احمد بن موسی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب: خنثی‌سازی |
برچسب‌ها: خنثی‌سازی برگردانده‌شده افزودن القاب |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{جعبه اطلاعات امامزاده |
{{جعبه اطلاعات امامزاده |
||
| نام = احمد ابن موسی |
| نام = احمد ابن موسی |
||
| تصویر = |
| تصویر = Ahmed bin Musa AKadhim.png |
||
| اندازه تصویر = 250px |
| اندازه تصویر = 250px |
||
| عنوان تصویر = |
| عنوان تصویر = |
||
| خویشاوندان سرشناس = [[علی بن موسی الرضا]] (برادر){{سخ}} |
| خویشاوندان سرشناس = [[علی بن موسی الرضا]] (برادر){{سخ}} |
||
[[فاطمه معصومه]] (خواهر) |
[[فاطمه معصومه]] (خواهر) |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| نام‌های دیگر = احمد ابن موسی، شاهچراغ |
| نام‌های دیگر = احمد ابن موسی، شاهچراغ |
||
| زادروز = |
| زادروز = |
||
| زادگاه = [[مدینه]] |
| زادگاه = [[مدینه]]، [[حجاز]] |
||
| تاریخ درگذشت = [[۲۰۲ (قمری)]] |
| تاریخ درگذشت = ۱۷ رجب [[۲۰۲ (قمری)]] |
||
| مدفن = [[حرم شاهچراغ]]، [[شیراز]] |
| مدفن = [[حرم شاهچراغ]]، [[شیراز]] |
||
| دوران = [[هارون الرشید]] و [[مأمون]] عباسی |
|||
| محل زندگی = مدینه |
| محل زندگی = مدینه |
||
| پدر = [[موسی کاظم]] |
| پدر = [[موسی کاظم]] |
||
| مادر = ام احمد<ref>{{یادکرد|فصل=جلد سوم|کتاب=[[ریاحین‌الشریعه]]|نویسنده = ذبیح‌الله محلاتی|ناشر =دارالکتب الاسلامیه|صفحه=۳۵۸|سال=۱۳۸۵|شابک= 964-440-321-5}}</ref> |
| مادر = ام احمد<ref>{{یادکرد|فصل=جلد سوم|کتاب=[[ریاحین‌الشریعه]]|نویسنده = ذبیح‌الله محلاتی|ناشر =دارالکتب الاسلامیه|صفحه=۳۵۸|سال=۱۳۸۵|شابک= 964-440-321-5}}</ref> |
||
| همسر = حوران بنت اسحاق بن جعفر (عموزاده) |
| همسر = حوران بنت اسحاق بن جعفر (عموزاده) |
||
| فرزندان = محمد، جعفر |
| فرزندان = محمد، [[جعفر]] |
||
| طول عمر = |
| طول عمر = |
||
}} |
}} |
||
'''احمد بن موسی کاظم''' مشهور به '''شاهچراغ'''<ref>{{یادکرد وب|عنوان=چرا به شاهچراغ، شاهچراغ می گویند؟|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/244977/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF|وبگاه=www.khabaronline.ir|تاریخ=2012-09-23|بازبینی=2023-10-20|کد زبان=fa}}</ref> |
'''احمد بن موسی کاظم''' (درگذشته ۱۷ رجب [[۲۰۲ (قمری)]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=الإرشاد - الشيخ المفيد - کتابخانه مدرسه فقاهت|نشانی=http://lib.eshia.ir/27035/2/245/%D9%8A%D9%8E%D8%BA%D9%92%D9%81%D9%8F%D9%84%D9%8F|وبگاه=lib.eshia.ir|بازبینی=2024-02-06|کد زبان=fa}}</ref>) مشهور به '''شاهچراغ'''<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دلیل نامیدن حضرت احمد بن موسی (ع) به نام شاهچراغ|نشانی=https://www.mizanonline.ir/fa/news/333754/%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۶/۰۵/۰۸ - ۰۹:۰۰|بازبینی=2024-02-05|کد زبان=fa|نام=خبرگزاری|نام خانوادگی=میزان}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=چرا به شاهچراغ، شاهچراغ می گویند؟|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/244977/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF|وبگاه=www.khabaronline.ir|تاریخ=2012-09-23|بازبینی=2023-10-20|کد زبان=fa}}</ref>،فرزند ارشد [[موسی کاظم]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=احمد بن موسی (علیهما السلام) شاه چراغ|نشانی=https://shia-ac.com/index.php/shiite-studies/imam-zadegani/135-maghale-4|وبگاه=shia-ac.com|بازبینی=2024-02-05}}</ref> هفتمین امام [[شیعه|شیعیان امامی]] ،متکلم و [[فقیه]] شیعه و یکی از راویان حدیث است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فخرالدین رازی، الشجرة المبارکة، به کوشش مهدی رجایی، قم، ۱۴۰۹ق؛}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بررسی ابعاد شخصیتی احمد بن موسی‌الکاظم (ع) / شاهچراغ چه معنایی دارد؟