اوو مورالس

اوو مورالس
در سپتامبر ۲۰۱۷
۸۰مین رئیس‌جمهور بولیوی
مشغول به کار ۲۲ ژانویه ۲۰۰۶ – ۱۰ نوامبر ۲۰۱۹
معاون رئیس‌جمهور	آلوارو گارسیا
پس از	ادواردو رودریگز
پیش از	جینین آنز موقت
اطلاعات شخصی
زاده	خوان اوومورالس آیما Juan Evo Morales Ayma ۲۶ اکتبر ۱۹۵۹ ‏(۶۰ سال) Isallavi، استان سود کاراناگاس، شهرستان اورورو، بولیوی
ملیت	بولیوی
فرزندان	۲
شغل	سیاستمدار
مذهب	کاتولیک
امضا
خدمات نظامی
وفاداری	بولیوی
خدمت/شاخه	Bolivian Army
سال‌های خدمت	۱۹۷۷-۱۹۷۸
یگان	Fourth Ingavi Cavalry Regiment

خوان اوو مورالس آیما (به اسپانیایی: Juan Evo Morales Ayma) معروف به ایوو (evo) یا اوو مورالس (به اسپانیایی: Juan Evo Morales Ayma) (زاده ۲۶ اکتبر ۱۹۵۹ در Isallavi) رئیس‌جمهوری پیشین کشور بولیوی بود.

زندگی‌نامه

اوو مورالس اصالتاً از بومیان آمریکای لاتین است. او در آغاز از پرورش‌دهندگان گیاه کوکا بود و پیش از به‌قدرت‌رسیدن، در مبارزات بومیان کشاورز کوکا علیه طرح مشترک آمریکا و بولیوی برای مبارزه با مواد مخدر نقش کلیدی داشت. او همچنین پس از رسیدن به قدرت، به مخالفت با طرح آمریکا برای مبارزه با مواد مخدر در بولیوی ادامه داد.

او رهبر حزب «حرکت به سوی سوسیالیسم» است که در زبان اسپانیایی کوته‌نوشت آن MAS به معنای «بیشتر» است. او در سال‌های اخیر همانند دیگر احزاب و گروه‌ها، در گیر جنگ‌های مربوط به نفت و گاز در این کشور بود که عموماً تحت عنوان جنبش‌های سوسیال شناخته می‌شوند.

مورالس در سال ۲۰۰۲ در انتخابات ریاست جمهوری در رتبه دوم قرار گرفت که برای احزاب سنتی شکست ناراحت‌کننده‌ای بود. او شکستش را به کارشکنی ایالات متحده علیه خود نسبت داد.

مورالس سرانجام در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۰۵ روی کار آمد. او بعد از سه دوره ریاست‌جمهوری، در سال ۲۰۱۹ و در پی اعتراض‌های گسترده به نتیجه انتخاباتی که او را برای چهارمین دوره رئیس‌جمهور بولیوی می‌کرد، و بعد از درخواست سران ارتش برای کناره‌گیری، از سمت خود کنار رفت و در مکزیک پناهنده شد.

سبک زندگی

رفتار مورالس با دیگر رئیس‌جمهوران پیشین در آمریکای لاتین متفاوت بود. برای نمونه وی در ۲۸ ژانویه ۲۰۰۶ حقوق خود را تا ۵۷ ٪ کاهش داد و به ۱٫۸۷۵ دلار در هر ماه رساند.

مورالس مجرد است و پیش از انتخابات ریاست جمهوری، آپارتمانی را با دیگر افسران MAS شریک بود و با خواهر خود زندگی می‌کرد. وی همچنین علاقه زیادی به انتخاب لباس داشت و اغلب از لباسهای خط دار راه‌راه در ملاقات‌هایش با رؤسای کشورهای جهان استفاده می‌کرد. وی در ملاقات‌های رسمی از پیراهن سفیدی بدون کراوات استفاده می‌کرد، که این مسئله در عصر مدرن در مورد مقامات ارشد آمریکای لاتین، امری بی‌سابقه‌است، همچنین، از یک ژاکت سیاه، که ژاکت کت هم نبود استفاده می‌کرد. ژاکتی که از جنس پشم آلپاکا به نام Chompa که در انگلیسی به ان ژاکت می‌گویند. این ژاکت در سرتاسر بولیوی فروخته می‌شود و سمبل لباس غیررسمی مردم است.

