امامزاده قاسم (تهران)
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| امامزاده قاسم | |
|---|---|
 | |
| نام | امامزاده قاسم |
| کشور | ایران |
| استان | استان تهران |
| شهرستان | شهرستان شمیرانات |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | امامزاده |
| دیرینگی | دوره صفوی |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره صفوی |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۹۰۸ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۸ فروردین ۱۳۵۱ |
| قاسم | |
|---|---|
 ضریح امامزاده قاسم | |
| مدفن | گلاب‌دره، تجریش، شهرستان شمیرانات |
| همسر(ها) | لبابه بنت حمزه الشی احتکام بنت المیسن الشوی |
| فرزندان | عبدالرحمن شجری محمد بطحانی حمزه حسن عبیده خدیجه (همسر عبدالعظیم حسنی) |
| والدین |
|
| خویشاوندان | نتیجهٔ حسن مجتبی و پدر همسر عبدالعظیم حسنی |
بقعه امامزاده قاسم مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان شمیرانات، در مجاورت کوهستان شمیران واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۵۱ با شمارهٔ ثبت ۹۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
امامزاده قاسم در شمال منطقه شمیران و در روستای قدیمی «دژ علیا» واقع است. بنای اصلی امامزاده برجی هشت ضلعی است که هر ضلع آن از داخل ۲/۲۵ متر عرض دارد و از آجر ساخته شده‌است. این بقعه امروزه دارای صحن، ایوان، رواق و گنبد کاشی‌کاری است. اصل بنای بقعه را از قرن هفتم هجری دانسته‌اند. در زمان شاه تهماسب صفوی صندوقی با تاریخ ۹۶۳ هـ. ق بر روی مرقد نهاده شد.
طبق معتبرترین نظرات، این امامزاده، قاسم بن حسن بن زید بن حسن مجتبی می‌باشد که دختر او به نام خدیجه به همسری عبدالعظیم حسنی در می‌آید.[۲][۳][۴][۵][۶]
طبق گفته برخی از علما مانند فاضل دربندی در اسرار الشهادة و سرمایه‌ی ایمان،ابی مخنف و سید مرتضی رازی در بحرالانساب که در حالِ حاضر نسخه‌ی خطی این کتاب موجود هست، روضه‌خوان تبریزی در بحرالمصائب و مقتل فاضل هندی و امامزادگان ری، این بقعه، مدفن سر قاسم بن حسن هم هست که به دستور عمر بن سعد به نشانه‌ی پیروزی به ری فرستاده شد و پس از مصائب سخت در محل فعلی امامزاده قاسم دفن شد.
تاریخچه بقعه[ویرایش]
در زمان فتحعلی شاه قاجار این بقعه توسعه پیدا کرد و ایوانی رو به جنوب ساخته شد و ایوان شرقی تبدیل به رواق حرم شد. سپس گنبد کاشی‌کاری شده‌ای نیز بر فراز بارگاه احداث کردند و مرمت‌هایی نیز به دستور ناصرالدین‌شاه قاجار انجام گرفت. بیرون بقعه و در گوشه جنوب غربی بنای قدیم، هنوز طاق نماها و رومی‌های عهد صفویه مشهود است. گنبد بیرونی بنا پیازی شکل است و ساقه آن با پوششی از کاشی خشتی با نقوش هندسی و خطوط کوفی بنایی تزیین شده‌است. صندوق امامزاده در سال ۹۶۳ هـ. ق در سی و سومین سال پادشاهی شاه تهماسب صفوی روی مرقد نصب شد.
روزی صندوقچه چوبی اینگونه حک شده است:
(اسدالله الغالب علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، هذا المرقد الشریف و المقبر المنیف، صلوات الله علی مشرفها و هو سلطان المقربین و برهان المتقین و سلاله ائمه المعصومین صلوات الله علیهم اجمعین قاسم بن حسن بن امیرالمؤمنین، و یعسوب الدین، و این عم رسول رب العالمین)...
نگارخانه[ویرایش]
-
کشتگان مدفون در محوطه امامزاده -
نمای بیرونی امامزاده
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ عطاردی صفحهٔ ۹۷
- ↑ «حضرت عبدالعظيم حسني(ع)». www.pasokh.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۱۸.
- ↑ «عبدالعظیم حسنی رابهتر بشناسیم». www.bou.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۱۸.
- ↑ «زندگینامه حضرت عبدالعظیم حسنی معروف به شاه عبدالعظیم». معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت. ۲۰۲۱-۰۵-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۱۸.
- ↑ «درباره حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام». خبرگزاری ایلنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۱۸.
