آزادراه ۵ (ایران)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
IRN-Fwy 5.svg
IRN-EN-Fwy 5.svg
Freeway in Iran.svg
آزادراه ۵
اطلاعات مسیر
موجودیتتهران-ساوه (بهمن ۱۳۷۷)
ساوه-سلفچگان (اسفند ۱۳۸۲)–اکنون
تقاطع‌های بزرگ
ازتهران، استان تهران
Zeichen 102 - Kreuzung oder Einmündung mit Vorfahrt von rechts, StVO 1970.svgExpressway in Iran.png بزرگراه آزادگان
 Iran First Level Road 48.png جاده ۴۸
Iran First Level Road 79.png جاده ۷۹
Iran First Level Road 56.png جاده ۵۶
Iran First Level Road 37.png جاده ۳۷
Iran First Level Road 39.png جاده ۳۹
Iran First Level Road 41.png جاده ۴۱
بهبندر امام خمینی، استان خوزستان
AB-Kreuz-blaugrün.svgIran First Level Road 96.png جاده ۹۶ (ایران)
موقعیت
استان‌هااستان تهران، استان مرکزی،استان قم،،استان مرکزی، استان لرستان، استان خوزستان
شهرهای بزرگپردیس، تهران، رباط کریم، پرند، ساوه، اراک، بروجرد، خرم‌آباد، اندیمشک، دزفول، شوشتر، اهواز، بندر امام خمینی
سامانه بزرگراهی
بزرگ‌راه‌های ایران
آزادراه‌ها

آزادراه ۵، آزادراهی است که از تهران آغاز می‌شود و شهرهای مرکز و غرب ایران را به شهرهای جنوب و بندر امام‌خمینی متصل می‌کند. این آزادراه بخشی از محور شمال به جنوب می‌باشد. آزادراه تهران–ساوه یکی از بخش‌های فعال این آزادراه در فاصله تهران تا ساوه است.

بخش‌ها[ویرایش]

  • آزادراه پردیس-آمل (آغاز به‌کار نشده)
  • آزادراه پردیس-تهران (فعال)
  • آزادراه تهران-ساوه (فعال)
  • آزادراه ساوه-سلفچگان (فعال)
  • آزادراه سلفچگان-قم (کنارگذر غربی قم) (در دست احداث)
  • آزادراه سلفچگان-اراک (تکمیل نشده)
  • آزادراه کنارگذر شمالی اراک (باند دوم آغاز به‌کار نشده)
  • آزادراه اراک-بروجرد (درحال احداث)
  • کنارگذر جنوبی بروجرد (فعال)
  • آزادراه بروجرد-خرم‌آباد (فعال)
  • کنارگذر جنوبی خرم‌آباد (آغاز به‌کار نشده)
  • آزادراه خرم‌آباد-پل‌زال (خرم زال) (فعال)
  • آزادراه پل‌زال-اندیمشک (فعال)
  • آزادراه اندیمشک-اهواز (اندیمشک، دزفول، شوشتر، ملاثانی، اهواز) (آغاز به‌کارنشده) (مسیر کنونی بزرگراه اندیمشک، شوش، اهواز است)
  • آزادراه اهواز-بندر امام‌خمینی (فعال)
تقاطع آزادراه ۵ با جاده ۵۶ در سلفچگان

آزادراه خرم زال[ویرایش]

آزادراه خرم‌زال

آزادراه خرم زال که با نام آزادراه خرم‌آباد - پل زال نیز شناخته می‌شود و عملیات ساخت آن از سال ۱۳۸۴ آغاز شده بود در حد فاصل دو شهر خرم‌آباد و اندیمشک به طول ۱۶۴ کیلومتر قرار گرفته‌است. از جمله اهداف ساخت این آزادراه کاهش تصادفات، کاهش زمان سفر و همچنین صرفه‌جویی سالانه ۴۰۰ میلیارد ریال در مصرف سوخت، کاهش ۶۰ کیلومتری طول آزادراه نسبت به مسیر قدیمی خرم‌آباد - پلدختر - اندیمشک، کاهش بار ترافیکی و افزایش سرعت مطمئن در این محور عنوان شده‌است.[۱]