طبق گفته خود مورالس، وی اغلب با تیم‌های فوتبال محلی، فوتبال بازی می‌کند.

انتخابات سال ۲۰۰۵

اوو مورالس و معاون وی آلوارو گارسیا در حال واکس زدن

نوشتار اصلی: انتخابات ریاست جمهوری بولیوی

به دلیل افزایش نارضایتی‌ها و آشوب‌ها، رئیس‌جمهور وقت، کارلوس مسا استعفا داد و رئیس مجلس ادواردو رودریگز ولتز تصمیم گرفت تا انتخابات سال ۲۰۰۷ را در دسامبر ۲۰۰۵ برگزار کند. علاوه بر آن تظاهرات مردمی به رهبری مورالس فاکتور کلیدی و مهمی در برکناری رئیس‌جمهور بود.

در چهارم دسامبر سال ۲۰۰۵، مورالس با بدست آوردن ۳۲٪ کل آرا در رأس قرار گرفت، جرج کوایروگا حدود ۲۷٪ آراء و ساموئل دوریا حداقل آرا یعنی ۱۵٪ را به خود اختصاص دادند.

در ۱۴ دسامبر، مجله وال استریت، این‌طور گزارش کرد که اکثر آرایی که به مورالس ۴۶ ساله داده شده در حدود ۲۹ تا ۳۴ درصد جلوتر از رقیب محافظه کار نزدیک خود، جرج کیوروگا بوده‌است. بیش از ده هزار داور انتخابات به صحت انتخابات سوگند خوردند، اما رأی‌گیری مجددی در ۱۸ دسامبر برگزار شد. پس از شمارش آرا، همان‌طور که انتظار می‌رفت مورالس ۴۲ تا ۴۵ درصد آرا را به خود اختصاص داد در حالی که رقیبش ۳۳ تا ۳۷ درصد آرا را بدست آورده بود.

سرانجام، در ۲۲ دسامبر پس از شمارش ر سمی آرا ۵۳٫۸۹۹ ٪ از ۹۸٫۶۹۷ ٪ کل آرا شمارش شده به نفع مورالس بود.

بدین ترتیب مورالس، اکثریت آرا را بدست آورد و کشور را از سه راه: برقراری روابط با رؤسای شهری و احزاب، نیروی نظامی و نیروهای میانه‌رو به سوی سوسیالیسم پیش برد. یعنی برقراری روابط با جرج کوایروگا از حزب سوسیال دموکرات (podemos)، و ساموئل دوریا که تنها چند رأی با وی برای تصدی پست ریاست جمهوری اختلاف داشت، پیش برد. در ۲۱ اگوست، مورالس همتا و رفیق خود را به عنوان جانشین خود برای انتخابات ریاست جمهوری انتخاب کرد. اکوارو گراسیا نظریه‌پرداز چپ‌گرا، جامعه‌شناس، ریاضی‌دان و تحلیل گر مسائل سیاسی بود که هم دوش فیلیپ کوئیسپه در تاپک کاتاری گاریلا، (FGTK)، بخشی از ارتش، جنگیده بود.

نامزدی برای سومین دوره ریاست‌جمهوری

در سال ۲۰۰۸ مورالس قول داد که در انتخابات بعدی، انتخابات سال ۲۰۱۴، دیگر برای ریاست‌جمهوری نامزد نمی‌شود.

با این حال باز هم نامزد شد و پیروز شد.

در فوریه ۲۰۱۶ یک همه‌پرسی در بولیوی برگزار شد که آیا باید به مورالس اجازه داده شود برای دور چهارم ریاست‌جمهوری نامزد شود. او با فاصله اندکی در این رفراندوم شکست خورد.

با وجود این نتیجه، در دسامبر ۲۰۱۶ حزبش MAS، او را به عنوان نامزد این حزب در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۹ معرفی کرد. در نوامبر ۲۰۱۷ دیوان عالی عدالت بولیوی، بر خلاف قانون اساسی کشور، رای داد که همه سمت‌های انتخابی هیچ محدودیت دوره ندارند.

این دیوان در سال ۲۰۱۱، در دوره زمام‌داری مورالس، و برای این‌که جایگزین نظام قبلی دیوان عالی شود، تشکیل شد و اغلب اعضای آن هواداران مورالس بودند.

این نهاد قضایی در رای‌اش برای اجازه‌دادن به نامزدی مورالس برای دوره چهارم ریاست‌جمهوری، گفت که امپریالیسم و نفوذ آمریکا بر نتیجه همه‌پرسی مربوطه تاثیر گذاشته است.

