آخن

مختصات: ۵۰°۴۶′۳۱″ شمالی ۶°۴′۵۸″ شرقی / ۵۰٫۷۷۵۲۸°شمالی ۶٫۰۸۲۷۸°شرقی / 50.77528; 6.08278
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آخن
سراسرنمای آخن، دربرگیرندهٔ دبیرستان کایزر کارلس (جلوی عکس)، شهرداری (عقب مرکز عکس) و کلیسای جامع آخن (عقب سمت راست عکس)
سراسرنمای آخن، دربرگیرندهٔ دبیرستان کایزر کارلس (جلوی عکس)، شهرداری (عقب مرکز عکس) و کلیسای جامع آخن (عقب سمت راست عکس)
نشان آخن
نشان
مختصات: ۵۰°۴۶′۳۱″ شمالی ۶°۴′۵۸″ شرقی / ۵۰٫۷۷۵۲۸°شمالی ۶٫۰۸۲۷۸°شرقی / 50.77528; 6.08278
کشورآلمان
ایالتنورد-راین وستفالن
منطقه اداریکلن
ناحیهآخن
مدیریت
 • شهردارمارسل فیلیپ (CDU)
 • احزاب حکومتیCDU / Greens
مساحت
 • کل۱۶۰٫۸۳ کیلومتر مربع (۶۲٫۱۰ مایل مربع)
بلندی
۲۶۶ متر (۸۷۳ پا)
جمعیت
 (۲۰۰۸–۰۶–۳۰)
 • کل۲۵۷۹۳۵
 • تراکم۱۶۰۰/کیلومتر مربع (۴۲۰۰/مایل مربع)
منطقه زمانی
CET/CEST (UTC+1/+2)
کدهای پستی
۵۲۰۶۲–۵۲۰۸۰
کدهای شماره‌گیری۰۲۴۱ / ۰۲۴۰۵ / ۰۲۴۰۷ / ۰۲۴۰۸
پلاک خودروAC
وبگاه
شهرداری شهر آخِن
محل شهر آخن بر روی نقشهٔ آلمان

اکس-لا-شاپل (به فرانسوی: Aix-la-Chapelle) یا آخن (دربارهٔ این پرونده آوا ) (به آلمانی: Aachen) شهری در ایالت نوردراین-وستفالن، در شمال‌غرب آلمان، نزدیکی مرزهای هلند و بلژیک جای گرفته‌است. جمعیت اکس-لا-شاپل در سال ۱۸۹۰ از مرز ۱۰۰٬۰۰۰ نفر گذشت و به جمع کلان‌شهرهای آلمان پیوست.
تاریخ اکس-لا-شاپل به دوره رومیان می‌رسد. شارلمانی آن را به پایتختی برگزید و از ۹۳۶ تا ۱۵۳۱م پادشاهان بزرگ آلمان در آن تاجگذاری کردند.[۱] آخن در منطقه مرزی هلند و بلژیک واقع شده و با شهرهایی مانند کلن، دوسلدورف، دویسبورگ، بن، مونشن‌گلادباخ، کرفلد و لورکوزن در آلمان، لیژ در بلژیک و ماستریخت، هیرلن و رورموند در هلند هم‌جوار است.

کلیسای جامع اکس-لا-شاپل به عنوان نماد شهر آخن در سال ۱۹۷۸ به عنوان اولین بنای تاریخی آلمان در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

دانشگاه فنی اکس-لا-شاپل که یکی از بزرگترین دانشگاه‌های فنی اروپاست در این شهر واقع شده‌است.

موقعیت جغرافیایی[ویرایش]

شهر آخن در نقطه امتداد مرزهای آلمان، هلند و بلژیک واقع شده‌است. این شهر ۲۳٬۸ کیلومتر مرز مشترک با بلژیک و ۲۱٬۸ کیلومتر مرز مشترک با هلند دارد. این شهر در حوضه آبریز رود ماس قرار دارد.

نام[ویرایش]

این شهر بخاطر مرزی بودن و نزدیکی به حوزه‌های زبانی گوناگون، در هر یک از زبان‌های منطقه نامی دیگر یا تلفظی دیگر پیدا کرده‌است. جدول زیر شامل نام‌ها و تلفظ‌های مختلف این شهر است. در منابع فارسی مثل عمده شهرهای آلمان نام این شهر از زبان فرانسوی گرفته شده‌است.

زبان نام تلفظ در سامانه IPA
آلمانی Aachen [ˈa:xən]
فرانسوی Aix-la-Chapelle [ˌɛkslaʃaˈpɛl]
لاتین Aquae Granni, Aquisgranum[۲]
اسپانیایی Aquisgrán [akisˈɣran]
لوکزامبورگی Oochen [ˈɔ:xən]
هلندی Aken [ˈa:kən]
چکی Cáchy [t͡saxɪ]
لهستانی Akwizgran
ایتالیایی Aquisgrana
روسی Ахен

گویش[ویرایش]

لهجه محلی آخن که با نام Aachener Platt – Öcher ([ˈœʃʌ]) شناخته می‌شود، جزء زبان ریپواری است.

سرزمین‌ها و شهرهای همسایه[ویرایش]

شهرهای هرزوگنراس، وورسلن، اشوایلر، اشتولبرگ و روتگن در ناحیه آخن، رئران، کلمی و پلومبیر در استان لیژ بلژیک، و شهرهای والس، گولپن-ویتم، سیمپلولد و هیرلن در استان لیمبورخ در هلند از منطقه‌های هم‌مرز آخن هستند.

شهرهای خواهر[ویرایش]

آخن با شهرهای زیر خواهر است:[۳][۴]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

ویکی‌پدیای آلمانی

  1. بعلبکی، منیر (۱۹۸۰). «Aachen». دانشنامه المورد. ج. ۱. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۱۷.
  2. Aquisgranum
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ Calderdale Council (2013). "Aachen: Twin towns: Calderdale Council". calderdale.gov.uk. Archived from the original on 28 September 2013. Retrieved 2 January 2013.
  4. en-db (2013). "Aachen, Aachen, North Rhine-Westphalia, Germany - City, Town and Village of the world". en.db-city.com. Retrieved 3 January 2013.
  5. Aachen-Kapstadt.de
  6. "Partnerská města Kladna" (به چکی). 1 December 2009. Retrieved 7 April 2010.