آرا پاکیس

آرا پاکیس
Ara Pacis Augustae
نمای جنوب‌غربی آرا پاکیس
اطلاعات کلی
گونه	موزهٔ آرا پاکیس (رم)
سبک معماری	معماری روم باستان
موقعیت	رم، ایتالیا
کشور	ایتالیا
آغاز ساخت	13 پیش از میلاد
پایان	9 پیش از میلاد
جزئیات فنی
مواد	سنگ مرمر

آرا پاکیس (لاتین: Ara Pacis Augustae به معنی «محراب صلح آگوستوس») بنایی یادمانی در رم است که بین سال‌های 13 و 9 پیش از میلاد به دستور سنای روم ساخته شد. در زبان ایتالیایی امروزی، Pacis به صورت «پاچیس» تلفظ می‌شود. این محراب به افتخار آگوستوس و بازگشت پیروزمندانه‌اش از جنگ‌های هیسپانیا و گالیا بنا گردید و امروز یکی از مهم‌ترین نمونه‌های هنر رسمی رومی است.

زمینهٔ تاریخی

در دورهٔ آگوستوس، پس از سال‌ها جنگ داخلی، روم نیازمند تثبیت مشروعیت سیاسی و بازنمایی دوران صلح و شکوفایی بود. محراب آرا پاکیس به‌عنوان بخشی از سیاست «پکس رومانا» ساخته شد تا صلح و رفاه در عصر آگوستوس را به‌صورت تصویری به مردم عرضه کند. این بنا به نوعی «بیانیهٔ بصری» بود که در قالب آیین‌های مذهبی و هنری، ایدئولوژی امپراتور را تثبیت می‌کرد.

تاریخچه

سنای روم در 13 پیش از میلاد دستور ساخت محراب را صادر کرد و در 9 پیش از میلاد افتتاح شد. مکان اصلی آن در «کمپوس مارتوس» نزدیک رود تیبر قرار داشت. در طول سده‌های میانه، بر اثر تغییرات بستر رودخانه، بنا به‌تدریج مدفون شد و تا قرن شانزدهم تقریباً از یادها رفت.

کشف دوباره و انتقال

در قرن شانزدهم و هفدهم، قطعات پراکنده‌ای از مرمرهای حجاری‌شدهٔ آرا پاکیس کشف شدند. اما کاوش‌های جدی در دههٔ 1930 میلادی آغاز شد. به دستور موسولینی و در راستای سیاست‌های روم‌گرایانهٔ او، قطعات گردآوری و بازسازی شدند. در سال 1938، هم‌زمان با جشن‌های دوهزارمین سال تولد آگوستوس، محراب در بنایی جدید در نزدیکی محل اصلی خود دوباره برپا گردید.

معماری و تزیینات

آرا پاکیس ساختاری مستطیلی با دیوارهایی بلند دارد که محراب مرکزی در درون آن جای گرفته است. دیوارهای بیرونی و درونی با نقش‌برجسته‌هایی از کیفیت هنری بالا تزیین شده‌اند.

برجسته‌ترین نقش‌ها شامل:

• صحنهٔ رژهٔ اعضای خاندان سلطنتی آگوستوس و مقامات عالی‌رتبهٔ روم.
• تصاویر اسطوره‌ای مانند آینئاس در حال قربانی.
• نقوش گیاهی و جانوری به نشانهٔ باروری، صلح و فراوانی.

این ترکیب هنری، مفاهیم سیاسی آگوستوس را به زبان مذهبی و نمادین منتقل می‌کرد.

موزهٔ آرا پاکیس

در سال 2006، محراب به ساختمانی مدرن طراحی‌شده توسط معمار آمریکایی ریچارد مایر منتقل شد. این بنا، که بخشی از پروژه‌های بحث‌برانگیز نوسازی رم بود، اکنون به نام «موزهٔ آرا پاکیس» شناخته می‌شود و مکانی دائمی برای حفاظت و نمایش این اثر است.

اهمیت فرهنگی

آرا پاکیس نه‌تنها یک بنای یادمانی مذهبی است، بلکه به‌عنوان ابزار تبلیغاتی در خدمت سیاست آگوستوس عمل می‌کرد. این اثر به‌عنوان منبعی بی‌بدیل برای مطالعهٔ هنر، ایدئولوژی سیاسی و دین در اوایل امپراتوری روم اهمیت دارد.

تأثیر بر هنر مدرن

آرا پاکیس در دوران معاصر الهام‌بخش بسیاری از هنرمندان و معماران بوده است. پژوهشگران و هنرمندان قرن بیستم، این بنا را نمونه‌ای از «قدرت تصویرسازی سیاسی در معماری» معرفی کردند. بازسازی موسولینی و سپس طراحی ریچارد مایر نشان‌دهندهٔ اهمیت مداوم این یادمان در شکل‌دادن به هویت فرهنگی رم است.

در نمایشگاه‌های بین‌المللی هنر و باستان‌شناسی، آرا پاکیس بارها به‌عنوان نمونه‌ای از پیوند میان هنر و ایدئولوژی معرفی شده است. در هنر معاصر نیز تصویر نقش‌برجسته‌های آن در پوسترها، کتاب‌ها و رسانه‌های عمومی به‌عنوان نمادی از «صلح» به کار رفته است.

• 
  نمای جنوب‌غربی آرا پاکیس
• 
  نمای کلی آرا پاکیس
• 
  نقش‌برجستهٔ نمادین «پکس»
• 
  نقش آینیاس در حال قربانی

جستارهای وابسته

• آگوستوس
• پکس رومانا
• معماری روم باستان

منابع

• Zanker, Paul. The Power of Images in the Age of Augustus. University of Michigan Press, 1988.
• Galinsky, Karl. Augustan Culture: An Interpretive Introduction. Princeton University Press, 1996.
• Elsner, Jas. Art and the Roman Viewer. Cambridge University Press, 2007.
• Encyclopaedia Britannica, "Ara Pacis".

پیوند به بیرون

• موزهٔ آرا پاکیس – وبگاه رسمی