|نشانی=https://www.iscanews.ir/news/1143140/بررسی-ابعاد-شخصیتی-احمد-بن-موسی-الکاظم-ع-شاهچراغ-چه-معنایی|وبگاه=www.iscanews.ir|تاریخ=2022-06-06|بازبینی=2023-10-18|کد زبان=fa}}</ref> احمد بن موسی و [[محمد بن موسی]] از یک مادر که ام احمد خوانده می‌شد متولد گردیدند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸}}</ref>. وی برادر بزرگ [[علی بن موسی الرضا|علی ابن موسی الرضا]]<nowiki/>ست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=زندگینامه حضرت احمد بن موسی (علیهما السلام) {{!}} شورای اسلامی شهر شیراز|نشانی=https://shorashiraz.ir/fa/posts/view/33824|وبگاه=shorashiraz.ir|بازبینی=2023-10-18|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=جایگاه حضرت احمد بن موسی(ع) شاه چراغ در فرهنگ مردم|نشانی=https://hawzah.net/fa/Article/View/105865/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%22%D8%B9%22-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85|وبگاه=hawzah.net|بازبینی=2023-10-20}}</ref> |
||
== در منابع شیعه == |
== در منابع شیعه == |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۳: | ||
بسیاری از علمای انساب احمد بن موسی را بدون فرزند دانسته‌اند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عقیقی، المعقبین، ۱۴۲۲ق، ص۴۳؛ بخاری، سرالسلسله العلویه، ۱۳۸۹ق، ص۴۳.}}</ref>؛ اما بر خلاف آنان بعضی وی را دارای فرزند دانسته‌اند، ضامن بن شدقم برای وی چهار فرزند به نام‌های محمد، علی، عبدالله و داود نقل کرده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ضامن بن شدقم، تحفه الازهار، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۲۹۶.}}</ref> عباس فیض قمی امامزاده ابراهیم مدفون در [[قم]] را فرزند احمد بن موسی می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فیض قمی گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۲، ص۳۶۴–۳۷۱.}}</ref> |
بسیاری از علمای انساب احمد بن موسی را بدون فرزند دانسته‌اند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عقیقی، المعقبین، ۱۴۲۲ق، ص۴۳؛ بخاری، سرالسلسله العلویه، ۱۳۸۹ق، ص۴۳.}}</ref>؛ اما بر خلاف آنان بعضی وی را دارای فرزند دانسته‌اند، ضامن بن شدقم برای وی چهار فرزند به نام‌های محمد، علی، عبدالله و داود نقل کرده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ضامن بن شدقم، تحفه الازهار، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۲۹۶.}}</ref> عباس فیض قمی امامزاده ابراهیم مدفون در [[قم]] را فرزند احمد بن موسی می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فیض قمی گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۲، ص۳۶۴–۳۷۱.}}</ref> |
||
== |
== قتل احمد بن موسی == |
||
قُتلُغ خان، حاکم شیراز و عامل مأمون در خان زینان در هشت فرسخی شیراز با احمد بن موسی و کاروان همراه وی ملاقات کرد و خبر درگذشت علی بن موسی الرضا را به آنان رسانید<ref>{{یادکرد وب|عنوان=احمد بن موسی بن جعفر {{!}} دائرةالمعارف بزرگ اسلامی {{!}} مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|نشانی=https://www.cgie.org.ir/fa/article/227865/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A8%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D9%86-%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1|وبگاه=www.cgie.org.ir|بازبینی=2024-02-05}}</ref>. این خبر باعث تضعیف روحیه و پراکندگی آنان گردید. احمد بن موسی پس از شنیدن این خبر به همراه نزدیکان خود راهی شیراز شد و در آنجا در جریان جنگ به قتل رسید.تاریخ قتل او را ۱۷ رجب [[۲۰۲ (قمری)]] نوشته اند<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آستان احمد بن موسی(شاهچراغ شیراز)|نشانی=https://janat1.ir/holyplaces/?id=28|وبگاه=جنت المهدی-عج|بازبینی=2024-02-05|کد زبان=fa|نام=Mohsen|نام خانوادگی=Balanj}}</ref>. |
