آمازیغ اطلس میانی
| آمازیغ اطلس میانی | |
|---|---|
| Tamaziɣt | |
| ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ | |
| زبان بومی در | مراکش |
| منطقه | اطلس میانی |
شمار گویشوران | ۴٫۷ میلیون (۲۰۱۶)[۱] |
آفروآسیایی
| |
گونه‌های معیار | |
| تیفیناغ، عربی | |
| وضعیت رسمی | |
| تنظیم‌شده توسط | نهاد سلطنتی فرهنگ آمازیغ |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | tzm |
| گلاتولوگ | cent2194[۲] |
 گویشوران اطلسی | |
آمازیغ اطلس میانی یا اطلسی (ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ Tamazight) یک زبان بربری از خانواده زبان‌های آفروآسیایی است که ۲٫۳ میلیون نفر[۳][۴] در کوه‌های اطلس میانی مراکش و همچنین جوامع کوچکتر مهاجر در فرانسه و جاهای دیگر به آن صحبت می‌کنند.[۵][۶]
آمازیغ اطلس میانی در کنار تشلحیت، قبایلی، تریفیت، شاوی و طوارقی یکی از پرگویشورترین زبان‌های بربری است. این زبان در مراکش، پس از تشلحیت دومین زبان بربری رایج است. هر پنج زبان بربری ممکن است به عنوان «آمازیغ» شناخته شوند، اما سخنرانان اطلس میانی تنها کسانی هستند که به‌طور انحصاری از این اصطلاح استفاده می‌کنند. همان‌طور که در زبان‌های آفروآسیایی رایج است، آمازیغ دارای همخوان‌های تأکیدی (که به صورت حلقومی تلفظ می‌شوند) ملازی، حلقی و بدون واج / پ / است. آمازیغ دارای سامانه سه واجی است اما دارای واژگان بی‌واج بی‌شماری است.
آمازیغ اطلس میانی (برخلاف تشلحیت همسایه) تا سده بیستم سنت نوشتاری مهمی نداشت. امروزه رسماً از خط تیفیناغ برای آموزش در مدارس مراکش نوشته می‌شود،[۷][۸] در حالی که ادبیات زبان‌شناسی توصیفی معمولاً از الفبای لاتین استفاده می‌کند و الفبای عربی نیز گاه استفاده می‌شود.
ترتیب واژگان استاندارد به صورت فعل–نهاد–مفعول است اما گاهی اوقات نهاد–فعل–مفعول رایج است.[۹] واژگان با استفاده از پیشوند، پسوند و پیراوند برای جنسیت، شمار و حالت صرف می‌شوند. فعل‌ها نیز برای زمان، نمود، وجه، جهت، شخص نهاد و نفی صرف می‌شوند. وام‌گیری فراگیر از عربی به تمام دسته‌های اصلی، از جمله افعال، گسترش یافته‌است. با این حال، فعل‌های وامی بر اساس الگوهای بومی صرف می‌شوند.[۱۰][۱۱]
منابع[ویرایش]
- ↑ آمازیغ اطلس میانی در اتنولوگ (25th ed., 2022)
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Central Moroccan Berber". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help) - ↑ Maaroufi, Youssef. "Recensement général de la population et de l'habitat 2004". Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc (به فرانسوی). Archived from the original on 5 July 2011. Retrieved 2022-06-02.
- ↑ "Population légale des régions, provinces, préfectures, municipalités, arrondissements et communes du Royaume d'après les résultats du RGPH 2014" (Xls). Morocco. Retrieved 15 February 2016.
- ↑ "Tamazight, Central Atlas". SIL International. n.d. Retrieved December 17, 2009.
- ↑ (Chaker)
- ↑ "Tifinagh alphabet and Berber languages". Omniglot. S. Ager. n.d. Retrieved December 17, 2009.
- ↑ Brenzinger (2007)
- ↑ Abdel-Massih (1971b)
- ↑ Sadiqi (1986)
- ↑ Abdel-Massih (1971b)
پیوند به بیرون[ویرایش]
- (به فرانسوی) INALCO report on Central Atlas Tamazight: maps, extension, dialectology, name
- UCLA Archive for Tamazight
- Berber (Middle Atlas)
- Tamazight Dictionary (southern variety)
