اشلون

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اشلون در اصل نام اسم رمز برنامه دولتی برای برنامه نظارتی است که برای شنود الکترونیک و تحلیل شبکه بکار می‌رود.[۱] این برنامه توسط آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا و با همراهی چهار کشور کانادا، استرالیا، بریتانیا، و نیوزیلند بر پایه توافق یوکی‌یواس‌ای انجام می‌شود. بعدها اتحادیه امنیتی این پنج کشور، فایو آیز نامیده شد.از بند های مهم این قرارداد نظارتی همکاری گروه راسل بریتانیا و آیوی لیگ امریکا برای همکاری در تمامی زمینه های علمی بود. [۲][۳][۴]

کشورهای عضو توافق یوکی‌یواس‌ای:
ایالات متحده آمریکا
کانادا
استرالیا
بریتانیا
نیوزیلند

الگو:نظارت جهانی

برنامه اشلون در اواخر دهه ۱۹۶۰ (میلادی) برای نظارت بر ارتباطات دیپلماتیک و نظامی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی و همپیمانان آن در بلوک شرق در هنگام جنگ سرد پایه ریزی شد و رسما در سال ۱۹۷۱ آغاز به کار کرد.[۵][۶]

در پایان سده ۲۰ (میلادی)، این سامانه که "اشلون" نامیده می‌شد، فراتر از اهداف نخستین دیپلماتیک و نظامی خود رفت و با نظارت گسترده و جاسوسی صنعتی به "یک سامانه جهانی برای رهگیری ارتباطات فردی و تجاری" تبدیل شد.[۷]

پایگاه آرای‌اف من‌وید هیل در هروگت، یورک‌شر شمالی، انگلستان که بزرگترین پایگاه سامانه رهگیری اشلون است.

نام[ویرایش]

کمیته موقت پارلمان اروپا درباره سامانه رهگیری اشلون می‌گوید که "حتی اگر تعداد شواهد کم باشند، با توجه به مدارک و گفته‌های محکم افراد و سازمان‌های بسیار، از جمله منابع آمریکایی، به نظر می‌رسد احتمال اینکه نام اصلی این پروژه "اشلون" باشد بیشتر است". زیرا جامعه اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا از اسم رمزهای بسیار متفاوتی استفاده می‌کند.[۷] برای نمونه، آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) آنرا "کریپتون" می‌نامد.

مارگارت نیوزهام، کارمند پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا ادعا می‌کند که هنگامی که از ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۴ در سانی‌ویل، کالیفرنیا و آرای‌اف من‌وید هیل در هروگت، یورک‌شر شمالی در انگلستان برای لاکهید مارتین کار می‌کرد وظیفه او نصب و راه‌اندازی نرم‌افزارهای رهگیری سامانه اشلون بر روی رایانه‌های لاکهید مارتین بود.[۸] بر پایه گفته‌های او، در آن زمان، اسم رمز "اشلون" فقط نامی برای رایانه‌های شبکه آژانس امنیت ملی آمریکا بود. لاکهید این سامانه را "پی۱۴۵" نامید. نرم‌افزارها نیز "اسکیل‌ورث" و "سایِر" نامیده می‌شدند. ماهواره‌ای به نام "ورتکس"، ارتباطات را رهگیری می‌کرد. نگاره‌ای در اینترنت در دسترس است که تکه‌ای کنده شده از یک کاغذ با شرح وظایف کاری سامانه اشلون را نشان می‌دهد. در این نگاره، چندین نام دیگر که برای سامانه اشلون استفاده می‌شوند آورده شده است.[۹][۱۰]

روزنامه گاردین بریتانیا، توانایی‌های سامانه اشلون را به صورت زیر، جمع‌بندی کرده است:

شبکه‌ای جهانی از پایگاه‌های جاسوسی الکترونیک که می‌تواند تماس‌های تلفنی، دورنگار و رایانه‌ها را شنود کند. حتی می‌تواند حساب‌های بانکی را ردیابی کند. این اطلاعات در رایانه‌های اشلون نگهداری می‌شوند که می‌توانند شامل میلیون‌‌ها داده کاربران شخصی باشد.
البته همچنان اشلون به صورت رسمی وجود ندارد.[۱۱]

چگونگی کارکرد سامانه اشلون در مرکز آموزش یاکیما:
TOPCO = ترمینال عملیات کنترل
CCS = رایانه کنترل زیرسیستم
STEAMS = آزمایش سامانه، برآورد، تحلیل، و نظارت بر زیرسیستم
SPS = سیگنال پردازش زیرسیستم
TTDM = تفکیک‌کننده تله‌تایپ

گزارش‌ها و افشاگری‌ها[ویرایش]

افشاگری‌های عمومی (۱۹۷۲ تا ۲۰۰۰)[ویرایش]

در سال ۱۹۷۲، تحلیل‌گر آژانس امنیت ملی آمریکا، پری فل‌ووک (با نام مستعار "وینزلو پِک") برای خوانندگان مجله رمپارتز اطلاعات درباره اشلون و گستردگی سامانه شنود آن و تجربه کار خود در آنرا فاش کرد.[۱۲] همچنین او گفت که حمله اسرائیل به یواس‌اس لیبرتی (ای‌جی‌تی‌آر-۵)، عملی حساب‌شده بوده، و از وجود جنگ‌افزار هسته‌ای در اسرائیل در سال ۱۹۷۲، حضور گسترده کارکنان آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در قاچاق انسان و مواد مخدر در سراسر جهان، و عملیات آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) که به سوزاندن روستاهای چین توسط ملی‌گرایان تایوان انجامید پرده برداشت.[۱۳]

