر ۱۴۰۱ پس از سالها با همان ترانه اصلی مجددا از صدا و سیما پخش شد.

این سرود در سال ۱۳۹۵ توسط گروه سرود محراب تهران با همکاری خانه موسیقی بسیج و بسیج سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران بازسازی شد و با محتوایی متفاوت از نسخه اصلی، از صدا و سیما پخش شد.

همچنین این سرود طی خیزش ۱۴۰۱ ایران توسط جمعی از دانشجویان دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران، متناسب با شعار زن، زندگی، آزادی بازنویسی و در تاریخ ۷ آبان ۱۴۰۱ در ساختمان اصلی دانشکده موسیقی بازخوانی شد.[۳]

سرود خلق متحد (El pueblo unido jamás será vencido مردمِ متحد هرگز شکست نخواهند خورد) در سال ۱۹۷۳ توسط آهنگ‌سازِ شیلیایی، سرخیو اورتگا، ساخته شد. این سرود که به‌سرعت میان مردم شیلی معروفیت یافت، اندکی بعد و با وقوع کودتای آگوستو پینوشه در شیلی ممنوع شد.

متن سرود[ویرایش]

برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
چو در جهان قیودِ بندگیاگر فتد به پای مردمی
به دستِ توست به رأی مشتِ توسترهاییِ جهان ز طوقِ جور و ظلم
به پا کنیم قیامِ مردمیرها شویم ز قیدِ بندگی
چو در جهان قیودِ بندگیاگر فتد به پای مردمی
به دستِ توست به رأیِ مشتِ توسترهاییِ جهان ز طوقِ جور و ظلم
به پا کنیم قیامِ مردمیرها شویم ز قیدِ بندگی
هم‌پاییم، هم‌راهیم، هم‌رزمیم، هم‌سازیم
جان بر کف برخیزیم، برخیزیم پیروزیم
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
به هر کجا نشان ز ثروت استز حاصلِ تلاشِ کارگر است
زمین غنی ز رنجِ برزگرز همّتش شود ز دانه خرمنی
به پا کنیم قیامِ مردمیرها شویم ز قیدِ بندگی
اگر شود صدای ما یکیز خشمِ خود شرر به پا کنیم
بنای صلحِ جاوِدان نهیمبه پای خلق، چو جانِ خود فدا کنیم
به پا شود قیامِ مردمیرها شویم ز قیدِ بندگی
هم‌پاییم، هم‌راهیم، هم‌رزمیم، هم‌سازیم
جان بر کف برخیزیم، برخیزیم پیروزیم
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز...

متن سرود صدا و سیما[ویرایش]

سرود برپا خیز از گروه سرود محراب. شاعر: نیلوفر شادمهری[۴]

تو را یل قبیله زاده‌اندبه دوشت این علم نهاده‌اند
به دست توست سپاه شب اسیراراده کن نفس ز خار و خس بگیر
اگر علم کنون به دوش توستنوید حق به یک خروش توست
تو را یل قبیله زاده‌اندبه دوشت این علم نهاده‌اند
به دست توست سپاه شب اسیراراده کن نفس ز خار و خس بگیر
اگر علم کنون به دوش توستنوید حق به یک خروش توست
راهی شو ره روشن عزمت چون کوه‌آهن
جاری شو تا رعدت آتش زند به خرمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
تو وارث فتوح خیبریبرون شو از قیام حیدری
به تیغ خود به رهروان زدیز جا بکن سرای هر ستمگری
قدم بنه چنان پیمبریکه بشکند بتان دیگری
شبی پر از نشانه می‌رسدصدای جاودانه می‌رسد
نوید حق به حق عیان شودزمین پر از صدای آسمان شود
طلایه‌دار این سحر توییبر این نشانه مفتخر تویی
راهی شو ره روشن عزمت چون کوه آهن
جاری شو تا رعدت آتش زند به خرمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن

متن سرود زن، زندگی، آزادی[ویرایش]

سرود «برپاخیز، برای زن، زندگی، آزادی» بر اساس سرود برپا خیز توسط دانشجویان دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران خوانده شده‌است.[۵]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «گفتگو با علی ندیمی، دربارهٔ ترانهٔ «برپا خیز»، شاعر گمشدهٔ ترانه‌ای انقلابی». وبگاه رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۲۱ بهمن ۱۳۸۸.
  2. ««برپا خیز از جا کن» سرودی از دیار ویکتور خارا». رادیو زمانه. ۱۹ بهمن ۱۳۸۷.
  3. حسن اسدی زیدآبادی (۷ آبان ۱۴۰۱). «بازخوانی سرود برپا خیز توسط دانشجویان دانشگاه هنر». Twitter.
  4. «برپا خیز». ایران صدا.
  5. ««سرود آزادی» / برپاخیز برای زن زندگی آزادی». ایران امروز. ۳۱ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۲۲.

پیوند به بیرون[ویرایش]