پرش به محتوا

آسی‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
با مردم آسیی اشتباه نشود.
آسی‌ها
Ирæттæ, Дигорæнттæ / Irættæ, Digorænttæ
رقصنده محلی آسی در اوستیای شمالی (روسیه), ۲۰۱۰
کل جمعیت
حدود ۷۰۰٬۰۰۰[نیازمند منبع]
مناطق با جمعیت چشمگیر
روسیه۵۵۸٬۵۱۵[۱]
(اوستیای شمالی-آلانیا)۴۸۰٬۳۱۰[۲]
اوستیای جنوبی۵۱٬۰۰۰[۳][۴]
گرجستان
(به استثنای اداره موقت اوستیای جنوبی)		۱۴٬۳۸۵[۵]
ترکیه۲۰٬۰۰۰–۵۰٬۰۰۰[۶][۷][۸][۹]
تاجیکستان۷٬۸۶۱[۱۰]
ازبکستان۵٬۸۲۳[۱۱]
اوکراین۴٬۸۳۰[۱۲]
قزاقستان۴٬۳۰۸[۱۳]
ترکمنستان۲٬۰۶۶[۱۴]
آذربایجان۱٬۱۷۰[۱۵]
قرقیزستان۷۵۸[۱۶]
سوریه۷۰۰[۱۷]
بلاروس۵۵۴[۱۸]
مولداوی۴۰۳[۱۹]
ارمنستان۳۳۱[۲۰]
لتونی۲۸۵[۲۱]
لیتوانی۱۱۹[۲۲]
استونی۱۱۶[۲۳]
زبان‌ها
آسی
دین
قومیت‌های وابسته
دیگر مردم ایرانی, بالکارها[۲۵][۲۶][۲۷] قره‌چای‌ها[۲۸][۲۹][۳۰]
a. ^  رقم کل صرفاً یک تخمین است؛ مجموع تمام جمعیت‌های ذکر شده در منابع.

آسی‌ها (‎/ɒˈsiːʃənz/‎ oss-EE-shənz یا ‎/ɒˈsɛtiənz/‎ oss-ET-ee-ənz;[۳۱] آسی: ир, ирæттæ / дигорӕ, дигорӕнттæ، آوانگاری: ir, irættæ / digoræ, digorænttæ)،[۳۲] همچنین با نام‌های آس‌ها (‎/ˈɒsiːts/‎ OSS-eets)،[۳۳] آست‌ها (‎/ˈɒsɪts/‎ OSS-its)،[۳۴] و آلان‌ها (‎/ˈælənz/‎ AL-ənz)، یک گروه قومی ایرانی[۳۵][۳۶][۳۷][۳۸] هستند که بومی اوستیا، منطقه‌ای واقع در طرف‌های شمالی و جنوبی رشته‌کوه‌های قفقاز هستند.[۳۹][۴۰][۴۱] آن‌ها به طور بومی به آسی سخن می‌گویند، یک زبان ایرانی شرقی از خانواده زبان‌های هندواروپایی، و بیشتر آن‌ها به زبان روسی نیز به عنوان زبان دوم مسلط هستند. در حال حاضر، سرزمین مادری آسی‌ها، اوستیا، از نظر سیاسی بین اوستیای شمالی-آلانیا در روسیه و کشور دوفاکتو اوستیای جنوبی (که توسط سازمان ملل متحد به عنوان سرزمین اشغالی روسیه که دوژور بخشی از گرجستان است، شناخته می‌شود) تقسیم شده است. نزدیک‌ترین خویشاوندان تاریخی و زبانی آن‌ها، مردم یاس، در منطقه یاس‌ساگ در شمال غربی شهرستان یاس-ناغیکون-سولنوک در مجارستان زندگی می‌کنند. گروه سومی که از آلان‌های قرون وسطی منشعب شده‌اند، آسودهای مغولستان هستند. هم یاس‌ها و هم آسودها مدت‌هاست که جذب شده‌اند؛ تنها آسی‌ها شکلی از زبان آلانی و هویت آلانی را حفظ کرده‌اند.[۴۲] اکثریت آسی‌ها مسیحیان ارتدکس شرقی هستند،[۴۳] و اقلیت‌های قابل توجهی نیز به دین قومی آسی‌ها، اواتسدین و همچنین اسلام اعتقاد دارند.