ویژگی‌ها[ویرایش]

آزادراه خرم زال دارای ۱۴ دهنه تونل دوقلو به طول ۲۵ کیلومتر (که طولانی‌ترین آن‌ها دارای طول تقریبی ۲۱۹۱ متر است)، ۱۴۰ دهنه پل کوچک، دو تقاطع غیرهمسطح و ۲۸ پل بزرگ به طول ۲ هزار و ۶۰۰ متر. ساخت این آزادراه حدود هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال هزینه داشته‌است که ۵۰ درصد هزینه آن توسط دولت و ۵۰ درصد بقیه آن توسط بخش خصوصی تأمین شده‌است. عوارض دریافتی از خودروها در این آزادراه طی ۱۸ سال پس از بهره‌برداری به بخش خصوصی تعلق خواهد داشت.[۱] این آزادراه به صورت چهار خطه و با عرضی در حدود ۲۶ متر احداث شده‌است. آزادراه در فاصله ۱۸ کیلومتری جنوب غربی خرم‌آباد آغاز شده و در ۳٫۵ کیلومتری روستای پل زال واقع در حدود ۵کیلومتری شهر اندیمشک خاتمه می‌یابد.[۲]

ساخت[ویرایش]

این آزادراه به طول ۱۰۴ کیلومتر بوده و برای آن ۱۴ تونل به طول مجموع ۲۵ کیلومتر و ۲۸ دهنه پل بزرگ به طول مجموع ۲۸۰۰ متر ساخته شده‌است. همچنین ساخت ۲ تقاطع غیر همسطح نیز از دیگر سازه‌های آن به حساب می‌آید. هزینه ساخت کل پروژه ۷۵۰ میلیارد تومان برآورد شده‌است که نیمی از آن توسط بخش خصوصی تأمین شده‌است. در زمان ساخت این طرح عظیم، ۴۰۰۰ نفر مشغول به کار احداث این پروژه بودند.[۳]

خسارت به طبیعت[ویرایش]

احداث این آزادراه دوهزار هکتار از عرصه‌های طبیعی استان لرستان را نابود کرده‌است.[۴] آزادراه خرم زال از نقاط بکر و جنگلهای بلوط جنوب لرستان عبور کرده‌است.

بهره‌برداری[ویرایش]

این آزادراه در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۸۹ با حضور محمود احمدی‌نژاد و حمید بهبهانی وزیر راه و ترابری وقت به‌صورت رسمی به بهره‌برداری رسید.[۵]

آزادراه شهید بروجردی[ویرایش]

آزادراه خرم‌آباد - بروجرد - اراک با نام آزادراه شهید محمد بروجردی[۶] بخشی از آزادراه سراسری شماره ۵ کشور است که در محدوده دو استان لرستان و مرکزی قرار دارد. طول این آزادراه ۱۳۴ کیلومتر است. این آزادراه در استان لرستان از شرق شهر خرم‌آباد (تقاطع بزرگراه خرم‌آباد - بروجرد) شروع می‌شود و با عبور از بخش بیرانوند، از طریق تونل پونه وارد دشت دشت سیلاخور در شهرستان بروجرد می‌شود. در شهرستان بروجرد دارای دو دسترسی در محل بزرگراه بروجرد-دورود و روستای دهکرد (بزرگراه بروجرد-اراک) است. آزادراه شهید بروجردی در ادامه با ورود به استان مرکزی، در محدوده پتروشیمی شازند اراک (تقاطع بزرگراه اراک-ملایر-بروجرد) به آزادراه کنارگذر شمالی اراک متصل می‌شود.

