آلو
| آلو | |
|---|---|
| |
| یک آلوی کامل و نصفه | |
| |
| آلوی بلک امبر | |
| ردهبندی علمی | |
| فرمانرو: | |
| (طبقهبندینشده): | |
| (طبقهبندینشده): | |
| (طبقهبندینشده): | |
| راسته: | |
| تیره: | |
| زیرخانواده: | |
| سرده: | |
| زیرسرده: | Prunus
|
| گونهها | |
|
. | |
آلو نام یکی از زیرسردههای ششگانه از سردهٔ پرونوس است. این زیرسرده در ایران ۴ گونه گیاه درختی یا درختچهای خودرو دارد. انواع اصلاح شده زیادی در سالهای اخیر در ایران رایج شده است که میوهٔ خوراکی آنها به مصرف تغذیه میرسد در ضمن گروههای زیادی از سایر مناطق جهان به ایران وارد شده که به صورت زینتی کاشته گردیدهاند و میوه آنها نیز گاهی به مصرف تغذیه میرسند.[۲] آلو، یک میوه تک هستهای که از لحاظ رنگ، شکل و اندازه دارای گونههای متفاوتی است. آلو ارزش تغذیهای فراوانی دارد. این میوه را هم به صورت خام میتوان خورد و هم درون انواع خوراک از آن استفاده کرد.
آلو به احتمال زیاد یکی از اولین میوههای اهلیشده توسط انسان بوده است که منشأ آن به کوهستانهای اروپای شرقی و قفقاز و همچنین چین بازمیگردد. این میوه از آسیا به بریتانیا آورده شد و کشت آن در اندلس، جنوب اسپانیا، مستند شده است. آلوها گروه متنوعی از گونهها هستند که درختانشان در صورت هرس شدن به ارتفاع ۵ تا ۶ متر (۱۶ تا ۲۰ فوت) میرسند. میوه آن یک دِرَپه (میوه هستهدار) با گوشتی سفت و آبدار است. آلو را میتوان تازه خورد، خشک کرد تا آلو بخارا (آلو خشک) تهیه شود، در مربا استفاده کرد، یا به شراب تبدیل کرد و از آن براندی تقطیر کرد. دانههای آلو (که به آن هسته نیز گفته میشود) حاوی سم شبهسیانیدی به نام آمیگدالین هستند که یک گلیکوزید سیانوژنیک است و باید در مصرف آن احتیاط شود.
در سال ۲۰۲۳، چین ۵۵ درصد از کل تولید جهانی آلو را به خود اختصاص داد. آلوهای ژاپنی یا چینی در بازار میوه تازه غالب هستند، در حالی که آلوهای اروپایی نیز در برخی مناطق رایج هستند.
تاریخچه
[ویرایش]خاستگاه و اهلیسازی آلو
[ویرایش]آلو به احتمال زیاد یکی از اولین میوههایی بوده که توسط انسان اهلی شده است.[۳] سه گونه از پرکشتترین آلوها در طبیعت یافت نمیشوند و تنها در اطراف سکونتگاههای انسانی دیده میشوند: آلو (درخت) که ریشههای آن به کوهستانهای اروپای شرقی و قفقاز بازمیگردد، در حالی که آلوی ژاپنی و Prunus simonii منشأ چینی دارند. بقایای آلو در مکانهای باستانشناسی مربوط به دوران نوسنگی در کنار زیتون، انگور و انجیر یافت شده است.[۴][۵] به گفته کن آلبلا، آلو از ایران سرچشمه گرفته است[۶] و از آسیا به بریتانیا آورده شده است.[۷]
تاریخچه کشت آلو در جهان و اروپا
[ویرایش]مقالهای دربارهٔ کشت درخت آلو در اندلس (جنوب اسپانیا) در کتاب کشاورزی ابن العوام، اثر کشاورزی قرن دوازدهم او، آمده است.[۸] کشت آلو در صومعههای قرون وسطایی در انگلستان نیز ثبت شده است. چاسر نیز به باغی با «آلوها» و «بولاسها» (نوعی آلو) اشاره کرده است.[۹]
توسعه و محبوبیت
[ویرایش]کشت آلو در طول قرون ۱۷ و ۱۸ افزایش یافت. در این دوره، به گرینگیجها نام انگلیسی داده شد و آلوی میرابل بهطور محکم تثبیت شد. پیشرفتهایی در توسعه ارقام جدید در انگلستان توسط توماس ریورز صورت گرفت. دو نمونه از کارهای ریورز، ارقام Early Rivers و Czar هستند که هر دو هنوز هم مورد احترام هستند. شهرت آلوی ویکتوریا، که اولین بار در سال ۱۸۴۴ به فروش رسید، بیشتر به بازاریابی خوب آن نسبت داده شده است تا به کیفیت ذاتی آن.[۹]
بزرگترین تولیدکنندگان آلو در جهان
[ویرایش]| شش کشور برتر تولیدکننده آلو - سال ۲۰۲۰[۱۰] | |||
|---|---|---|---|
| کشور | میزان تولید (تن) | ||
 چین |
۶٬۴۷۰٬۰۰۰ | ||
 رومانی |
۷۶۰٬۰۰۰ | ||
 صربستان |
۵۸۰٬۰۰۰ | ||
 شیلی |
۴۲۰٬۰۰۰ | ||
 ایران |
۳۸۰٬۰۰۰ | ||
 ترکیه |
۳۳۰٬۰۰۰ | ||
| در کل دنیا | ۱۲٬۲۳۰٬۰۰۰ | ||
| No symbol = official figure, P = official figure, F = FAOSTAT ۲۰۰۷، * = Unofficial/Semi-official/mirror data, C = Calculated figure A = Aggregate (may include official, semi-official or estimates); | |||
ارزش غذایی و خواص درمانی
[ویرایش]آلو سرشار از مواد معدنی مانند فسفر، منگنز، منیزیم، مس و پتاسیم است. این ماده غذایی همچنین دارای روی و آهن و مقدار کمی کلسیم است.