ریشه‌شناسی

[ویرایش]

نام‌های «آسی‌ها» و «اوستیا» از زبان روسی گرفته شده‌اند، که واژه گرجی «Oseti» (ოსეთი – توجه کنید به ضمیر شخصی) را وام گرفته‌اند، به معنی «سرزمین اُسی‌ها». در زبان گرجی، «Osi» (ოსი، جمع «Osebi»، ოსები) از قرون وسطی برای اشاره به تنها گروه ایرانی‌زبانی در قفقاز مرکزی به کار رفته است. احتمالاً این واژه از نام خودخوانده سرمتی باستان «As» (تلفظ: آز) یا «Iasi» (تلفظ: یازی) گرفته شده است، که با واژه مجاری «Jasz» هم‌ریشه است. هر دو شکل به واژه لاتین «Iazyges» بازمی‌گردند، که خود لاتینی‌شده نام قبیله سرمتی *«Yazig» بوده که توسط آلان‌ها استفاده می‌شده است. این نام از ریشه ایرانی باستان *«Yaz» به معنی «قربانی‌کنندگان» گرفته شده است، که احتمالاً به قبیله‌ای مرتبط با قربانی‌های آیینی اشاره دارد. در همین حال، به نظر می‌رسد که سرمتی‌های وسیع‌تر خود را «Ariitai» یا «Aryan» می‌نامیدند، اصطلاحی که در زبان آسی مدرن به صورت «Irættæ» حفظ شده است.[۴۴][۴۵]الگو:Page number needed[۴۶] از آنجایی که گویشوران آسی در زبان بومی خود نام فراگیر واحدی فراتر از تقسیم‌بندی سنتی ایرون–دیگورون نداشتند، این اصطلاحات حتی پیش از ادغام آن‌ها در امپراتوری روسیه توسط آسی‌ها به عنوان یک خودنام پذیرفته شدند.[۴۷] این رویه در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی توسط ناسیونالیسم نوین آسی مورد تردید قرار گرفت، زمانی که اختلاف بین زیرگروه‌های آسی دیگورون و ایرون بر سر وضعیت گویش دیگور باعث شد تا روشنفکران آسی به دنبال یک نام قومی فراگیر جدید بگردند. این امر، همراه با تأثیرات درگیری گرجستان و اوستیا، منجر به رواج «آلانیا»، نام کنفدراسیون سرمتی قرون وسطی، که آسی‌ها ریشه خود را به آن می‌رساندند، و گنجاندن این نام در عنوان رسمی جمهوری اوستیای شمالی در سال ۱۹۹۴ میلادی شد.[۴۷] ریشه «os/as» احتمالاً از *«ows»/«aws»- قدیمی‌تری گرفته شده است. این امر توسط ریشه کهن گرجی «ovs»- (مقایسه کنید با «Ovsi»، «Ovseti»)، که در «وقایع‌نامه گرجی» مستند شده است؛ طولانی بودن حرف صدادار اولیه یا هم‌جوشی صامت «s» در برخی اشکال (فارسی نو «Ās»، «Āṣ»؛ لاتین «Aas»، «Assi»)؛ و توسط نام قومی ارمنی «Awsowrk» («Ōsur»-)، که احتمالاً از هم‌ریشه‌ای حفظ شده در اصطلاح یاسی «Jaszok» گرفته شده است، که به شاخه‌ای از قبیله آلانی یازیگ که در زمان آنانیای شیراکاتسی (قرن هفتم میلادی) در نزدیکی گرجستان امروزی سکونت داشتند، اشاره دارد.[۴۸]

زیرگروه‌ها

[ویرایش]

[[File:Ossetian tribes.png|thumb|right|250px|قبایل آسی (به گفته ب. آ. کالوئف).[۴۹][۵۰]]

اسطوره‌شناسی

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: اسطوره‌شناسی آسی

باورهای بومی مردم آسی ریشه در منشأ سرمتی آن‌ها دارد، که با گونه محلی ارتدوکسی عامیانه، که در آن برخی از خدایان پاگان به قدیسین مسیحی تبدیل شده‌اند، هم‌گرا شده‌اند.[۵۱] نارت‌ها، دارزدانت و تسارتسیات به عنوان ادبیات اساسی اسطوره‌شناسی عامیانه در منطقه خدمت می‌کنند.[۵۲]

زبان

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: زبان آسی

[[File:OSABC2highlited.jpg|alt=OSABC2highlited|thumb|زبان آسی که به خط سنتی خوتسوری نوشته شده است.]] زبان آسی به شاخه زبان‌های ایرانی شرقی (آلانی) از خانواده زبان‌های هندواروپایی تعلق دارد.[۴۳] زبان آسی به دو گروه گویش اصلی تقسیم می‌شود: گویش ایرونی[۴۳] (آسی: Ирон) در اوستیای شمالی و جنوبی و گویش دیگوری[۴۳] (آسی: Дыгурон) در غرب اوستیای شمالی. در این دو گروه برخی زیرگویش‌ها نیز وجود دارند، مانند توآلی، آلاگیری و خسانی. گویش ایرونی رایج‌ترین گویش است. زبان آسی از بازمانده‌های گروه گویشی سکایی-سرمتی است که زمانی در سراسر استپ پونتیک-کاسپین صحبت می‌شد. زبان آسی با هیچ زبان ایرانی دیگری متقابلاً قابل فهم نیست.[نیازمند منبع]

مذهب

[ویرایش]
مذهب در اوستیای شمالی-آلانیا در سال ۲۰۱۲ (اطلس آرنا среда)[۵۳][۵۴]
ارتدوکسی روسی
 
 ۴۹٫۲٪
آسیانیسم و دیگر باورهای بومی
 
 ۲۹٫۴٪
اسلام
 
 ۱۵٪
دیگر مسیحیان
 
 ۹٫۸٪
بی‌دینی و بی‌مذهبی
 
 ۳٪
دیگر ارتدوکس
 
 ۲٫۴٪
پروتستانتیسم
 
 ۰٫۸٪
معنوی اما نه مذهبی
 
 ۰٫۸٪
دیگر و اظهارنشده
 
 ۰٫۶٪

پیش از قرن دهم میلادی، آسی‌ها کاملاً پاگان بودند، اگرچه در آغاز قرن دهم میلادی توسط مبلغان بیزانس تا حدی مسیحی‌سازی شدند.[۵۵] تا قرن سیزدهم میلادی، بیشتر جمعیت شهری اوستیا به تدریج در نتیجه فعالیت‌های تبلیغی گرجی‌ها مسیحی ارتدکس شدند.[۴۳][۵۶][۵۷] اسلام مدت کوتاهی پس از آن، در طول دهه‌های ۱۵۰۰ و ۱۶۰۰ میلادی، زمانی که اعضای دیگور برای اولین بار با چرکسی‌های قبیله کاباردای در اوستیای غربی مواجه شدند، که خود در دهه ۱۴۰۰ میلادی توسط تاتارها با این دین آشنا شده بودند، معرفی شد.[۵۸]

e
چپ: زیارتگاه پاگان رکوم، گفته می‌شود در اواخر قرن چهاردهم تأسیس شده است راست: هدایای نذری از زیارتگاه رکوم

بر اساس تخمین سال ۲۰۱۳ میلادی، تا ۱۵٪ از جمعیت اوستیای شمالی به اسلام عمل می‌کنند.[۵۹] در سال ۱۷۷۴ میلادی، اوستیا بخشی از امپراتوری روسیه شد، که تنها به تقویت قابل توجه مسیحیت ارتدکس پرداخت، با اعزام مبلغان ارتدوکس روسی به آنجا. با این حال، بیشتر مبلغان انتخاب شده روحانیونی از جوامع ارتدکس شرقی ساکن در گرجستان، از جمله ارمنی‌ها و یونانی‌ها و همچنین گرجی‌های قومی بودند. مبلغان روسی خود اعزام نشدند، زیرا این امر از نظر آسی‌ها بسیار مداخله‌جویانه تلقی می‌شد. امروزه، اکثریت آسی‌ها از اوستیای شمالی و جنوبی از ارتدوکسی شرقی پیروی می‌کنند.[۴۳][۶۰] آسیانیسم (در زبان آسی: Уацдин یا Æцæг Дин)، دین قومی آسی، نیز در میان آسی‌ها گسترده است، با سنت‌های آیینی مانند قربانی کردن حیوانات، زیارتگاه‌های مقدس، جشن‌های سالانه و غیره. در بیشتر روستاها معابدی به نام «کواندون» وجود دارد.[۶۱] بر اساس پژوهش‌های سرویس «среда»، اوستیای شمالی مرکز اصلی دین قومی آسی است و ۲۹٪ از جمعیت در یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۲ میلادی گزارش دادند که به دین قومی عمل می‌کنند.[۶۲] محبوبیت آسیانیسم از دهه ۱۹۸۰ میلادی به طور پیوسته در حال افزایش بوده است.[۶۳] 