|||
== مدفن == |
|||
مقالهٔ اصلی: [[حرم شاهچراغ]][[پرونده:Copy of Shacheragh 881229 134.jpg|بندانگشتی|حرم شاهچراغ در شیراز|چپ]]مزار احمد بن موسی در شیراز، از قرن هفتم هجری قمری، در زمره اماکن زیارتی بوده است<ref>{{Cite journal|last=Fadil|first=Azhar Hadi|date=2020-11-04|title=صورة الهند من خلال كتاب (نزهة المشتاق) للأدريسي وكتاب (رحلة ابن بطوطة) لأبن بطوطة|url=http://dx.doi.org/10.25130/jtuh.27.8.2020.15|journal=Journal of Tikrit University for Humanities|volume=27|issue=8|pages=324–352|doi=10.25130/jtuh.27.8.2020.15|issn=2664-0570}}</ref>. بنای حرم احمد بن موسی در دوره [[اتابکان فارس]] در سده ششم [[هجری قمری]] ساخته شده‌است و [[گنبد]] و بارگاه آن دارای [[کاشی‌کاری|کاشی‌کاری‌های]] زیبایی است.<small><sup>[[حرم شاهچراغ#endnote ۱|∗]]</sup></small> در سال‌های ۴۰–۱۳۳۹ خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد، طراحی کاشی‌کاری آن توسط استاد [[عیسی بهادری]] صورت گرفته و به اجرا درآمد.درون [[حرم]] را با به کار بردن آئینه‌های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، [[آئینه کاری]] کرده و انواع خط‌های زیبای فارسی و عربی، تزیین‌کننده نمای اطراف آینه‌ها و کاشی‌ها است. |
|||
بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار جانب حرم، چهار [[شاه‌نشین]] قرار گرفته و [[مسجد|مسجدی]] نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شده‌است. ضریح احمدبن موسی در شاه‌نشین زیر [[گنبد]] قرار دارد و از [[نقره]] ساخته شده‌است. |
|||
== کشف مزار احمد بن موسی == |
|||
تارنمای [[خبرآنلاین]] به نقل از صفحه ۱۹۲ کتاب [[قیام سادات علوی]] تألیف [[علی اکبر تشید]] می‌نویسد: |
تارنمای [[خبرآنلاین]] به نقل از صفحه ۱۹۲ کتاب [[قیام سادات علوی]] تألیف [[علی اکبر تشید]] می‌نویسد: |
||
«تا زمان امیر [[عضدالدوله دیلمی]] کسی از [[شاه چراغ|مقبره احمد ابن موسی]] اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمی‌رسید که در اطراف آن، خانه‌های متعدد ساخته و مسکن اهالی بود. از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانه‌ای گلی داشت و در هر شب [[جمعه،]] ثلث آخر شب می‌دید [[چراغ]]ی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک می‌درخشد و تا طلوع صبح روشن است، چند شب جمعه مراقب می‌بود، روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت با خود اندیشید شاید در این مکان، مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاءالله باشد، بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه نمایم، هنگام روز پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید. امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند. درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند. اما امیر گفت:اولین شب جمعه شخصاً به خانه پیرزن می‌روم تا از موضوع آگاه شوم. چون شب جمعه فرا رسید شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم آنجا خوابید و پیرزن را فرمود هر وقت چراغ روشن گردید مرا بیدار کن. چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی تر از دیگر شب‌های جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بی‌اختیار سه مرتبه فریاد زد: «شاه! چراغ». و از آن به بعد به شاه چراغ معروف گردید<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸.}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زاهدی، «احمد بن موسی(ع)»، ص۹۹ - ۱۰۳}}</ref>.» |
