اگزون

اگزون یا بیانه توالی‌های نوکلئیک اسیدی هستند؛ که هرزمان به صورت رنا در آمدند؛ می‌توانند برای ساخت پروتئین به کار روند . جداسازی آن‌ها از اینترون‌ها به وسیله ی فر آیند پیرایش آران‌ای و اتصال اگزون‌ها به یکدیگر و حذف اینترون‌ها صورت می‌گیرد . حتی دیده شده‌است که گاهی بیانه‌های روی ژن‌های مختلف و دور از هم می‌توانند به یکدیگر متصل شوند.

تاریخچه

بیانه‌ها نواحی رمز دارِی هستند که اولین بار توسط شیمی دانی به نام Walter Gilbert در سال۱۹۷۸ کشف شدند او گفت :عقیده ی من این است که بعد از رونویسی قسمت‌هایی از رنا حذف شده و قسمت‌هایی نیز باقی می مانند و در رنای بالغ دیده می‌شوند قسمت‌های حذف شده اینترون و باقی‌مانده اگزون‌ها هستند . از متن بالا نتیجه می گیریم که قبل از ترجمه و ساخت پروتئین نواحی از آن برای ساخت آماده و سر هم بندی می‌شوند.

عملکرد

در بسیاری ازژن‌ها اگزون‌ها دارای نواحی ترجمه شونده هستند؛ که از روی آن‌ها پروتئین ساخته می‌شوند در انسان نواحی اگزونی کشف شده‌است که هیچ پروتئین از روی آن‌ها ساخته نمی‌شود. ابتدا و انتهای آن‌ها درای توالی بسیار مهمی است که به آن‌ها ۵' UTR و ۳' UTR می گویند این نواحی برای اتصال آن‌ها به یکدیگر در هنگام پیرایش آران‌ای بسیار مهم و حیاتی است . این نواحی برگردان نمی‌شوند و برای کنترل ترجمه و بالابردن نیمه عمر محصول رونویسی رمزهای دنایی نقش بسیار مهمی دارد.

فرایند اگزون زایی سبب تولید اگزون‌های جدید می‌شود که می‌تواند نتیجه ی جهش در اینترون‌ها باشد.

پلی سیسترونیک حالتی است که تعداد زیادی قاب خواندن یعنی نواحیبرگردان شوند پشت سر هم قرار می‌گیرند فاصله ی هر منطقه از منطقه ی قبلی بسیار کم است.

آزمایش یر روی اگزون‌ها

اگزون تراپی یا ژن تراپی تکنیکی در زیست‌شناسی مولکولی است؛ که به وسیله ی پردازش بر روی اگزون ـ اینترون‌ها ژن‌های جدید کشف می‌شوند. یک اگزون جدید برای بررسی اگزون مورد نظر به کار می‌رود.

پیوند به بیرون

• شکل نشانگذارهای اگزون-اینترون

منابع

• ویکی‌پدیا انگلیسی