* طرف۱

سرزمین

[ویرایش]

هرودوت سرزمین ایشان را آسیا نامیده‌است؛ این نام سپس به سرتاسر قاره آسیا گفته شد. بیشتر آسیان در اوستیای شمالی-آلانیا (در روسیه) و اوستیای جنوبی (خودمختار از گرجستان) زندگی می‌کنند. شماری از آن‌ها در ترکیه و مجارستان زندگی می‌کنند.

تاریخ

[ویرایش]

آسی‌ها از نوادگان الانان و سکاها (از مردمان ایرانی) هستند. در سده‌های میانی تحت تأثیر گرجی‌ها بیزانسی‌ها مسیحی شدند.

آسی‌ها به وسیله مبلغان مذهبی بیزانسی و گرجی به آیین مسیحی درآمدند، و یکی از مبلغان به نام تئودور، در سده سیزدهم، تنها از آن‌ها به عنوان مسیحی نام می‌برد. اندکی پس از این زمان، تحت تأثیر حملات تاتارها و کاباردی‌ها از حیث ظاهر، آیین اسلام را پذیرفتند. در طی سده بیستم، روس‌ها برای جلوگیری از گسترش اسلام به دخالت پرداختند، و ازاین‌رو، برخی از آسی‌ها که از مسلمانان اصیل بودند به ترکیه عثمانی مهاجرت کردند، ولی عده‌ای دیگر از مسیحیت پیروی کردند. اما، گفته می‌شود که تنها مراسم این مذهب را به جای می‌آوردند.[۶۴]

جامعه آسی‌ها از همان آغاز سده بیستم تابع تلاطمات سیاسی و اجتماعی روسیه بود. سال‌های ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۰ عرصه کارزارهای نیروهای سرخ و سفید و مذهبی گشت. در۱۹۲۰ استالین موجودیت «جمهوری خودمختار کوهستان» به مرکزیت قفقاز را اعلام کرد. خاک کنونی شمالی با عنوان «ناحیه آسی» تابعیت این جمهوری خودمختار را یافت که در سال ۱۹۲۴به محدوده‌های مجزای قومی بخش شد و سهم آسی‌ها از این تقسیم «ولایت خودمختار شمالی» بود.[۶۵]

اما منطقه آسی‌های جنوبی از چنین اختیاراتی برخوردار نشد. در سال ۱۹۱۸ گرجستان اعلام استقلال کرد و آسستان جنوبی پاره‌ای از آن شد. شورش‌های پیاپی آسی‌ها که وحدت با همزبانان شمالی را مطالبه می‌کردند، در مارس ۱۹۱۸، اکتبر ۱۹۱۹ و آوریل تا ژوئن ۱۹۲۰ رخ نمود که همه قلع و قمع شد. موضوع وحدت دو نیمه در طول دوره شوروی بارها از سوی اهالی مطالبه شد؛ ولی حتی در زمان استالین که خود تبار آسی داشت، اقدامی از طرف مسکو دیده نشد.[۶۵]

جنگ جهانی دوم در ارتقای حیثیت جمهوری و تحکیم مناسبات او با مسکو تأثیر ماندنی داشت. آسی‌ها از سده نوزدهم در رده‌های فوقانی قشون روسیه نمایندگان سرشناس داشتند و بیش از پیش اعتماد زمامداران شوروی را به خود جلب کردند. در بادی امر آلمانی‌ها به همکاری آسی‌ها امیدوار بودند و در تبلیغات خود بر تعلق ایشان به نژاد ایرانی و آریایی تأکید داشتند. این تبلیغات ظاهراً کارساز نشد و آسی‌ها، علاوه بر حضور در ارتش شوروی، با سازمان دادن عملیات چریکی جداگانه سهم بارزی در پیروزی‌ها داشتند.[۶۶]