انتخابات ۲۰۱۹ بولیوی

در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۹، مورالس با ۴۷.۱ درصد آرا در دور اول انتخابات ۲۰۱۹ بولیوی پیروز شد. این نتایج اعلام‌شده بلافاصله اعتراض‌برانگیز شد و به تظاهرات گسترده در کشور منجر شد. در ۹ نوامبر ۲۰۱۹، سازمان کشورهای آمریکایی یک نتیجه‌گیری اولیه از گزارشش را منتشر کرد که در آن می‌گفت در این انتخابات «به‌وضوح دست‌کاری شده است» و از جمله اسنادی از دست‌کاری و جعل امضا، و شواهدی از دست‌کاری گسترده در داده‌ها وجود دارد. روز بعد مورالس گفت انتخابات جدیدی برگزار می‌شود. پلیس به معترضان پیوست و در ۱۰ نوامبر، به گزارش نیویورک‌تایمز، «ژنرال ویلیامز کالیمن، فرمانده نیروهای نظامی بولیوی، گفت که سران ارتش معتقد اند که مورالس باید 'به خاطر مصلحت بولیوی ما' کنار برود تا 'آرامش و ثبات در کشور دوباره برقرار شود'.» در ۱۲ نوامبر مورالس به مکزیک رفت و آن‌جا پناه گرفت. مورالس، همراه با دولت‌های مکزیک، کوبا، نیکاراگوئه و دولت نیکلاس مادورو در ونزوئلا، می‌گویند کناررفتن او از قدرت در بولیوی، یک کودتا بوده است.

سیاست و خط‌مشی

مورالس پیش از تشکیل MAS (حزب سوسیالیستی) در مورد دخالت نیروهای بیگانه چنین گفت: بدترین دشمن بشریت کاپیتالیسم (نظام سرمایه‌داری ایالات متحده‌است) زیرا این کشور ما را به قیام علیه خودمان وایجاد آشوب و طغیان در برابر سیا ستهای دولت تحریک می‌کند. اگر تمامی ملت‌های جهان به این واقعیت اعتراف نکنند که دولت‌های ملی حداقل چیزها را برای تغذیه، آموزش و سلامت ارائه نمی‌کنند، همه روزه شاهد نقض حقوق اساسی انسانی خواهیم بود.</"plengish1 =نام مرجع>

مورالس همچنین در مورد ایجاد یک مجلس پایدار برای تغییر کشور وضع کرد و نیز وضع قانون جدید برای هیدروکربن برای ضمانت حداقل ۵۰٪ درآمد برای کشور را پیشنهاد داد. وی هم چنین به تحریکات ایالات متحده در ارتباط با محدوده تجارت آزاد آمریکا اشاره کرد و از آن به عنوان قراردادی برای قانونی کردن استعمار دیگر کشورها یاد کرد و از سخنان ریاست جمهوری ونزوئلا، هوگو چاوز برای بکاربردن اصطلاح محور خوبی‌ها بین بولیوی، کوبا و ونزوئلا که واشینگتن آن را محور شرارت اعلام کرده بود، حمایت کرد.

در مارس ۲۰۰۶، مورالس در ایالت سانتا کروس خبری را منوط به افزایش حداقل دستمزدها تا ۵۰٪ اعلام کرد که در حال حاضر ۴۵ یورو تنظیم شده که بعداً به ۶۷ یورو افزایش می‌یابد. مورالس پیش تر اعلام کرده بود که این میزان باید به ۱۰۰٪ برسد. اگرچه، شش نفر از هر ده کارگر، بخشی از اقتصاد غیررسمی کشور هستند، که در نتیجه تأثیر این افزایش را محدود خواهد کرد.

مورالس در اجرای تعهدات دولت برای پشتیبانی از بومیان این کشور مورالس اخیراً انجمنی را تشکیل داده تا قانون اساسی جدیدی را برای مردم بولیوی بنویسند.

ملی‌سازی صنعت گاز طبیعی

در سال ۲۰۰۵ به دنبال اعتراض‌های عمومی و شورش‌ها، کنزالو سانچز رئیس مجلس، لایحه‌ای را در مورد انرژی تصویب کرد که مالیات بر تولید از ۱۸٪ به ۳۲٪ افزایش یافت.