«تا زمان امیر [[عضدالدوله دیلمی]] کسی از [[شاه چراغ|مقبره احمد ابن موسی]] اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمی‌رسید که در اطراف آن، خانه‌های متعدد ساخته و مسکن اهالی بود. از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانه‌ای گلی داشت و در هر شب [[جمعه،]] ثلث آخر شب می‌دید [[چراغ]]ی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک می‌درخشد و تا طلوع صبح روشن است، چند شب جمعه مراقب می‌بود، روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت با خود اندیشید شاید در این مکان، مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاءالله باشد، بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه نمایم، هنگام روز پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید. امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند. درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند. اما امیر گفت:اولین شب جمعه شخصاً به خانه پیرزن می‌روم تا از موضوع آگاه شوم. چون شب جمعه فرا رسید شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم آنجا خوابید و پیرزن را فرمود هر وقت چراغ روشن گردید مرا بیدار کن. چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی تر از دیگر شب‌های جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بی‌اختیار سه مرتبه فریاد زد: «شاه! چراغ». و از آن به بعد به شاه چراغ معروف گردید<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸.}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زاهدی، «احمد بن موسی(ع)»، ص۹۹ - ۱۰۳}}</ref>.» |
||
| خط ۵۸: | خط ۶۷: | ||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
* [http://shahecheragh.ir/ پایگاه اطلاع‌رسانی شاهچراغ] |
* [http://shahecheragh.ir/ پایگاه اطلاع‌رسانی آستان شاهچراغ] |
||
{{شاگردان برجسته امامان شیعه}} |
{{شاگردان برجسته امامان شیعه}} |
||
| خط ۷۲: | خط ۸۱: | ||
[[رده:درگذشتگان ۲۰۲ (قمری)]] |
[[رده:درگذشتگان ۲۰۲ (قمری)]] |
||
[[رده:درگذشتگان ۸۱۷ (میلادی)]] |
[[رده:درگذشتگان ۸۱۷ (میلادی)]] |
||
[[رده:عرب‌های سده ۸ (میلادی)]] |
|||
| ⚫ | |||
[[رده: |
[[رده:عرب‌های سده ۹ (میلادی)]] |
||
[[رده:خانواده محمد]] |
[[رده:خانواده محمد]] |
||
[[رده:خاندان اهل بیت]] |
[[رده:خاندان اهل بیت]] |
||
| ⚫ | |||
[[رده:اهالی مدینه]] |
|||
[[رده:جنگ بین امین و مأمون]] |
|||
[[رده:اهالی خلافت عباسیان در سده ۹ (میلادی)]] |
|||
[[رده:شاگردان علی بن موسی الرضا]] |
[[رده:شاگردان علی بن موسی الرضا]] |
||
[[رده:خاک‌سپاری‌ها در حرم شاهچراغ]] |
[[رده:خاک‌سپاری‌ها در حرم شاهچراغ]] |
||
نسخهٔ ۱۶ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۰
 | برخی از منابع فهرستشده در این مقاله ممکن است معتبر نباشند. |
| احمد ابن موسی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | مدینه، حجاز |
| درگذشت | ۱۷ رجب ۲۰۲ (قمری) |
| مدفن | حرم شاهچراغ، شیراز |
| محل زندگی | مدینه |
| دیگر نام‌ها | احمد ابن موسی، شاهچراغ |
| دوران | هارون الرشید و مأمون عباسی |
| همسر(ها) | حوران بنت اسحاق بن جعفر (عموزاده) |
| فرزندان | محمد، جعفر |
| والدین | |
| خویشاوندان | علی بن موسی الرضا (برادر) فاطمه معصومه (خواهر) |
| خانواده | بنی‌هاشم |
احمد بن موسی کاظم (درگذشته ۱۷ رجب ۲۰۲ (قمری)[۲]) مشهور به شاهچراغ[۳][۴]،فرزند ارشد موسی کاظم[۵] هفتمین امام شیعیان امامی ،متکلم و فقیه شیعه و یکی از راویان حدیث است.[۶][۷] احمد بن موسی و محمد بن موسی از یک مادر که ام احمد خوانده می‌شد متولد گردیدند[۸]. وی برادر بزرگ علی ابن موسی الرضاست.[۹][۱۰]
در منابع شیعه
مجلسی در کتاب «مراة العقول» در شرح حدیث پانزدهم می‌گوید: ام احمد مادر بعضی اولاد موسی کاظم بود و او داناترین، پرهیزگارترین و گرامی‌ترین زنهایش بود که اسرار خود را به او می‌سپرد و اماناتش را نزد او ودیعه می‌نهاد.