در ۱۹۸۲ جمیز بامفورد خبرنگار تحقیقی و نویسنده، کتاب قصر معما را نوشت. او در این کتاب، نگاه عمیقی به شیوه کار آژانس امنیت ملی آمریکا، و سپس یک آژانس فوق سری، و عملیات شنود با اسم رمز "شامراک" نوشت. آژانس امنیت ملی آمریکا از اسم رمزهای بسیاری استفاده می‌کرد و "شامروک" اسم رمز اشلون تا پیش از ۱۹۷۵ بود.[۱۴][۱۵]

در ۱۹۸۸ مارگارت نیوزهام، کارمند لاکهید مارتین تحت قرارداد با آژانس امنیت ملی آمریکا، فاش کرد که سامانه نظارت اشلون، رهگیری نمایندگان کنگره ایالات متحده آمریکا را نیز شامل می‌شود. او به یکی از نمایندگان کنگره گفت که تماس‌های تلفنی استروم تورموند (نماینده حزب جمهوری‌خواه (ایالات متحده آمریکا)) از سوی آژانس امنیت ملی آمریکا شنود می‌شوند. پس از آن بازرسان کنگره دریافتند که تمرکز بر مقامات رسمی دولت، یک موضوع اتفاقی نیست. بلکه از آغاز، بخشی از سامانه اشلون بوده است."[۱۶]

اعتراض‌ها به همکاری جاسوسی دفتر امنیت ارتباطات دولت نیوزیلند در سامانه اشلون

همچنین در ۱۹۸۸ دانکن کمپبل در نوشتاری با عنوان کسی دارد گوش می‌کند در مجله نیو استیتسمن توضیح داد که گردآوری فعالیت‌های شنود الکترونیک از طریق برنامه‌ای با اسم رمز "اشلون" انجام می‌شود.[۱۶] جیمز بامفورد شرح داد که اشلون مانند نرم‌افزار کنترل کننده‌ای است که ترافیک مخابراتی مردم عادی را گردآوری و توزیع می‌کند. این کار با استفاده از ماهواره‌های مخابراتی و گردآوری اطلاعات در پایگاه‌های زمینی این ماهواره‌ها انجام می‌شود.[۱۷]

در سال ۱۹۹۶ جزئیات سامانه اشلون در کتاب قدرت پنهان: نقش نیوزیلند در شبکه جاسوسی بین‌المللی نوشته روزنامه‌نگار نیوزیلندی نیکی هگر توضیح داده شد.[۱۸] دو سال بعد، پارلمان اروپا در گزارش "ارزیابی کنترل سیاسی و فناوری" خود از کتاب هیگر استفاده کرد.[۱۹]

در مارس ۱۹۹۹ برای نخستین‌بار یک مقام رسمی استرالیایی اعتراف کرد که گزارش روزنامه‌ها از توافق فوق محرمانه یوکی‌یواس‌ای درست است.[۲۰] مارتن بردی، رئیس اداره سیگنال‌های دفاعی (امروزه اداره سیگنال‌های استرالیا) به کانال ۹ این کشور گفت که بر پایه توافق یوکی‌یواس‌ای، استرالیا با سازمان‌های شنود الکترونیک همتای خود با دیگر کشورها همکاری می‌کند.[۲۱]

در سال ۲۰۰۰ جیمز وولسی، رئیس پیشین آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) تایید کرد که سازمان‌های اطلاعاتی امریکا از جستجوی کلیدواژه‌ها و سامانه‌های رهگیری برای نظارت بر کسب و کارهای اروپایی استفاده می‌کنند.[۲۲]

قانون‌گذاران آمریکایی از این ترسیدند که از سامانه اشلون برای نظارت بر خود شهروندان آمریکا هم استفاده شود.[۲۳] بر پایه نیویورک تایمز، سامانه اشلون چنان مخفی شده که حتی اثبات وجود آن بسیار سخت است.[۲۳] منتقدان می‌گویند که سامانه اشلون در زمان جنگ سرد مانند "برادر بزرگترِ بی‌دلیل" (به انگلیسی: Big Brother without a cause) پدید آمد.[۲۴]

آژانس امنیت ملی آمریکا تماس‌های دایانا، شاهدخت ولز را درست تا هنگام مرگ او در تصادف رانندگی رهگیری می‌کرد.[۲۵]

تحقیق پارلمان اروپا (۲۰۰۱-۲۰۰۰)[ویرایش]

در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ توانایی و پیامدهای برنامه اشلون از سوی کمیته‌ای منصوب پارلمان اروپا مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه آن در گزارشی در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.[۷] در ژوئیه سال ۲۰۰۰ کمیته موقتی برای تحقیق درباره شبکه نظارت سامانه رهگیری اشلون تشکیل شد.

پس از نهایی شدن گزارش تحقیق در مه ۲۰۰۱، نماینده‌ای به واشینگتن، دی.سی. رفت تا در چند نشست با مقام‌هایی از آژانس‌ها و وزارتخانه‌های آمریکایی زیر شرکت کند:

همه این نشست‌ها از سوی دولت آمریکا لغو شدند و نماینده کمیته مجبور به ترک کشور زودتر از زمان تعیین شده شد.[۲۶] بر پایه خبرنگار بی‌بی‌سی، در مه ۲۰۰۱ دولت آمریکا حتی هنوز از ابراز وجود برنامه اشلون خودداری می‌کرد.[۵]

در ژوئیه ۲۰۰۱ کمیته موقت اروپایی، گزارش نهایی خود را منتشر کرد[۲۷] و در ۵ سپتامبر ۲۰۰۱ پارلمان اروپا رای به پذیرش گزارش کمیته داد.[۲۸]