آلوها سرشار از ویتامین A, K و ویتامین C هستند. این میوه دارای مقادیر فراوانی از نیاسین، ریبوفلاوین و تیامین است.[۱۱]
هسته آلو
[ویرایش]آلو ظاهر جذابی دارد. چربی آن کم است و سرشار از ویتامین A و C است. آلو به صورت خام، مربا، ترشی، لواشک و حالات دیگر استفاده میشود؛ اما هسته آن برای سلامتی مقداری خطر دارد؛ بالأخص وقتی برای تهیه آلوچه و لواشک از آن استفاده میشود، ممکن است هسته آن در ماده غذایی وارد شده و حالت سمی ایجاد کند. هسته آلو دارای گلیکوزیدهای سیانوژنیک است که در بدن به مواد سمی و خطرناکی تبدیل میشود. بدن مقادیر اندکی از سیانید را میتواند پاکسازی کند، اما مقادیر فراوان آن خطرناک است و بدن توانایی از بین بردن آن را ندارد. مخصوصاً در کودکان بسیار مواظب باشید که هستهٔ این میوه را در دهانشان نگه ندارند.
تیرهشناسی
[ویرایش]| تیرهٔ گلسرخ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زیرتیره | زیرتیره | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سردهٔ | دیگر سردهها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زیرسردهٔ | زیرسردهٔ | زیرسردهٔ | زیرسردهٔ بادام/Amygdalus | زیرسردهٔ لاروسراسوس/Laurocerasus | زیرسردهٔ لیتوکراسوس/Lithocerasus
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گونه | گونه | گونه | گونه | دیگر گونهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
واژهنامه
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ D. Potter; T. Eriksson; R. C. Evans; S. Oh; J. E. E. Smedmark; D. R. Morgan; M. Kerr; K. R. Robson; M. Arsenault; T. A. Dickinson; C. S. Campbell (2007). "Phylogeny and classification of Rosaceae" (پیدیاف). Plant Systematics and Evolution. 266 (1–2): 5–43. doi:10.1007/s00606-007-0539-9. Note that this publication pre-dates the 2011 International Botanical Congress which mandates that the combined subfamily referred to in the paper as Spiraeoideae must be called Amygdaloideae بایگانیشده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine.
- ↑ مظفریان، فرهنگ نامهای گیاهان ایران، ۴۳۴.
- ↑ Jules Janick, ed. (1998). Horticultural Reviews (Volume 23). Wiley. ISBN 978-0-471-25445-4.
- ↑ Jules Janick (2005). "The origins of fruits, fruit growing and fruit breeding" (PDF). Purdue University. Archived (PDF) from the original on 2013-05-21.
- ↑ Spangenberg; et al. (January 2006). "Chemical analyses of organic residues in archaeological pottery from Arbon Bleiche". Journal of Archaeological Science. 33 (1): 1–13. doi:10.1016/j.jas.2005.05.013.
- ↑ Albala, Ken (2011). Food Cultures of the World Encyclopedia (به انگلیسی). ABC-CLIO. p. 240. ISBN 978-0-313-37626-9.
- ↑ Lyle, Katie Letcher (2010) [2004]. The Complete Guide to Edible Wild Plants, Mushrooms, Fruits, and Nuts: How to Find, Identify, and Cook Them (2nd ed.). Guilford, CN: FalconGuides. pp. 107. ISBN 978-1-59921-887-8. OCLC 560560606.
- ↑ Ibn al-'Awwam, Yaḥyá (1864). Le livre de l'agriculture d'Ibn-al-Awam (kitab-al-felahah) (به فرانسوی). Translated by J. -J. Clement-Mullet. Paris: A. Franck. pp. 319–321 (ch. 7 - Article 42). OCLC 780050566. (pp. 319–321 (Article XLII)
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Davidson, Alan (2014). Jaine, Tom (ed.). The Oxford companion to food (3. ed. / ed. by Tom Jaine ed.). Oxford: Oxford Univ. Press. ISBN 978-0-19-967733-7.
- ↑ «FAOSTAT». www.fao.org. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۳.
- ↑ http://hamshahrionline.ir/details/141011
منابع
[ویرایش]- مظفریان، ولیالله (۱۳۷۵). فرهنگ نامهای گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Plum». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۴ فوریه ۲۰۱۴.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
 | این یک مقالهٔ خرد مرتبط با گیاه است. میتوانید با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |