پرش به محتوا

آیا (ملکه)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آیا
یک سنگ یادبود که نام ملکه آیا روی آن نوشته شده است.
iA1ii
آیا
به هیروگلیف
دوره: پادشاهی میانه مصر
(۲۰۵۵–۱۶۵۰ ق.م.)

آیا (انگلیسی: Aya) ملکه همسر مصر باستان در اوایل دوران حکمرانی دودمان سیزدهم مصر (مابین ۱۸۰۳ تا ۱۶۴۹ دوران مشترک) است.[۱]

نشانه‌های تاریخی

[ویرایش]

او از دو منبع شناخته شده است. همچنین می‌توان او را با وزیر دربار «آنخو» مرتبط دانست.

موزه مارتین فون واگنر، وورتسبورگ، شماره اچ ۳۵

[ویرایش]

در ابیدوس «آیا» بر روی یک سنگ یادبود که اکنون در شهر وورتسبورگ نگهداری می‌شود، دیده می‌شود.[۲][۳] از این منبع مشخص می‌شود که او بخشی از یک خانواده بانفوذ از مقامات بلندپایهٔ دربار بوده و با «وزیر اعظم» نسبت فامیلی داشته است.[۱][۴]

پاپیروس بولاق ۱۸

[ویرایش]

او در پاپیروس بولاق ۱۸ نیز ظاهر می‌شود.[۳] این سند، گزارشی اداری است که متعلق به کاخ سلطنتی تبس در زمان یکی از شاهان دودمان سیزدهم مصر می‌باشد. این پاپیروس در مقبره کاتب محوطه بزرگ، نفرحتپ پیدا شده است. نام پادشاه در این پاپیروس به‌طور کامل باقی نمانده است.[۱]

از مقامات بلندپایه‌ای که در این متن ذکر شده‌اند، می‌توان به وزیر آنخو و مدیر ارشد دربار، عابِنی (Aabeni) اشاره کرد.

گمانه‌زنی‌ها

[ویرایش]

بسیاری از پژوهشگران، باقیماندهٔ نام پادشاه در پاپیروس بولاق ۱۸ را به صورت سخم‌رع خوتاوی سوبک‌حتپ می‌خوانند.[۱] با این حال، این خوانش مورد اختلاف است و پیشنهادهای دیگری هم مطرح شده‌اند، از جمله شاهان سهِتب‌کارع اینتف و فرعون امرامشا.[۳] بنابراین، در مورد هویت همسر آیا هنوز تردیدهایی وجود دارد.[۱]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ K.S.B. Ryholt, The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period (Carsten Niebuhr Institute Publications, vol. 20. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 1997), p. 243-245
  2. [۱] PERSONS AND NAMES OF THE MIDDLE KINGDOM
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Dodson, Aidan and Hilton, Dyan. The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. 2004.
  4. Wolfram Grajetzki, Ancient Egyptian Queens: A Hieroglyphic Dictionary. London, Golden House Publications, 2005, p.36 شابک ‎۰−۹۵۴۷۲۱۸−۹−۶