ویژگی‌ها[ویرایش]

به دلیل عبور آزادراه شهید بروجردی از کوه‌های زاگرس، عملیات ساخت پل و تونل در این مسیر از اهمیت زیادی برخوردار بوده‌است. تونل دوقلوی پونه با طول ۳۲۰۰ متر، نخستین و بزرگ‌ترین تونل آزادراهی سه خطه کشور است که به صورت دو تونل موازی و جمعاً با شش خط عبوری بین دو شهر بروجرد و خرم‌آباد قرار دارد. این آزادراه در مجموع ۱۳۴ کیلومتر طول و ۷۵۰۰ متر تونل دارد. طول قطعه اول آزاد راه (فاصله اراک تا دهکرد بروجرد) ۶۸ کیلومتر است، قطعه دوم (کمربندی جنوب بروجرد) ۱۳/۹ کیلومتر طول دارد. قطعه سوم (جنوب بروجرد تا بیرانشهر) ۳۳/۲ کیلومتر و طول قطعه چهارم (بیرانشهر-خرم‌آباد) هم ۱۹/۱ کیلومتر است. در قطعه اول این آزادراه ۱۰۰۳ متر تونل، ۱۴ پل، ۳۷۷ متر دیوار حائل و شمار ۲۰۴ آبرو احداث می‌شود. در قطعه دوم ۲ پل و ۵۷ آبرو و در قطعه سوم ۶۱۶۷ متر تونل، ۹ پل، ۵۹۷۴ متر دیوار حائل و شمار ۸۶ آبرو احداث شده‌است. همچنین در قطعه چهارم آن ۱۲۵۸ متر تونل، ۴ پل، ۶۱۵۹ متر دیوار حائل و شمار ۶۰ آبرو تأسیس شده‌است.[۷]

ساخت و بهره‌برداری[ویرایش]

طرح ساخت آزادراه در مسیر اراک، بروجرد و خرم‌آباد از سال ۱۳۹۲ در چهار قطعه آغاز شد. مجری طرح، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا بود. در ۱۱ مرداد ۱۴۰۰ بهره‌برداری از قطعات دوم، سوم و چهارم آزادراه در محدوده شهرستان‌های بروجرد و خرم‌آباد جمعاً به طول ۶۸ کیلومتر آغاز شد. برای ساخت این سه قطعه، ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان هزینه صرف شد.[۸]

مسیر[ویرایش]

آزادراه بندر امام خمینی - تهران[ویرایش]

