امپراطوری آزتک

اتحاد سه گانه (امپراتوری آزتک) Ēxcān Tlahtōlōyān امپراتوری آزتک
۱۴۲۸–۱۵۲۱
نشان آزتک برای دولتهای عضو اتحاد سه گانه آزتک حکاکی «تئوکالی جنگ مقدس» که نشان ملی آزتک‌هاست
بیشترین وسعت امپراتوری آزتک
پایتخت	تنوچتیتلان (دفاکتو)
دین(ها)	چند خداپرستی آزتک
حکومت	سلطه نظامی کنفدراسیونی از دولت ملتهای متحد
هوئتلاتانی تنوچتیتلان
• ۱۴۲۷–۱۴۴۰	ایتزکوتال (بنیانگذار اتحاد)
• ۱۵۲۰–۱۵۲۱	کواتموک (آخرین)
هوئتلاتانی تتسکوکو
• ۱۴۳۱–۱۴۴۰	نزاهوالکیوتل (بنیانگذار اتحاد)
• ۱۵۱۶–۱۵۲۰	کاکاماتزین (آخرین)
هوئتلاتانی تلاکوپان
• ۱۴۰۰–۱۴۳۰	توتوکوئیواتزین (بنیانگذار اتحاد)
• ۱۵۱۹–۱۵۲۴	تاتلیپان کویتزال (آخرین)
دوره تاریخی	دوران پیشاکلمبی عصر کاوش
• بنیانگذاری اتحاد	۱۴۲۸
• فتح اسپانیا	۱۳ آگوست, ۱۵۲۱
مساحت
۱۵۲۰	۲۲۰٬۰۰۰ کیلومترمربع (۸۵۰۰۰مایل‌مربع)
واحد پول	کوآچتلی کاکائو
پیشین پسین تنوچتیتلان Tlatelolco (altepetl) تلاکوپان Azcapotzalco Colhuacan (altepetl) تتسکوکو چالکو Xochimilco (altépetl) Xoconochco اسپانیای نو
امروز بخشی از	مکزیک

امپراتوری آزتک یا اتحاد سه گانه (ناوز کلاسیک: Ēxcān Tlahtōlōyān)، اتحادی از سه دولت ملت(آلتپتل) ناوز: تنوچتیتلان، تتسکوکو و تلاکوپان بود. این سه دولت ملت بر نواحی اطراف دره مکزیک از ۱۴۲۸ تا زمان شکست شان از کنکیستادورها و متحدان بومیشان تحت رهبری هرنان کورتس در ۱۵۲۱ حکمرانی می کردند.

اتحاد سه گانه از جناحهای پیروز جنگ داخلی بین شهر آزکاپوتزالکو و استانهای فرعی پیشینش پدید آمده بود. برغم ایده اولیه امپراتوری متشکل از سه دولت شهر خودمختار، تنوچتیتلان به سرعت از نظر نظامی برتری پیدا کرد. و در زمان رسیدن اسپانیایی ها در ۱۵۱۹ سرزمینهای اتحاد به‌طور موثری تحت سلطه تنوچتیتلان بود و دیگر متحدین نقشی فرعی داشتند.

اتحاد سه گانه اندکی پس از تشکیلش جنگهایی برای تسخیر سرزمینهای بیشتر به راه انداخت و قلمرو خود را گسترش داد. اتحاد در دوران اوج خودش کنترل بیشتر مناطق مرکزی مکزیک همچنین برخی مناطق دورتر از آمریکایی میانه مانند استان سوکونوسو ، برون بوم آزتک‌ها در نزدیکی مرز امروزی گواتمالا را بدست آورده بود. سلطه آزتک توسط کارشناسان هژمونیک یا غیر مستقیم توصیف شده است. آزتک‌ها حکمرانان شهرهای تسخیر شده را مادامی که به پرداخت باج نیم سال خود و همچنین تامین نیروهای نظامی در هنگام لزوم برای اتحاد ادامه می دادند بر سر کار باقی می گذاشتند. درعوض قدرت امپراتوری برای آنها حمایت و ثبات سیاسی به ارمغان می آورد و یک شبکه اقتصادی یکپارچه از سرزمینها و مردمان متنوع را که دارای استقلال محلی قابل توجهی بودند، تسهیل می کرد.

دین حکومتی امپراتوری چندخدایی بود که پانتئونی متنوع شامل دهها الهه را می پرستیدند. برخی از آنها چنان به‌طور گسترده به رسمیت شناخته شده بودند که در معبد مرکزی پایتخت تنوچتیتلان قرار می گرفتند. فرقه امپراتوری به‌طور به‌خصوص هویتزیلوپوچتلی بود، خدای برجسته و حامی جنگ مکزیکا. مردم در استانهای فتح شده مادامی که هدای امپراتوری هویتزیلوپوچتلی را به پانتئون محلی خود اضافه می کردند اجازه داشتند تا به‌طور آزادانه سنتهای مذهبی خود را حفظ و ادامه دهند.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Aztec Empire». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۲۱.