پارلمان اروپا گفت که واژه "اشلون" در بسیاری از موارد بکار رفته است. اما شواهد نشان می‌دهند که این نام، در اصل برای سامانه گردآوری داده‌های شنود الکترونیک استفاده می‌شود. گزارش، نتیجه گرفت که اشلون توانایی رهگیری و بررسی محتوای تماس‌های تلفنی، دورنگار، ایمیل و دیگر داده‌های ترافیک جهانی را از طریق رهگیری حامل‌های ارتباطی مانند مخابرات ماهواره‌ای، شبکه‌های تلفن ارتباط عمومی (که زمانی ترافیک اینترنت را منتقل می‌کردند) و مخابرات ریزموج دارد.[۷]

پایگاه "هار آویتال" یگان ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل در بلندی‌های جولان سوریه

تایید وجد اشلون در ۲۰۱۵[ویرایش]

بر اساس داده‌های فاش شده توسط ادوارد اسنودن به نشریه آنلاین اینترسپت در ۳ اوت ۲۰۱۵، برای نخستین‌بار بین ژانویه ۲۰۱۱ تا ژوئیه ۲۰۱۲ دو خبرنامه داخلی آژانس امنیت ملی آمریکا تایید کردند که این آژانس از نام "اشلون" استفاده می‌کند و در آن خبرنامه‌ها جزئیاتی از اهداف پروژه مشخص شد: اشلون بخشی از برنامه پوششی به نام برنامه پوششی بزرگتر به نام "فراستینگ" بود. فراستینگ در سال ۱۹۶۶ بدست آژانس امنیت ملی آمریکا برای گردآوری و پردازش داده از ماهواره‌های مخابراتی آغاز شده و دو زیر برنامه داشت:[۲۹]

  • ترانزیت: برای رهگیری ارتباطات ماهواره‌ای شوروی
  • اشلون: برای رهگیری ارتباطات ماهواره‌ای اینتل‌ست
ادوارد اسنودن

سازمان[ویرایش]

بر پایه ارزیابی پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۰، جامعه اطلاعاتی یوکی‌یواس‌ای شامل آژانس‌های شنود الکترونیک اعضای آن می‌شود:

گزارش پارلمان اروپا نتیجه‌گیری کرد که به نظر، اشلون نوعی روش دسته‌بندی ترافیک سیگنال گردآوری شده است تا ابزار تحلیل گسترده.[۷]

پایگاه‌های رهگیری ماهواره‌ای احتمالی[ویرایش]

در گزارش سال ۲۰۰۱ پارلمان اروپا، پایگاه‌های زمینی ذیل، در رهگیری ارتباطات ماهواره‌های مخابراتی نقش داشته یا دارند:[۷]

پایگاه هوایی میساوا در میساوا، آئوموری، ژاپن

دیگر پایگاه‌های احتمالا مرتبط[ویرایش]

این پایگاه‌ها در گزارش پارلمان اروپا به عنوان پایگاه‌هایی آورده شده‌اند که نمی‌توان مشخصا درباره آنها نظر داد:

فهرست پایگاه‌های شنود بر پایه اسناد فاش شده بدست ادوارد اسنودن

فهرست پایگاه‌های شنود بر پایه اسناد فاش شده بدست ادوارد اسنودن
توسط آمریکا اداره می‌شوند
کشور مکان گرداننده(ها) اسم‌رمز
 برزیل برازیلیا، ناحیه فدرال SCS
 آلمان پایگاه باد آیبلینگ GARLICK[۳۸]
 هند دهلی نو SCS
 ژاپن پایگاه هوایی میساوا LADYLOVE[۴۱]
 تایلند بانکوک (؟) LEMONWOOD[۴۲]
 بریتانیا آرای‌اف من‌وید هیل MOONPENNY[۴۲]
 ایالات متحده آمریکا پایگاه شوگر گروو TIMBERLINE[۴۵]
مرکز آموزش یاکیما JACKKNIFE[۴۲]
توآ باخا، پورتوریکو CORALINE[۴۲]
توسط آمریکا اداره نمی‌شوند (دیگر سازمان‌ها)
کشور مکان گرداننده(ها) اسم‌رمز
 استرالیا جرالدتون، استرالیای غربی STELLAR[۴۰]
داروین، قلمرو شمالی ؟[۴۰]
 نیوزیلند بلنهایم، نیوزیلند IRONSAND[۴۰]
 بریتانیا بود، کورنوال CARBOY[۴۵]
 قبرس پایگاه آییوس نیکولائوس SOUNDER[۴۹]
 کنیا نایروبی SCAPEL[۴۲]
 عمان SNICK[۴۲]

تاریخچه و مفاد[ویرایش]

توانایی رهگیری ارتباطات، بسته به رسانه مورد استفاده دارد که می‌تواند رادیو، ماهواره، ریزموج، سلولی، یا فیبر نوری باشد.[۷] در هنگام جنگ جهانی دوم و دهه ۱۹۵۰ (میلادی)، از امواج فرکانس بالا (موج کوتاه) رادیویی به طور گسترده‌ای برای ارتباطات دیپلماتیک و نظامی استفاده می‌شد[۵۰] و می‌شد آنها را از فواصل بسیار دور، رهگیری کرد.[۷] ظهور ماهواره‌های مخابراتی با مدار زمین‌ثابت در دهه ۱۹۶۰ میلادی امکانات جدیدی را برای رهگیری ارتباطات بین‌المللی فراهم کرد.

