پرش به محتوا

موسیقی راک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

موسیقی راک ژانری وسیع از موسیقی عامه‌پسند است که در اواخر دههٔ ۱۹۴۰ و اوایل دههٔ ۱۹۵۰ میلادی تحت عنوان «راک اند رول» شکل گرفت و در میانهٔ دههٔ ۱۹۶۰ و بعد تر به طیف گسترده‌ای از سبک‌های مختلف، به ویژه در بریتانیا و ایالات متحده گسترش یافت.[۱] این سبک مستقیماً از ژانرهای بلوز و ریتم اند بلوز، موسیقی بردگان آمریکایی و موسیقی کانتری گرفته شده است.[۲] همچنین تأثیراتی از موسیقی جاز و کلاسیک را نیز در خود گنجانده است.[۳] نام راک از فعل to rock در زبان انگلیسی به معنای جنباندن و تکان خوردن می‌آید. سازهای رایج در موسیقی راک گیتار برقی، گیتار بیس، طبل و کی بورد است که معمولاً در چهارچوب یک گروه موسیقی به نوازندگی می‌پردازند. در ابتدا راک مبتنی بر کسر میزان ۴/۴ بوده و از سروده‌ های با گونه بیت-همخوانی استفاده زیادی می‌شد، هرچند با گذشت زمان موسیقی راک از دید ساختار بسیار گوناگون شده است. سروده‌های راک بیشتر برای دلباختگی و دلبستگی نوشته می‌شدند، اما در دهه ۶۰ میلادی جستارهای مدنی و سیاسی نیز وارد موسیقی راک شدند. از دهه پنجاه میلادی تا اوایل قرن بیست و یکم راک محبوب‌ترین سبک موسیقی در ایالات متحده و بیشتر دنیای غرب بود.

نوازندگان راک در میانه دهه ۱۹۶۰ میلادی شروع به جایگزینی جُنگ به جای تک آهنگ در هنر موسیقی کردند. گروه موسیقی بیتلز پیشرو این جنبش بود. موسیقی آنها به راک پایه‌های فرهنگی مورد نیاز را داد تا بتواند خود را با نام موسیقی مورد پسند جای بیندازد. در دهه شصت میلادی که از آن به عنوان عصر طلایی یا دوره کلاسیک راک[۱] یاد می‌شود، سبک های تازه ای در موسیقی راک به مانند بلوز راک، فولک راک، کانتری راک، راک جنوبی، راگا راک و جاز فیوژن پدیدار شدند.[۱] این سبک‌ها و جنبش هوش‌ربودگان که در میانه‌های دهه ۶۰ میلادی اوج گرفته بود پایه‌های برای ساخت سبک سایکدلیک راک شدند. در این دهه سبک های تازه دیگری نیز به وجود آمدند مانند پراگرسیو راک که به ویژگی‌های هنری و پیچیدگی ساختار موسیقی می‌پرداختند و گلم راک که به جلوه‌های نمایشی و اجرا زنده ارزش بیشتری می‌داند نیز به وجود آمدند. در نیمه نخست دهه ۷۰ میلادی سبک هوی متال در کشور انگلستان از زیر سبک هارد راک به وجود آمد که آمیزه‌ای از آوازهای خشن و آواهای از هم گسیخته گیتار برقی است. در نیمه دوم دهه هفتاد میلادی سبک پانک راک در انگلستان شکل گرفت. این سبک نوپا و پرانرژی تنها به جستارهای سیاسی و مدنی اشاره می‌کرد. پانک راک به گسترش پی در پی دیگر سبک های مانند نیو ویو و پست پانک و در نهایت آلترناتیو راک در دهه ۸۰ میلادی کمک کرد.

در دهه ۱۹۹۰ میلادی آلترناتیو راک و زیر سبک هایش موسیقی راک را دربر گرفتند. این زیر سبک‌ها به مانند گرانج، بریت پاپ و ایندی راک در بریتانیا و ایالات متحده به فروش بالایی دست پیدا کردند. در ادامه دهه ۹۰ میلادی زیر سبک دیگری به مانند پاپ پانک، الکترونیک راک، رپ راک و رپ متال نیز وار موسیقی راک شدند. برخی از سبک‌ها مانند گاراژ راک و پست پانک در نیمه نخست دهه ۲۰۰۰ میلادی در تلاش بودند تا موسیقی راک را به ریشه های خود در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی برگردانند. از دهه ۲۰۱۰ میلادی موسیقی راک جایگاه خود را به عنوان برترین و پرفروش‌ترین سبک موسیقی مورد پسند در دنیا غرب را از دست داد. هرچند هنوز همچنان از دید فروش جایگاه خوبی در هنر موسیقی داشت. سبک های هیپ هاپ و رقص الکترونیک در دهه ۲۰۱۰ میلادی و پاپ-پانک-هیپ هاپ در دهه ۲۰۲۰ میلادی بر موسیقی راک تأثیر فزآینده گذاشتند.

راک همچنین پدیده‌ای از جنبش‌های فرهنگی و مدنی بود که منجر به زایشش خرده فرهنگ های بزرگی به مانند مدها و راکرها در بریتانیا و جنبش هیپیان و پاد فرهنگی دهه ۶۰ در سانفرانسیسکو ایالات متحده شد. فرهنگ پانک در دهه ۷۰ میلادی خرده فرهنگ های مانند گوت و ایمو را در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی درست کرد. موسیقی راک وارث رسم ترانه اعتراضی در موسیقی همه پسند شد که پیشتر در اختیار موسیقی فولک بود.

ویژگی‌های موسیقی راک[ویرایش]

راک اند رول نمایشی از آرزوهای نوجوانان است... ساخت موسیقی راک اند رول به گونه درست خود نیازمند درک مفاهیمی به مانند نزدیکی جنسی، دلبستگی بین زن و مرد، خشونت و خوش‌گذارانی است.

رابرت کریستگاو در کتاب راهنمای خرید جُنگِ کریسگاو: آلبوم‌های راک دهه هفتاد (۱۹۸۱)[۴]

اگر بخواهم به شناسه درستی از راک اشاره کنم، موسیقی است عامه‌پسند اما نه به اندازه‌ای که به فروش و سود ارزش زیادی بدهد.

بیلی ویمن در گفتگویی با ماه‌نامه ولچر (۲۰۱۶)[۵]


\version "2.22.0"
\header { tagline = ##f}
\score {
  \drums \with {midiInstrument = "drums"}
  \with { \numericTimeSignature }
  {
    \repeat volta 2 {
      <<
        \tempo 4 = 80-160
        \bar ".|:"
        {
          cymra8 [cymra] cymra [cymra]  cymra [cymra] cymra [cymra]
        }\\{bd4 sne bd sne}
      >>\break
    }
  }
  \layout {}
}
\score {
  \unfoldRepeats {
    \drums \with {midiInstrument = "drums"}{
      \repeat volta 2 {

        <<
          \tempo 4 = 80-160
          \bar ".|:"
          {
            cymra8 [cymra] cymra [cymra]  cymra [cymra] cymra [cymra]
          }\\{bd4 sne bd sne}
        >>\break
      }
    }
  }
  \midi { \tempo  4 = 90 }
}
الگوی رایج با میزان ۴/۴ در موسیقی راک برای ساز های کوبه ای

مهم‌ترین ویژگی راک گیتار برقی است که به همراه یک تقویت کننده استفاده می‌شود. گیتار برقی به گونه امروزی در دهه ۱۹۵۰ با محبوبیت راک اند رول به وجود آمد.[۶] همچنین بسیار تحت تأثیر نوازندگان گیتار در سبک بلوز الکتریک قرار گرفت.[۷] گیتار برقی در راک بیشتر به همراه یک گیتار بیس الکتریک استفاده می‌شود که در دهه ۵۰ میلادی در موسیقی جاز نیز مورد استفاده بود.[۸] سازهای کوبه‌ای مانند طبل و سنج نیز در راک استفاده می‌شوند.[۹] این سه ساز با گنجاندن سازهای دیگر، به ویژه کیبوردهایی مانند پیانو، ارگ هاموند و سینت سایزر همراهی می‌شوند.[۱۰] سازهای راک از سازهای پایه گروهای بلوز (گیتار لید، ریتم گیتار، بیس گیتار و درام) گرفته شده‌اند.[۷] گروهی از نوازندگانی که موسیقی راک را اجرا می‌کنند، گروه راک نامیده می‌شوند. گروه‌های راک از سه تا پنج عضو پدید می‌آیند.. بیشتر گروهای راک به گونه یک چهارنفره به وجود می‌آیند. که نوازندگان آن یک یا چند ساز را به مانند گیتار لید، ریتم گیتار، بیس گیتار، سازهای کوبه ای و کیبورد را می‌نوازند.[۱۱]

موسیقی راک بیشتر ریتم‌های مترش بر میزان ۴/۴ نوشته می‌شود که با ضرب تکراری طبل و سازهای کوبه ای در ضربات دو و چهارم همراهی می‌شود.[۱۲] ملودی‌ها اغلب از حالت‌های موسیقی قدیمی‌تر مانند دوریان و میکسولیدین و همچنین حالت‌های گام ماژور و گام مینور سرچشمه می‌گیرند. هارمونی‌ها از گونه سه صدایی تا یک چهارم درست و پنجم درست شروع می‌شنود و تا پیشرفته‌ترین هارمونیک‌های ناهماهنگ ادامه پیدا می‌کنند.[۱۲] از اواخر دهه ۵۰ میلادی[۱۳] به‌ویژه از اواسط دهه ۶۰ میلادی به بعد، سروده‌های موسیقی راک از گونه بیت-همخوانی موسیقی بلوز و فولک استفاده می‌کنند، هرچند در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی این ساختار سرودها راک دچار دگرگونی زیادی شده‌اند.[۱۴] منتقدان بر گوناگونی ریشه‌های راک و تنوع سبکی آن تأکید کرده‌اند.[۱۵] به دلیل تاریخ پیچیده راک و تمایل این سبک به وام گرفتن از سایر سبک‌های موسیقی، ناممکن است موسیقی راک را به یک تعریف موسیقایی یکسان متمایز کرد.[۱۶] به عقیده رابرت کریستگاو روزنامه‌نگار و منتقد موسیقی، «موسیقی راک یعنی ویژگی‌های هنری موسیقی فولک - رو راست بودن، سودمندی، مورد پسند بودن- را فناوری امروزی و نوگرایی یکی کنید».[۱۷]

برخلاف بسیاری از سبک‌های قبلی موسیقی مورد پسند، سروده‌های راک با دامنهٔ گسترده‌ای از زمینه‌های مختلف مانند دلبستگی، آمیزش جنسی، سرکشی، بیم و ترس در مورد دشواری‌های مدنی - سیاسی و زندگی روزمره افراد نوشته می‌شوند.[۱۲] این دستمایه‌ها از سبک‌های متفاوتی مانند پاپ سنتی، موسیقی محلی و ریتم اند بلوز به ارث رسیده است.[۱۸] کریستگاو اشعار راک را با عنوان: «سروده‌های که دنیا امروز را با ساختاری ساده بیان می‌کنند، می‌خواند.» اما او در ادامه ادعا می‌کند که: «در واقع راک فقط متعلق به خود موسیقی یا به‌طور کلی تر فقط سر و صدا کردن است».[۱۹][۲۰][۲۱] کریستگاو، که در سال ۱۹۷۲ نوشت: «راک اند رول بیشتر دربرگیرنده ویژگی‌های مردانه ای مانند پرخاشگری است».[۲۲][۲۳] در اواخر دهه ۶۰ میلادی واژه راک جایگزین راک اند رول شد، که بیشتر با موسیقی پاپ در رویارویی قرار می‌گیرد هرچند که ویژگی‌های مشترک زیادی با آن دارد. هرچند موسیقی راک دارای ویژگی‌ها زیادی مانند ساختار پیچیده تری موسیقی، اجرای زنده، و سروده‌های که دستمایه‌های بارزش تر و پیچیده تری در برابر سروده‌های موسیقی پاپ دارند.[۲۴] به گفته موسیقی‌دان انگلیسی سایمون فریت: «راک چیزی فراتر از پاپ و راک اند رول بود. موسیقی‌دانان سبک راک با روی آوردن بر مهارت و تکنیک نوازندگی و پیچیدگی ساختار موسیقی و همچنین با گسترش نگاه خود به راک و سروده‌هایش از دریچه هنری، سبک تازه ای را به وجود آوردند».[۲۴]

در قرن ۲۱ ام، اصطلاح راک به یک اصطلاح عمومی برای سبک‌های دگر موسیقی به مانند موسیقی پاپ، موسیقی رگی، موسیقی سول و حتی هیپ-هاپ استفاده می‌شود که بسیاری از المان‌های موسیقی راک را در خود دارد.[۲۵] کریستگاو این اصطلاح را به‌طور گسترده برای اشاره به تمامی سبک‌های موسیقی همه پسند به کار می‌برد. او المان‌ها موسیقی عامه پسند را داشتن یک ضرب آهنگ و ساختار خوب، سروده‌های با آرایه با کمی شوخ‌طبعی، و اشاره به زندگی در جوانی می‌داند. او در کتاب «راهنمای خرید جُنگِ کریستگاو: موسقی دهه ۱۹۸۰» (چاپ ۱۹۹۰) می‌نویسد: «این جوان گرایی در موسیقی را می‌توان در خواننده و ترانه‌سرا فولک میشل شوک، رپر ال‌ال کول جی و گروه موسیقی سینث-پاپ پت شاپ بویز به همان اندازه که در موسیقی چاک بری، رامون‌ها و د ریپلیسمنتز وجود دارد نیز دید».[۲۶]

دهه ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰: زایش موسیقی راک[ویرایش]

راک اند رول[ویرایش]

چاک بری در سال ۱۹۵۸ میلادی

فرم نخستین موسیقی راک می‌توان راک اند رول نامید که در اواخر دهه ۱۹۴۰ میلادی و اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی در ایالات متحده ایجاد شد و به سرعت در بسیاری از نقاط جهان گسترش یافت. خاستگاه راک اند رول از هم آمیختن چند سبک موسیقی مختلف آن زمان به مانند ریتم اند بلوز، موسیقی گاسپل و کانتری به وجود آمده بود.[۲۷] بحث پیرامون اینکه «نخستین ترانه راک اند رول» کدام است، همچنان ادامه دارد. تاریخدانان موسیقی چندین ترانه گوناگون را به نام اولین ترانه راک اند رول نام می‌برند. «چیزهای عجیبی که هر روز اتفاق می‌افتد» از خواهر روزتا تارپ (۱۹۴۴)،[۲۸] «همه چیز درست است» از آرتور کروداپ (۱۹۴۶)،[۲۹] «خانه نورهای آبی» از الا مای مورس و فردی اسلک (۱۹۴۶)،[۳۰] «امشب ترکوندیم» از «وینونی هریس» (۱۹۴۸)،[۳۱][۳۲] «راک در زندان» از «جیمی پرستون» (۱۹۴۹) که بعدها توسط گروه «بیل هیلی و هیز کامتز» در سال ۱۹۵۲ بازخوانی شد[۳۳] و «راکت ۸۸» از «جکی برنستون و دلتا کت» (۱۹۵۱) را می‌توان نام برد.[۳۴]

سال ۱۹۵۱ در کلیولندِ اوهایو، الن فرد شروع به پخش موسیقی ریتم اند بلوز برای مخاطبان خود کرد و او بود که برای نخستین بار از گزاره «راک اند رول» استفاده کرد.[۳۵] چهار سال بعد در سال ۱۹۵۴ ترانه بیل هیلی «راک سرجاشِ» به نخستین ترانه راک اند رولی تبدیل شد که در صدر جدول فروش و پخش نشریه بیلبورد قرار گرفت.[۳۶][۳۷] از دیگر هنرمندانی که ترانه آن‌ها در همان سال‌ها وارد بیلبورد شدند می‌توان چاک بری، بو دیدلی، فتز دومینو، لیتل ریچارد، جری لی لوئیس و جین وینسنت را نام برد. راک اند رول با شتابی بالا توانست به پرهوادارترین سبک موسیقی در ایالات متحده تبدیل شود. خواننده‌های پاپ سنتی به مانند ادی فیشر، پری کومو و پتی پیج که در دهه گذشته در قله‌های موسیقی همه پسند قرار داشتند، به سرعت این جایگاه خود را از دست دادند.[۳۸]

A black and white photograph of Elvis Presley standing between two sets of bars
الویس پرسلی به همراه السا کاردناس (راست) و اورسولا اندرس (چپ) در سال ۱۹۶۳

راک اند رول آمیزه ای از سبک‌های کانتری، بلوز و ریتم اند بلوز است. در دهه ۱۹۵۰ میلادی سبک کانتری توسط خوانندگانی مانند کارل پرکینز، جری لی لویز، بادی هالی و الویس پریسلی که پرفروشترین خواننده راک تمام دوران است، وارد راک اند رول شد.[۳۹] راک اند رول در همان سال‌ها نخستین به آمریکای لاتین راه پیدا کرد که در نهایت دو سبک جدید راک لاتین و راک چیکانو را در ایالات متحده درست کرد. در جنوب غربی ایلات متحدهریچی والنز، آل هورکین به همراه برادراش تینی موری و بیبی گابی شروع به ترکیب راک اند رول با موسیقی کانتری و موسیقی لاتین کردند. این موسیقیدانان پایه‌های زیر سبک کانتری راک را بنا گذاشتند که در دهه ۶۰ میلادی این زیر سبک به محبوبیت زیادی دست پیدا کرد.[۴۰] در نیمه دوم دهه ۱۹۵۰ گیتار برقی محبوبیت بالایی پیدا کرد و همچنین سبک گیتار زنی به مانند راک اند رول توسط نوازندگانی به مانند چاک بری، لینک ری و اسکاتی مور پیشرفت بسیاری کرد.[۴۱] استفاده از فاز توسط نوازندگانی به مانند جونیور برنارد، الدون شمبلین در نیمه دوم دهه ۵۰ میلادی گسترش یافت.[۴۲][۴۳] پاور کورد که توسط فرانسیسکو تارگا و هیتور ویلالوبس در قرن ۱۹ ام میلادی مورد استفاده قرار می‌گرفت، در نیمه نخست دهه ۵۰ میلادی توسط ویلی جانسون و پت هِر و در پایان دهه ۵۰ میلادی توسط لینک وِری وارد راک اند رول شد.[۴۴]

تاریخ نگاران موسیقی آمریکا باورمند به این اند که راک اند رول را در اواخر دهه ۵۰ میلادی و اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی محبوبیت خود را از دست داد. در سال ۱۹۵۹ با مرگ بادی هالی، بیگ باپر و ریچی والنز در یک سانحه هوایی، اعزام الویس پرسلی به ارتش آمریکا برای سربازی، کناره‌گیری لیتل ریچارد از موسیقی برای تبدیل شدن به یک کشیش، دستگیری جری لی لوئیس و چاک بری توسط پلیس و همچنین رسوایی پایولا (اسنادی که نشان دهنده این بود که چهره‌های اصلی رادیو در ایالات متحده مانند اَلِن فِرد رشوه می‌گرفتند تا ترانه‌ها و خواننده‌های خاصی را تبلیغ کنند) نشان دهنده پایان راک اند رول در ایالات متحده بود.[۴۵]

گسترش در جهان[ویرایش]

تامی استیل در سال ۱۹۵۸ میلادی

راک اند رول به سرعت از خاستگاه خود در ایالات متحده گسترش پیدا کرد که این روند با آمریکایی سازی که در سطح جهانی پس از جنگ جهانی دوم در حال گسترش بود، همراه شد.[۴۶] کلیف ریچارد یکی از اولین آهنگ‌های راک اند رول خارج از آمریکای شمالی با آهنگ «بلرزونش» (۱۹۵۹) را در انگلیس خواند که سرآغار گسترش و تبدیل راک اند رول به موسیقی راک بود.[۴۷] خوانندگان بریتانیایی مانند تامی استیل، با بازخوانی ترانه‌های راک اند رول آمریکایی قبل از اینکه آهنگ‌ها در سطح بین‌المللی پخش شوند به شهرت زیادی دست پیدا کردند.[۴۸][۴۹] استیل از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۷ در انگلیس، اسکاندیناوی، استرالیا، اتحاد جماهیر شوروی و آفریقای جنوبی تور کنسرت برگزار می‌کرد که بر جهانی شدن راک تأثیر زیادی گذاشت. ترانه «گردنکشان» از «جانی اوکیف» یکی از اولین آهنگ‌های راک اند رول در استرالیا بود.[۵۰]

در اواخر دهه ۱۹۵۰، راک در کشورهای کمونیستی[۵۱][۵۲] و همچنین در مناطقی مانند آمریکای جنوبی رایج بود. در اواخر دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰، موسیقی بلوز آمریکایی و هنرمندان بلوز راک که با پیدایش راک اند رول در انگلیس محبوبیت زیادی پیدا کرده بودند شروع به تور رفتن در انگلیس و اروپا کرند.[۵۳] آهنگ پرطرفدار «کرانه‌های جزیره راک» از «لونی دونگان» که در سال ۱۹۵۵ میلادی پخش شد به همه گیر شدن روند گروه‌های راک در بریتانیا کمک بسیاری کرد. یکی از این گروه‌ها «گَریمنِ» جان لنون (بعدها به بیتلز تبدیل شد) بود.[۵۴]در حالی که بازار راک اند رول در ایالات متحده در استیلای سبک‌ها پاپ قرار گرفته بود، گروه‌های راک بریتانیایی در کلوب‌ها شبانه و رقص در حال گسترش صدایی جدیدی بودند که بسیار تحت تأثیر پیشگامان و پایه‌های راک اند رول مانند بلوز بود. سبک نواختن آن‌ها بسیار متفاوت با راک اند رول‌های آمریکایی بود و در ترانه‌های آنان گیتار نقش پررنگتری داشت و زمان آهنگ‌ها نیز بیشتر بود.[۵۵] این گروها تأثیر زیادی بر تبدیل شدن راک ان رول به موسیقی راک داشتند که در انتها نخستین تهاجم انگلیس را شکل دهد.[۵۳]

نمود واژه پاپ[ویرایش]

کلمه پاپ از اوایل قرن بیستم برای اشاره به موسیقی همه پسند استفاده می‌شده است اما از اواسط دهه ۵۰ میلادی شروع به استفاده از آن برای یک ژانر متمایز کردند که بیشتر به عنوان جایگزینی برای موسیقی آرام‌تر و سبک‌تر نسب به راک اند رول بود.[۵۶][۵۷] از حدود سال ۱۹۶۷ استفاده از واژه پاپ به‌طور فزاینده ای در برابر راک افزایش پیدا کرد. پاپ برای برای توصیف فرمی بود که تجاری تر، ساده و یکبار مصرف بود.[۲۴] از موسیقی راک به عنوان سبکی که به کیفیت موسیقی خود، ارزش‌های هنری و متفاوت بودن، اجرا زنده سازها و سبکی که به جای دنبال کردن نوآوری می‌کند؛ یاد می‌کردند، به‌ویژه اینکه جٌنگ‌های سبک راک اغلب با خرده فرهنگ‌های زمان خود همراه بود (مانند فرهنگ ضد فرهنگ دهه ۱۹۶۰).[۵۸][۵۹][۶۰][۶۱] با این وجود، بسیاری از ترانه‌های پاپ و راک در قرن ۲۰ ام میلادی از نظر صدا، ساز و سروده‌ها بسیار شبیه به هم بوده‌اند.[nb ۱]

از نیمه دوم دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ میلادی به عنوان دوره افول راک اند رول یاد می‌کنند.[۶۵] برخی از تاریخ شناسان موسیقی تبدیل شدن راک اند رول به موسیقی راک را بدون نوآوری‌های که در دهه ۶۰ میلادی در انگلیس اتفاق افتاد را، امکان‌پذیر نمی‌داند.[۶۶] هرچند راک اند رول در پایان دهه ۵۰ میلادی به‌طور کامل ناپدید نشد اما بخش بزرگی از فروش خود را به هنرمندانی مانند چابی چکر و ترانه‌های مانند توییست در اوایل دهه ۶۰ میلادی داد.[nb ۲] برخی از تاریخ شناسان موسیقی همچنین به پیشرفت‌های فنی و مبتکرانه‌ای راک اند رول اشاره کرده‌اند مانند، استفاده از سازهای الکترونیکی توسط مبتکرانی مانند جو میک، و استفاده از شیوه دیوار صدا که توسط فیل اسپکتور برای اولین بار استفاده شد.[۷۰]

دهه ۱۹۶۰: نخستین تاخت و تاز انگلیس و گسترده شدن سبک راک[ویرایش]

تاخت و تاز انگلیس[ویرایش]

ابی رود
فرتور جٌنگ ابی رود (۱۹۶۹) گروه بیتلز
بیتلز
گروه بیتلز در سال ۱۹۶۷
از راست به چپ: جرج هریسون، پل مک‌کارتنی، جان لنون، رینگو استار

در پایان سال ۶۲ میلادی راک انگلیسی با گروه‌های که موسیقی بیت می‌نواختند مانند بیتلز، گری و پیس میکرز و سرچرز از لیورپول و فردی و دریمرز، هرمانز هرمیتز و هالیز از منچستر آغاز شد. آنها از طیف گسترده‌ای از سبک‌های آمریکایی مانند راک اند رول، سول، ریتم اند بلوز و سرف راک استفاده می‌کردند.[۷۱] این گروه در آغاز فقط آهنگ‌های آمریکایی را در مهمانی‌ها و مجالس بازخوانی می‌کردند. گروه‌هایی مانند حیوانات از نیوکاسل و دِم از بلفاست[۷۲] و به‌ویژه گروه‌هایی از لندن مانند رولینگ استونز و یاردبردز بسیار بیشتر تحت تأثیر موسیقی ریتم اند بلوز و بلوز قرار داشتند.[۷۳] این گروه‌ها کم‌کم آغاز به نوشتن آهنگ‌های خود کردند، آنان سبک موسیقی ایالات متحده را با هم ترکیب می‌کردند و پایه‌های راک نوین را بنیان گذاشتند. گروه‌های بیت بیشتر به ملودی‌های موزون، هماهنگ و یکپارچه گرایش داشتند؛ در حالی که نخستین آهنگ‌های بلوز انگلیسی به سمت آهنگ‌هایی که کمتر موزون و بیشتر دارای ملودی‌ها پیچیده‌ای بودند گرایش داشتند. با این حال در سال‌های نخستین راک اند رول در انگلیس، شباهت‌های بسیاری بین این دو سبک وجود داشت. در سال ۱۹۶۳ با رهبری بیتلز گروه‌های راک انگلیسی به موفقیت‌های گسترده‌ای در انگلیس دست یافتند و نخستین آهنگ‌های راک وارد نمودارهای فروش این کشور شدند.[۷۴]

می‌خواهم دستت را بگریم نخستین ترانه بیتلز بود که به نمودار بیلبورد هات ۱۰۰ وارد شد[۷۵] و هفت هفته در جایگاه نخست نمودار و روی هم رفته ۱۵ هفته در این نمودار ماند.[۷۶][۷۷] اولین حضور آنها در دِ اد سالون شو در ۹ فوریه ۱۹۶۴ بود که حدود ۷۳ میلیون نفر بیننده داشت که در آن زمان بالاترین رکورد برای یک برنامه تلویزیونی در ایلات متحده بود. از این برنامه به عنوان نقطه عطفی در فرهنگ پاپ آمریکا یاد می‌شود. در طول هفته ۴ ام آپریل سال ۶۴ میلادی، بیتلز ۱۲ جایگاه در نمودار بیلبورد هات ۱۰۰ داشت و تمامی جایگاه یکم تا پنجم را در اختیار خود داشت. بیتلز تواست در کمتز از یک سال به پرفروش‌ترین گروه راک در ایلات متحده شود، همچنین گروه‌های انگلیسی بعد از بیتلز شروع به ورود به نمودارهای فروش موسیقی ایالات متحده کردند.[۷۸] در طول دو سال بعدی گروه‌هایی راک انگلیسی مانند پیتر و گوردون، حیوانات، [۷۹] مانفرد مان، پتولا کلارک، [۷۹] فردی و دِ ریمرز، وین فونتانا، مایندبندرز، هرمان هرمیتز، رولینگ استون،[۸۰] تٌروگز و دونوان[۸۱] نمودارهای فروش دو کشور انگلستان و ایالات متحده را در سیطره خیش درآوردند.[۸۲] دو گروه کینکس و دیو کلارک فایو بخشی از نخستین تاخت و تاز انگلیس نیز بودند.[۸۳][۸۴]

نخستین تاخت و تاز انگلیس به جهانی شدن موسیقی راک کمک کرد و راه را برای موسیقیدانان دگر انگلیسی و ایرلندی برای دستیابی به موفقیت جهانی باز کرد.[۸۵] این جنبش در ایالات متحده پایانی بر موسیقی سرف راک، گروه‌های دخترانه و آیدل‌های نوجوانان گذاشت که در نیمه دوم دهه ۵۰ و نیمه نخست ۶۰ میلادی محبوبیت زیادی داشتند.[۸۶] نخستین تاخت و تاز انگلیس نقش برجسته ای در پختگی راک و پایان راک اند رول ایفا کردند. این گروه‌ها بر پایه گیتار لید، گیتار ریتم، گیتار بیس و سازهای کوبه ای بودند و همچنین آنان ترانه‌های خود را می‌نوشتند که در راک اند رول این رویه متفاوت بود.[۸۷]گروه بیتلز با جٌنگ روح لاستیکی خود استاندارد جدیدی در موسیقی راک بنیان گذاشت که بر سویه هنری سفارش زیادی داشت. سایر گروهای راک انگلیسی مانند رولینگ استونز با جٌنگ پس از آن، بیتلز با رولور و دِ هو با پرشتاب، نیز این روند را ادامه دادند. همچنین موسیقیدانان آمریکایی مانند بیچ بویز با صدای حیوانات خانگی و باب دیلن با بلوند روی بلوند به سویه هنری در موسیقی خود توجه بیشتری کردند.[۸۸]

سایکدلیک راک[ویرایش]

جفرسون ایرپلن
گروه جفرسن ایرپلین در سال ۱۹۶۷

ریشه‌های موسیقی سایکدلیک راک در سبک فولک و روانگردان اسید است.[۸۹] نخستین گروهی که نام سایکدلیک راک بر خود گذاشت دِ ۱۳ فلور بود.[۹۰] بیتلز بسیاری از عناصر اصلی سایکدلیک راک در این دوره را به مخاطبان خود نشان دادند مانند بازخورد گیتار، سیتار، جلوه‌های صوتی و نهان سازی.[۹۱] سایکدلیک راک در کالیفرنیا بسیار محبوب شد زیرا گروه‌ها راک از سال ۶۵ میلادی به دنباله روی از گروه بیردز که از فولک به فولک راک تغییر سبک دادند، شروع به تغییر سبک از گاراژ راک و فولک به سایکدلیک راک کردند.[۹۲] سبک زندگی روانگردان که شامل مواردی مانند موادهای مخدر توهم زا می‌چرخید، در شهر سانفرانسیسکو رو به رشد بود. گروه‌های مانند بیگ برادر اند د هولدینگ کمپانی، گریت فول دد و جفرسون ایرپلن در این زمان شروع به ساخت موسیقی کردند.[۹۳][۹۴] جیمی هندریکس گیتاریست اصلی گروه جیمی هندریکس اسکپرینس سبک جدیدی از گیتار نوازی را ابداً کرد که شامل استفاده از فاز با بازخورد گیتار زیاد و ریف‌های سنگین بود. اینس بک از نوازندگی به یکی از ویژگی‌های کلیدی سایکدلیک راک مبدل شد.[۹۵]

سایکدلیک راک در سال‌های پایانی دهه ۶۰ میلادی به اوج خود رسید. در سال ۱۹۶۷ میلادی بیتلز جٌنگ مشهور سایکدلیک خود گروه کلوپ بی‌کسان گروهبان فلفل را منتشر کردند. آهنگ سوم این جٌنگ، لوسی در آسمان با الماس هاست جنجال زیادی به پا کرد. رولینگ استونز در اواخر همان سال جنگ درخواست شیطانی شاهنشاهان آن‌ها خود را منتشر کردند.[۹۶] پینک فلوید اولین جنگ خود نی‌زن بر دروازه‌های سپیده‌دم در سال ۶۷ میلادی منتشر کردند. از جنگ‌های محبوب دگر این سبک می‌توان بالش سورئالیستی گروه جفرسون ایرپلن و درها اولین آلبوم گروه دورز را نام برد. اوج این سبک در جشنواره وودستاک سال ۱۹۶۹ میلادی بود که بیشتر گروه‌های حاضر در آن، سایکدلیک راک بودند.[۹۷]

از کلوپ بی کسان گروهبان فلفل به عنوان یکی از بهترین جنگ‌های تمام دوران و آغاز دوره جٌنگ یاد می‌شود که در آن دوره موسیقی راک از چارچوب تک آهنگ خارج به جنگ تبدیل شد.[۹۸] به رهبری بیتلز در میانه‌های دهه ۶۰ میلادی[۹۹] گروه‌های راک، جنگ را نماد بنیادین هنر موسیقی کردند و دوره جنگ هنر موسیقی را در چند دهه آینده در اختیار خود قرار گرفت.[۱۰۰]

راک بی‌کلام و سِرف راک[ویرایش]

بیچ بویز در سال ۱۹۶۴

راک بی‌کلام توسط نوازندگانی مانند دوین ادی، لینک وری، دِ ونچرز و دیک دیل به محبوبیت رسید. این نوازندگان با افزودن بازآوایش به صدای گیتار، نوازندگی سریع و متناوب و افزودن ریشه‌های موسیقی از ایران و مکزیک به گسترش این سبک کمک کردند. دیک دیل در سال ۱۹۶۱ و ۶۲ با ترانه‌های پرفروش خود «بزن بریم» و میسیرلو سرف راک به محبوبیت فراوانی رساند. مانند دیل و گروه موسیقی اش «دل تونز»، بیشتر گروه‌های سرف راک اولیه در کالیفرنیای جنوبی تشکیل شدند مانند بل-ایرز، چلنجرز و ادی و شومن.[۱۰۱] دِ شانتایز در سال ۱۹۶۳میلادی ترانه لوله، شناخته شده‌ترین آهنگ سرف راک سال ۶۳ میلادی را منتشر کردند. خسته در سال ۶۳ میلادی توسط گروه دِ سرفاریس منتشر شد که به رتبه ۲ و ۱۰ در نمودارهای بیلبورد رسید.[۱۰۲] سرف راک در اروپا نیز پرطرفدار بود. گروه انگلیسی شدووز در اوایل دهه ۶۰ میلادی با آهنگ‌هایی مانند آپاچی و کان-تیکی و گروه سوئدی دِ اسپاتنیک در اروپا بسیار پرفروش بودند.

موسیقی سرف راک بزرگ‌ترین موفقیت تجاری خود توسط بیچ بویز که در سال ۱۹۶۱ در کالیفرنیای جنوبی شکل گرفت، به دست آورد. آلبوم‌های اولیه آن‌ها شامل آهنگ‌های سرف راک (از جمله بازخوانی آهنگ‌های دیک دیل) راک اند رول و دوو واپ بود.[۱۰۳] اولین ترانه بیچ بویز که وارد نمودار فروش بیلبورد شد، «سرفین» بود که در سال ۱۹۶۲ وارد نمودار ۱۰۰ آهنگ برتر بیلبورد رسید و کمک کرد تا سرف راک به سبک موفقی در ایالات متحده تبدیل شود.[۱۰۴] گفته می‌شود که سرف راک با نخستین تهاجم انگلیس در سال ۶۴ میلادی به دست فراموشی سپرده شد چرا که بیشتر آهنگ‌های سرف راک بین سال‌های ۶۱ تا ۶۴ میلادی ساخته و پخش شده‌اند.[۱۰۵][nb ۳]

گاراژ راک[ویرایش]

گاراژ راک به یک شکل خام و ساده‌تر از موسیقی راک گفته می‌شود که در آمریکای شمالی در اواسط دهه ۶۰ میلادی گسترده شده بود. چرایی این نام گذاری به خاطر این بود که گروه‌های موسیقی گاراژ راک در گاراژ خانه‌های خود در محله‌های برون‌شهری تمرین می‌کردند.[۱۰۶][۱۰۷] ترانه‌های گاراژ راک بیشتر به دشواری‌های زندگی نوجوانان آمریکایی می‌پرداختند مانند دروغ‌گویی دختران و شرایط خود در دبیرستان و مدرسه، و بیشتر سروده‌های آن‌ها خالی از مفاهیم پیچیده‌تر از زندگی نوجوانان بود.[۱۰۸] سروده‌ها و شیوه خوانندگی در گاراژ راک بیشتر با فریادهای زیاد، غرغر، جیغ کشی و تن خشن همراه است که با آهنگ راک زمان خود تفاوت به سزایی داشت.[۱۰۹] در بسیاری از بخش‌های آمریکا شمالی به ویژه کالیفرنیا و تگزاس گاراژ راک بسیار شکوفا بود.[۱۱۰][۱۱۱]

گروه گاراژ راک پلشرز سیکرز در دهه ۶۰ میلادی

این سبک از اوایل سال ۱۹۵۸ میلادی در حال اجرا بود هرچند که محبوبیت و فروش زیادی نداشت. ترانه‌های «بلند قدها خفن» (۱۹۵۹) از دِ ویلرز و " لویی لویی از دِ کینگسمن (۱۹۶۳) از نخستین نمونه‌های از این سبک در فازهای نخستش هستند.[۱۱۲] در سال ۱۹۶۳ میلادی ترانه‌های گاراژ راک آغاز به ورود به نمودارهای فروش کردند. از گروهای که ترانه آن‌ها وارد نمودارهای فروش شدند می‌توان پل ریور و رایدرها،[۱۱۳] دِ تراشمن[۱۱۴] و دِ ریورز را نام برد.[۱۱۵] برخی از گروه‌های گاراژ راک که بسیار بر موسیقی راک تأثیرگذار بودند مانند دِ سونیکس نتوانستند به فروش بالایی در زمان خود دست پیدا کنند و وارد نمودار بیلبورد هات ۱۰۰ شوند.[۱۱۶]

نخستین تاخت و تاز انگلیس بر گروه‌های گاراژ راک تأثیر زیادی گذاشت و مخاطبان فراوانی را برای آن‌ها فراهم کرد. بیشتر گروه‌های سرف راک به سمت آهنگسازی به سبک راک انگلیسی رفتند. این گروه‌ها دست آویزی برای شروع راک آمریکایی شدند و در نهایت گروه‌های راک نوین در آمریکای شمالی شروع به تشکیل شدن کردند.[۱۱۷] هزاران گروه موسیقی گاراژ راک در آن دوران در ایالات متحده و کانادا وجود داشت و صدها ترانه پر فروش منتشر کردند.[۱۱۸] هرچند که تعداد زیادی از گروهای گاراژ راک با ناشران موسیقی محلی یا جهانی قرارداد بستند، اما بیشتر آن‌ها به موفقیت تجاری دست نیافتند. تاریخ شناسان موسیقی بر این باورند که گاراژ راک هم از دید تجاری و هم از دید هنری در سال ۱۹۶۶ میلادی به اوج خود رسید.[۱۱۹] تا سال ۱۹۶۸ این سبک تا حد زیادی از نمودارهای فروش به کلی کنار رفت زیرا نوازندگان جوان آن شروع به رفتن به دانشگاه، کار یا به خدمت سربازی کردند.[۱۲۰] در سال‌های بعدی سبک‌های تازه ای جایگزین گاراژ راک شدند و این سبک تا اواخر دهه ۹۰ میلادی به دست فراموشی سپرده شد.[۱۲۱] [nb ۴]

بلوز راک[ویرایش]

اریک کلاپتون در سال ۱۹۷۵ میلادی

اگرچه نخستین گروه‌های انگلیسی که وارد موسیقی ایلات متحده و کانادا شدند بیشتر استوار بر موسیقی بیت و ریتم اند بلوز بودند، اما موج دوم آن گروهایی بودند که از بلوز آمریکایی الهام گرفته بودند، از مانند رولینگ استونز و یاردبردز.[۱۲۳] نوازندگان راک در انگلیس در اواخر دهه ۵۰ میلادی و نیمه نخست دهه ۶۰ میلادی از نوازندگان آکوستیک بلوز مانند لد بلی و رابرت جانسون الهام گرفته بودند.[۱۲۴] آنها در ادامه آغاز به استفاده از گیتار برقی به همراه تقویت‌کننده کردند بر اساس بلوز شیکاگو بود. مادی واترز به همراه سیریل دیویس و نوازنده گیتار الکسیس کورنر در سال ۱۹۵۸میلادی در انگلستان با اجراهای زنده خود باعث محبوبیت بلوز شیکاگو شدند.[۱۲۵] این گروه الهام بسیاری از گروه‌های راک انگلیسی شدند، مانند رولینگ استوز و کریم. این گروه‌ها بلوز آمریکایی را با سازها و سبک راک ترکیب کردند.[۱۲۶]

یکی از گروه‌های کلیدی در بلوز راک انگلستان جان مایال بود. گروه او، دِ بلوزبریکرز شامل اریک کلاپتون (پس از کناره‌گیری از گروه یاردبردز) و پیتر گرین بود. از جنُگ بلوز بریکرز به همراه اریک کلاپتون (۱۹۶۶) به عنوان یکی از بنیادی‌ترین جنگ‌های بلوز راک بریتانیا بیاد می‌کنند که به بسیار در انگلستان و ایالات متحده سبک جدیدی از راک را معرفی کرد.[۱۲۷] اریک کلاپتون در گروهای بزرگی به مانند کریم، بلایند فیت و درک اند د دومینوز به نوازندگی پرداخت و که به همه گیر شدن بلوز راک کمک کرد.[۱۲۸] پیتر گرین به همراه میک فلیت‌وود و جان مک‌وی، گروه سرشناس و پرآوازه فلیت‌وود مک را درست کردند که توانست به یکی از بزرگ‌ترین و پرفروشترین گروه‌های راک تاریخ تبدیل شود.[۱۲۹] در اواخر دهه ۶۰ میلادی جف بک که یکی دیگر از نوازندگان گروه یاردبردز بود، گروه خود، دِ جف بک گروپ را که سبک هارد راک می‌نواختند را درست کرد.[۱۳۰] آخرین نوازنده گیتار گروه یاردبردز جیمی پیج بود که در ادامه گروه دِ نیو یاردبردز را درست کرد که در ادامه تبدیل به گروه مشهور راک، لد زپلین شد. بسیاری از ترانه‌های چهار آلبوم نخست لد زپلین، ریشه در ترانه‌های سنتی بلوز بودند.[۱۳۱] در آمریکا بلوز راک در اوایل دهه ۶۰ میلادی توسط موسیقیدان لونی مک مورد استفاده بود،[۱۳۲] اما این سبک در میانه دهه ۶۰ میلادی شروع به اوج‌گیری کرد زیرا که گروه‌های راک آمریکایی در تلاش بودند تا موسیقی شبیه به گروه‌های راک انگلیسی درست کنند. از گروه‌های کلیدی بلوز راک می‌توان پل باترفیلد (که گروهش مانند گروه بلوزبریکرز در انگلستان به عنوان نقطه شروع بسیاری از نوازندگان بزرگ راک بود)، کنِد هیت، جفرسون ایرپلن، جانیس جاپلین، جانی وینتر، دِ جی. گیلز بند و جیمی هندریکس به همراه گروه سه نفره اش (که شامل دو عضو بریتانیایی بود و در بریتانیا تأسیس شد) و گروه کولی‌ها که چیره‌دستی آن‌ها در نوازندگی گیتار الگو بسیاری از گروه‌های آینده راک شد.[۱۳۳] گروه‌های بلوز راک در ایالت‌های جنوبی آمریکا مانند گروه برادران آلمن، لینیر اسکای‌نیر و زی زی تاپ موسیقی بلوز راک را با سبک کانتری در هم گنجاندند و سبک راک جنوبی را درست کردند.[۱۳۴]

گروه‌های بلوز راک در آغاز از موسیقی جاز الهام زیادی گرفتند که دروازه ورود شگردهایی مانند نواختن طولانی و بداهه پردازی در گیتار نواختن شد. در ادامه این شگرد و فن در نواختن به بن مایه سبک پراگرسیو راک مبدل شد. از سال ۶۷ میلادی گروه‌هایی مانند کریم و جیمی هندریکس از سبک متمایز به بلوز به سمت سبک روان‌گردانی رفتند.[۱۳۵] در دهه ۷۰ میلادی موسیقی بلوز راک بسیار خشن تر و ریف‌ها گیتار آن بسیار پیچیده‌تر شدند که در موسیقی گروه‌هایی مانند لد زپلین و دیپ پرپل نمایان است. در این زمان خطوطی بین بلوز راک و هارد راک وجود نداشت.[۱۳۶] بلوز راک در دهه ۷۰ میلادی توسط چهره‌هایی مانند جورج توروگود و پت تراورز ادامه یافت[۱۳۷] اما در انگلستان به جز گروه‌هایی مانند استیتس کوئو و فوقت که سمت سبک بوگی راک رفتند، گروه‌ها بلوز راک ورود سبک تازه هوی متال شدند و بلوز راک کم‌کم از نمودارهای موسیقی محو شد.[۱۳۸]