Pfeil unten.svg از شمال به جنوب Pfeil unten.svg
Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
Expressway in Iran.svg بزرگراه آزادگان
Pfeil oben.svg Built-up Area in Iran.png تهران Pfeil oben.svg
منطقه ۱۸ شهرداری
ETC Sign-IR.png Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی تهران
AB-Kreuz-blaugrün.svg Expressway in Iran.svg جاده اسلامشهر-احمدآباد مستوفی
شمال بطرف احمدآباد مستوفیتهران
جنوب بطرف اسلامشهر
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png نسیم‌شهر
Built-up Area in Iran.png دشت بلا
پایانه بار تهران
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png اورین
AB-AS-blau.svg شمال بطرف Built-up Area in Iran.png شهریارشاهدشهرصباشهر
جنوب بطرف گلستان
Zeichen 360-50 - Fernsprecher (600x600), StVO 1992.svg Zeichen 361-50 - Tankstelle, StVO 1992.svg Parkplatz mit WC (Zeichen).png Zeichen 376 - Autobahngasthaus (600x600), StVO 1992.svg ایستگاه خدمات نگارستان
AB-AS-blau.svg شمال بطرف الاردشهریار
جنوب بطرف Built-up Area in Iran.png رباط کریم-مرکز شهر
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png رباط کریم-جنوب
Built-up Area in Iran.png پرندک
AB-Kreuz-blaugrün.svg Built-up Area in Iran.png پرند
BSicon FLUGg.svg فرودگاه بین‌المللی امام خمینی
بطرف جاده ۶۵
ETC Sign-IR.png Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی پرند
AB-Kreuz-blaugrün.svg جاده ۶۵
شمال بطرف رباط کریم
جنوب بطرف پرندک
Pfeil oben.svg استان تهران Pfeil oben.svg
Pfeil unten.svg استان مرکزی Pfeil unten.svg
AB-AS-blau.svg
نیروگاه رودشور
AB-AS-blau.svg جاده ۶۵
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blau.svg
Azadrah2-IR.png آزادراه غدیر (آزادراه ۲)
شمال بطرف آبیک-قزوین-تبریز
جنوب بطرف چرمشهر-مشهد
Zeichen 360-50 - Fernsprecher (600x600), StVO 1992.svg Zeichen 361-50 - Tankstelle, StVO 1992.svg Parkplatz mit WC (Zeichen).png Zeichen 376 - Autobahngasthaus (600x600), StVO 1992.svg ایستگاه خدمات باران
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png سلطان احمدلو
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png مامونیه
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blau.svg
Azadrah6-IR.png آزادراه ساوه-همدان (آزادراه کربلا)
بطرف همدان-سنندج-کرمانشاه
ETC Sign-IR.png Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی کاوه
AB-AS-blau.svg شهر صنعتی کاوه
AB-AS-blau.svg جاده ۴۸
بطرف ساوه
Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی ساوه
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png حسین‌آباد
Built-up Area in Iran.png امام‌آباد
Zeichen 360-50 - Fernsprecher (600x600), StVO 1992.svg Zeichen 361-50 - Tankstelle, StVO 1992.svg Parkplatz mit WC (Zeichen).png Zeichen 376 - Autobahngasthaus (600x600), StVO 1992.svg ایستگاه خدمات
Pfeil oben.svg استان مرکزی Pfeil oben.svg
Pfeil unten.svg استان قم Pfeil unten.svg
Zeichen 360-50 - Fernsprecher (600x600), StVO 1992.svg Zeichen 361-50 - Tankstelle, StVO 1992.svg Parkplatz mit WC (Zeichen).png Zeichen 376 - Autobahngasthaus (600x600), StVO 1992.svg ایستگاه خدمات آفتاب
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png دستجرد
Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی سلفچگان
AB-Kreuz-blaugrün.svg جاده ۵۶
شرق بطرف قم
غرب بطرف اراک
ادامه دارد بصورت:
جاده ۶۵
جنوب بطرف دلیجان-اصفهان
Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg در دست احداث Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg
Pfeil oben.svg استان قم Pfeil oben.svg
Pfeil unten.svg استان مرکزی Pfeil unten.svg
Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg در دست احداث Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg
AB-AS-blau.svg جاده ۵۶
شرق بطرف سلفچگانقمتهران
غرب بطرف اراک
AB-AS-blau.svg BSicon FLUGg.svg فرودگاه اراک
Built-up Area in Iran.png اراک
AB-AS-blau.svg جاده ۴۷
شمال بطرف فرمهینکمیجان
جنوب بطرف اراک
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png مرزیجران
Built-up Area in Iran.png اراک
AB-Kreuz-blaugrün.svg جاده ۵۶
غرب بطرف اراک
شرق بطرف مهاجرانبروجردملایر
Pfeil unten.svg Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg در دست احداث Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg Pfeil unten.svg
Pfeil oben.svg استان مرکزی Pfeil oben.svg
Pfeil unten.svg استان لرستان Pfeil unten.svg
Pfeil oben.svg Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg در دست احداث Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg Pfeil oben.svg
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
جاده ۵۶
شمال بطرف اراک-تهران
جنوب بطرف بروجرد-خرم‌آباد
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png دهکرد
ETC Sign-IR.png Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی بروجرد
AB-AS-blau.svg جاده ۳۷
شمال بطرف بروجرد-تهران
جنوب بطرف چالانچولان-خرم‌آباد
Fareskilt 44.PNG تونل پونه
Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی شمالی خرم‌آباد
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
جاده ۳۷
شمال بطرف اراک-تهران
جنوب بطرف خرم‌آباد-اهواز
Pfeil unten.svgZeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg در دست احداث Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svgPfeil unten.svg
AB-AS-blau.svg جاده ۳۷
Pfeil oben.svg Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg در دست احداث Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg Pfeil oben.svg
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
جاده ۳۷
شمال بطرف خرم‌آباد-تهران
جنوب بطرف پلدختر-اهواز
Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی جنوبی خرم‌آباد
Zeichen 360-50 - Fernsprecher (600x600), StVO 1992.svg Zeichen 361-50 - Tankstelle, StVO 1992.svg Parkplatz mit WC (Zeichen).png Zeichen 376 - Autobahngasthaus (600x600), StVO 1992.svg ایستگاه خدمات پل زال
Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی پل زال
AB-Kreuz-blaugrün.svg جاده ۳۷
شمال بطرف پلدخترخرم‌آباد-تهران
جنوب بطرف اندیمشک
Pfeil oben.svg استان لرستان Pfeil oben.svg
Pfeil unten.svg استان خوزستان Pfeil unten.svg
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
جاده ۳۷
شمال بطرف پلدختر-تهران
جنوب بطرف اندیمشکدزفولاهواز
Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg در دست احداث Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
Expressway in Iran.svg جاده ۸۶
شرق بطرف امیدیهرامهرمز
Expressway in Iran.svg بزرگراه مدرس
بطرف اهواز
Expressway in Iran.svg بزرگراه کنارگذر شمال شرقی اهواز
کمربندی جنوبی اهواز
ETC Sign-IR.png Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی اهواز
Zeichen 360-50 - Fernsprecher (600x600), StVO 1992.svg Zeichen 361-50 - Tankstelle, StVO 1992.svg Parkplatz mit WC (Zeichen).png Zeichen 376 - Autobahngasthaus (600x600), StVO 1992.svg ایستگاه خدمات کارون
AB-AS-blau.svg Built-up Area in Iran.png شهرک چمران
Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg جاده ۹۶ (بزرگراه کنارگذر بندر ماهشهر)
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
جاده ۹۶
شرق بطرف بندر ماهشهرامیدیهرامشیربوشهر
غرب بطرف بندر امام خمینیآبادان
Pfeil oben.svg از جنوب به شمال Pfeil oben.svg