در ۱۹۶۴ برنامه شبکه اشلون از اهمیت ساقط شد. زیرا بسیاری از کشورها موافقت خود برای ایجاد سازمان بین‌المللی ارتباطات ماهواره‌ای (اینتل‌ست) را اعلام کردند. این سازمان جهانی، صاحب ماهواره‌های مخابراتی بسیاری بوده و آنرا اداره می‌کرد.[۲۰]

در ۱۹۶۶ نخستین ماهواره اینتل‌ست در مدار قرار گرفت. از ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۱ ستاد ارتباطات دولت بریتانیا شروع به اداره یک پایگاه سیگنال مخفی در مورونستو، نزدیک بود، کورنوال، انگلستان کرد. این پایگاه، ارتباطات ماهواره‌ای بر فراز اقیانوس اطلس و اقیانوس هند را رهگیری می‌کرد. مدت کوتاهی پس از آن، آژانس امنیت ملی آمریکا برای رهگیری ارتباطات ماهواره‌ای بر فراز اقیانوس آرام، پایگاه سیگنال دومی را در یاکیما نزدیک سیاتل، واشینگتن ساخت.[۲۰]

نخستین تجهیزات نصب شده در مرکز آموزش یاکیما

در ۱۹۸۱ ستاد ارتباطات دولت بریتانیا و آژانس امنیت ملی آمریکا ساخت نخستین شبکه گسترده جهانی را آغاز کردند. مدت کوتاهی پس از آن استرالیا، کانادا، و نیوزیلند به سامانه اشلون پیوستند.[۲۰] گزارش سال ۲۰۰۱ پارلمان اروپا می‌گوید: اگر کشورهای عضو یوکی‌یواس‌ای پایگاه‌های شنود را در مکان‌های گفته شده اداره می‌کنند، بنابراین آنها به همه تماس‌های تلفن، دورنگار، و ترافیک داده منتقل شده از طریق این ماهواره‌ها دسترسی دارند.[۷]

بسیاری از گزارش‌های اشلون، بر رهگیری ماهواره‌ای آن تمرکز می‌کنند. شواهد پیش از گزارش پارلمان اروپا نشان دادند که با وجود جدایی بین سامانه‌های آمریکایی-بریتانیایی اما همگی آنها در مکان‌هایی هستند که می‌توانند بر ارتباط‌های کابل‌های ارتباطی زیردریایی، مخابرات ریزموج، و دیگر روش‌ها نظارت کنند.[۵۱] گزارش پارلمان اروپا تاکید می‌کند که رهگیری ارتباطات خصوصی لزوما محدود به سازمان‌های اطلاعات خارجی آمریکا و بریتانیا نمی‌شود.[۷]

فیبر نوری، جایگزین ماهواره در ایجاد ارتباط صوتی یا انتقال نقطه‌به‌نقطه داده شده است.[۵۲] در سال ۲۰۰۶، ٪۹۹ ارتباطات صوتی و ترافیک داده از طریق فیبر نوری انجام شده است. سهم ماهواره‌ها در برقراری ارتباطات بین‌المللی به میزان بسیار زیادی کاهش یافته و در اروپای مرکزی بین ٪۰/۴ تا ٪۵ است.[۷] حتی در نقاط کمتر توسعه یافته جهان از ماهواره‌های مخابراتی برای برقراری ارتباط یک‌به‌چند مانند نمایه استفاده می‌شود.[۵۳] بنابراین بیشتر ارتباطات، دیگر نمی‌توانند از طریق ایستگاه‌های زمینی رهگیری شوند و تنها می‌توان با شنود ارتباطات مخابراتی کابل‌ها و رهگیری محدوده برد ریزموج‌ها (که تنها به میزان محدودی ممکن است) داده‌ها را گردآوری کرد.[۷]

ماشین‌کاران مرکز آموزش یاکیما

نگرانی‌ها[ویرایش]

روزنامه‌نگار بریتانیایی "دانکن کمپبل" و روزنامه‌نگار نیوزیلندی "نیکی هیگر" در دهه ۱۹۹۰ میلادی گفتند که آمریکا از ترافیک اشلون برای جاسوسی صنعتی، بیشتر از اهداف نظامی و دیپلماتیک استفاده می‌کند.[۵۱] آنها نمونه‌ای از آنرا دزدی فناوری توربین‌های باد بدون دنده ساخت شرکت انرکون آلمان[۷][۵۴] و فناوری سخنرانی توسعه داده شده توسط شرکت لرنوت و هاسپی بلژیک می‌دانند.[۵۵]

در سال ۲۰۰۱ کمیته موقت سامانه رهگیری اشلون به پارلمان اروپا پیشنهاد کرد شهروندان این کشورها برای حفاظت از حریم شخصی در ارتباطات خود، به طور مرتب از رمزنگاری استفاده کنند. زیرا جاسوسی اقتصادی از سامانه اشلون توسط آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا انجام می‌شود.[۷]

نویسنده آمریکایی "جیمز بامفورد" در دیدگاهی دیگر، به ممنوعیت‌های قانونی استفاده از ارتباطات رهگیری شده برای اهداف اقتصادی اشاره می‌کند. هرچند که درباره اینکه چگونه از ارتباطات رهگیری شده به عنوان بخشی از یک فرایند اطلاعاتی همه جانبه استفاده می‌شود به صورت جزئی توضیح نمی‌دهد.