شمار آسی‌هایی که در جنگ جهانی دوم به جبهه‌ها رفتند ۱۱۰ هزار و تلفات آنها نیمی از این تعداد برآورد می‌شود. بدین‌سان امانت آسی‌ها نسبت به روسیه به اثبات رسید و این امر در تحکیم روابط مودت‌آمیز و مسکو تا امروز هم به قوت خود باقی است.[۶۶]

آیین‌ها

[ویرایش]

زندگی آسی‌ها، با جشن‌ها و مراسم بسیار همراه است که، بسیاری از آن‌ها دارای اصل و منشأ عیسوی است. مراسم مذهبی به دو بخش تقسیم می‌شود: کوود، به معنای نیایش، و خیست، به معنای آیین مردگان. تشریفاتی جهت قربانی کردن نیز وجود دارد.[۶۴]

رویدادهای عمده سال عبارتند از: جشن سال نو و مراسم آب‌پاشان یا جشن تخیلی مسیح. در این ضمن مراسم قربان کردن بره، برای فرشته نگهبان خانه انجام می‌گیرد که، نیم حیوان را در داخل خانه به خاک می‌سپارند. کُمَخسان، جشنی است که به یاد مردگان بر پا می‌شود.[۶۴]

سپس جشن سنت نیکلا بر پا می‌شود، که در طی آن برای هر چهار خانواده، یک گاو نر قربانی می‌کنند. در ماه مه، جشن «خدای بزرگ»، در پایان شخم زدن زمین بر پا می‌دارند، و در این هنگام، گورهای سال گذشته را با چمن می‌پوشانند. پس از آن، زنان مراسمی در دهکده به یاد دزور هر محل انجام می‌دهند و هیچ مردی، غیر از قربانی کننده، نباید حضور داشته باشد، و هدف از این اقدامات تأمین محصول آینده است.[۶۴]