در کتاب اصول کافی در باب «امام در چه زمانی می‌داند امام است» آمده‌است که موسی کاظم امانت سربه‌مهری به ام احمد سپرد و گفت بعد از مرگ من هر کس از فرزندان من در طلب این امانت آمد خلیفه و جانشین من است. با او بیعت نما که جز خدا کسی خبر از این امانت ندارد. بعد از کشته‌شدن موسی، علی بن موسی به نزد ام احمد آمد و امانت پدر را طلبید. ام احمد به گریه افتاد و دانست که موسی کشته شده. پس امانت را بر حسب وصیت همسرش به وی داد و با او به عنوان امام هشتم شیعیان بیعت کرد[۱۱][۱۲].
فرزندان احمد ابن موسی
بسیاری از علمای انساب احمد بن موسی را بدون فرزند دانسته‌اند[۱۳]؛ اما بر خلاف آنان بعضی وی را دارای فرزند دانسته‌اند، ضامن بن شدقم برای وی چهار فرزند به نام‌های محمد، علی، عبدالله و داود نقل کرده‌است.[۱۴] عباس فیض قمی امامزاده ابراهیم مدفون در قم را فرزند احمد بن موسی می‌داند.[۱۵]
قتل احمد بن موسی
قُتلُغ خان، حاکم شیراز و عامل مأمون در خان زینان در هشت فرسخی شیراز با احمد بن موسی و کاروان همراه وی ملاقات کرد و خبر درگذشت علی بن موسی الرضا را به آنان رسانید[۱۶]. این خبر باعث تضعیف روحیه و پراکندگی آنان گردید. احمد بن موسی پس از شنیدن این خبر به همراه نزدیکان خود راهی شیراز شد و در آنجا در جریان جنگ به قتل رسید.تاریخ قتل او را ۱۷ رجب ۲۰۲ (قمری) نوشته اند[۱۷].
مدفن
مقالهٔ اصلی: حرم شاهچراغ
مزار احمد بن موسی در شیراز، از قرن هفتم هجری قمری، در زمره اماکن زیارتی بوده است[۱۸]. بنای حرم احمد بن موسی در دوره اتابکان فارس در سده ششم هجری قمری ساخته شده‌است و گنبد و بارگاه آن دارای کاشی‌کاری‌های زیبایی است.∗ در سال‌های ۴۰–۱۳۳۹ خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد، طراحی کاشی‌کاری آن توسط استاد عیسی بهادری صورت گرفته و به اجرا درآمد.درون حرم را با به کار بردن آئینه‌های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، آئینه کاری کرده و انواع خط‌های زیبای فارسی و عربی، تزیین‌کننده نمای اطراف آینه‌ها و کاشی‌ها است.
بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار جانب حرم، چهار شاه‌نشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شده‌است. ضریح احمدبن موسی در شاه‌نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شده‌است.
کشف مزار احمد بن موسی
تارنمای خبرآنلاین به نقل از صفحه ۱۹۲ کتاب قیام سادات علوی تألیف علی اکبر تشید می‌نویسد: «تا زمان امیر عضدالدوله دیلمی کسی از مقبره احمد ابن موسی اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمی‌رسید که در اطراف آن، خانه‌های متعدد ساخته و مسکن اهالی بود. از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانه‌ای گلی داشت و در هر شب جمعه، ثلث آخر شب می‌دید چراغی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک می‌درخشد و تا طلوع صبح روشن است، چند شب جمعه مراقب می‌بود، روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت با خود اندیشید شاید در این مکان، مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاءالله باشد، بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه نمایم، هنگام روز پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید. امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند. درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند. اما امیر گفت:اولین شب جمعه شخصاً به خانه پیرزن می‌روم تا از موضوع آگاه شوم. چون شب جمعه فرا رسید شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم آنجا خوابید و پیرزن را فرمود هر وقت چراغ روشن گردید مرا بیدار کن. چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی تر از دیگر شب‌های جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بی‌اختیار سه مرتبه فریاد زد: «شاه! چراغ». و از آن به بعد به شاه چراغ معروف گردید[۱۹][۲۰].»
روز بزرگداشت
در سال ۱۳۸۶ با تصمیم شورای فرهنگ عمومی استان فارس، ۶ ذی‌القعده در دهه کرامت یعنی حدفاصل تولد فاطمه معصومه و علی ابن موسی الرضا به‌عنوان روز بزرگداشت احمد بن موسی شاهچراغ تعیین شد.[۲۱]
جستارهای وابسته
- موسی بن جعفر
- علی بن موسی
- فاطمه معصومه
- محمد بن موسی
- عبدالله بن موسی
- سادات موسوی
- حرم شاهچراغ
- آستانه (شیراز)
پانویسها و منابع
- ↑ ذبیح‌الله محلاتی (۱۳۸۵)، «جلد سوم»، ریاحین‌الشریعه، دارالکتب الاسلامیه، ص. ۳۵۸، شابک ۹۶۴-۴۴۰-۳۲۱-۵
- ↑ «الإرشاد - الشيخ المفيد - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۶.