پارلمان اروپا در گزارش خود گفت که از شبکه اشلون نه تنها برای رهگیری ارتباطات نظامی، بلکه برای رهگیری اقتصادی و فردی نیز استفاده می‌شود. در این گزارش به اشلون عنوان "مراقبی که مراقب دیگران است" داده می‌شود.[۷] در مه ۲۰۰۱ جیمز بامفورد هشدار داد که همچنان نظارتی بر اشلون وجود ندارد و این برنامه می‌تواند تبدیل به "پلیس اینترنتی مخفی، بدون دادگاه، هیئت منصفه، یا حق دفاع" شود.[۵۶]

آنتن‌های ذخیره‌گاه طبیعی سیلورمین در کیپ‌تاون آفریقای جنوبی

نمونه‌ها[ویرایش]

نمونه‌هایی از جاسوسی‌هایی که ادعا شده توسط اعضای فایو آیز انجام شده‌اند:

  • در ۱۹۸۳ سرویس اطلاعات امنیت کانادا به نیابت از نخست‌وزیر وقت بریتانیا مارگارت تاچر از دو عضو کابینه بریتانیا جاسوسی کرد.[۵۷]
  • آژانس امنیت ملی آمریکا تماس‌های دایانا، شاهدخت ولز را درست تا هنگام مرگ او در تصادف رانندگی با دودی فاید در پاریس در ۱۹۹۷ رهگیری و جاسوسی کرد. آژانس امنیت ملی آمریکا ۱۰۵۶ صفحه از اطلاعات طبقه‌بندی شده درباره دایانا را در دست دارد که به صورت فوق سری طبقه‌بندی شده‌اند. علت "فوق سری" بودن این اسناد این است که انتظار می‌رود افشای این اسناد می‌تواند ضربه بزرگی به امنیت ملی آمریکا وارد کند. ضربه وارده، به خاطر افشای رازهای دایانا نیست. بلکه منابع و روش‌های گردآوری اطلاعات آژانس‌های امنیتی آمریکا را فاش خواهد کرد.[۲۵] یک مقام رسمی آمریکایی پافشاری می‌کرد که رهگیری گفتگوهای دایانا "اتفاقی" بوده و او هرگز "هدف" شنود آژانس امنیت ملی آمریکا نبوده است.[۲۵]
  • آژانس‌های بریتانیایی، گفتگوهای کوفی عنان، هفتمین دبیرکل سازمان ملل متحد را شنود می‌کردند.[۵۸][۵۹]
  • آژانس‌های آمریکایی، جزئیات اطلاعات زیست‌سنجشی بان کی‌مون، هشتمین دبیرکل سازمان ملل متحد را گردآوری می‌کردند.[۶۰][۶۱]
  • در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی آژانس امنیت ملی آمریکا ارتباطات بین شرکت هوافضای اروپا «ایرباس» و خطوط هوایی ملی عربستان سعودی (هواپیمایی سعودی) را رهگیری کرد. به دنبال آن، در ۱۹۹۴ ایرباس یک قرارداد ۶ میلیارد دلاری با عربستان را از دست داد. زیرا آژانس امنیت ملی آمریکا مانند یک افشاگر اعلام کرد که مقامات ایرباس به مقامات عربستان سعودی رشوه داده‌اند تا قرارداد را تضمین کنند.[۶۲] در نتیجه، شرکت هوافضای آمریکایی مک‌دانل داگلاس (که امروز بخشی از بوئینگ است) به جای ایرباس برنده قرارداد چند میلیارد دلاری شد.[۶۳]
  • پس از آنکه آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) مانند یک افشاگر فاش کرد که شرکت آلکاتل-لوسنت (رقیب فرانسوی شرکت پیمانکار دفاعی آمریکایی ریتیون) به مقامات دولت برزیل برای بستن قراداد رشوه داده، شرکت ریتیون یک قرارداد ۳/۱ میلیارد دلاری با دولت برزیل برای نظارت بر جنگل‌های آمازون بست.[۶۴]
  • به منظور دست بالا داشتن آمریکا در قدرت چانه‌زنی با وزیر دارایی ژاپن ریوتارو هاشیموتو، در سال ۱۹۹۵ آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) گفتگوهای بین کارمندان دولتی ژاپنی و خودروسازان آن کشور تویوتا و نیسان را لو داد.[۶۵]
  • سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا در حین بحران موشکی کوبا تماس های نیکیتا خورشچف و فیدل کاسترو را کاملا تحت نظر و شنود داشت.
  • در حین دستگیری اعضای بلادز و کریپس در بریتانیا سازمان سیا تمامی تماس های این افراد در حین ورود به بریتانیا تحت شنود داشت.
  • سرویس مخفی بریتانیا توانست با استفاده از این شنود ها جاسوسان آمریکایی که در هاوانا آزاد کند ‌و یک گروه از آنها را به پورتوریکو (خاک آمریکا) و گروهی از آنان را به باهاما (خاک بریتانیا) فرستاد.پس از این اقدام CIA و MI6 تبادل اطلاعاتیشان ۴۸۰ درصد بیشتر از قبل شده.

کارکرد[ویرایش]

نخستین پایگاه زمینی آمریکایی ماهواره برنامه گردآوری اشلون در سال ۱۹۷۱ در یک مرکز آموزش و تیراندازی نظامی در نزدیکی یاکیما، ایالت واشینگتن ساخته شد. این پایگاه با اسم رمز "جک‌نایف" با سرمایه‌گذاری نزدیک به ۳/۲۱ میلیون دلار آمریکا و استخدام حدود ۹۰ نفر آغاز به کار کرد. ترافیک ماهواره به وسیله یک دیش ماهواره با قطر ۳۰ متر رهگیری می‌شد. در ۴ اکتبر ۱۹۷۴ این پایگاه به بهره‌بردای کامل با بیشترین ظرفیت خود رسید. این پایگاه با یک کانال معکوس امن تله‌تایپ به مرکز فرماندهی آژانس امنیت ملی آمریکا در فورت جورج جی. مید در ارتباط بود.[۲۹]