فولک راک[ویرایش]

Pacino in The Basic Training of Pavlo Hummel.
باب دیلن در سال ۱۹۷۸
جون بایز
جون بایز در سال ۱۹۷۳

در دهه ۶۰ میلادی جنبش احیای موسیقی فولک به یک جنبش بزرگ در آمریکا شمالی تبدیل شد. این جنبش با بازخوانی موسیقی‌های سنتی و ترانه‌های جدید در سبک سنتی که بیشتر بر روی سازهای آکوستیک نواخته می‌شدند، همراه بود.[۱۳۹] در آمریکا این سبک توسط چهره‌های مانند وودی گاتری و پیت سیگر که بیشتر به سبک پراگرسیو فولک یا و سروده‌های که برای قشر کارگری جذاب بود می‌خواندند، آغاز شد.[۱۳۹] در نیمه آغازین دهه شصت چهره‌های مانند جوآن بائز و باب دیلن وارد موسیقی فولک شدند.[۱۴۰] باب دیلن با ترانه‌های دمیدن در باد (۱۹۶۳) و «اربابان جنگ» (۱۹۶۳) محبوبیت زیادی به دست آورد و توانست ترانه‌های اعتراضی وارد موسیقی همه پسند کند،[۱۴۱] اگرچه در آغاز موسیقی راک و فولکلور بر یکدیگر تأثیر داشتند اما با مخاطبان متفاوتی رو به رو بودند.[۱۴۲]

نخستین گروهی که المان‌های فولک و راک را با هم ترکیب کرد، گروه حیوانات با ترانه خانه طلوع خورشید (۱۹۶۴) خود بود. این ترانه نخستین آهنگ فولک بود که با سازهای راک بازخوانی شده بود.[۱۴۳] ترانه منم یه بازنده ام (۱۹۶۴) گروه بیتلز نیز آشکارا تحت تأثیر دیلن قرار داشت.[۱۴۴] گفته می‌شود که جنبش احیا فولک راک توسط گروه بردز که ترانه آقای طبل زن باب دیلن را در سال ۶۵ میلادی بازخوانی کردند آغاز شد. این آهنگ توانست به رتبه نخست نمودارهای فروش برسد.[۱۴۵] افراد این گروه که در کافه‌های لس آنجلس نوازندگی می‌کردند شروع به استفاده از سازهای راک مانند گیتارهای ۱۲ سیمی ریکنباکر و سازهای کوبه ای کردند، که به یکی از المان‌های اصلی در این سبک بدل شده است.[۱۴۶] در همان سال دیلن شروع به استفاده از گیتار برقی کرد که باعث خشم بسیاری از موسیقیدانان بزرگ این سبک و هوادارانش شد. او ترانه مثل رولینگ استون را در همان سال منتشر کرد. از این آهنگ به نام یکی از بزرگ‌ترین آهنگ‌های راک یاد می‌شود.[۱۴۷] به گفته ریچی آنتربرگر نویسنده آمریکایی: «دیلن (حتی قبل از استفاده از ساز الکتریکی) بر گروه‌های راک مانند بیتلز تأثیر به سزایی گذاشته بود و نشان داد بود که برای اینکه بتوانی یک آلبوم خوب داشته باشی به داشتن تک آهنگ موفق نیازی نیست».[۱۴۸]

فولک راک در کالیفرنیا به ویژه با گروهایی به مانند ماماز اند پاپاز و کرازبی، استیلز، نش اند یانگ که از سازهای الکتریک در موسیقی خود استفاده می‌کردند به فروش خوبی دست پیدا کرد. در نیویورک نوازندگانی مانند لئونارد کوهن، لاوین اسپونفول و سایمون و گارفانکل بیشتر از سازهای آکوستیک استفاده می‌کردند. ترانه صداهای سکوت از سایمون و گارفانکل یکی از موفق‌ترین تک آهنگ فولک راک است.[۱۴۹] فولک راک آمریکایی تأثیر زیادی بر موسیقیدانان و نوازندگان انگلیسی مانند دونوان و فریپورت کانکشن داشت.[۱۵۰] هرچند در اواخر دهه ۶۰ میلادی بیشتر این گروه‌ها سبک فولک راک آمریکایی را کنار گذاشتند و شروع به خواندن فولک انگلیسی با سازهای برقی کردند.[۱۵۱] فولک-راک انگلیسی توسط گروه‌های پنتگل، استیلی آی اسپان و البیون بند، گروه ایرلندی هورسلیپ و گروه اسکاتلندی جی اس دی بند، اسپنسر فیت و بعداً فایو هند ریل به محبوبیت رسید که منجر به زایش سبک سلتیک راک در دهه ۷۰ میلادی شد.[۱۵۲]

فولک راک در سال‌های ۶۷ تا ۶۸ میلادی به محبوبیت و فروش تجاری خود رسید. در سال‌های آینده بسیاری از خوانندگان این سبک مانند دیلن و بردز به سبک کانتری راک رفتند.[۱۵۳] هم آمیختگی فولک و راک توانست تأثیر بسیاری در پیشرفت موسیقی راک داشته باشد و المان‌هایی مانند روانگردانی، ترانه‌سرایی توسط خود خواننده یا گروه موسیقی، سروده و ترانه‌های اعتراضی و همچنین نوشتن ترانه و موسیقی با بن مایه و اصالت را وارد سبک راک کرد.[۱۵۴][۱۵۵]

جاز فیوژن[ویرایش]

در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی جاز فیوژن به عنوان یک زیر سبک متمایز از بلوز راک، سایکدلیک راک و پراگرسیو راک به وجود آمد که راک را با پیچیدگی‌های موسیقی و بداهه نوازی‌های جاز در هم می‌آمیخت. آل موزیک نوشت: «واژه جاز فیوژن به پر سر و صداترین و خشن‌ترین گروه‌های تلفیقی جاز اشاره دارد، اما بیشتر جاز فیوژن به سمت راک گرایش دارد تا جاز». جاز فیوژن در اواخر دهه ۶۰ میلادی و نخست دهه ۷۰ میلادی توسط موسیقیدانانی که به سویه هنری بیشتر اهمیت می‌دادند رشد کرد.

بسیاری از نوازندگان اولیه راک اند رول در ایالات متحده، از موسیقی جاز شروع کرده بودند و برخی از بن مایه‌های جاز را با خود به راک اند رول آوردند. در انگلستان بسیاری از نوازندگان سبک بلوز راک مانند جینجر بیکر، جک بروس و اریک کلاپتون از سبک جاز در انگلستان شروع کرده بودند. بیشتر از جُنگ بیرون از دید و شنیدار (۱۹۶۶) گروه فری اسپیرت به نام نخستین جنگ جاز فیوژن یاد می‌شود. اولین گروهایی که از این برچسب استفاده کردند، گروه‌های راک و ریتم اند بلوز بودند که از سازهای بادی جاز در ترانه‌های خود استفاده می‌کردند، مانند الکتریک فلگ، خون عرق و اشک و شیکاگو که توانستند در دهه ۶۰ و دهه ۷۰ میلادی به موفقیت‌های زیادی دست پیدا کنند.

گروه‌های جاز فیوژن انگلیسی که همزمان با بلوز راک پدید آمدند سویه‌های آهنگ سازی و بداهه نوازی جاز را وارد راک کردند. از این گروه‌ها می‌توان نیوکلوس[۱۵۶] گراهام باند و کلوسوم را نام برد. از سبک سایکدلیک راک و کانتربری، گروه‌های مانند سافت ماشین پدید آمدند که این دو سبک را با یکدیگر درهم آمیختند. شاید ستایش شده‌ترین اثر جاز فیوژن، جٌنگ آبجوی جِندگان مایلز دیویس باشد که از سازهای راک استفاده کرده است و بسیار تحت تأثیر جیمی هندریکس و سایکدلیک راک قرار گرفته است. آبجوی جندگان تأثیر بسیاری بر هنرمندان دگر جاز و راک مانند هربی هنکاک، چیک کوریا و ودر ریپورت گذاشت.[۱۵۷]

این سبک در اواخر دهه ۷۰ میلادی با پیدایش سبک‌های مانند سرود راک، پانک راک، نیو ویو و سافت راک به دست فراموشی سپرده شد.[۱۵۸] هرچند هنرمندانی مانند استیلی دان،[۱۵۹] فرانک زاپا و جونی میچل ترانه‌های موفق جاز فیوژن را در این دوره ضبط کردند و در آن زمان جاز فیوژن همچنان تأثیر زیادی بر موسیقی راک داشت.[۱۶۰]

دهه ۱۹۷۰:همه گیر شدن و موفقیت تجاری راک[ویرایش]

در دهه ۷۰ میلادی راک ماهیت خودش را پیدا کرد وقتی گروه‌های راک کلید آهنگسازی برای سبک راک را پیدا کردند، «دهه ۶۰ تمام شد». گزاره ایی که در سال ۱۹۷۲ به گوش من خورد. نشانی بود برای آن‌هایی بود که باور داشتند آرمانگرایی تمام شده است و وقتی این باور همه گیر شد؛ آن دهه واقعاً تمام شد.
موسیقی همه پسند در دهه ۷۰ میلادی به مانند این بود که پادفرهنگ دهه ۶۰ و نخبه‌گرایی موسیقی آن زمان و اجراهای زنده کوچک و کم درآمد راک در آن دهه را با فروش میلیونی جٌنگ‌های راک و پخش گسترده ترانه‌های راک در رادیوهای اف ام که بسیار درآمد زا بودند، جابه‌جا کنید.

رابرت کریستگاو در کتاب راهنمای خرید جُنگِ کریسگاو: آلبوم‌های راک دهه هفتاد (۱۹۸۱)[۴]

راک در این دهه شاهد فروش بیشتری شد و به یک هنر چند ده میلیارد دلاری تبدیل شد و بازار خود را دو برابر کرد. هرچند همان‌طور که کریستگاو اشاره کرد نو گرایی و فرهنگ کوچک خود را از دست داد. او نوشت: «شاید بی جیز فروش بیشتری از بیتلز داشتند اما آنها هرگز محبوب تر از مسیح نبودند. تا آنجایی که موسیقی قدرت پایه خود را حفظ می‌کرد می‌توانست پوپا تر باشد که این پایه، خود گرایش بود. ترانه‌های زیادی در مورد زندگی راک استارها وجود داشت اما تعداد کمی از ترانه‌ها در مورد اینکه چگونه راک می‌تواند چاره گشا مشکلات باشد، بود. در دهه ۷۰ راک تبدیل به موسیقی همه پسند شد و ناشران موسیقی تمام زوایا راک را در دست گرفتند و موسیقی راک از هنر به یک بازار تبدیل شد».[۴]

پراگرسیو راک[ویرایش]

نیمه تاریک ماه پرفروشترین جُنگ سبک پراگرسیو راک

پراگرسیو راک واژه ایی که گاهی به جای آرت راک نیز استفاده می‌شود، بیشتر با استفاده از سازها گوناگون، انواع تئوری‌های موسیقی و گنجاندن فرم‌های مختلف در موسیقی راک شناخته می‌شود.[۱۶۱] از میانه‌های دهه ۶۰ میلادی گروه‌های مانند لفت بنک، بیتلز، رولینگ استونز و بیچ بویز با گنجاندن هارپسیکورد، سازهای بادی و زهی در ترانه‌های خود سبک جدید از راک به نام باروک راک را تولید کردند. ترانه سایه سپیدتری از رنگ‌پریدگی از پروکول هارم نمونه از این سبک است که از موسیقی باخ الهام گرفته است.[۱۶۲] گروه مودی بلوز در جٌنگ روزهای آینده گذشت (۱۹۶۷) خود از یک ارکستر کامل استفاده کردند و صداهای کلاسیک ارکستر را با سینت سایزر در هم آمیختند.[۱۶۳] ارکسترا، گونه‌های مختلف کیبوردها و سینت سایزرها در این دهه به سازهای راک اضافه شدند که در انتها این سازها به پایه‌های سبک پروگرسیو راک تبدیل شدند.[۱۶۴]

پراگرسیو راک برای استفاده از چندین ساز مختلف در آهنگسازی ترانه‌های خود مشهور است. سروده‌های این سبک بیشتر مبتنی بر زمینه‌های مانند فلسفه، فانتزی و داستان‌های علمی تخیلی هستند و از سروده‌های دربارهٔ دلبستگی و دلدادگی پرهیز می‌کنند.[۱۶۵] جنگ اس اف سارو (۱۹۶۸) گروه د پرتی تینگز، آرتور (سقوط امپراتوری بریتانیا) (۱۹۶۹) و تامی گروه د هو گروه دِ کینگس فرمت اپرای راک را معرفی کردند و در را به روی آلبوم‌های مفهومی باز کردند که اغلب داستان‌های حماسی و مهم را روایت می‌کردند.[۱۶۶] اولین جنگ گروه کینگ کریمسون در بارگاه شاه کریمسون (۱۹۶۹) که ترکیبی از ریف‌های گیتار و ملوترون را با موسیقی جاز و سازگان بود، از آن بیشتر به عنوان کلیدی‌ترین جنگ پراگرسیو راک یاد می‌شود که به گسترده شدن این سبک در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ میلادی کمک زیادی کرد. بیشتر گروه‌های بلوز راک و سایکدلیک راک انگلیسی در دهه ۷۰ میلادی به این سبک روی آوردند. جنبش کانتربری با درهم آمیختن سایکدلیک راک، جاز و هارد راک توسط گروهای مانند کاراوان، هتفیلد اند د نورس، گانگ و نشنال هلث به گستردگی پراگرسیو راک کمک شایانی کرد.[۱۶۷] گروه فرانسوی ماگما در نیمه نخست دهه ۷۰ میلادی به تنهایی توانست سبک موسیقی تازی با نام زویل را درست کند.[۱۶۸]

جٌنگ ناگهان از گروه ایلو، یکی از پایه‌گذاران سبک پراگرسیو پاپ

پینک فلوید از پرفروش‌ترین گروه‌های این سبک است. پینک فلوید پس از جدایی سید بارت در سال ۱۹۶۸ از سبک خود را که سایکدلیک راک بود را با پراگرسیو راک جابجا کردند. از نیمه تاریک ماه (۱۹۷۳) به عنوان شاهکار این سبک یاد می‌شد که توانست به یکی از پرفروش‌ترین جنگ‌های تمام دوران بدل شود.[۱۶۹] در دهه ۷۰ میلادی تأکید زیادی بر استفاده از سازهای مختلف در آهنگسازی بود. گروه یس با ترانه‌های خود مهارت‌های گیتاریست استیو هو و نوازنده کیبورد ریک ویکمن را به نمایش گذاشتند. گروه امرسون، لیک و پالمر توانست یکی از سخت‌ترین و فنی‌ترین ترانه‌های راک را تولید کنند. جترو تال و جنسیس تواستند این سبک را در انگلستان به محبوبیت بالایی برسانند.[۱۷۰] گروه رونسانس که در سال ۶۹ میلادی توسط دو عضو سابق گروه یاردبردز، جیم مک‌کارتی و کیت رلف به همراه آنی هاسلم تشکیل شد از گروه‌های موفق این سبک است.[۱۷۱] بیشتر گروه‌های انگلیسی این سبک طرفداران زیادی نداشتند اما اندک شماری مانند پینک فلوید، جنسیس و جترو تال توانستند در انگلستان و آمریکا طرفداران زیادی پیدا کنند.[۱۷۲] از گروه‌های آمریکایی پراگرسیو راک می‌توان فرانک زاپا، کاپیتان بیف‌هارت، بلاد، سوت اند تیرز، بوستون، فرونر کانزاس، جورنی و استیکس را نام برد.[۱۷۳] این گروه‌ها در کنار گروه‌های انگلیسی سوپرترمپ و ایلو توانستند سبک پراگرسیو راک را تا اواخر دهه ۷۰ میلادی زنده نگه دارند. در انتها از دل اجراهای زنده پراگرسیو راک سبک سرود راک زاده شد که بر نمایش‌های پیچیده و پرهزینه، صحنه‌سازی و جلوه‌های ویژه تاکیی داشت که در انتها بیشتر به مانند یک تئاتر بود. این سبک از اجرای زنده در نمیه نخست دهه ۱۹۹۰ میلادی با جشنوارهای راک کوچکتر و اجراهای زنده اقتصادی‌تر جایگزین شد.[۱۷۴]

جنگ زنگ‌های لوله‌ای (۱۹۷۳) مایک اولدفیلد نخستین جنگ ناشر موسیقی انگلیسی ویرجین رکوردز بود که تواست در کنار نیمه تاریک ماه به یکی از ارکان بنیادین این سبک تبدیل شود.[۱۷۵] راک بی کلام به ویژه در قاره اروپا بسیار مهم بود و گروه‌هایی مانند کرافت ورک، تینجر دریم، کن و فاست اجازه داد تا در کشورهای دگر به فروش بالایی دست پیدا کنند.[۱۷۶] سبک کراوتوک همراه با موسیقی برایان انو تأثیر زیادی بر الکترونیک راک داشت.[۱۷۷] با پیدایش پانک راک و پیشرفت تکنولوژی در اواخر دهه ۷۰ میلادی، پراگرسیو راک به دست فراموشی سپرده شد.[۱۷۸][۱۷۹] بسیاری از گروه‌ها این سبک از هم پاشیدند اما برخی از آنها مانند جنسیس، ای ال پی، یس و پینک فلوید همچنان موفق مانند و به برگذاری اجراهای زنده در سراسر جهان ادامه دادند.[۱۲۲] برخی از گروه‌های پانک راک مانند سوزی اَند دِ بنشیز، اولتراوکس و سیمپل مایند تأثیرات زیادی از پراگرسیو راک گرفتند.[۱۸۰]

آرت راک[ویرایش]

آرت راک یا راک هنری زیرشاخه ای از موسیقی راک است که به مانند پراگرسیو راک از دید موسیقی و آهنگسازی، سبکی آوانگارد و پیچیده‌تر از سبک‌ها دگر راک دارد؛ اما پیچیدگی ساختار آرت راک به اندازه پراگرسیو راک نیست و ترانه‌های این سبک بسیار کوتاه‌تر از پراگرسیو راک هستند. سروده‌های آرت راک در زمینه‌های نوگرایی، فلسفه و عارفی هستند و از خواندن دربارهٔ دلبستگی و دلباختگی پرهیز می‌کنند. آرت راک به مانند پراگرسیو راک، موسیقی راک را از یک سرگرمی به یک بیانیه هنری تبدیل می‌کند،[۱۸۱] و دیدگاهی تجربی و مفهومی تر به موسیقی راک دارد.[۱۸۲] آرت راک از سبک‌های مانند موسیقی تجربی، موسیقی آوانگارد، موسیقی کلاسیک و جاز تأثیر گرفته است.[۱۸۳]

موسیقی آرت راک با هدف گوش دادن و تفکر کردن و نه برای رقص ایجاد شده است[۱۸۴] و بیشتر با استفاده زیاد از سازهای الکترونیک، سینث سایرز و ساکسوفون است و از ریتم‌های ساده سبک راک دوری می‌کند.[۱۸۱] این گزاره ممکن است گاهی به جای راک پراگرسیو به کار می‌رود، اگرچه پراگرسیو راک نگاه ویژه ای به استفاده از تکنیک‌های موسیقی کلاسیک و ساختار سمفونیک دارد.

آرت راک در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ توسط گروه‌های راک انگلسی به محبوبیت رسید. موسیقی و همچنین ماهیت تئاتر گونه اجراهای زنده این سبک و پیچیدگی آهنگسازی و سروده‌های آن، توانست برای نوجوانان و جوانان جذاب باشد.[۱۸۵] آرت راک بیشتر با دوره خاصی از موسیقی راک مرتبط است که از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۷ شروع شد و با ورود پانک راک در اواسط دهه ۱۹۷۰ به پایان رسید.[۱۸۶] آرت راک در سبک‌های دگر موسیقی در دهه ۹۰ میلادی تأثیر بسزایی گذاشت و به وجود آمدن دریم پاپ و شوگیز کمک شایانی کرد.[۱۸۷]

سافت راک[ویرایش]

گروه فلیتوود مک پرفروش‌ترین گروه سافت راک تاریخ (دهه ۷۰ میلادی)

در اواخر دهه ۶۰ میلادی سبکی با نام سافت راک یا لایت راک در جنوب کالیفرنیا و انگلستان شروع به رشد کرد که بیشتر از فولک راک و پاپ راک الهام گرفته است که با استفاده بیشتر از گیتار آکوستیک و استفاده بیشتر از ملودی و هارمونی در آهنگسازی همراه است.[۱۸۸] سافت راک در سراسر دهه ۷۰ میلادی در رادیوهای موسیقی رایج بود و در دهه ۸۰ میلادی با پیدایش نیو ویو تبدیل به سبک جدیدی با نام موسیقی بزرگسالان شد. از موسیقیدانان مشهور این سبک می‌توان بوستون، شیکاگو، فلیتوود مک، دوبی برادرز، ایگلز، جرنی، وینگز، بیلی جول، پل مک‌کارتنی، التون جان، کارول کینگ، کارپنترز، باز اسکگز، کت استیونز و جیمز تیلور را نام برد.[۱۸۹] در ایران هم گروه‌ها و موسیقیدانان زیادی در این سبک مانند دِ وِیز، رضا یزدانی و شروین اِن زِد بند فعالیت می‌کنند.

صداهای ملایم تری در موسیقی راک در ترانه‌های که در میانه دهه ۶۰ میلادی به وجود آمدند شنیده می‌شد، ترانه‌های مانند آهنگ تابستانی از چاد و جرمی (۱۹۶۴) و اینجا، آنجا و همه جا[۱۹۰] از بیتلز و من سگم را دوست دارم از کت استیونز که هر دو در سال ۱۹۶۶ پخش شدند.[۱۹۱] در سال ۱۹۶۸، هارد راک به عنوان یک سبک پایه در راک شناخته می‌شد. در این سال‌ها دسته‌بندی موسیقی راک به دو دسته سافت راک و هارد راک رایج شد[۱۹۲] که هر دو این سبک‌ها از به عنوان دو سبک اصلی راک از انگلستان نمود پیدا کردند.[۱۹۳][۱۹۴] از موسیقیدانان سافت راک اواخر دهه ۶۰ میلادی می‌توان به بی جیز[۱۹۵] اشاره کرد که ترانه شوخی من آن‌ها به جایگاه نخست نمودارهای موسیقی فروش در چندین کشور رسید. نیل دایموند با ترانه کارولاین شیرین در سال ۱۹۶۹، گروه هالیز با ترانه آدم مهمی نیست، برادرمه و التون جان با ترانه مشهور خود کبوتر آسمان خراش‌ها از موسیقیدانان مشهور دیگر این سبک در آن زمان هستند.

اجرا زنده گروه ایگلز در سال ۱۹۷۷

در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰میلادی ترانه‌های ملایم‌تر از کارپنترز، آن موری، جان دنور، بری مانیلو و حتی باربارا استرایسند در رادیوهای سراسر جهان پخش می‌شدند و ترانه‌های دیگری سافت راک در بسیاری از ایستگاه‌های رادیویی موسیقی بزرگسالان پخش می‌شدند. از موسیقیدان مشهور سافت راک در دهه ۷۰ میلادی می‌توان نان،[۱۹۶] کارلی سایمون، کارول کینگ، کت استیونز، جیمز تیلور،[۱۹۷] لوبو و گیلبرت او سالیوان را نام برد که ترانه دوباره تنها او توانست به فروش بالایی در سراسر جهان دست پیدا کند.
جُنگ سافت راک پرده نگاری از کارول کینگ که در فوریه سال ۷۱ میلادی پخش شد توانست به یکی از پرفروش‌ترین جنگ‌های تمام دوران تبدیل شد. تک آهنگ دو طرفه اصلی این جنگ، خیلی دیر شده/من چرخش زمین را احساس می‌کنم در اواسط ژوئن سال ۷۱ میلادی پخش و توانست در نمودار بیلبورد هات ۱۰۰ در جایگاه نخست بنشیند.[۱۹۸] جٌنگ مشهور شایعات از گروه فلیتوود مک که در ۱۱ فوریه سال ۷۷ میلادی پخش شد توانست پیش از ۳۰ میلیون نسخه در سراسر جهان بفروشد و تبدیل به ۹ امین جنگ پرفروش تمام دوران تبدیل شود.[۱۹۹]
سافت راک در نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ میلادی با گروه‌هایی مانند بوستون، شیکاگو، فلیت وود مک، توتو، انگلستان دن و جان فورد کولی، ایر سپلای، سیل و کرافتز، آمریکا بیلی جوئل، التون جان، جفرسون استارشیپ، شیکاگو، توتو، بوز اسکاگز، برادران السی، مایکل مک دونالد، پل دیویس، اریک کارمن، گروه برادران دوبی، آلن پرسونز پراجکت، کاپیتان و تنیل، هالیز و دکتر هوک به اوج فروش هنری و تجاری خود برسد.[۲۰۰] در دهه ۱۹۸۰ سلیقه‌ها تغییر کردند و موسیقیدانان جدیدی مانند جرنی به محبوبیت رسیدند.[۲۰۱]

در اوایل دهه ۱۹۸۰میلادی گونه جدیدی از ایستگاه رادیویی به وجود آمدند که موسیقی سافت راک با نام موسیقی بزرگسالان پخش می‌کردند. این ایستگاه‌های رادیو ترانه‌های سبک‌های دیگری مانند پاپ و دیسکو را هم پخش می کرند و بروی موسیقی راک متمرکز نبودند.[۲۰۲][۲۰۳] موسیقیدانان سافت راک مانند شینا ایستون، آمبروسیا، لیونل ریچی، کریستوفر کراس، دن هیل، جینو وانلی، لئو سایر، ایر ساپلی، جولیو ایگلسیاس و برتی هیگینز هنوز دارای فروش خوبی در سال‌های نخستین دهه ۱۹۸۰ میلادی بودند، اما با دومین تاخت و تاز انگلیس در سال ۸۱ میلادی این سبک محبوبیت خود را از دست داد و در تا میانه‌های سال ۸۳ میلادی کاملاً به دست فراموشی سپرده شد.[۲۰۴]

یات راک و سیتی پاپ[ویرایش]

سبکی جدید از راک که از سافت راک برگرفته شه بود در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ به عنوان یات راک به وجود آمد.[۲۰۵] نام این سبک در سال ۲۰۰۵ توسط سازندگان مجموعه ویدیویی آنلاین یات راک به آن داده شد. یات راک که از موسیقی گروه‌های راک کالیفرنیایی سرچشمه می‌گیرد با سبک سافت راک و پاپ راک اندکی همپوشانی دارد و با سبک‌های دیگر راک نزدیکی ندارد.[۲۰۶] بسیاری از المان‌های یات راک از موسیقیدانان سافت راک در شرق آمریکای شمالی گرفته شده است. از موسیقیدانان این سبک می‌توان کریستوفر کراس، باز اسکگز، استیلی دن، دوبی برادرز، ال استورت، پلیر، لاگینز و مسینا، نیلسین پرسون، امبروسا، روپرت هلمز و هال اند اوتس نام برد.[۲۰۷]

سیتی پاپ شاخه ایی از موسیقی پاپ ژاپنی است که در اواخر دهه ۷۰ میلادی ظهور کرد و در دهه ۱۹۸۰ به اوج خود رسید. این موسیقی در اصل به عنوان شاخه‌ای از موسیقی جدید ژاپن تلقی می‌شد اما شامل گستره ایی از سبک‌های دگر مانند، سافت راک، یات راک، ریتم اند بلوز، فانک و بوگی نیز می‌شود. این موسیقی در زمان شکوفایی اقتصادی ژاپن محبوب شد و با فناوری‌های جدید آن زمان مانند واکمن، ضبط کاست خور خودرو و ساز برقی توانست سبک جدیدی از موسیقی را برای طبقه فرادست ژاپن به وجود آورد.[۲۰۸][۲۰۹]
در پایان دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ میلادی، این سبک موسیقی به علت تغییر ذائقه نسل جوان بعدی به حاشیه رانده شد و مقبولیت پیشین خود را از دست داد؛ اما در دهه ۲۰۱۰ میلادی به سبب ظهور سایت‌های مثل یوتوب و سایت‌های اشتراک گذاری موسیقی، این سبک توانست محبوبیت بسیار بالایی در جوامع بین‌المللی و سایت‌های اینترنتی خارج از ژاپن پیدا کند که باعث شد ناشران موسیقی ژاپنی بعد از نزدیک به سه دهه دوباره پخش این سبک از موسیقی را آغاز کنند. همچنین پیدایش دوباره این سبک سبب به وجود آمدن سبک‌ها و زیر سبک‌های تازه ایی مانند ویپورویو، فیوتر فانک، هاردویپور، اَستَتیک و لو-فی هیپ هاپ شد.[۲۱۰][۲۱۱]

هارد راک[ویرایش]

لد زپلین یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های راک تاریخ در سال ۱۹۷۳ میلادی

هارد راک یا هوی راک[۲۱۲] زیرشاخه سنگین‌تری از موسیقی راک است که با خوانندگی خشن و صدای بلند، استفاده از فاز در گیتار ریتم، گیتار لید و تکنوازی گیتار استفاده می‌شود. هارد راک در نیمه نخست دهه ۱۹۶۰ میلادی با سبک‌های گاراژ راک، ساکدلیک راک و بلوز راک آغاز شد. نخستین ترانه‌های هارد راک توسط کینگز، د هو، رولینگ استونز، کریم، ونیلا فادج و جیمی هندریکس ساخته شده است. در نیمه دوم دهه ۶۰ میلادی گروه‌هایی مانند بلو چیر، گروه جف بک، آیرون باترفلای، لد زپلین، گلدن ایرینگز، استپن ولف و دیپ پرپل به ساخت ترانه‌های هارد راک ادامه دادند.[۲۱۳]

هارد راک در دهه ۱۹۷۰ میلادی با گروه‌های مانند لد زپلین، دیپ پرپل، بلک سبس، ایروسمیث، کیس، کویین، ای سی/دی سی، تین لیزی و ون هلن به بخشی از موسیقی همه پسند تبدیل شد. دردهه ۱۹۸۰ میلادی برخی از گروه‌های هارد راک از این سبک فاصله گرفتند و به سمت پاپ راک رفتند.[۲۱۴][۲۱۵] گروه‌های هارد راک که از این سبک فاصله گرفته بودند در میانه‌های دهه ۸۰ میلادی به سبک هارد راک بازگشتند، همچنین در این دوره سبک گلم متال به همراه گروهایی مانند ماتلی کرو، بون جووی، دف لپرد و گانز ان روزز به اوج فروش هنری خود رسیدند.[۲۱۶]

هارد راک با موفقیت تجاری آراندبی معاصر، هیپ هاپ، پاپ، گرانج و در ادامه بریت پاپ در دهه ۱۹۹۰ میلادی محبوبیت خود را از دست داد. به جز برخی از ترانه‌ها مانند باران نوامبر گروه گانز اند روزز و ترانه زندگی خودم است از بان جوویی هارد راک فروش زیادی نداشت. با این وجود بسیاری از گروه‌های پست گرانج، هارد راک را به بخشی از آهنگسازی خود افزودند. در دهه نخست ۲۰۰۰ میلادی گروه‌های قدیمی تر هارد راک شاهد محبوبیت دوباره خود شدند، همچنین تلاش‌هایی برای احیای دوباره سبک هارد راک دست آویزی برای تشکیل گروه‌های هارد راک جدید شد که این گروه‌ها در ادامه جنبش احیای گاراژ راک و پست پانک را به وجود آوردند.[۲۱۷][۲۱۸] از این جنبش گروه‌های گاراژ راکی مانند وایت استرایپس، استروکز، اینترپل و بلک کیز به وجود آمدند. در نخستین دهه ۲۰۰۰ میلادی تنها چند گروه هارد راک از دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی توانستند موفقیت‌های قبل خود را ادامه دهدند.[۲۱۹][۲۲۰]

هوی متال[ویرایش]

اسلیر یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های هوی متال در سال ۱۹۸۵

از سال‌های پایانی دهه ۱۹۶۰ میلادی واژه هوی متال برای توصیف برخی از ترانه‌های هارد راک ایی به کار گرفته شد که با حجم و شدت بیشتر، ضرب آهنگ بالاتر، گیتارهای با فاز بسیار بیشتر و خشن تر، تکنوازی‌های گیتار خشن تر و ترانه‌های که بسیار پر صدا تر از هارد راک هستند، نواخته می‌شوند. در آغاز این واژه به عنوان یک صفت بود ولی در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ میلادی از آن به عنوان یک اسم شروع به استفاده شد.[۲۲۱] این سبک در نیمه دوم دهه ۱۹۶۰ میلادی در انگلستان و در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ میلادی در ایلات متحده به محبوبیت رسید.[۲۲۲] پایه‌های این سبک در هارد راک، سایکدلیک راک، بلوز راک و اسید راک است.[۲۲۳]

این واژه نخستین بار برای ترانه استپن ولف، به دنیا آمده‌ام تا وحشی باشم (۱۹۶۷) استفاده شد و گروه‌های آمریکایی مانند بلو چیر از سانفرانسیسکو، جیمز گنگ از کلیولند و گرند فانک ریل رود میشیگان این کلمه را برای ترانه‌های خود استفاده کردند.[۲۲۴] تا سال ۷۰ میلادی سه گروه کلیدی انگلیسی لد زپلین، بلک سبس و دیپ پرپل پایه‌ها و هسته بنیادین هوی متال را با موسیقی‌های خود پایه‌گذاری کردند که به شکل‌گیری این سبک کمک شایانی کرد. لد زپلین المان‌های پویا و هارمونیک را که از بلوز-راک وام گرفته بود ریف گیتار خود افزود، دیپ پرپل المان‌های سمفونیک و سازهای قرون وسطایی را که از پراگرسیو راک وام گرفته بودند به موسیقی خو افزودند و بلک سابث المان‌های از هارمونی گوتیک و گام مد را به موسیقی خود وارد کردند که به وجود آمدن ترانه‌های «خشن تر و تیره‌تر» کمک کرد.[۲۲۵]
این المان‌ها به دست نسل دوم گروه‌های هوی متال در اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی گسترش بیشتری پیدا کردند. از این گروه می‌توان جوداس پریست، یوفو، موتورهد، رینبو، کیس، تد نوجنت، بلو اویتستر کلت، راش و اسکورپیونز را نام برد.[۲۲۶] با وجود نبود پخش و حضور بسیار اندک در نمودارهای فروش، هوی متال سال‌های پایانی دهه ۱۹۷۰ میلادی طرفداران بسیاری را به ویژه در میان نوجوان، جوانان و طبقه کارگر در آمریکای شمالی و اروپا به دست آورد.[۲۲۷]

در دهه ۱۹۸۰ میلادی سبک‌های زیادی در هوی متال به وجود آمد و هوی متال بیشترین فروش خود تا به امروز را در این دهه داشت.[۲۲۸] در نخستین سال‌های دهه ۱۹۸۰ میلادی زیر سبک تازی از هوی متال به نام اسپید متال در انگلستان آغاز به رشد کرد.[۲۲۸] اسپید متال درای ریف‌ها و آهنگسازی بسیار پرشتاب تر، تیز تر و پیچیده‌تر از هوی متال است.[۲۲۹] از ترش متال بیشتر به عنوان سبک کوچکتر و ساده‌تر از ترش متال یاد می‌شود.[۲۳۰] از گروه‌های این زیر سبک می‌توان اکسیتر، دث انجلز، اورکیل و تستمنت را نام برد.
در میانه‌های دهه ۱۹۸۰ میلادی گروه‌هایی مانند بان جووی، گانز ان روزز، اسکید رو و دف لپرد با آمیختن اسپید متال، هارد راک و پاپ سبک تازه ایی به نام گلم متال را درست کردند.
ترش متال سبک دیگری از هوی متال بود که در میانه دهه ۸۰ میلادی به محبوبیت رسید. پایه‌های این سبک در هاردکور پانک، اسپید متال و هوی متال انگلیسی بود که به همراه جنبش دومین تاخت و تاز انگلیس وارد آمریکای شمالی شده بود. سبک ترش متال بسیار سریع تر و خشن تر از هوی متال رایج بود.[۲۳۱] تکنوازی‌های گیتار ترش متال بسیار پیچیده‌تر از تکنوازی‌های رایج در هوی متال و اسپید متال بود، همچنین ترانه‌های ترش متال بیشتر داری مفاهیم هیچ‌انگاری، افسردگی و فلسفی هستند.[۲۳۲] از گروه‌های ترش متال متالیکا، انترکس، مگادث و اسلیر را نام برد.[۲۳۳] از زیر سبک‌های دگر متال که در این دوره پدید آمدند می‌توان پراگرسیو متال، دث متال، دوم متال، بلک متال، پور متال و آلترناتیو متال را نام برد.[۲۳۴]

در طول دهه ۱۹۹۰ میلادی هوی متال و هارد راک هردو با کاهش فروش روبرو شدند. دوران هوی متال در آمریکای شمالی در نیمه نخست دهه ۱۹۹۰ با پیدایش نیروانا و سایر گروه‌های گرانج به پایان رسید که نشان‌دهنده محبوب شدن آلترناتیو راک بود.[۲۳۵] گروه‌های گرانج تحت تأثیر سبک هوی متال قرار داشتند اما وست نداشتند تا در کنار گروه‌های هوی متال دهه ۱۹۸۰ میلادی قرار بگیرند.[۲۳۶] گلم متال نه تنها به دلیل موفقیت گرانج[۲۳۷] بلکه به دلیل محبوبیت فزاینده گروه‌های مانند متالیکا و گروه‌های جدید گروو متال مانند پنترا و وایت زامبی کاملاً فروش خود را از دست دادند.[۲۳۸]
در میانه و سال‌های پایانی دهه ۱۹۹۰ میلادی موج جدیدی از گروه‌های متال آمریکایی با الهام از گروه‌های آلترنتیو متال و هیپ-هاپ سبک تازی با نام رپ متال، نیو متال و متال‌کور را به وجود آوردند.[۲۳۹] گروه‌هایی مانند اسلپ نات، لینکین پارک، لیمپ بسکیت، پاپا روچ، پی.او. دی، کورن و دیستربد المان‌های از دس متال، هیپ‌هاپ و دی‌جی را با یکدیگر در هم آمیختند.[۲۴۰]

پانک راک[ویرایش]

د دمند
گروه د دمند یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های تاریخ پانک راک (سال ۱۹۷۷، نیویورک)
د دوناس
گروه د دوناس که توانست به محبوبیت دوباره پانک راک در دهه ۹۰ میلادی کمک کنند (سال ۱۹۹۳)

پانک راک بین سالهای ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶ در انگلستان توسعه یافت. پانک راک ریشه در گاراژ راک و سرف راک دارد که امروز پروتوپانک نامیده می‌شوند. گروه‌های پانک راک بیشتر از موسیقی همه پسند که در دهه ۱۹۷۰ محبوب بود اجتناب می‌کردند،[۲۴۱] آن‌ها موسیقی خشن و پرشتاب، سازهای بی‌درنگ و اغلب اشعار سیاسی و ضد اجتماعی را در ترانه‌های کوتاه ۲ یا ۳ دقیقه ای خود می‌گنجاندند. پانک راک تفکر خودت انجام بده را سر لوحه خود قرار داد. بسیاری از گروه‌ها این سبک جنگ‌های خود را ضبط و تولید می‌کردند و موسیقی خود را به صورت غیررسمی پخش می‌کردند.[۲۴۲]

در اواخر سال ۱۹۷۶ گروه‌هایی مانند رامونز و پتی اسمیت در شهر نیویورک و سکس پیستولز و د کلش در لندن به عنوان پیشتاز یک جنبش موسیقی جدید شناخته می‌شدند.[۲۴۳] در سال بعد پانک راک در سراسر جهان گسترش یافت. پانک راک به سرعت به یک پدیده فرهنگی مهم در انگلستان تبدیل شد. درگیری سکس پیستولز با بیل گراندی در برنامه زنده تلویزیونی اش در ۱ دسامبر ۱۹۷۶ به نقطه عطفی در تبدیل پانک راک به یک پدیده تازه در انگلستان کمک کرد. هرچند برخی از فروشگاه‌ها از فروش جنگ‌های این سبک خودداری می‌کردند و ترانه‌های آن‌ها به ساختی در ایستگاه‌های رادیویی پخش می‌شد.[۲۴۴] در مه سال ۱۹۷۷ سکس پیستولز با ترانه ایی با نام خداوند ملکه را نجات دهد که به ملکه الیزابت دوم توهین می‌کرد، جنجال‌های فراوانی به پا کرد.[۲۴۵] در بیشتر موارد گروه‌های پانک راک در سطح محلی باقی می‌ماندند و تمایلی به محبوبیت بیشتر نداشتند. در اواخر دهه ۷۰ میلادی خرده فرهنگ پانک ظهور کرد که با سبک‌های لباس متمایز و خاص و انواع ایدئولوژی‌های غیر مرتبط با یکدیگر مشخص می‌شد.[۲۴۶]

در آغاز دهه ۸۰ میلادی زیر سبک‌های سریع تر و خشن تری مانند هاردکور و اوآی! به حالت غالب پانک راک تبدیل شدند.[۲۴۷] این روند منجر به پیدایش چندین گونه مختلف از هاردکور پانک مانند دی-بیت یک زیر سبک پانک راک با فازهای سنگین، که تحت تأثیر موسیقی گروه انگلیسی دیسچارچ است، آنارکو پانک و کراس، گریندکور که توسط گروه نپالم دث گسترش یافتند و کراست پانک که د اواخر دهه ۸۰ میلادی رشد کرد، شد.[۲۴۸] نوازندگانی که موسیقی پانک راک می‌نواختند کم‌کم شروع به ورود به طیف‌های گسترده‌ای از انواع دیگر سبک‌های موسیقی راک کردند که موجب پیدایش موج نو، پست پانک و آلترناتیو راک در دهه ۸۰ میلادی شد.[۲۴۹]

پاپ راک[ویرایش]

پاپ راک یکی از عمده‌ترین شاخه‌های موسیقی محسوب می‌شود که به‌طور کلی به هر نوع موسیقی پاپ ساخته شده پس از دوران جذب راک اند رول می‌گویند. از ویژگی‌های این سبک ملودیک و گیرا بودن موسیقی آن است.

گلم راک[ویرایش]

دوید بااوی در سال ۱۹۷۳،
او یکی از بزرگ‌ترین موسیقیدانان سبک گلم راک است.

گلم راک از سبک‌های سایکدلیک راک و آرت راک در اواخر دهه ۶۰ میلادی پدیدار شد.[۲۵۰] از نظر موسیقی آمیزه ای از جنبش احیای راک اند رول مانند آلوین استارداست تا موسیقی آرت راک راکسی میوزیک است. گلم راک به اضافه موسیقی فشن خاص خود را نیز دارد.[۲۵۱] از نظر هنر بصری و اجاره زنده این سبک مجموعه ای از فشن‌های گوناگون بود. فشن گلم راک آمیزه ای از زرق و برق‌های دهه ۱۹۳۰ هالیوود تا فشن دهه ۱۹۵۰ در آمریکای شمالی، سبک اجرا کاباره دهه ۱۹۲۰ میلادی، سبک‌های ادبی و نمادگرای ویکتوریایی، داستان‌های علمی تخیلی، عرفان‌های شرقی و اسطوره‌های باستان غربی بود. همچنین هنرمندان این سبک خود را آرایش غلیظی می‌کردند و مدل‌های موی بلند و زنانه ایی داشتند.[۲۵۲] گلم راک بیشتر به دلیل زنانه پوشی و بازنمایی آندروژنی اش در اجراهای خود مورد توجه قرار گرفته است.[۲۵۳] از نخستین هنرمندان این سبک می‌توان به کوکت‌ها و آلیس کوپر اشاره کرد.[۲۵۴]

پرنس در حال اجرا ترانه مشهور باران ارغوانی خود.
او گلم راک را در میانه دهه ۸۰ میلادی دوباره به محبوبیت رساند.

