آرشیو اسناد و پژوهش‌های ایران

آرشیو اسناد و پژوهش‌های ایران هشتم خرداد سال ۱۳۷۱ با تلاش یازده پناهنده سیاسی ایرانی (۶ زن و ۵ مرد) در برلین آلمان افتتاح شد.

آرشیو اسناد و پژوهش‌های ایران یکی از مهم‌ترین نهادهایی است که در تبعید شکل گرفته و برجا مانده‌است. آرشیو مزبور مجموعه ای غنی از اسناد و مدارک مربوط به ایران به ویژه آنچه به فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی و ادبی تبعیدیان مربوط است را جمع‌آوری و رده‌بندی کرده‌است.

بایگانی

در مقابله با جریان تاریخی به فراموشی سپردن تجارب تلخ و سخت به‌دست آمده، یازده پناهنده ایرانی در آلمان با اعتقاد به این واقعیت که مبارزه با فراموشی یک وظیفه تاریخی است، به جمع‌آوری مدارک و اسناد متعلق به جریان‌های مختلف فکری در دهه‌های قبل و بعد از ۱۳۵۷ پرداختند.

آرشیو مزبور تا کنون موفق به جمع‌آوری اسناد زیر شده‌است:

• بیش از ۱۱۰۰ دوره نشریهٔ چاپ ایران و خارج از کشور از جمله ۶ دوره نشریه کثیرالانتشار چاپ ایران
• بیش از ۳۰۰۰ جلد کتاب و جزوه انتشارات نهادهای سیاسی و فرهنگی،
• بیش از ۱۱۰۰۰ جلد کتاب (از جمله ۸۰۰ جلد به زبان‌های آلمانی و انگلیسی) راجع به ایران،
• بیش از ۱۵۰۰۰ برگ اعلامیه از سال ۱۳۴۰ تا کنون،
• بیش از ۴۰۰ پوستر از ۱۳۳۶ به بعد چاپ خارج از کشور،
• بیش از ۱۵۰۰ جلد کتاب داستانی، آموزشی و نوار موسیقی و قصه، (بخش کودکان)، و ـ
• آرشیو زنان که حاوی اکثر کتابها، نشریات، اعلامیه‌ها و بریدهٔ نشریات مربوط به زنان می‌باشد.

اگر از آرشیوهای دولتی بگذریم دوره نشریات آرشیو اسناد و پژوهش‌های ایرانیان غنی‌ترین مجموعهٔ نشریات چاپ خارج از کشور را دربردارد.

منابع

• یرواند آبراهامیان، اعترافات شکنجه‌شدگان، پیشگفتار صفحهٔ ۱۵
• نشریه آرش، شماره ۸۱–۸۲، مهر ۱۳۸۱ صفحهٔ ۸۲
• گفتگوی نوشین شاهرخی با مؤسسان آرشیو، ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۱ آرشیو اسناد و پژوهش‌های ایران بیست‌ساله شد
• گفتگوی ناصر مهاجر با مهران پاینده، رضا یگانه و عباس خداقلی