در ۱۹۹۹ پروفسور دزموند بال به کمیته دائمی مشترک سنای استرالیا گفت که از مجموعه پاین گپ (نزدیک آلیس اسپرینگز ایالت قلمرو شمالی) به عنوان پایگاهی زمینی برای شبکه رهگیری ماهواره‌ای استفاده می‌شود. گفته شده که این ماهواره‌ها با دیش‌های رادیویی بسیار بزرگ بین ۲۰ تا ۱۰۰ متر در یک مدار زمین‌ثابت قرار دارند. از دهه ۱۹۷۰ میلادی هدف اصلی این شبکه، نظارت بر سلاح‌های شوروی با سامانه دورسنجی، دفاع هوایی و دیگر توانایی‌های راداری، ارتباطات پایگاه‌های زمینی ماهواره‌ای و مخابرات ریزموج بر روی زمین بود.[۶۶]

پاین گپ نزدیک آلیس اسپرینگز در قلمرو شمالی (استرالیا)

در فرهنگ عمومی[ویرایش]

در همه قسمت‌های مجموعه تلویزیونی آلیاس به سامانه اشلون اشاره می‌شد.

آنتاگونیست‌ها در انیمه‌های دیجیمون تیمرز و دی-ریپر به وسیله اشلون ساخته شده بودند.

فیلم اکشن مهیج "توطئه اشلون" در سال ۲۰۰۹ بر پایه سامانه نظارتی اشلون ساخته شده است. فیلم، داستان یک متخصص رایانه آمریکایی به نام مکس پیترسون (شین وست) است که تلاش می‌کند پرده از راز یک توطئه مخفی که می‌خواهد جهان را به یک حکومت پلیسی یکپارچه تبدیل کند بردارد. پس از تعقیب از سوی یک مامور آژانس امنیت ملی آمریکا به نام ریموند برک (مارتین شین)، پیترسون تصمیم می‌گیرد که به مسکو پرواز کند.

بازی ویدئویی اسپلینتر سل تام کلنسی نیز از اشلون الهام گرفته است. شخصیت اصلی این سری بازی، "سم فیشر" است که یک مامور آموزش دیده وابسته به یک شاخه تخیلی آژانس امنیت ملی آمریکا به نام "اشلون سوم" است. پس از نسخه ششم بازی به نام "اسپلینتر سل تام کلنسی: فهرست‌سیاه" اشلون سوم با اشلون چهارم جایگزین می‌شود.

نمایه نشان‌دهنده چگونگی روابط بین آژانس امنیت ملی آمریکا و دیگر همکاران آن. کشورهای عضو توافق یوکی‌یواس‌ای جزء "شرکای دسته دوم" و کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) "شرکای دسته سوم" و دیگر همپیمانان غرب هستند:
آژانس امنیت ملی آمریکا و شرکای دسته دوم: شنود الکترونیک و همرسانی گسترده[۶۷]
آژانس امنیت ملی آمریکا و شرکای دسته سوم: شنود الکترونیک یک سویه برای آژانس امنیت آمریکا در عوض دریافت فناوری‌های نظارتی و پول نقد[۶۷]

در سال ۲۰۰۷ فیلم "اولتیماتوم بورن" بارها به اشلون اشاره می‌کند. در این فیلم، اشلون هنگام شنود یک تماس تلفنی بین یک خبرنگار و ویراستار خود به کلیدواژه "بلکبریار" بر می‌خورد و به یک پایگاه شنود آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در لندن پیام هشدار می‌فرستد.[۶۸] پس از آن، "پاملا لندی" معاون مدیر آژانس اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) برای نظارت بر شخصیت اصلی فیلم جیمز بورن، درخواست "بسته نظارتی اشلون" می‌کند.

در نخستین آلبوم گروه آلترناتیو راک "ترتی سکندز تو مارس" ترانه‌ای به نام اشلون وجود دارد. نام گروه طرفداران آنها نیز "اشلون" است. تاکنون برای اینکه چرا ترانه و گروه طرفداران آنها نیز "اشلون" نام‌گذاری شده توضیحی داده نشده است.

در سال ۲۰۰۰ بازی ویدئویی دئوس اکس، شنود الکترونیک دائدالوس و ایکاروس (بعدها هلیوس) اشاره به اشلون دارد.

مجموعه تلویزیونی ترسناک جنایی علمی–تخیلی مظنون که از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ از شبکه سی‌بی‌اس پخش شد در متن داستان خود از یک ابررایانه گردآورنده داده استفاده می‌کرد.