آزادراه پردیس-تهران[ویرایش]

Pfeil unten.svg از شرق به غرب Pfeil unten.svg
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
Freeway in Iran.svg آزادراه کنارگذر جنوبی بومهن
Zeichen 123 - Baustelle, StVO 1992.svg Freeway in Iran.svg آزادراه کنارگذر شمالی بومهن

جاده ۷۷
شرق بطرف ساری-قائمشهر-بومهنرودهن
غرب بطرف پردیس–جاجرود-تهران

AB-Kreuz-blaugrün.svg جاده ۷۷
شرق بطرف بومهن
غرب بطرف جاجرود
Avenue in Iran.svg بلوار خلیج پارس
پردیس-مرکز شهر
Built-up Area in Iran.png اصطلک
Pfeil oben.svg Built-up Area in Iran.png پردیس Pfeil oben.svg
ETC Sign-IR.png Toll Station-IR.png ایستگاه عوارضی پردیس
AB-AS-blau.svg جاده ۷۷
شرق بطرف بومهن
غرب بطرف جاجرود
AB-AS-blau.svg جاده ۷۷
شرق بطرف پردیس
غرب بطرف تهران
Freeway in Iran.svg
AB-Kreuz-blaugrün.svg
Expressway in Iran.svg بزرگراه بابایی
Pfeil oben.svg از غرب به شرق Pfeil oben.svg

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «آزاد راه خرم‌آباد-پل زال افتتاح شد». جام جم آنلاین. ۱۱ آبان ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۸۹.
  2. «ویژگی‌های آزاد راه خرم‌آباد پل زال». پایگاه اطلاع‌رسانی دولت. ۱۱ آبان ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  3. افتتاح آزادراه خرم‌آباد - پل زال بایگانی‌شده در ۲۵ فوریه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine روزنامه ایران
  4. «خسارات آزاد راه "خرم زال" به طبیعت لرستان باید جبران شود». خبرگزاری مهر. ۱۴ آبان ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  5. «آزاد راه خرم‌آباد- پل زال توسط رئیس‌جمهور افتتاح شد». همشهری آنلاین. ۱۱ آبان ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۸۹.
  6. «آزاد راه اراک-خرم‌آباد به نام شهید محمد بروجردی نامگذاری می‌شود». ایسنا استان لرستان. ۱۶ دی ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۵ خرداد ۱۴۰۱.
  7. «افتتاح آزادراه شهید محمد بروجردی خرم‌آباد- بروجرد». فرمانداری بروجرد. دریافت‌شده در ۲۵ خرداد ۱۴۰۱.
  8. «آزادراه خرم‌آباد- بروجرد افتتاح شد». تسنیم. ۱۱ مرداد ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۵ خرداد ۱۴۰۱.