مورالس تصویب‌نامه‌ای را به امضاء رساند که برطبق آن استحصال گازهای طبیعی باید بر اساس قوانین ملی شدن باشد. بولیوی دومین کشور بزرگ صادرکننده گاز طبیعی در آمریکای جنوبی است که پس از ونزوئلا ۴۸٫۸ تریلیون متر مکعب گاز استخراج می‌کند. وی با دادن دستورهای لازم به ارتش و مهندسان YPFB، امنیت و انحصار تأسیسات تولیدات انرژی را بر عهده دولت گذاشت و یک مهلت شش‌ماهه به شرکت‌های خارجی برای تمدید قرارداد یا صرف نظر از مشارکت داد. نائب رئیس وی آلوارو گارسیا چنین گفته بود: درآمد مربوط به انرژی که در سال آینده نصیب دولت خواهد شد به مبلغی بالغ بر ۷۸۰ میلیون دلار خواهد رسید؛ که تقریباً شش برابر سال ۲۰۰۲ است. در میان ۵۳ شرکت خارجی که تحت تأثیر این قانون قرار گرفتند شرکت petrobras، از بزرگ‌ترین شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور بود که ۱۴٪ از استخراج گاز این کشور تحت نظارت این شرکت برزیلی بود. وزیر انرژی برزیل، سیلاس روندئو ضمن محکوم کردن این لایحه از آن به عنوان حرکتی غیر دوستانه و در تضاد با مناسبت‌های قبلی بین کشورش و بولیوی یاد کرد.

شرکت‌های گازی اگزان موبیل ایالات متحده، PETROBRUS, REPSOL YPF اسپانیا و شرکت فرانسوی توتال، از جمله شرکت‌های معروف در این کشور هستند. به گفته مجله رویترز پس از انعکاس فعالیت‌های نفتی بولیوی و انعقاد قرارداد با کشور ونزوئلا به عنوان بزرگترین کشور صادرکننده نفت، این کشور به پنجمین کشور بزرگ صادرکننده نفت تبدیل شده‌است و کشورهایی که با آن قرارداد می‌بستند به قانون مالیات عطف به ماسبق پیوستند. YPFB که هزینه سرویس و خدمات شرکت‌های نفتی خارجی را می‌پردازد پیشنهاد ۵۰٪ ارزش بر تولید را به شرکت‌ها داد، هرچند که این مصوبه نشان داد که شرکت‌هایی که دوتا از بزرگترین میادین گازی کشور را استخراج می‌کنند تنها ۱۸٪ دریافت کرده‌اند.

کوکا

از مدت‌ها پیش کوکا برای ساخت کوکایین استفاده می‌شد. مردم بومی منطقه اندیان، کوچاووایمارا از برگ‌های آن به عنوان این مکمل غذایی استفاده می‌کردند و آن را می‌جویدند و برای این برگ‌ها احترام زیادی قائل بودند. امروزه مصرف قانونی برگ‌های این گیاه، بخشی از زندگی روزمره مردم روستایی، کارگران و معدن کاران شده‌است. کوکا به‌طور قانونی و آزادانه برای فروش موجود است. افراد معروفی که چای کوکا می‌نوشیدند پاپ ژان پل دوم و پرنسس آنه بودند. گفته می‌شود طرح‌های بزرگ که به اسپانیایی «plan dignidad» گفته می‌شود، از جمله طرح‌های ایالات متحده، برای تولید کوکا به صفر در صد است.

به گفته مورالس، مشکل مربوط به مصرف کوکایین باید حل شود، اما این مسئله نباید با ریشه کنی این گیاه و نابود کردن آن توأم باشد، بلکه می‌توان این کار را از طریق دیگر، مثل فرستادن نیروهای نظامی به منطقه کاشت کوکا برای نظارت روی منطقه انجام داد. البته این نظریه با مخالفت NGOها به خاطر مغایرت با قوانین حقوق بشر مواجه شد.

علاوه بر حل مسائل و مشکلات مربوط به صنعت گاز کشور که مورالس آن را در شعارهای انتخاباتی خود تعهد کرده بود، اجرای سیاست ایالات متحده مبنی بر تولید نکردن کوکا نیز در رأس کار وی قرارگرفت؛ به عبارت دیگر ریشه کنی محصولات گیاه کوکا، به عنوان هدف مهم وی روی کار آمد.