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. Given the 5 dialects that use the terms, UKUSA can be pronounced from "You-Q-SA" to "Oo-Coo-SA", AUSCANNZUKUS can be pronounced from "Oz-Can-Zuke-Us" to "Orse-Can-Zoo-Cuss".
    From Talk:UKUSA Agreement: "Per documents officially released by both the Government Communications Headquarters and the National Security Agency, this agreement is referred to as the UKUSA Agreement. This name is subsequently used by media sources reporting on the story, as written in new references used for the article. The NSA press release provides a pronunciation guide, indicating that "UKUSA" should not be read as two separate entities."(The National Archives)". Archived from the original on 2 May 2013. Retrieved 2012-10-10. (National Security Agency) بایگانی‌شده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine"
  2. "UK 'biggest spy' among the Five Eyes". News Corp Australia. 22 June 2013. Retrieved 19 October 2013.
  3. Google books – Echelon by John O'Neill
  4. "AUSCANNZUKUS Information Portal". auscannzukus.net. Archived from the original on 2012-02-20. Retrieved 1 February 2010.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ "Q&A: What you need to know about Echelon". BBC. 29 May 2001.
  6. Nabbali, Talitha; Perry, Mark (March 2004). "Going for the throat". Computer Law & Security Review. 20 (2): 84–97. doi:10.1016/S0267-3649(04)00018-4. It wasn't until 1971 that the UKUSA allies began ECHELON
  7. ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ ۷٫۱۰ ۷٫۱۱ ۷٫۱۲ ۷٫۱۳ ۷٫۱۴ Schmid, Gerhard (11 July 2001). "On the existence of a global system for the interception of private and commercial communications (ECHELON interception system), (2001/2098(INI))" (pdf – 194 pages). European Parliament: Temporary Committee on the ECHELON Interception System. Retrieved 5 January 2013.
  8. Elkjær, Bo; Kenan Seeberg (17 November 1999). "ECHELON Was My Baby". Ekstra Bladet. Archived from the original on 15 June 2006. Retrieved 17 May 2006. "Unfortunately, I can't tell you all my duties. I am still bound by professional secrecy, and I would hate to go to prison or get involved in any trouble, if you know what I mean. In general, I can tell you that I was responsible for compiling the various systems and programs, configuring the whole thing and making it operational on mainframes"; "Margaret Newsham worked for the NSA through her employment at Ford and Lockheed from 1974 to 1984. In 1977 and 1978 Newsham was stationed at the largest listening post in the world at Menwith Hill, England ... Ekstra Bladet has Margaret Newsham's stationing orders from the US Department of Defense. She possessed the high security classification TOP SECRET CRYPTO."
  9. Goodwins, Rupert (29 June 2000). "Echelon: How it works". ZDNet. Retrieved 28 January 2014.
  10. Campbell, Duncan (25 July 2000). "Inside Echelon". Heise Online. Retrieved 28 January 2014.
  11. Perrone, Jane (29 May 2001). "The Echelon spy network". The Guardian. Retrieved 28 January 2014.
  12. David Horowitz (August 1972). "U.S. Electronic Espionage: A Memoir". Ramparts. 11 (2): 35–50. Retrieved April 21, 2017.
  13. "Ramparts interview". Cryptome archive. 1988. Retrieved April 21, 2017.
  14. Bamford, James (1982). The Puzzle Palace: A Report on America's Most Secret Agency. Houghton Mifflin. ISBN 0-14-006748-5.
  15. "Puzzle Palace excepts". Cryptome archive. Retrieved April 21, 2017.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Campbell, Duncan (12 August 1988). "Somebody's Listening" (PDF). New Statesman. Archived from the original (PDF) on 14 June 2013. Retrieved 27 November 2013.
  17. Bamford, James (2002). Body of Secrets. Anchor. ISBN 0-385-49908-6.
  18. Duncan Campbell (1 June 2001). "Echelon Chronology". Heise Online. Retrieved 19 December 2013.
  19. Wright, Steve (6 January 1998). "An Appraisal of Technologies of Political Control" (PDF). European Parliament. Retrieved 28 January 2014.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ Duncan Campbell. "Echelon: World under watch, an introduction". ZDNet. Retrieved 19 December 2013.
  21. Duncan Campbell and Mark Honigsbaum (23 May 1999). "Britain and US spy on world". The Observer. Retrieved 19 December 2013.
  22. R. James Woolsey (17 March 2000). "Why We Spy on Our Allies". The Wall Street Journal.
  23. ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ Niall McKay (27 May 1999). "Lawmakers Raise Questions About International Spy Network". The New York Times. Retrieved 19 December 2013.
  24. Suzanne Daley (24 February 2000). l "An Electronic Spy Scare Is Alarming Europe". The New York Times. Retrieved 19 December 2013. {{cite news}}: Check |url= value (help)
  25. ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ Vernon Loeb (12 December 1998). "NSA Admits to Spying on Princess Diana". The Washington Post.
  26. ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ ۲۶٫۲ ۲۶٫۳ Roxburgh, Angus (11 May 2001). "EU investigators 'snubbed' in US". BBC. Retrieved 28 January 2014.
  27. "Report on the existence of a global system for the interception of private and commercial communications (ECHELON interception system) (2001/2098(INI))". European Parliament. 11 July 2001. Retrieved 10 September 2013.
  28. "Report: Echelon exists, should be guarded against". USA Today. Associated Press. 5 September 2001. Retrieved 7 February 2014.
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ The Northwest Passage, Yakima Research Station (YRS) newsletter: Volume 2, Issue 1, January 2011 & Volume 3, Issue 7, July 2012.
  30. Le Monde Diplomatique, September 2010
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ Eames, David (19 March 2010). "Waihopai a key link in global intelligence network". The New Zealand Herald. Retrieved 28 January 2014. Both Waihopai and the Tangimoana radio listening post near Palmerston North have been identified as key players in the United States-led Echelon spy programme.
  32. Stupak, edited by David S. Greisler, Ronald J. (2007). Handbook of technology management in public administration. CRC/Taylor & Francis. p. 592. ISBN 1420017012. {{cite book}}: |first= has generic name (help)