نگارخانه

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ "سرشماری ۲۰۱۰ روسیه: جمعیت بر اساس قومیت". Perepis-2010.ru (به روسی). Archived from the original (XLS) on 4 December 2013. Retrieved 21 August 2017.
  2. ↑ "سرشماری سراسری جمعیت ۲۰۰۲". Perepis2002.ru. Archived from the original on 2 February 2008. Retrieved 21 August 2017.
  3. ↑ اوستیای جنوبی محل مناقشه میان حکومت این منطقه و گرجستان است. تنها چند کشور معدود آن را به عنوان کشوری مستقل به رسمیت شناخته‌اند و بسیاری از کشورهای دنیا آن را بخش قانونی گرجستان می‌دانند.
  4. ↑ "گزارش PCGN "گرجستان: یادداشت توپونیمی مربوط به اوستیای جنوبی"" (PDF). Pcgn.org.uk. ۲۰۰۷. p. ۳. Archived from the original (PDF) on 14 June 2007. Retrieved 21 August 2017.
  5. ↑ "ترکیب قومی گرجستان" (PDF). Retrieved 3 January 2018.
  6. ↑ "Lib.ru/Современная литература: Емельянова Надежда Михайловна. Мусульмане Осетии: На перекрестке цивилизаций. Часть 2. Ислам в Осетии. Историческая ретроспектива". Lit.lib.ru. Archived from the original on 14 June 2006. Retrieved 21 August 2017.
  7. ↑ "Официальный сайт Постоянного представительства Республики Северная Осетия-Алания при Президенте РФ. Осетины в Москве". Noar.ru. Archived from the original on 1 May 2009. Retrieved 21 August 2017.
  8. ↑ Refugees, United Nations High Commissioner for. "Refworld – The North Caucasian Diaspora In Turkey". Unhcr.org. Retrieved 21 August 2017.
  9. ↑ "صد سال از مهاجرت گذشت اما آسیتینسی را فراموش نکردند". ۱۷ اوت ۲۰۰۸.
  10. ↑ Национальный состав, владение языками и гражданство населения республики таджикистан (PDF). آمار تاجیکستان (به روسی و تاجیکی). p. ۹. Archived from the original (PDF) on 16 January 2013. Retrieved 27 January 2013.
  11. ↑ "سرشماری سراسری جمعیت ۱۹۸۹. ترکیب قومی جمعیت بر اساس جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی". Archived from the original on 6 January 2012. Retrieved 3 January 2018.
  12. ↑ "سرشماری ۲۰۰۱ اوکراین". Ukrcensus.gov.ua. Retrieved 21 August 2017.[پیوند مرده]
  13. ↑ "سرشماری سراسری جمعیت ۱۹۸۹. ترکیب قومی جمعیت بر اساس جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی". Archived from the original on 3 January 2012. Retrieved 3 January 2018.
  14. ↑ "نتایج سرشماری سراسری جمعیت ترکمنستان بر اساس ترکیب قومی در سال ۱۹۹۵". Archived from the original on 13 March 2013. Retrieved 3 January 2018.
  15. ↑ "سرشماری سراسری جمعیت ۱۹۸۹. ترکیب قومی جمعیت بر اساس جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی". Archived from the original on 4 January 2012. Retrieved 3 January 2018.
  16. ↑ "سرشماری سراسری جمعیت ۱۹۸۹. ترکیب قومی جمعیت بر اساس جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی". Archived from the original on 7 January 2012. Retrieved 3 January 2018.
  17. ↑ "آسی‌ها در سوریه". اداره ریاست جمهوری اوستیای جنوبی.
  18. ↑ Национальный статистический комитет Республики Беларусь (PDF). کمیته ملی آمار جمهوری بلاروس (به روسی). Archived from the original (PDF) on 18 October 2013. Retrieved 1 August 2012.
  19. ↑ "سرشماری سراسری جمعیت ۱۹۸۹. ترکیب قومی جمعیت بر اساس جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی". Archived from the original on 25 January 2016. Retrieved 3 January 2018.
  20. ↑ "سرشماری سراسری جمعیت ۱۹۸۹. ترکیب قومی جمعیت بر اساس جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی". Archived from the original on 4 January 2012. Retrieved 3 January 2018.
  21. ↑ "تقسیم جمعیت لتونی بر اساس ترکیب ملی و وابستگی دولتی (تاریخ=۰۱٫۰۷٫۲۰۱۷)" (PDF) (به لتونیایی). Archived from the original (PDF) on 14 September 2017. Retrieved 8 February 2017.
  22. ↑ "نتایج سرشماری سراسری جمعیت و مسکن سال ۲۰۱۱ جمهوری لیتوانی". p. ۸. Retrieved 3 January 2018.
  23. ↑ "سرشماری ۲۰۰۰ استونی". Pub.stat.ee. Retrieved 21 August 2017.[پیوند مرده]
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ "آسی‌ها". ۱۹ ژوئن ۲۰۱۵.
  25. ↑ Т. Моллаев. Новый взгляд на историю осетинского народа. История, языкознание, этногенез بایگانی‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۲۹ توسط Wayback Machine. ۲۰۲۲. شابک ۹۷۸-۵-۰۴-۲۴۱۸۰۹-۹

    باید توجه داشت که آلان‌ها تا زمان قتل عام تیمور لنگ در قرن چهاردهم پرجمعیت‌ترین مردم قفقاز شمالی بودند، بنابراین مناطق قومی اجدادی نوادگان مستقیم آن‌ها - قره‌چای‌ها و بالکارهای امروزی در مقایسه با دیگر مردم قفقاز شمالی طولانی‌ترین فضاها را در امتداد رشته کوه قفقاز اشغال می‌کنند.
  26. ↑ Вера Борисовна Ковалевская. Кавказ и Аланы بایگانی‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۲۷ توسط Wayback Machine. — Наука, Гл. ред. вост. лит. ۱۹۸۴ — С. ۷.
  27. ↑ Александр Дзиковицкий. Этнокультурная история казаков. Часть I. Скифский фундамент. Книга 1 بایگانی‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۲۴ توسط Wayback Machine. ۲۰۱۷. شابک ۹۷۸-۵-۰۴-۰۲۲۸۷۵-۱

    از این آخرین بازماندگان، سه شاخه زنده مانده‌اند: قزاق‌های زاپوروژی (آس‌های دنیپر)، قزاق‌های دن (آس‌های پایین دن و آزوف) و آس‌های آلان قفقاز شمالی (بالکارها و قره‌چای‌ها).
  28. ↑ Т. Моллаев. Новый взгляд на историю осетинского народа. История, языкознание, этногенез بایگانی‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۲۹ توسط Wayback Machine. ۲۰۲۲. شابک ۹۷۸-۵-۰۴-۲۴۱۸۰۹-۹