خاستگاه گلم راک با مارک بولان شروع می‌شود که نام گروه موسیقی فولک راک خود را در پایان دهه ۱۹۶۰ به تی رکس تغییر داد و به استفاده از سازهای الکتریکی روی آورد. از اجرا زنده ترانه «عشق گرم» او در برنامه تاپ آف د پاپ بی‌بی‌سی در مارس ۱۹۷۱ که او در آن اجرا با پوشیدن لباس‌های زرق و برق و ساتن به صحنه اجرا رفت، به عنوان نماد آغاز گلم راک یاد می‌شود.[۲۵۵] از سال ۱۹۷۱ دیوید بااوی که قبلاً یک ستاره کوچک بود شخصیت زیگی استارداست خود را درست کرد. زیکی استارداست گریم زیادی داشت و لباس ساتن دار می‌پوشید.[۲۵۶] گروه‌های دگری مانند راکسی موزیک، دِ سوییت، اسلید، مات دِ هوپ، ماد و آلوین استارداست در ادامه وارد این سبک شدند.[۲۵۷] در حالی که این گروه‌ها در نمودارهای فروش در انگلستان بسیار موفق بودند، اما تعداد بسیار کمی از آن‌ها توانستند در ایالات متحده به موفقیتی دست پیدا کنند. هرچند دیوید بااوی توانست به یک سوپراستار بین‌المللی شد و سبک گلم راک را جهانی کند. در ایلات متحده موسیقیدانان مانند لو رید، ایگی پاپ، نیویرک دالز و جوبریث با ترانه‌هایی تاریک و پیچیده‌تر به محبوبیت رسیدند.[۲۵۸]

در انگلستان واژه گلیتر راک اغلب برای اشاره به نسخه افراطی تر از گلم استفاده می‌شد که توسط گری گلیتر و گروهش گلیتر بند دنبال می‌شد. گلیتر بند بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۶ به هجده تک آهنگ در نمودار فروش انگلستان دست یافتند.[۲۵۹] موج دوم گروه‌های راک گلم مانند سوزی کواترو، وزرد روی وود و اسپارکس بین سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶ نمودارهای فروش انگلستان را در اختیار خود داشتند.[۲۶۰] گروه‌های قدیمی تر راک که قبل پیدایش سبک گلم راک وجود داشتند شروع به ورود به این سبک کردند. از این گروه و موسیقیدانان می‌توان به راد استوارت، التون جان، کوئین و حتی برای مدتی رولینگ استونز را نام برد.[۲۶۱] گلم راک همچنین تأثیر مستقیمی بر روی گروه‌های که بعدتر به شهرت رسیدند مانند کیس و آدام آنت گذاشت و در دهه ۸۰ میلادی بر شکل‌گیری گوتیک راک و گلم متال نیز مؤثر بود. پیدایش پانک راک به پایان این سبک در سال ۱۹۷۶ بدل شد.[۲۶۲] گلم راک از آن زمان تاکنون در چندین دوره به واسطه گروه‌هایی مانند چانیز کیتن، دِ دارکنس[۲۶۳] و پرنس به محبوبیت دوباره دست پیدا کرده است.[۲۶۴]

روتس راک[ویرایش]

روتس راک به یک شکل اساسی‌تر از راک اند رول گفته می‌شود که بلوز، کانتری و موسیقی فولک را به‌طور ویژه تر از راک اند رول در آهنگسازی خود جای داده است. این سبک در نهایت منجر به تشکیل کانتری راک و راک جنوبی شد.[۲۶۵] در سال ۱۹۶۶ باب دیلن برای ضبط جنگ بلوند روی بلوند خود به نشویل رفت. بلوند روی بلوند و جنگ‌های کانتری دگر به مانند دور نمای شهر نشویل پایه‌های زیر سبک جدیدی با نام فولک کانتری را بنا گذاشتند.[۲۶۶] گروه‌های د بند و سی سی پی از دیگر گروه‌های بودند که راک اند رول را با فولک، کانتری و بلوز ترکیب کردند و توانستن به فروش بالای در دهه ۶۰ میلادی داشته باشند.[۲۶۷] موسیقیدانان دگری مانند رای کودر، بانی رایت و لوول جورج از سبک روتس راک کار خود را شروع کردند. همچنین روتس راک بر موسیقی گروه‌های دیگر سبک‌های راک مانند بیتلز و رولینگ استونز نیز تأثیر گذاشت.[۲۶۸][۲۶۹]

در سال ۱۹۶۸ گرم پارسونز جنگ آسوده و امن در خانه را با گروه سابمرین اینترنشنال بند ضبط کرد که از آن بیشتر با نام نخستین جنگ کانتری راک یاد می‌شود.[۲۷۰] پارسونز در همان سال به گروه د بردز برای ضبط دختر گاو چران (۱۹۶۸) پیوست که عموماً یکی از تأثیرگذارترین جنگ‌های این سبک محسوب می‌شود.[۲۷۱] بردز با همین سبک از موسیقی به کار خود ادامه داد، اما پارسونز این گروه را به همراه کریس هیلمن ترک کردند و گروه فلاینگ بوریتو برادرز تشکیل دادند. هرچند که مدتی بعد از آن پارسونز این گروه را ترک کرد تا موسیقی انفرادی خود را دنبال کند.[۲۷۱] از گروه‌های که در کالیفرنیا روتس راک و کانتری راک را سبک خود قرار می‌توان به پوکو،[۲۷۱] بیو بروملز،[۲۷۱] نیو رایدرز آف دِ پرپل سیج و نیتی گیریتی درت بند[۲۷۲] را نام برد. برخی از نوازندگان نیز با شروع به نواختن به سبک روتس راک و کانتری راک محبوبیت دوباره ای پیدا کردند، مانند برادران اورلی ریک نلسون که بعدتر رهبر گروه استون کانیون شد، مایک نسمیت که گروه فرست نشنال بند را تشکیل داد، نیل یانگ[۲۷۳] و دِ دیلاردز را نام برد[۲۷۳] بزرگ‌ترین موفقیت تجاری روتس راک در دهه ۱۹۷۰بود. گروه‌های برادران دوبی، امیلو هریس، لیندا رونشتات و ایگلز توانست فروش بالایی را تجربه کنند. پرفروش‌ترین جنگ این سبک هتل کالیفرنیا (۱۹۷۶) از گروه ایگلز است.[۲۷۴]

از گروه برادران آلمن به عنوان بنیانگذاران راک جنوبی یا می‌شود که توانستند از در هم آمیختن بلوز راک و کانتری، بوگی و سول راک جنوبی را تشکیل دهند.[۲۷۵] موفق‌ترین گروه این زیر سبک لنرد اسکینرد بود که به محبوبیت روتس راک، راک جنوبی و کانتری راک در دهه ۷۰ میلادی کمک شایانی کرد.[۲۷۵] از گروه‌های دیگر می‌توان دیکسی درگز ،اوت لا، وت ویلی و اوزارک موتن دردول را نام برد.[۲۷۶] پس از پایان یافتن دو گروه برادران المن و لنر اسکینرد در نیمه دوم دهه ۷۰ میلادی این روتس راک و راک جنوبی محبوبیت خود از دست اند. هرچند در دهه ۱۹۸۰ گروه‌های مانند ۳۸ اسپشال، مالی هچت و مارشال تاکر بند توانستند به موفقیت‌های خوبی دست پیدا کنند.[۲۷۶]

دیسکو و دنس راک[ویرایش]

گروه ابا در سال ۱۹۷۶،
ابا پرفروش ترین گروه دیسکو و از یکی از پرفروش ترین گروه های تمام تاریخ است.

دیسکو سبکی است که از راک، موسیقی رقص، فانک و سول تشکیل شده است. از نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ در باشگاه‌های شبانه ایالات متحده به وجود آمد. آهنگسازی در دیسکو با ضربات چهار بر روی چهار، بیس همزمان و گیتار ریتم به همراه سازهای زهی، سازهای بادی، پیانو الکتریک و سینت سایزر ساخته می‌شود. دیسکو در ابتدا در میان سیاه پوستان، اسپانیایی‌تبارها و آمریکایی‌های ایتالیایی‌تبار[۲۷۷] در فیلادلفیا و نیویورک در اواخر دهه ۱۹۶۰ تا اوایل دهه ۱۹۷۰همه گیر شد. چندین سبک رقص جدید در زمان محبوبیت دیسکو در نیمه دوم دهه ۷۰ میلادی ابداً شدند مانند بامپ، هاسل، واترگیت و باس استاپ.[۲۷۸]

در سال‌های پایانی دهه ۷۰ میلادی دیسکو توسط گروه‌های اروپایی و آمریکایی توسعه بیشتری یافت. از گروه‌ها و موسیقیدانان دیسکو در آن سال‌ها می‌توان به بی جیز، ابا، دانا سامر، گلوریا گینور، جورجو مورودر، باکارا، د جکسون، مایکل جکسون، بانی ام، ارث، ویند اند فایر، چاکا خان، شیک، کی سی اند د سانشاین بند، تلما هیوستون، سیستر اسلج، سیلوستر، د ترمپس، بری وایت، دایانا راس، کول اند گنگ و ویلج پیپل را نام برد.[۲۷۹][۲۸۰] هرچند گروه‌ها و موسیقیدانان دیسکو توجه عمومی را به خود جلب می‌کردند اما تهیه‌کنندگان موسیقی که در پشت صحنه کار می‌کردند نقش مهمی در توسعه این زیر سبک داشتند.

در اواخر دهه ۷۰ میلادی بیشتر شهرهای بزرگ ایالات متحده باشگاه‌های شبانه پررونق و بزرگی داشتند و دی‌جی‌ها در در باشگاه‌های مانند استودیو ۵۴ در منهتن نیویورک، ترانه‌های دیسکو را با هم ترکیب می‌کردند. افرادی که به این کلوپ‌های شبانه می‌رفتند، لباس‌های گران‌قیمت می‌پوشیدند که شامل شلوارهای گشاد و پیراهن‌های تنگ بود. استفاه از مواد مخدر به ویژه برای موادی که کمک به رقصیدن می‌کردند مانند کوکائین و کوالود بسیار گسترده بود. به این گونه از مواد مخدر لقب «بیسکویت دیسکو» داده‌اند.

سکانسی از فیلم تب شب یکشنبه که به محبوبیت دیسکو در دهه ۷۰ میلادی کمک کرد.

از باشگاه‌های شبانه دیسکو به عنوان بازتابی از انقلاب جنسی دهه ۶۰ میلادی یاد می‌شود که در ترویج بی بند و باری در ایالات متحده و اروپا نقشی پرنگ داشت. فیلم‌هایی مانند تب شب یکشبه (۱۹۷۷) و خدا را شکر جمعه است (۱۹۷۸) به محبوبیت دیسکو در این دهه ۷۰ میلادی کمک کردند. محبوبیت دیسکو پس از پیشامد شبی که دیسکو مرد در ۱۲ ژوئیه ۱۹۷۹، در ایالات متحده بسیار کاهش یافت. هرچند در ایتالیا و برخی از کشورهای اروپایی در طول دهه ۱۹۸۰ محبوبیت خود را حفظ کرد. همچنین در جاهای دگر مانند هند[۲۸۱] و خاورمیانه[۲۸۲] که جنبه‌های دیسکو را با غزل و شکم رقص ترکیب می‌کردند، محبوبیت پیدا کرد.

دیسکو هسته بنیادین و پایه نخست سبک‌های دیگر مانند موسیقی رقص الکترونیک، موسیقی هاوس، هیپ هاپ، موج نو، رقص پانک و پست دیسکو است. این سبک از دهه ۱۹۹۰ به این سو جندین بار دوباره محبوب شده است و تأثیر دیسکو در موسیقی پاپ آمریکایی و اروپایی همچنان قوی است. دیسکو از نیمه نخست دهه ۲۰۱۰ به بالاترین میزان محبوبیت خود بعد از افول در سال ۱۹۷۹ دست پیدا کرده است. از جنگ‌های که در این احیا نقش داشته‌اند می‌توان به اعتراف‌ها بر روی جایگاه رقص، حافه‌های تصادفی، نوستالژی آینده و دیسکو را نام برد.[۲۸۳][۲۸۴][۲۸۵][۲۸۶]

دنس راک[ویرایش]

دنس راک یا رقص راک یک زیر سبک از موسیقی راک است که پاپ راک، پست پانک، پست دیسکو، موسیقی رقص و ریتم اند بلوز را با یکدیگر در هم آمیخته است.[۲۸۷] به دنبال کاهش محبوبیت پانک و دیسکو در اوایل دهه ۱۹۸۰ دنس راک به محبوبیت رسید.[۲۸۸] مایک کمپل در کتاب «موسیقی محبوب در آمریکا» خود این زیر سبک را به عنوان پیوستگی از پست پانک با پست دیسکو، تعریف می‌کند. کمپبل همچنین به رابرت کریستگاو اشاره می‌کند که واژه راک رقص محور (DOR) را به عنوان یک گزاره در مورد دیسکو و پست دیسکو استفاده می‌کند.[۲۸۹] هرچند آل موزیک دنس راک را به عنوان موسیقی دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ که توسط موسیقیدانان راک نواخته می‌شد و تحت تأثیر دیسکو و پست دیسکو بود تعریف می‌کند.[۲۹۰]

علیرغم پیش‌بینی‌ها مبنی بر اینکه دنس راک جایگزین دیسکو در کلوپ‌های شبانه خواهد شد، پست دیسکو و پست پانک و موج نو جای آن را گرفت.[۲۹۱] از گروه‌های که ترانه‌های دنس راک منتشر کرده‌اند می‌توان به رولینگ استونز، دیوید بااوی، دوران دوران، سیمپل مایندز، اسن اکسس، یوریتمیکس، دپش مود، د کلش، نیو آورد و دوو، ا سرت ریشو، گنگ آو فور، رابرت پالمر، بیلی آیدل، هال اند اوتس، بلوندی، نیو اردر، هیومن لیگ و اسپاندو بالت را نام برد.[۲۹۲]

چیکانو راک[ویرایش]

کارلوس سانتانا در سال ۱۹۷۶

پس از موفقیت‌های اولیه راک لاتین در دهه ۱۹۶۰، نوازندگان چیکانو راک مانند کارلوس سانتانا و آل هوریکان در طول دهه ۱۹۷۰ به موفقیت‌های خود ادامه دادند. سانتانا در نیمه نخست دهه ۱۹۷۰ ترانه پرفروش «زن سیاه جادویی» که در جنگ آبراکساس خود بود را منتشر کرد. سومین آلبوم او سانتانا ۳ و ترانه «کسی نیست تا بهش تکیه کنم» نیز توانست موفق باشد اما چهارمین جنگ او کاروانسرا در زمان پخش موفقیت‌های قبلی را به دست نیاورد.[۲۹۳][۲۹۴] او در ادامه چهار جنگ دگر پخش کرد که به فروش بیشتری رسیدند: خوش آمدید، بوربولتا، آمیگوس و جشنواره.

آل هوریکن به ترکیب موسیقی راک با موسیقی مکزیکی ادامه داد. اگرچه او همچنین موسیقی جاز را نیز وارد آهنگسازی خود می‌کرد که منجر به چندین ترانه پرفروش به خصوص در جنگ لباس‌های خیس خود شد. برادرانش نیز ترانه‌های موفقی در سبک چیکانو راک داشتند. پسر او آل هوریکتن جونیور همچنین در هه ۱۹۷۰ با ترانه «گلی در بوستان» به فروشی خوبی در این سبک‌ دست پیدا کرد.[۲۹۵] گروه لس لوبوس در این زمان با اولین جنگ خود گروهی دگر از لس آنجلس (۱۹۷۷) به محبوبیت رسید.

