برج شیشه اراک
| برج شیشه | |
|---|---|
 | |
| نام | برج شیشه |
| کشور | ایران |
| استان | استان مرکزی |
| شهرستان | اراک |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | بنای عمارتی |
| کاربری کنونی | تخریب شده‌است |
| دیرینگی | دوره قاجار |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۰۷۶ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۰ خرداد ۱۳۵۴ |
برج شیشه از بناهای قدیمی و معروف شهر اراک بود که در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار و همزمان با ساخت شهر سلطان آباد (اراک قدیم) ساخته شده بود. این بنا به صورت دوازده ترکی متشکل از سه طبقه جدا از هم تشکیل شده بود. دو طبقه بالای برج دارای تزئینات کاشی کاری و آجری بوده‌است. کف برج به صورت بیضی شکل ساده شده که قطر بزرگ آن ۱۲ متر و قطر کوچک آن ۸ متر بوده‌است. این برج به دلیل وجود تزئینات کاشی معقلی با طرح‌های لوزی شکل که در طوق آن وجود داشته‌است، در هنگام تابش آفتاب از دور درخشندگی خاصی داشت، بنابراین به برج شیشه معروف شد.[۱] این اثر با نام برج شیشه و عمارت ارگ قدیم در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۲]
خانه سپهدار نیز همزمان با برج و در نزدیکی آن احداث شد که باغ و فضای سبزی بزرگ و قابل توجه داشته‌است و دارای سرداب زیبایی بوده‌است که سقف آن با کاشی‌های گل و بوته، به صورت شمسه تزئین شده بوده و دارای طاقی دو پوسته بوده‌است.[۳]
تخریب بنا
[ویرایش]این بنا در سال ۱۳۳۴ خورشیدی با شماره ۱۰۷۶در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید، ولی در سال ۱۳۶۱ و بر خلاف قانون به همراه قسمتی از خانه سپهدار و عمارت نظمیه قدیم شهر اراک تخریب شد.
نمای یادبود
[ویرایش]هم‌اکنون برای یادبود، نمادی از برج در ابعاد کوچک‌تر در جنب میدان سرداران شهر اراک ساخته شده‌است.[۴] در تاریخ۳۱/۱/۹۰ در جلسه مشترک شورای شهر اراک، اداه کل میراث فرهنگی استان مرکزی و شهرداری اراک مقرر شد بر اساس شواهد و عکس‌ها این برج در محل قدیمی خود بازسازی شود.[۵]
هفته نامه برج شیشه
[ویرایش]در سال ۹۳ یکی از نشریات استان مرکزی بنام هفته نامه برج شیشه با مدیر مسئولی آرش عبدی شروع به انتشار کرد، مدیر مسئول این نشریه اعلام کرد دلیل نام گذاری این نشریه زنده نگه داشتن فرهنگ و تاریخ اراک است
منابع
[ویرایش]- ↑ محمد رحم دل، قاسم کاظمی دهقی (۱۳۸۳). سیمای میراث فرهنگی استان مرکزی. تهران: تولیدات فرهنگی سازمان میراث فرهنگی کشور. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۴۳۸-۹۷-۱.
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ داود نعیمی (۱۳۸۵)، «فصل سوم: دیدنی‌های باستانی و دینی»، افتخارآفرینان استان مرکزی، کومه، ص. ۷۷، شابک ۹۶۴-۲۵۹۸-۰۹-۴
- ↑ «نماد تاریخی برج شیشه اراک | خبرگزاری ایرنا». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ «شورای اسلامی شهر اراک». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۰ اوت ۲۰۱۲.
پیوند به بیرون
[ویرایش]