    باید توجه داشت که آلان‌ها تا زمان قتل عام تیمور لنگ در قرن چهاردهم پرجمعیت‌ترین مردم قفقاز شمالی بودند، بنابراین مناطق قومی اجدادی نوادگان مستقیم آن‌ها - قره‌چای‌ها و بالکارهای امروزی در مقایسه با دیگر مردم قفقاز شمالی طولانی‌ترین فضاها را در امتداد رشته کوه قفقاز اشغال می‌کنند.
  29. ↑ Вера Борисовна Ковалевская. Кавказ и Аланы بایگانی‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۲۷ توسط Wayback Machine. — Наука, Гл. ред. вост. лит. ۱۹۸۴ — С. ۷.
  30. ↑ Александр Дзиковицкий. Этнокультурная история казаков. Часть I. Скифский фундамент. Книга 1 بایگانی‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۲۴ توسط Wayback Machine. ۲۰۱۷. شابک ۹۷۸-۵-۰۴-۰۲۲۸۷۵-۱

    از این آخرین بازماندگان، سه شاخه زنده مانده‌اند: قزاق‌های زاپوروژی (آس‌های دنیپر)، قزاق‌های دن (آس‌های پایین دن و آزوف) و آس‌های آلان قفقاز شمالی (بالکارها و قره‌چای‌ها).
  31. ↑ "Ossetian". فرهنگ انگلیسی آکسفورد (Online ed.). انتشارات دانشگاه آکسفورد. (Subscription or participating institution membership required.)
  32. ↑ Merriam-Webster (2021), s.v. "Ossete".
  33. ↑ Merriam-Webster (2021), s.v. "Ossete".
  34. ↑ Merriam-Webster (2021), s.v. "Ossete".
  35. ↑ Akiner, Shirin (۲۰۱۶) [۱۹۸۷]. Islamic Peoples of the Soviet Union. Routledge. p. ۱۸۲. ISBN 978-0710301888. آسی‌ها یک قوم ایرانی قفقاز هستند.
  36. ↑ Galiev, Anuar (۲۰۱۶). "اسطوره‌سازی تاریخ و ابداع سنت در قزاقستان". Oriente Moderno. ۹۶ (۱): ۶۱. doi:10.1163/22138617-12340094. آسی‌ها یک قوم ایرانی شرقی، کالمیک‌ها و بوریات‌ها مغول و باشقیرها ترک هستند.
  37. ↑ Rayfield, Donald (۲۰۱۲). Edge of Empires: A History of Georgia. Reaktion Books. p. ۸. ISBN 978-1780230702. در بیشتر تاریخ گرجستان، آن آسی‌ها (که قبلاً آلان‌ها، یک قوم ایرانی، بازمانده‌های سکاها بودند)...
  38. ↑ Saul, Norman E. (۲۰۱۵). "جنگ روسیه و گرجستان (۲۰۰۸)". Historical Dictionary of Russian and Soviet Foreign Policy. Rowman & Littlefield. p. ۳۱۷. ISBN 978-1442244375. آسی‌ها قومی با تبار ایرانی در قفقاز هستند که به طور منحصر به فردی مناطقی را در هر دو طرف رشته کوه‌های قفقاز اشغال می‌کنند.
  39. ↑ Bell, Imogen (۲۰۰۳). Eastern Europe, Russia and Central Asia. London: Taylor & Francis. p. ۲۰۰.
  40. ↑ Mirsky, Georgiy I. (۱۹۹۷). On Ruins of Empire: Ethnicity and Nationalism in the Former Soviet Union. p. ۲۸.
  41. ↑ Mastyugina, Tatiana. An Ethnic History of Russia: Pre-revolutionary Times to the Present. p. ۸۰.
  42. ↑ Foltz, Richard (2022). The Ossetes: Modern-Day Scythians of the Caucasus. London: Bloomsbury. pp. ۵۰–۵۲. ISBN 9780755618453.
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ ۴۳٫۲ ۴۳٫۳ ۴۳٫۴ ۴۳٫۵ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام encarta2008 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  44. ↑ Lebedynsky, Iaroslav (2014). Les Sarmates amazones et lanciers cuirassés entre Oural et Danube (VIIe siècle av. J.-C. – VIe siècle apr. J.-C.). Éd. Errance.
  45. ↑ Alemany, Agustí (2000). Sources on the Alans: A Critical Compilation. Brill. ISBN 9004114424.
