استعاره مصرحه

استعاره مصرحه یا تصریحیه که از آرایه‌های ادبی است، ذکر مشبّه‌به و ارادهٔ مشبّه محذوف است. یا به‌عبارتی مشبّه حذف و مشبّه به ذکر شده باشد. برای مثال نرگس که استعاره از چشم است.

انواع

مجرده: که در آن مشبّه‌به، به همراه یکی از صفات مشبّه می‌آید، مانند عقاب آهنین، که استعاره از هواپیماست.

مرشحه: که در آن مشبّه‌به، به همراه یکی از صفات مشبّه‌به می‌آید، مانند: امروز دریای مواج دور ساحلی را بر کرسی تدریس دیدم. که «موج» و «ساحل» از لوازم و مناسبات «دریا» ست.

مطلقه: که در آن مشبّه‌به، یا به همراه صفات طرفین می‌آید و استعارهٔ مصرحهٔ مجردهٔ مرشحه نامیده می‌شود، مانند «پر بگسترد عقاب آهنین»، یا بدون صفات آن‌ها، مانند «بنفشه بر لب جوی است چون جرارهٔ دلبر». که «عقرب جراره» را برای «زلف» استعاره نموده و صفات هیچ‌یک از طرفین ذکر نشده است.

منابع

• شمیسا، سیروس، (۱۳۷۷)، معانی و بیان ۲، انتشارات دانشگاه پیام نور.
• الحسینی، السیدجعفر السیدباقر، اسالیب‌البیان فی‌القرآن.
• آهنی، غلامحسین، (۱۳۶۰)، معانی و بیان، تهران: انتشارات بنیاد قرآن.
• ۲۳. شفیعی کدکنی، محمدرضا، (۱۳۷۵)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: انتشارات آگاه.
• قبادی‌کیا، علی؛ رحیمی، سیدمهدی، «سیری در استعاره و انواع آن در مهم‌ترین کتب بلاغی»، ۱۳۹۴