اختلافات زیادی از نظر عملیات اجرایی در مورد قوانین مربوط به عدم استعمال مواد مخدر و همکاری بین کشورها در این راستا، بین ایالات متحده و بولیوی وجود دارد. اما مقامات رسمی هر دو کشور بر سر مبارزه علیه مصرف این مواد و قاچاق مواد مخدر توافق دارند. سین مک کرمک از دپارتمان دولتی ایالات متحده به حمایت از دولت بولیوی برای، پیشبرد سیاست‌های ضد مواد مخدر تأکید دارد. در این رابطه مورالس در جایی اظهار داشت: " در آینده هیچ کوکایینی در کار نخواهد بود، و نیز هیچ قاچاق موادی اما این بدان معنی نیست که کشت گیاه از بین برود. از نظر وی از بین رفتن کاشت این گیاه به معنای از بین رفتن گیاهان دارویی آیماراس و کواچاس (Cuechus)، خواهد بود.

تور جهانی

مورالس و رئیس‌جمهور برزیل، لوئز لولا سیلوا

از ۲۹ دسامبر سال ۲۰۰۵، مورالس تور گردشگری بین‌المللی را راه‌اندازی کرد و آن را به عنوان تور حد واسط بین آمریکای لاتین و جنوبی توصیف کرد.

طی دوهفته، مورالس با رؤسای چندین کشور همسایه برای جلب حمایت‌های سیاسی واقتصادی برای تغییر کشورش، ملاقات کرد. گفته می‌شود که این تور گردشگری، شکافی راکه بین این کشورها و کشورهای دیگر ایجاد کرده بود را تا حدی پرخواهد کرد؛ از جمله روابط بولیوی و آمریکا.

«خط زمانی تور گردشگری مورالس»

• ۳۰ دسامبر ۲۰۰۵، پس از برپایی مراسم پیروزی کوبا برای به قدرت رسیدن دموکرات‌ها، مورالس از شهر اورینوکو، بازدید کرد. پس از آن د رهاوانا میزبان ریاست جمهوری کوبا، فیدل کاستروشد وسند همکاری رابین بولیوی و کوبا بر سر مسائلی مثل آموزش و بهداشت به امضاء رساندند. مورالس طی صحبتهایش با وی، از فیدل کاسترو و چاوز به عنوان «فرمانده‌ها ی ارتش آ زادی آمریکا نام برد.»
• ۳ ژانویه ۲۰۰۶: وی در کاراکاس با چاوز ملاقاتی داشت. چاوز به وی پیشنهاد مبادله ۱۵۰۰۰۰ بشکه دیزل در هر ماه به جای وارد کردن این مقدار از کشورهای دیگر کرد، که در عوض به جای آن محصولات کشاورزی را از بولیوی وارد کند.
• ۴ ژانویه ۲۰۰۶: نخست‌وزیر اسپانیا لوئیز رادریگز زاپاترو، در کاخ مونکلوا با مورالس ملاقاتی داشت. وی در سند رسمی اعلام کرد که تا مبلغ ۱۲۰ میلیون یورو به این کشور وام پرداخت خواهد کرد.
• ۵ ژانویه ۲۰۰۶: مورالس با پادشاه جوان کارلوس در کاخ زارزوالا در اسپانیا ملاقات کرد. در این دیدار رسانه‌های جمعی اسپانیا در مورد نحوه لباس پوشیدن غیررسمی مورالس که کمی از جنس پشم الیاکا و رنگی که شبیه به لباس آمریکایی‌های بومی بود، انتقاد کردند.

در این ملاقات، خوزه ماریا ازنار، اعلام کرد که وی از (FAES) سرمایه شخصی خودش که این سازمان را به‌وجود آورده بود برای مبارزه علیه pp-pکاسترو، مورالس و چاوز استفاده خواهدکرد.

• ۶ ژانویه ۲۰۰۶: مورالس با رئیس‌جمهور فرانسه ژاک شیراک در پاریس ملاقات کرد. ژیراک تا زمانی که بولیوی از سرمایه‌های این کشور در بولیوی حفاظت کند، قول حمایت‌های سیاسی واقتصادی به وی داد.

همان روز مورالس با وزیر امور خارجه هلند، بن بات، ملاقاتی انجام داد و وی قول کمک ۱۵ میلیون یورویی در سال را به وی داد.

