آموزش فلسفه

برای دیگر کاربردها، آموزش فلسفه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

آموزشِ فلسفه شامل تدریس و یادگیری علم فلسفه و همچنین پژوهش دربارهٔ آن است. این مقوله با فلسفهٔ آموزش و پرورش تفاوت دارد.

آموزش این علم معمولاً به ۴ مرحله اصلی تقسیم می‌شود:

• سطح پیش‌دبستانی (مانند پیش‌آمادگی، مهدکودک) و دبستانی؛ فلسفه برای کودکان
• سطح پایین (مانند مدرسه‌های راهنمایی) و دوره متوسطه (مانند دبیرستان‌ها)
• سطح بالای آموزشی (مانند کالج‌ها و دانشگاه‌ها)
• سطح پیشرفتهٔ آموزشی

در همهٔ کشورها آموزش فلسفه در همهٔ سطح‌های آموزشی ارائه نمی‌شود و در برخی از کشورها، درس فلسفه عملا از کل برنامهٔ درسی غایب است.

رویکردهای نظری به آموزش فلسفه

پرسش‌های نظری دربارهٔ آموزش فلسفه در مدارس، دستکم از زمان امانوئل کانت و گئورگ ویلهلم فریدریش هگل مورد بحث بوده‌است. این مبحث در آلمان مدرن در دهه ۱۹۷۰ به ظهور دو رویکرد رقیب منجر شد:

• رویکرد سنتی‌تر، رویکرد متن‌گرای Wulff D. Rehfus
• رویکرد مدرن‌تر، رویکرد دیالوگ‌گرا یا گفتگوگرای Ekkehard Martens.

رویکردهای تازه‌تری به دست Karel van der Leeuw و Pieter Mostert و همچنین رولاند هِنکِه ایجاد شده‌است.

مشابه همین تقسیم‌بندی بین سنت‌گرایان و مدرنیست‌ها را در فرانسه نیز توان یافت، از یک سو Jacques Muglioni و ژاکلین روس قرار داشتند، و در سوی دیگر France Rollin و Michel Tozzi.

در برخی کشورها مانند ایتالیا آموزش فلسفه به‌طور سنتی تاریخ‌گرا است و در درس تاریخ اندیشه تدریس می‌شود.

ژورنال تخصصی آموزش فلسفه (نشریه) به مسایل آموزش فلسفه در سطح کالج‌ها و دانشگاه‌ها می‌پردازد.

از روش‌های آموزشی در فلسفه، روش سقراطی و هرمنوتیک را می‌توان نام برد. تأثیرِ پرورشیِ آموزش فلسفه نیز مورد توجه پژوهشگران این حوزه و فیلسوفان آموزش و پرورش است.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Philosophy education». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۱.

پیوند به بیرون

• چگونه فلسفه بخوانیم؟
• درباره آموزش فلسفه
• چگونگی خواندن و نوشتن مطلب فلسفی
• بونسکو (گروه نویسندگان)، فلسفه: مکتب آزادی. آموزش فلسفه و یادگیری فلسفیدن: وضعیت و دورنما.، بخش امنیت بشر، دموکراسی و فلسفه، جبهه علوم اجتماعی و انسانی، پاریس: انتشارات یونسکو، ۲۰۰۷.