  46. ↑ Crismaru, Valentin (December 2019). "Aspecte privind impactul natural și antropic asupra solurilor și productivității culturilor din regiunea de dezvoltare centru". Starea actuală a componentelor de mediu. Institute of Ecology and Geography, Republic of Moldova: 264–267. doi:10.53380/9789975315593.30. ISBN 9789975315593. S2CID 242518750.
  47. ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ Shnirelman, Victor (2006). "The Politics of a Name: Between Consolidation and Separation in the Northern Caucasus" (PDF). Acta Slavica Iaponica. 23: 37–49.
  48. ↑ Alemany, Agustí (2000). Sources on the Alans: A Critical Compilation. Brill. pp. ۵–۷. ISBN 978-90-04-11442-5.
  49. ↑ "تصویر نقشه". S23.postimg.org. Archived from the original (JPG) on 5 February 2017. Retrieved 21 August 2017.
  50. ↑ "تصویر نقشه". S50.radikal.ru. Retrieved 21 August 2017. {{cite web}}: |archive-url= requires |archive-date= (help)
  51. ↑ Foltz, Richard (2022). The Ossetes: Modern-Day Scythians of the Caucasus. London: Bloomsbury. pp. ۱۰۷–۱۰۸. ISBN 9780755618453.
  52. ↑ Lora Arys-Djanaïéva "Parlons ossète" (Harmattan, 2004)
  53. ↑ "آرنا: اطلس ادیان و ملیت‌ها در روسیه". среда، ۲۰۱۲.
  54. ↑ نقشه‌های مذهبی اطلس آرنا ۲۰۱۲. «اوگونیک»، شماره ۳۴ (۵۲۴۳)، ۵ شهریور ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۶. بایگانی‌شده.
  55. ↑ Kuznetsov, Vladimir Alexandrovitch. "آلانیا و بیزانس". تاریخ آلانیا.
  56. ↑ James Stuart Olson, Nicholas Charles Pappas. An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires. Greenwood Publishing Group, 1994. p 522.
  57. ↑ Ronald Wixman. The peoples of the USSR: an ethnographic handbook. M.E. Sharpe, 1984. p 151
  58. ↑ Benningsen, Alexandre; Wimbush, S. Enders (1986). مسلمانان اتحاد جماهیر شوروی. Bloomington: Indiana University Press. p. 206. ISBN 0-253-33958-8.
  59. ↑ "آسی‌ها در گرجستان، پشت به کوه‌ها".
  60. ↑ "نمایه اوستیای جنوبی". بی‌بی‌سی. ۱۰ خرداد ۱۳۹۱. Archived from the original on 30 بهمن 1392. Retrieved 29 بهمن 1392. {{cite news}}: Check date values in: |access-date=، |date= و |archive-date= (help)
  61. ↑ "Михаил Рощин : Религиозная жизнь Южной Осетии: в поисках национально-культурной идентификации". Keston.org.uk. Archived from the original on 13 اسفند 1394. Retrieved 30 مرداد 1396. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)
  62. ↑ آرنا – اطلس ادیان و ملیت‌ها در روسیه. среда.org
  63. ↑ "DataLife Engine > Версия для печати > Местная религиозная организация традиционных верований осетин "Æцæг Дин" г. Владикавказ". Osetins.com. Archived from the original on 14 اسفند 1394. Retrieved 30 مرداد 1396. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)
  64. ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ ۶۴٫۲ ۶۴٫۳ بهزادی، رقیه: قوم‌های کهن: آلان‌ها (آس‌ها). در: مجله «چیستا» دی ۱۳۶۸ - شماره ۶۴. (از صفحه ۴۷۹ تا ۴۸۴).
  65. ↑ ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ برجیان، حبیب: ایرستان. در نشریهٔ «پر»، شماره ۱۸۸۸ (سال شانزدهم، شماره ۸، شهریورماه ۱۳۸۰.
  66. ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ همان منبع.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آسی‌ها موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آسی‌ها&oldid=41648797»