• ۷ ژانویه ۲۰۰۶: مورالس با خاویر سولانا در بروسلز ملاقاتی داشت که وی نیز در قبال حفاظت از سرمایه‌گذاران اروپایی در این کشور، قول حمایت‌های اقتصادی را داد.
• ۹ ژانویه ۲۰۰۶: مورالس با هوجینتائو و وزیر بازرگانی چین بو xilai ملاقات کرد. وی از کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و دولت چین دعوت کرد تا در پروژه‌های مربوط به استخراج گاز در این کشور سرمایه‌گذاری کنند و در ساخت تصفیه خانه‌های گازی در این کشور شریک شوند.
• ۱۰ ژانویه ۲۰۰۶: مورالس میزبان رئیس جمهوری آفریقای جنوبی تابو امبکی در پرتوریا شد. وی در این ملاقات مبارزات سیاهپوستان آفریقایی را در طول دوره آپارتاید با مبارزات بومیان آمریکایی در آمریکا مقایسه کرد.
• ۱۱ ژانویه ۲۰۰۶: مورالس با آرک بیشاب در دیسموند ملاقاتی انجام داد که از وی و رئیس‌جمهوری پیشین (فردریک کلرک) به عنوان افرادی فروتن و خونگرم نام برد.
• ۱۳ ژانویه ۲۰۰۶: مورالس ازکشور برزیل بازدید کرد و با رئیس‌جمهور آنجا، لوئیز لولا سیلوا ملاقاتی را انجام داد و از وی به عنوان برادر و رفیق خود نام برد. آن‌ها با یکدیگر قرار گذاشتند که تا زمانی که فقر از این کشور رخت ببندد با هم همکاری و مشارکت کنند.

مراسم افتتاحیه

در ۲۱ ژانویه ۲۰۰۶، مورالس ترتیب جشن بومی در محل مذهبی و روحانی تیوکو و محل باستانی کلمبیایی شهر تیراناکا را داد؛ جایی که وی به عنوان Apu Mallku یا رهبر عالی آیمارا مراسم تحلیف را به جای آورد و افراد بومی که از نژاد مورالس بودند و نیز احزاب و گروه‌های مختلف آمریکای لاتین و نیز کل جهان هدایای بسیاری را به وی اهدا کرده بودند. مورالس اینطور اظهار می‌داشت که این اولین بار است که آمریکایی‌های بومی (تاپک امارا) در بولیوی، قدرت مطلق (پادشاهی) را از ان خود کرده‌اند. این جشن با حضور رئیس‌جمهور اسلوونیا، جانز در نوزک برگزار شد.

در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۶ مورالس به‌طور رسمی در لاپاز، طی مراسمی با کمک رئیس‌جمهوری آرژانتین (نستور کیرشنر) و چاوز، قدرت را به دست گرفت.

رئیس‌جمهور شیلی، ریکاردو لاگاس، که کشورش از نظر دیپلماتیک با کشور بولیوی از گذشته دچار مشکل بود، نیز در این مراسم شرکت داشت و به‌طور خصوصی با وی ملاقات کرد. مورالس از برگزاری این مراسم به عنوان نقطه آغازی در برقراری روابط با دیگر کشورها و پایان استعمار این کشور نام برد.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Evo Morales». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.

پیوند به بیرون

• Bolivia after – مورالس نمی‌تواند دو ارباب داشته باشد MAS بولیوی پس از پیروزی
• چشم‌انداز مارکسیست در بولیوی
• Presidencia de la República de Bolivia
• Evo Morales y Bolivia (Spanish)
• مورالس و اتحاد در آمریکای لاتین
• مورالس: من تنها به قدرت مردم اعتقاد دارم.
• سایت مبارزات انتخاباتی Movimiento al Socialismo Bolivia (اسپانیایی)
• مصاحبه (در CounterPunch)
• MAS وبگاه (اسپانیایی)
• پروفایل: اوو مورالس در خبر بی‌بی‌سی
• RealClearPolitics.comاوو مورالس: پایانی طلایی، مقاله‌ای از (۲۰ دسامبر ۲۰۰۵)
• «رئیس‌جمهور ملی‌گرای بولیوی» از The Nationمقاله‌ای (۲۱ دسامبر ۲۰۰۵).
• «' سبک لباس اوو در بولیوی»
• «اولین رئیس‌جمهور بومی آمریکایی سوگند یاد کرد»
• WWW-VL: تاریخچه: بولیوی
• «آیا پاپ مواد مخدر می‌نوشید ؟» NACLA آرشیو دیجیتال
• "BBC خبر | Americas | گاز بولیوی تحت کنترل آمریکاً
• «نقش افراد بومی در بولیوی و سیاست‌های خارجی ایالات متحده در آمریکای لاتین»