- ↑ میزان، خبرگزاری (۱۳۹۶/۰۵/۰۸ - ۰۹:۰۰). «دلیل نامیدن حضرت احمد بن موسی (ع) به نام شاهچراغ». fa. دریافت‌شده در 2024-02-05. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «چرا به شاهچراغ، شاهچراغ می گویند؟». www.khabaronline.ir. ۲۰۱۲-۰۹-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۰.
- ↑ «احمد بن موسی (علیهما السلام) شاه چراغ». shia-ac.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۵.
- ↑ فخرالدین رازی، الشجرة المبارکة، به کوشش مهدی رجایی، قم، ۱۴۰۹ق؛.
- ↑ «بررسی ابعاد شخصیتی احمد بن موسی‌الکاظم (ع) / شاهچراغ چه معنایی دارد؟». www.iscanews.ir. ۲۰۲۲-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۸.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸.
- ↑ «زندگینامه حضرت احمد بن موسی (علیهما السلام) | شورای اسلامی شهر شیراز». shorashiraz.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۸.
- ↑ «جایگاه حضرت احمد بن موسی(ع) شاه چراغ در فرهنگ مردم». hawzah.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۰.
- ↑ شهرستانی، الملل و النحل، ۱۳۳۰ش، ج۱، ص۱۶۹؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۴۰۴ق، ص۸۵.
- ↑ حاتمی (۲۰۲۰-۰۶-۲۸). «چرا احمد بن موسی به شاه چراغ ملقّب شد؟». خبرگزاری بین المللی شفقنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۰.
- ↑ عقیقی، المعقبین، ۱۴۲۲ق، ص۴۳؛ بخاری، سرالسلسله العلویه، ۱۳۸۹ق، ص۴۳.
- ↑ ضامن بن شدقم، تحفه الازهار، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۲۹۶. کاراکتر zero width joiner character در
|عنوان=در موقعیت 2 (کمک) - ↑ فیض قمی گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۲، ص۳۶۴–۳۷۱.
- ↑ «احمد بن موسی بن جعفر | دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی». www.cgie.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۵.
- ↑ Balanj، Mohsen. «آستان احمد بن موسی(شاهچراغ شیراز)». جنت المهدی-عج. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۵.
- ↑ Fadil, Azhar Hadi (2020-11-04). "صورة الهند من خلال كتاب (نزهة المشتاق) للأدريسي وكتاب (رحلة ابن بطوطة) لأبن بطوطة". Journal of Tikrit University for Humanities. 27 (8): 324–352. doi:10.25130/jtuh.27.8.2020.15. ISSN 2664-0570.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۸، ص۳۰۸.
- ↑ زاهدی، «احمد بن موسی(ع)»، ص۹۹ - ۱۰۳.
- ↑ «خبرگزاری فارس - نام «شاهچراغ» از کجا آمده‌است؟». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۲-۱۰-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۸.
- وبگاه شهرداری شیراز؛ جاذبه‌های گردشگری-مذهبی شیراز.
- سازمان جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی؛ نقشهٔ سیاحتی شهر شیراز؛ آثار تاریخی و نقاط دیدنی شهر شیراز.
- خبرآنلاین، بازدید در ۲ مهر ۱۳۹۱.
پیوند به بیرون
ردهها:
- فرزندان موسی کاظم
- فرزندان امامان شیعه
- شاگردان امامان شیعه
- آرامگاهها در استان فارس
- استان فارس
- درگذشتگان ۲۰۲ (قمری)
- درگذشتگان ۸۱۷ (میلادی)
- عرب‌های سده ۸ (میلادی)
- عرب‌های سده ۹ (میلادی)
- خانواده محمد
- خاندان اهل بیت
- افراد مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی
- اهالی مدینه
- جنگ بین امین و مأمون
- اهالی خلافت عباسیان در سده ۹ (میلادی)
- شاگردان علی بن موسی الرضا
- خاک‌سپاری‌ها در حرم شاهچراغ
- شیعیان
- تاریخ شیراز