استالینکا
استالینکا، ساختمانهای آپارتمانی استالینیستی یا ساختمانهای دوران استالین، یک اصطلاح محاورهای رایج برای ساختمانهای آپارتمانی است که از سال ۱۹۳۳ تا ۱۹۶۱ در اتحاد جماهیر شوروی و عمدتاً در دوران حکومت جوزف استالین، ساخته شدند. آنها عمدتاً به سبک نئوکلاسیک (امپراتوری استالینیستی) ساخته میشدند. استالینکاها ساختمانهای چند آپارتمانی محکم با امکانات کامل، دارای مصالح نسوز و معمولاً حداقل دو طبقه هستند. اصطلاح استالینکا شامل انواع دیگر ساختمانهای مسکونی دوران استالین، مانند سربازخانهها، خانههای آجری بدون امکانات رفاهی، یا خانههای تک طبقه یا نیمه مستقل نمیشود.[۱][۲][۳]
استالینکاها خوشساخت، جادار و باپرستیژ بودند. معمولاً در خیابانهای مرکزی واقع شده بودند و عمدتاً برای نخبگان شوروی - اعضای حزب، کارگران شوروی، روشنفکران، دانشگاهیان، مقامات نظامی، نویسندگان و بازیگران از سال ۱۹۳۳ تا ۱۹۶۱ ساخته میشدند. از آجرهای قرمز یا پنلهای معدنی با ضخامت (۶۰–۷۰ سانتیمتر) برای عایقبندی استفاده میکردند دارای سقفهای بلند (تا ۴٫۳ متر)، طاقچههای جلوی پنجرهٔ پهن و نقشه و چیدمان خوشساخت بودند. اکثر آپارتمانها ۳ تا ۵ اتاق (۵۷ تا ۲۱۰ متر مربع) داشتند، در حالی که واحدهای کوچکتر یک اتاقه (۳۲ تا ۵۰ متر مربع) نادر بودند و در نزدیکی ورودیها قرار میگرفتند. با گذشت زمان، مسکن استالینیستی به نمادی از جایگاه اجتماعی و کیفیت تبدیل شد و بسیاری از آنها هنوز در شهرهای پساشوروی پابرجا هستند.[۲][۴]
توصیف
[ویرایش]اصطلاحات مورد استفاده برای توصیف این نوع ساختمان عبارتند از: خانه استالینیستی ("сталинский дом")، استالینکا ("сталинка") و، کمتر متداول، ساختمان استالینیستی ("сталинское здание"). همه این نامها از نام مستعار جوزف ویساریونوویچ جوگاشویلی (ژوزف استالین) گرفته شده است که این ساختمانها در زمان حکومتش ساخته شدهاند.
عبارت «خانه استالینیستی» به دلیل تمرکز و نسبت بیشتر چنین ساختمانهایی در بازار مسکن شهرهای مسکو و سن پترزبورگ استفاده میشود. در عین حال، اصطلاح «استالینکا» بهطور گسترده در سایر شهرهای بزرگ اتحاد جماهیر شوروی سابق، به ویژه در مراکز منطقهای و صنعتی مانند اسمولنسک، ماگنیتوگورسک و ولادیوستوک، مورد استفاده قرار میگیرد.
سبکهای معماری
[ویرایش]- ساختمانهای استالینیستی پیش از جنگ گاهی اوقات به عنوان پساساختگرایی طبقهبندی میشوند (که بهترین نمونه آن کاخ شوراها است).[۵]
- ساختمانهای استالینیستی پس از جنگ اغلب به سبک امپراتوری استالینیستی (نئوکلاسیسیسم استالینیستی) معروف هستند.[۵]
استالین در سال ۱۹۵۳ درگذشت و دوران معماری کلاسیک استالینیستی پس از سال ۱۹۵۵، پس از فرمان ممنوعیت تزئینات بیش از حد، به پایان رسید.
دوره گذار (۱۹۵۵–۱۹۶۲): ساختمانهای «استالینیستیِ عاری از هرگونه تزئینات»
[ویرایش]بین سالهای ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۲، ساختمانهای سبک دورهٔ گذار، سبک معماری استالینیستی را با طرحهایی بدون هیچگونه عنصر تزئینی ترکیب کردند. این ساختمانها شامل مجموعههایی مانند ۱–۴۱۰ (SAKB)، ۱–۴۱۸، ۱–۴۱۹، ۱–۴۲۰، ۱–۴۲۸، ۱–۴۶۰، ۱–۵۰۶ و II-۱۴ هستند. این ساختمانها که اغلب "نیمه-استالینکا، نیمه-خروشچفکا" یا "استالینکاهای ساده" نامیده میشوند، هنوز هم به تعداد زیاد در مسکو و سایر شهرهای شوروی یافت میشوند. نمونه قابل توجهی از این ساختمانها در بخش شمالی خیابان پروفسویوزنایا در مسکو قرار دارد. با وجود سادهسازیها، آپارتمانهای این ساختمانها همچنان از استانداردهای دوران استالینیستی، همانطور که در ضوابط و مقررات ساختوساز شوروی (SNiP) در سال ۱۹۵۴ آمده است، پیروی میکردند.[۶]
تقسیمبندی خانهها
[ویرایش]ساختمانها و آپارتمانهای استالینیستی عموماً به دو نوع تقسیم میشوند:
- ساختمانهای نومنکلاتورا (نخبگان)
- خانههای استاندارد (انبوه) استالینیستی[۷][۸]
مسکن نومنکلاتورا (نخبگان)
[ویرایش]ساختمانهای لوکس استالینیستی
[ویرایش]
این ساختمانهای مجلل استالینیستی، که به آنها «خانههای اداری» (vedomki) نیز گفته میشد، برای طبقات بالای جامعه شوروی—مقامات حزبی، رهبران دولتی و اقتصادی، افسران ارشد نظامی، پرسنل نیروی انتظامی و دانشمندان و هنرمندان برجسته—ساخته شده بودند.[۹][۳]
ساختمانهای استالینیستی معمولی
[ویرایش]استالینکاهای انبوهسازیشده، متواضعتر از همتایان خود (ساختمانهای نخبگان) بودند. این ایده که آنها فقط برای کارگران ساخته میشدند، یک تصور غلط است - بسیاری از کارگران ماهر و رهبران کارگری آپارتمانهایی در ساختمانهای استالینیستی با طراحی بهتر دریافت میکردند.[۳]
با این حال، به دلیل عدم تطابق میان اندازه آپارتمانها و جمعیت واقعی افراد در حال انتظار، بسیاری از آپارتمانهای سه و چهار اتاقه به مسکنهای اشتراکی تبدیل شدند.
