انجمن صفاخانه
 | |
| شاهان قاجار | |
|---|---|
نام | دورهٔ پادشاهی |
۱۱۷۵–۱۱۶۱ | |
انجمن صفاخانه مکانی در محلهٔ جلفای اصفهان (محلهٔ ارامنهٔ اصفهان) جهت مناظره و گفتگوی ادیان بوده‌است که به همت آقا نجفی اصفهانی و حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی[۱] در سال ۱۲۸۱ شمسی برابر با جمادی‌الثانی ۱۳۲۰ قمری و ۱۹۰۲ میلادی[۲] تأسیس شده‌است در این مکان مبلغین مسیحی و نمایندگان مسلمانان به بحث و گفتگو می‌پرداختند.[۳] این مکان یکی از اولین مراکز گفتگوی ادیان و تمدن‌ها بوده‌است.
پیشینه و تأسیس[ویرایش]
جمعی از مبلغین مسیحی که از اروپا به هندوستان رفته، فارسی آموخته و کتب متعددی در رد اسلام چاپ کرده بودند، به اصفهان آمده و به مبارزهٔ علمی با اسلام پرداختند. سردستهٔ مبلغین مسیحی، شخصی موسوم به تیزدال بود. وی در محله جلفای اصفهان منزل گرفته بود و علمای اصفهان را به مناظره دربارهٔ دین مسیح و اسلام دعوت می‌کرد. کتابی را نیز در رد اسلام موسوم به ینابیع الاسلام منتشر ساخت.[۴] آقا نجفی اصفهانی و حاج آقا نورالله، درصدد مبارزه و مباحثه با آنها برآمدند. از این رو با همکاری رکن‌الملک شیرازی، داعی الاسلام برای مباحثه با آنان تعیین گردید. همزمان با انتخاب یک نفر برای مناظره و رد عقاید نصاری و مبلغین عیسوی، علمای اصفهان به رهبری آقا نجفی و حاج آقا نورالله، به تشکیل انجمنی به نام انجمن صفاخانه در محلهٔ جلفا دست زدند.[۵]
مجله الاسلام[ویرایش]
به فاصلهٔ سه ماه از تأسیس صفاخانه اولین شمارهٔ ماهنامهٔ «الاسلام» در رمضان ۱۳۲۰ قمری، سپتامبر ۱۹۰۳ میلادی منتشر شد. این مجله، سخنگوی انجمن صفاخانه بود. شرح مناظرات میان علمای شیعه و مبلغین مسیحی در این مجله درج می‌شد.[۶] تأثیر این اقدام فرهنگی تا آنجا ادامه یافت که نسخه‌های این مجله در لندن و بعضی پایتخت‌های اروپایی و هم چنین مصر، هند، حجاز و عثمانی مورد استفاده وسیع متفکرین مسلمان در برخورد با آرای مسیحیت و سایر ادیان قرار می‌گرفت.[۷] این مجله به همت و سردبیری سید محمدعلی داعی‌الاسلام، به چاپ می‌رسیده‌است و نسخ این نشریه به سایر شهرها و کشورهای دیگر ارسال می‌شده و حتی مسلمانان مقیم اروپا نیز از آن برای اثبات قدرت استدلال و عقلانیّت اسلامی استفاده می‌کردند. انتشار مجلهٔ الاسلام در دههٔ بعدی به دو زبان فارسی و اردو در سراسر شبه قاره هند، موج جدیدی از همزیستی و گفتگوی عقلانی بین اسلام و سایر مذاهب ایجاد کرد.[۶]
پانویس[ویرایش]
- ↑ سید فرید قاسمی، ماهنامه فرهنگی و هنری کلک، اسفند ۱۳۷۵، شماره ۸۴
- ↑ دکتر احمد شعبانی، فهرست روزنامه‌ها و مجله‌های اصفهان، ۱۳۸۵، صفحهٔ ۳۱
- ↑ موسی نجفی، اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت حاج آقا نورالله اصفهانی، ۱۳۸۴ صفحه۳۶–۳۵
- ↑ محمدصدرهاشمی، تاریخ جراید و مجلات ایران، ج۱، ص۲۳۹
- ↑ موسی نجفی، حکم نافذ آقانجفی، ۱۳۹۰ صفحه ۸۸–۹۰
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «کتاب"الاسلام"؛ یادآور اوّلین انجمن گفتگوی ادیان الهی». رویش نیوز.[پیوند مرده]
- ↑ موسی نجفی، اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت حاج آقا نورالله اصفهانی، چاپ سوم، صفحهٔ ۱۱۷