اکسپکتورانت
اکسپکتورانت (به انگلیسی: Expectorant)
نامهای تجارتی : Coufex - Pectoramin - Pectorant
رده فارماکولوژیک: اکسپکتورانت(خلط آور)
رده بارداری: C
اشکال دارویی: شربت حاوی گایافنزین(خلط آور ضد سرفه)[۱] به میزان ۱۰۰ میلی‌گرم در ۵ سی‌سی، کلرفنیرامین مالئات(نوعی آنتی هیستامین خواب آور)[۲] میزان ۲ میلی‌گرم در ۵ سی‌سی و سودوافدرین(محرک ضعیف تا متوسط)[۳] کلراید به میزان ۳۰ میلی‌گرم در ۵ سی‌سی است.
- نکته: تا چند سال قبل، در شربت اکسپکتورانت به جای سودوافدرین از فنیل پروپانول آمین Hcl به میزان ۲ میلی‌گرم و سیترات سدیم به میزان ۱۹۷ میلی‌گرم و اسید سیتریک به میزان ۶۰ میلی‌گرم در هر ۵ سی‌سی استفاده می‌شد.فنیل پروپانول آمین اثرات شیدایی آور داشت. اسید سیتریک نیز همان جوهر لیمو بود که اثرات اسیدی- مضر زیادی داشت.
سیترات سدیم نیز طعم دهنده و نگهدارنده مواد غذایی بود.[۴]
مکانیسم اثر[ویرایش]
اکسپکتورانت از ترکیب سه دارو تولید شده‌است. این سه دارو عبارت‌اند از: گایافنزین، کلرفنیرآمین و سودوافدرین. برآیند اثر این داروها، سبب رقیق شدن خلط و بیرون‌آمدن آن از شش و راه‌های هوایی می‌شود.
از این سه دارو، گایافنزین سبب کاهش چسبندگی خلط و آسان شدن خروج آن می‌شود، کلرفنیرآمین با اثرهای آنتی هیستامینی خود تأثیر می‌گذارد و سودوافدرین به عنوان یک داروی آدرنرژیک و با اثرات سمپاتیک خود، به صورت یک ترکیب ضداحتقان عمل می‌کند. بدین ترتیب اکسپکتورانت در نهایت سبب تسکین سرفه‌های خشک و همچنین نرم‌شدن مخاط شش و تخلیه خلط می‌گردد.
موارد مصرف[ویرایش]
مورد مصرف این دارو، درمان علامتی سرفه و احتقان بینی ناشی از سرما خوردگی، آلرژی و عفونتهای تنفسی میباشد.
اکسپکتورانت برای کاهش غلظت و چسبندگی خلط و تسهیل خروج آن از ریه‌ها، کاهش موکوس ریوی و تبدیل سرفه‌های خشک به سرفه ترشحی و خلط آور استفاده می‌شود.
طریقه مصرف[ویرایش]
- دربالغین: ۵ تا ۱۰ میلی گرم (۵ تا ۱۰ سی سی) از راه خوراکی، هر ۶ ساعت تجویز می‌شود.
- درکودکان سنین ۶ تا ۱۲ سال : ۲٫۵ تا ۵ سی سی از راه خوراکی، هر ۶ تا ۸ ساعت تجویز می‌شود.
(تا حداکثر ۲۰ سی سی در روز)
- در کودکان سنین ۲ تا ۶ سال : ۱٫۲۵ تا ۲٫۵ سی سی از راه خوراکی، هر ۶ تا ۸ ساعت تجویز می‌شود.(تا حداکثر ۱۰ سی سی در روز)
موارد منع مصرف[ویرایش]
اگرچه هریک ازاجزاءاین فراورده، موارد منع مصرف مشخصی دارند، ولی بامقادیر بکاربرده شده در این فرمولاسیون منع مصرف قابل توجهی وجود ندارد.
- جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و پزودوافدرین مراجعه شود.
تداخلات دارویی[ویرایش]
مصرف هم‌زمان این فراورده باسایرترکیبات مضعف CNS (دستگاه عصبی مرکزی) موجب تشدید اثرات در هر دو گروه دارویی می‌شود.
- جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و پزودوافدرین مراجعه شود.
عوارض جانبی[ویرایش]
اگرچه هریک ازاجزاءاین فراورده، عوارض جانبی مشخصی دارند، ولی با مقادیر بکاربرده شده در این فرمولاسیون عارضه قابل توجهی ایجادنمی کنند.
- جهت اطلاع بیشتر به داروهای گایافنزین، کلرفنیرآمین و سودوافدرین مراجعه شود. {حالت تهوع.استفراغ.خواب الودگی. شکم درد. حساسیت پوستی. کهیر می توان اشاره کرد.}
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- راهنمای کاربرد داروهای ژنریک ایران، دکتر رامین خدّام، چاپ هفتم،۱۳۸۸، صفحات:۳۷۵
- فرهنگ جیبی داروهای ژنریک، دکتر حجت الله اکبر زاده پاشا، چاپ اول، صفحه :۸۹
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- اکسپکتورانت در وبسایت شرکت البرزدارو