آرشام یکم
| آرشام یکم | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 سکه آرشام یکم، پادشاه سوفن. | |||||
| پادشاه ارمنستان، سوفن و کوماژن | |||||
| سلطنت | ۲۶۰ – ۲۲۸ پ. م | ||||
| تاج‌گذاری | ۲۶۰ پ. م | ||||
| جانشین | احتمالاً آرشام دوم خشایارشا، پادشاه سوفن و کوماژن | ||||
| درگذشته | ۲۲۸ پ. م | ||||
| آرامگاه | |||||
| فرزند(ان) | |||||
| |||||
| دودمان | دودمان اروندی | ||||
| پدر | سام یکم | ||||
آرشام یکم یا آرسامس (یونانی: Ἀρσάμης ; پارسی باستان: 𐎠𐎼𐏁𐎠𐎶 𐎠𐎼𐏁𐎠𐎶) به نظر می‌رسد در سال ۲۶۰ پیش از میلاد پس از مرگ پدربزرگش اروند سوم، پادشاه ارمنستان، و پدرش سام یکم، پادشاه کوماژن ، کنترل کوماژن، سوفن و ارمنستان را به دست گرفته‌است.
نام[ویرایش]
آرسامس نام یونانی شده از شکل نام فارسی باستان آرشاما Aršāma [الف](دارای قدرت قهرمان) که نامی رایج در میان ایرانیان، خاندان هخامنشی و همچنین در میان بزرگان ایرانی شاهنشاهی هخامنشی (۵۵۰–۳۳۰ پیش از میلاد) بود.[۲][۳] این نام ترکیبی است که از ارشان (مرد، قهرمان) و اما ("قدرت") تشکیل شده‌است.[۲] این نام در آرامی به عنوان «عرشم» ʾršm گواهی شده‌است.[۲] شکل مؤنث نام «*Aršāmā» (یونانی «Arsamē») در دختر داریوش بزرگ گواهی شده‌است.[۲]
سلطنت[ویرایش]
امپراتوری سلوکیان همیشه در تلاش بود تا سلسله‌های ارمنی را که هنوز بر سرزمین‌هایی که نیاکانشان در زمان شاهنشاهی هخامنشی داشتند، حکومت می‌کردند، سرنگون کند. زائلاس بیتینی به دربار پادشاه آرشام پناه برد و پس از مرگ پادشاه نسکومدس یکم، زائلاس بیتینی بازگشت تا پادشاهی را در ۲۵۴ پیش از میلاد بدست آورد.
آرشام همچنین از آنتیوخوس هیراکس در برابر برادرش، سلوکوس دوم حمایت کرد، که در نبردی علیه پادشاه مهرداد دوم (پنتوس) در نزدیکی آنکارا در سال ۲۳۹ پیش از میلاد شکست خورد، پس از آن سلوکوس کنترل همه تصرفاتش از جمله زمین‌هایی که او در سراسر کوه‌های توروس داشت را از دست داد و این به نفع آرشام بود.
در ۲۳۵ پیش از میلاد آرشام شهرهای آرشام‌شاد را در سوفن و آرشامیا (که امروزه به نام Eski Kale معروف است) را در کوماژن تأسیس کرد.
پس از مرگ او، پسر ارشدش خشایارشا پادشاه کوماژن، سوفن و ارمنستان شد. اروند چهارم جانشین خشایارشا خواهد شد، در حالی که پسر دیگرش به نام «میترا» (یا میترنس دوم) به عنوان کاهن اعظم معبد خورشید و ماه در آرماویر ثبت شده‌است.
فرزندان[ویرایش]
- خشایارشا، پادشاه ارمنستان و سوفنه ۲۲۸ – ۲۱۲ پ.م.
- اروند چهارم، پادشاه ارمنستان ۲۱۲–۲۰۰ پ.م.
- میترنس دوم، کاهن اعظم معبد خورشید و ماه در آرماویر.
منابع[ویرایش]
- ↑ Schmitt, Rüdiger (2005). "PERSONAL NAMES, IRANIAN iii. ACHAEMENID PERIOD". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Online Edition. Encyclopædia Iranica Foundation.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Bresciani, E. (1986). "ARŠĀMA". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume II/5: Armenia and Iran IV–Art in Iran I. London: Routledge & Kegan Paul. p. 546. ISBN 978-0-71009-105-5.
- ↑ Canepa, Matthew P. (2018). "Rival Visions and New Royal Identities in Post-Achaemenid Anatolia and the Caucasus". The Iranian Expanse: Transforming Royal Identity through Architecture, Landscape, and the Built Environment, 550 BCE–642 CE. University of California Press. p. 109. ISBN 978-0-520-37920-6.
- [۱] at Avproduction.am
- Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 2. Yerevan. p. 109.
- Այվազյան, Հ. Մ. (2005). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
- Խուդավերդյան, Կոստանդին (1990). Հայկական համառոտ հանրագիտարան (به ارمنی). Vol. 1. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան հրատարակչություն ՊՈԱԿ.