  33. Beddow, Rachel. "Teufelsberg, Berlin's Undisputed King Of Ghostowns, Set For Redevelopment". NPR. Retrieved 28 January 2014. The Teufelsberg mission is still shrouded in secrecy, but it's generally agreed that the station was part of the ECHELON network that listened in to the Eastern Bloc.
  34. "Teufelsberg mirrors Berlin's dramatic history". Deutsche Welle. Retrieved 28 January 2014. More than 1,000 people are said to have worked here around the clock, every day of the year. They were part of the global ECHELON surveillance network.
  35. According to a statement by Terence Dudlee, the speaker of the US Navy in London, in an interview to the German HR (Hessischer Rundfunk) "US-Armee lauscht von Darmstadt aus". Archived from the original on 30 June 2007. Retrieved 19 August 2016. (German), hr online, 1 October 2004
  36. ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ Roberto Kaz e José Casado. "Capitais de 4 países também abrigaram escritório da NSA e CIA". O Globo (به پرتغالی). Retrieved 31 January 2014.
  37. ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ Hubert Gude, Laura Poitras and Marcel Rosenbach. "German Intelligence Sends Massive Amounts of Data to the NSA". Der Spiegel. Retrieved 31 January 2014.
  38. "Cover Story: How the NSA Targets Germany and Europe". Der Spiegel. Retrieved 31 January 2014.
  39. ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ "US spy centre in India too". Deccan Chronicle. 30 October 2013. Archived from the original on 2 February 2014. Retrieved 31 January 2014.
  40. ۴۰٫۰۰ ۴۰٫۰۱ ۴۰٫۰۲ ۴۰٫۰۳ ۴۰٫۰۴ ۴۰٫۰۵ ۴۰٫۰۶ ۴۰٫۰۷ ۴۰٫۰۸ ۴۰٫۰۹ Dorling, Philip. "Singapore, South Korea revealed as Five Eyes spying partners". The Sydney Morning Herald. Retrieved 30 January 2014.
  41. "Document 12. "Activation of Echelon Units," from History of the Air Intelligence Agency, 1 January - 31 December 1994, Volume I (San Antonio, TX: AIA, 1995)". George Washington University. The second extract notes that AIA's participation in a classified activity "had been limited to LADYLOVE operations at Misawa AB [Air Base], Japan." {{cite web}}: |access-date= requires |url= (help); Missing or empty |url= (help)
  42. ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ ۴۲٫۲ ۴۲٫۳ ۴۲٫۴ ۴۲٫۵ "Eyes Wide Open" (PDF). Privacy International. p. 11. Archived from the original (PDF) on 6 January 2014. Retrieved 31 January 2014.
  43. Norton-Taylor, Richard (1 March 2012). "Menwith Hill eavesdropping base undergoes massive expansion". The Guardian. Retrieved 31 January 2014.
  44. Steelhammer, Rick (4 January 2014). "In W.Va., mountains of NSA secrecy". The Charleston Gazette. Retrieved 31 January 2014.
  45. ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ Laura Poitras, Marcel Rosenbach and Holger Stark. "Friendly Fire: How GCHQ Monitors Germany, Israel and the EU". Der Spiegel. Retrieved 31 January 2014.
  46. Troianello, Craig (4 April 2013). "NSA to close Yakima Training Center facility". The Seattle Times. Archived from the original on 19 February 2014. Retrieved 31 January 2014.
  47. Roberto Kaz and José Casado. "Capitais de 4 países também abrigaram escritório da NSA e CIA". O Globo (به پرتغالی). Retrieved 31 January 2014.
  48. ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ ۴۸٫۲ ۴۸٫۳ Nick Hopkins and Julian Borger (1 August 2013). "Exclusive: NSA pays £100m in secret funding for GCHQ". The Guardian. Retrieved 31 January 2014.
  49. Squires, Nick (5 November 2013). "British military base in Cyprus 'used to spy on Middle East'". The Daily Telegraph. London. Retrieved 31 January 2014.
  50. The Codebreakers, Ch. 10, 11
  51. ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ For example: "Nicky Hager Appearance before the Euro ean Parliament ECHELON Committee". April 2001. Retrieved 2 July 2006.
  52. "NSA eavesdropping: How it might work". CNET News.com. Retrieved 27 August 2006.
  53. "Commercial Geostationary Satellite Transponder Markets for Latin America : Market Research Report". Retrieved 27 August 2006.
  54. Die Zeit: 40/1999 "Verrat unter Freunden" ("Treachery among friends", German), available at "Zeit.de". Archived from the original on 9 October 2008. Retrieved 2007-08-19.
  55. "Amerikanen maakten met Echelon L&H kapot". daanspeak.com. 30 مارس 2002. Archived from the original on 21 March 2012. Retrieved 28 March 2008. (Google's translation of the article into English).
  56. Bustillos, Maria (9 June 2013). "Our reflection in the N.S.A.'s PRISM". The New Yorker. Retrieved: 2013-10-12.
  57. "Thatcher 'spied on ministers'". BBC. 25 February 2000.
  58. "UK 'spied on UN's Kofi Annan'". BBC. 26 February 2004. Retrieved 21 September 2013.
  59. PATRICK E. TYLER (26 February 2004). "Ex-Minister Says British Spies Bugged Kofi Annan's Office". The New York Times. Retrieved 21 September 2013.
  60. "US diplomats spied on UN leadership". The Guardian. Retrieved 27 August 2013.
  61. Marcel Rosenbach and Holger Stark. "Diplomats or Spooks? How US Diplomats Were Told to Spy on UN and Ban Ki-Moon". Der Spiegel. Retrieved 27 August 2013.
  62. "Echelon: Big brother without a cause". BBC News. 6 July 2000. Retrieved 27 August 2006.
  63. "Airbus's secret past". The Economist. 14 June 2003. Retrieved 15 October 2013.
  64. "Big Surveillance Project For the Amazon Jungle Teeters Over Scandals". The Christian Science Monitor. Retrieved 15 October 2013.
  65. David E. Sanger and Tim Weiner (15 October 1995). "Emerging Role For the C.I.A.: Economic Spy". The New York Times. Retrieved 15 October 2013.
  66. "Pine Gap" (PDF). Archived from the original (PDF) on 8 June 2011. Retrieved 19 August 2016., Official Committee Hansard, Joint Standing Committee on Treaties, 9 August 1999. Commonwealth of Australia.
  67. ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ "They're Listening To Your Calls". Bloomberg Businessweek. 30 May 1999. {{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
  68. Gunn, Angela. "Security goes to the movies: The Bourne Ultimatum". Computerworld. Retrieved 30 April 2014.

منابع[ویرایش]