برخی از ساختمانهای استالینیستی طرحهایی کریدوری داشتند که نشان میدهد در ابتدا به عنوان خوابگاه برای کارگران و دانشجویان طراحی شده بودند.
-
ساختمان ۶ طبقه استالینیستی در خیابان لنین، پلاک ۱۴۶، ریبینسک -
ساختمان استالینیستی در ولگوگراد - یک نوع "استاندارد" -
ساختمان استالینیستی در نووسیبیرسک، ساخته شده در سال ۱۹۵۸. ساختمانی کلاسیک به سبک استالینیستی که پس از سال ۱۹۵۶ برای مدیریت کارخانه فلزات نادر در نووسیبیرسک ساخته شد، بدون عناصر تزئینی که در ابتدا در نظر گرفته شده بودند. -
ساختمان استالینیستی در اودسا، خیابان بوهدان خملنیتسکی -
ساختمان استالینیستی تالین در خیابان گونسیوری (۱۹۵۱) -
ساختمان استالینیستی تالین در خیابان کویدو (تالین) (۱۹۵۴) -
ساختمان استالینیستی تالین در خیابان کنتمانی (۱۹۵۶) -
ساختمان استالینیستی در یاروسلاول، خیابان لنین
.jpg)
ساختمانهای استالینیستی کمارتفاع
-
خیابان Shkolnaya، خانه ۲۴ در سن پترزبورگ -
خیابان Shkolnaya، خانه ۴۶ در سن پترزبورگ -
خیابان ساوشکینا، خانه ۶۴ در سن پترزبورگ
ساختمانهای استالینیستی استانداردشده
[ویرایش]در پایان دهه ۱۹۴۰، برای تسریع در تأمین مسکن برای مردم، ساخت ساختمانهای استالینیستی بر اساس طرحهای استاندارد آغاز شد. در مقایسه با خانههای نخبگان یا «نومنکلاتورا» که طبق پروژههای منفرد ساخته میشدند، ساختمانهای استاندارد استالینیستی ویژگیهای متواضعانهتر و معماری سادهتری دارند. ساختمانهای استاندارد استالینیستی به دلیل افزایش حجم ساختوساز مسکن در این دوره، بسیار متعدد هستند.
در مسکو، ساختمانهای استاندارد استالینیستی سری II-01، II-03 (I-410 (САКБ))، II-14، MG-1 و خانههای با امکانات رفاهی بالاتر II-02، II-04[۱۰] ساخته شدند. در لنینگراد، خانههای سری ۱–۴۰۵، ۱–۴۱۵، ۱–۴۶۰ و غیره ساخته شدند.[۱۱]
جستارهای وابسته
[ویرایش]- خروشچفکا
- برژنفکا
- ساختمان با سیستم پنل بزرگ (پلاتنبائو، آلمان)
- مسکن مقرون به صرفه
- مسکن عمومی
- معماری استالینیستی
منابع
[ویرایش]- ↑ "How did apartment blocks change under Stalin, Khrushchev & Brezhnev?".
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «Stalinist Building Project». Property Georgia. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۸-۱۷.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ "The World of Science Without Borders - Proceedings of the 6th International Scientific and Practical Conference for Young Researchers" (PDF). February 15, 2019.
- ↑ "Housing". www.globalsecurity.org. Retrieved 2025-03-07.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "RUSSIA and USSR". architecture-history.org. Retrieved 2025-03-07.
- ↑ "Нормы строительного проектирования 1954г". 2019-12-07. Archived from the original on 7 December 2019. Retrieved 2025-03-07.
- ↑ "Сталинка — особенности планировки".
- ↑ "Сталинки / Статьи / Дома в Санкт-Петербурге". domavspb.narod.ru. Archived from the original on 2011-07-04.
- ↑ Mitalov, Illia (2021). "Kyiv residential upgrade: revitalisation of mass housing estate of 1960's" (PDF). Technischen Universität Wien.
- ↑ "Рядовые сталинки: типы и серии | Жильё и жизнь". 2017-09-05. Archived from the original on 5 September 2017. Retrieved 2025-03-07.
- ↑ "Занимательное квартироведение: сталинские квартиры - Рынок жилья - газета BN.ru". Бюллетень недвижимости. 2017-05-21. Archived from the original on 21 May 2017. Retrieved 2025-03-07.