راک مسیحی[ویرایش]

گروه پی.او.دی

راک و هوی متال همیشه زیر انتقاد سران و روحانیون کلیسای مسیحیت قرار داشت. آنان موسیقی راک را غیراخلاقی، ضد مسیحیت و گاهی شیطانی می‌خواندند.[۲۹۶] با این حال راک مسیحی در اواخر دهه ۱۹۶۰ شروع به رشد کرد، به ویژه پس از جنبش عیسی که در کالیفرنیای جنوبی آغاز شد. در دهه ۱۹۷۰ لری نورمن که بیشتر به عنوان اولین ستاره بزرگ راک مسیحی یاد می‌شود توانست این راک مسیحی را به موفقیت‌های چشمگیری برساند.[۲۹۷]

این زیر سبک بیشتر در ایالات متحده محبوب بود و در اروپا موفقیتی نداشت.[۲۹۸] بسیاری از موسیقیدانان راک مسیحی با جنبش موسیقی معاصر مسیحی ارتباط دارند. از دهه ۱۹۸۰ موسیقیدانان بیشتری از راک مسیحی توانستند به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا کنند. در حالی که این هنرمندان تا حد زیادی در جوامع مسیحی موفق بودند اما ورود هارد راک و گلم متال توسط گروه‌هایی مانند استرایپر به راک مسیحی در نیمه دوم دهه ۱۹۸۰، موجب خشم روحانیون مسیحی شد.[۲۹۹][۳۰۰]

از دهه ۱۹۹۰ به این سو تعداد زیادی از گروه‌های راک مسیحی در تلاش بودند تا از برچسب خوردن با عنوان راک مسیحی پرهیز کنند و ترجیح می‌دادند به عنوان گروه‌های راک که نوازندگان در زندگی شخصی خود مسیحی بودند شناخته شوند. پی.او. دی از این دسته گروه‌ها است.[۳۰۱]

تنوع‌های موسیقی راک در دهه ۱۹۸۰[ویرایش]

گرانج[ویرایش]

سبکی که اوج درخشش آن در دهه ۹۰ اتفاق افتاد و تبدیل به محبوب‌ترین سبک هارد راک این دهه شد و این درخشش نتیجه خلاقیت کرت کوبین و بقیه اعضای نیروانا بود.[نیازمند منبع] سبکی که از دل بلک سبث برخاست و حاصل ترکیب موسیقی پانک و هوی متال بود و البته گرایشش بیشتر به سمت پانک بود تا هوی متال، به‌خصوص در انتخاب اشعار و نوع اعتراض موسیقایی آن. اما در نحوه نواختن ریف‌ها به هوی متال شباهت بیشتری داشت. این سبک دارای دو نسل و دورهٔ مشخص است: نسل اول شامل گروه‌های گرین ریور، ماد هانی می‌شد که این موج هنوز هم ادامه دارد و ریف‌های آن سنگین تر و خشن تر از ریف‌های دورهٔ دوم است. مشهورترین گروه از موج دوم نیروانا است که موسیقی آن ملودیک تر از سایر گروه‌های گرانج است و مهم‌ترین ویژگی آن stop-start زیاد آنست.[نیازمند منبع]

آلترنیتیو راک[ویرایش]

آلترنیتیو راک یکی از شاخه‌های راک است که تمام گروهای پست پانک را از اواسط دهه هشتاد تا اواسط دهه ۹۰ تحت تأثیر خود قرار داد. از مطرح‌ترین گروه‌ها و هنرمندا به یوتو، امو، نیروانا، میوز، کرید، پیومنت و … اشاره کرد.

بریت پاپ[ویرایش]

موقعی که آمریکا لبریز از موسیقی گانگ و گانگ ثانوی و هیپ هاپ بود، بریتانیا به سبک موسیقی‌ای در اواسط دهه ۹۰ بازگشت که بریت پاپ نامیده می‌شد و توسط باندهایی مانند سدو، اوسیس، روحیه، ردیو هد، پالپ و بلِر اجرا می‌شد.

جستارهای وابسته[ویرایش]

یادداشت‌ها[ویرایش]

  1. The terms "pop-rock" and "power pop" have been used to describe more commercially successful music that uses elements from, or the form of, rock music.[۶۲] Pop-rock has been defined as an "upbeat variety of rock music represented by artists such as Elton John, Paul McCartney, the Everly Brothers, Rod Stewart, Chicago, and Peter Frampton."[۶۳] The term power pop was coined by Pete Townshend of the Who in 1966, but not much used until it was applied to bands like Badfinger in the 1970s, who proved some of the most commercially successful of the period.[۶۴]
  2. Having died down in the late 1950s, doo wop enjoyed a revival in the same period, with hits for acts like the Marcels, the Capris, Maurice Williams and the Zodiacs, and Shep and the Limelights.[۶۷] The rise of girl groups like the Chantels, the Shirelles and the Crystals placed an emphasis on harmonies and polished production that was in contrast to earlier rock and roll.[۶۸] Some of the most significant girl group hits were products of the Brill Building Sound, named after the block in New York where many songwriters were based, which included the number 1 hit for the Shirelles "Will You Love Me Tomorrow" in 1960, penned by the partnership of Gerry Goffin and Carole King.[۶۹]
  3. Only the Beach Boys were able to sustain a creative career into the mid-1960s, producing a string of hit singles and albums, including the highly regarded Pet Sounds in 1966, which made them, arguably, the only American rock or pop act that could rival the Beatles.[۱۰۴]
  4. In Detroit, garage rock's legacy remained alive into the early 1970s, with bands such as the MC5 and the Stooges, who employed a much more aggressive approach to the form. These bands began to be labelled punk rock and are now often seen as proto-punk or proto-hard rock.[۱۲۲]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Studwell, W. E.; Lonergan, D. F. (1999). The Classic Rock and Roll Reader: Rock Music from its Beginnings to the mid-1970s (h ed.). Abingdon: Routledge. ISBN 0-7890-0151-9.
  2. فراهانی، ایلیا. (1400). شبح تام جود: موسیقی عامه پسند در آمریکا از وودی گاتری تا بروس اسپرینگستین. تهران: نشر آگه.
  3. W. E. Studwell and D. F. Lonergan, The Classic Rock and Roll Reader: Rock Music from its Beginnings to the mid-1970s (Abingdon: Routledge, 1999), شابک ‎۰−۷۸۹۰−۰۱۵۱−۹ p.xi
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Christgau, Robert (1981). "The Decade". Christgau's Record Guide: Rock Albums of the Seventies. Ticknor & Fields. ISBN 0-89919-025-1. Retrieved April 6, 2019 – via robertchristgau.com.
  5. Wyman, Bill (20 December 2016). "Chuck Berry Invented the Idea of Rock and Roll". Vulture.com. New York Media, LLC.
  6. J.M. Curtis, Rock Eras: Interpretations of Music and Society, 1954–1984 (Madison, WI: Popular Press, 1987), شابک ‎۰−۸۷۹۷۲−۳۶۹−۶, pp.  68–73.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Campbell, Michael; Brody, James (2007). Rock and Roll: An Introduction (2nd ed.). Belmont, CA: Thomson Schirmer. pp. 80–81. ISBN 978-0-534-64295-2.
  8. R.C. Brewer, "Bass Guitar" in (Shepherd 2003), p 56.
  9. R. Mattingly, "Drum Set" in (Shepherd 2003), p 361.
  10. P. Théberge, Any Sound you can Imagine: Making Music/Consuming Technology (Middletown, CT, Wesleyan University Press, 1997), شابک ‎۰−۸۱۹۵−۶۳۰۹−۹, pp.  69–70.
  11. D. Laing, "Quartet" in (Shepherd 2003), p 56.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ C. Ammer, The Facts on File Dictionary of Music (New York: Infobase, 4th edn. , 2004), شابک ‎۰−۸۱۶۰−۵۲۶۶−۲, pp.  251–52.
  13. (Campbell و Brody 2007، ص. 117)
  14. J. Covach, "From craft to art: formal structure in the music of the Beatles", in K. Womack and Todd F. Davis, eds, Reading the Beatles: Cultural Studies, Literary Criticism, and the Fab Four (New York: SUNY Press, 2006), شابک ‎۰−۷۹۱۴−۶۷۱۵−۵, p. 40.
  15. T. Gracyk, Rhythm and Noise: an Aesthetics of Rock, (London: I.B. Tauris, 1996), شابک ‎۱−۸۶۰۶۴−۰۹۰−۷, p. xi.
  16. P. Wicke, Rock Music: Culture, Aesthetics and Sociology (Cambridge: Cambridge University Press, 1990), شابک ‎۰−۵۲۱−۳۹۹۱۴−۹, p. x.
  17. Christgau, Robert (1981). "Genesis: Selling England by the Pound". Christgau's Record Guide: Rock Albums of the Seventies. Ticknor & Fields. ISBN 0-89919-025-1. Retrieved 16 October 2021 – via robertchristgau.com.
  18. Farber, Barry A. (2007). Rock 'n' roll Wisdom: What Psychologically Astute Lyrics Teach About Life and Love. Westport, CT: Praeger. pp. xxvi–xxviii. ISBN 978-0-275-99164-7.
  19. Christgau, Robert; et al. (2000). McKeen, William (ed.). Rock & Roll Is Here to Stay: An Anthology. W.W. Norton & Company. pp. 564–65, 567. ISBN 0-393-04700-8.
  20. McDonald, Chris (2009). Rush, Rock Music and the Middle Class: Dreaming in Middletown. Bloomington, IN: Indiana University Press. pp. 108–09. ISBN 978-0-253-35408-2.
  21. S. Waksman, Instruments of Desire: the Electric Guitar and the Shaping of Musical Experience (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2001), شابک ‎۰−۶۷۴−۰۰۵۴۷−۳, p. 176.
  22. Frith, Simon (2007). Taking Popular Music Seriously: Selected Essays. Aldershot, England: Ashgate Publishing. pp. 43–44. ISBN 978-0-7546-2679-4.
  23. Christgau, Robert (11 June 1972). "Tuning Out, Tuning In, Turning On". Newsday. Retrieved 17 March 2017.
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ T. Warner, Pop Music: Technology and Creativity: Trevor Horn and the Digital Revolution (Aldershot: Ashgate, 2003), شابک ‎۰−۷۵۴۶−۳۱۳۲-X, pp.  3–4.
  25. R. Beebe, D. Fulbrook and B. Saunders, "Introduction" in R. Beebe, D. Fulbrook, B. Saunders, eds, Rock Over the Edge: Transformations in Popular Music Culture (Durham, NC: Duke University Press, 2002), شابک ‎۰−۸۲۲۳−۲۹۰۰-X, p. 7.
  26. Christgau, Robert (1990). "Introduction: Canons and Listening Lists". Christgau's Record Guide: The '80s. Pantheon Books. ISBN 0-679-73015-X. Retrieved 6 April 2019.
  27. R. Unterberger, "Birth of Rock & Roll", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1303–04.
  28. Wald, Gayle (2007). Shout, Sister, Shout!: The Untold Story of Rock-and-Roll Trailblazer Sister Rosetta Tharpe. Beacon Press. p. 68. ISBN 978-0-8070-0989-5.
  29. "World's First Rock-and-Roll Song Identified - Seeker". 2021-01-23. Archived from the original on 23 January 2021. Retrieved 2024-04-18.
  30. "The First Rock and Roll Song". LiveAbout (به انگلیسی). Retrieved 2022-11-11.
  31. Will the creator of modern music please stand up? Alexis Petridis The Guardian 16 April 2004
  32. Robert Palmer, "Church of the Sonic Guitar", pp.  13–38 in Anthony DeCurtis, Present Tense, Duke University Press, 1992, p. 19. شابک ‎۰−۸۲۲۳−۱۲۶۵−۴
  33. Bill Dahl, "Jimmy Preston", AllMusic, archived from the original on 20 May 2016, retrieved 27 April 2012
  34. Campbell, Michael (2008). Popular Music in America: The Beat Goes On (3rd ed.). Boston, MA: Cengage Learning. pp. 157–58. ISBN 978-0-495-50530-3.
  35. T. E. Scheurer, American Popular Music: The Age of Rock (Madison, WI: Popular Press, 1989), شابک ‎۰−۸۷۹۷۲−۴۶۸−۴, p. 170.
  36. Gilliland 1969, show 55, track 2.
  37. P. Browne, The Guide to United States Popular Culture (Madison, WI: Popular Press, 2001), شابک ‎۰−۸۷۹۷۲−۸۲۱−۳, p. 358.
  38. R. S. Denisoff, W. L. Schurk, Tarnished Gold: the Record Industry Revisited (New Brunswick, NJ: Transaction, 3rd edn. , 1986), شابک ‎۰−۸۸۷۳۸−۶۱۸−۰, p. 13.
  39. "Rockabilly", AllMusic, archived from the original on 11 February 2011.
  40. Lucero, Mario J. (3 January 2020). "The problem with how the music streaming industry handles data". Quartz. Retrieved 14 February 2020.
  41. J. M. Curtis, Rock Eras: Interpretations of Music and Society, 1954–1984 (Madison, WI: Popular Press, 1987), شابک ‎۰−۸۷۹۷۲−۳۶۹−۶, p. 73.
  42. Davis, Lance (8 March 2011). "Get It Low: The Dirty Guitar of Junior Barnard". The Adios Lounge (به انگلیسی). Retrieved 2022-11-11.
  43. Collis, John (2002). Chuck Berry: The Biography. Aurum. p. 38. ISBN 978-1-85410-873-9.
  44. Hicks, Michael (2000). Sixties Rock: Garage, Psychedelic, and Other Satisfactions. University of Illinois Press. p. 17. ISBN 0-252-06915-3.
  45. (Campbell 2008، ص. 99)
  46. Horn, Adrian (2009). Juke Box Britain: Americanisation and Youth Culture, 1945–60. Manchester: Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-8366-2.
  47. D. Hatch and S. Millward (1987). From Blues to Rock: An Analytical History of Pop Music. Manchester: Manchester University Press. p. 78. شابک ‎۰−۷۱۹۰−۱۴۸۹−۱.
  48. Mitchell, G. A. M. (2011). "A Very 'British' Introduction to Rock 'n' Roll: Tommy Steele and the Advent of Rock 'n' Roll Music in Britain, 1956–1960". Contemporary British History, 25(2), 205–225.
  49. Meyers, J. P. (2015). "The Beatles in Buenos Aires, Muse in Mexico City: Tribute Bands and the Global Consumption of Rock Music". Ethnomusicology Forum (Vol. 24, No. 3, pp. 329–348). Routledge.
  50. Smith, Barnaby (2014-09-30). "The Wild One by Johnny O'Keefe – Australia's first rock'n'roll hit". The Guardian (به انگلیسی). ISSN 0261-3077. Retrieved 2024-04-18.
  51. Vuletic, D. (2008).
  52. Rauth, R. (1982).
  53. ۵۳٫۰ ۵۳٫۱ Schwartz, Roberta F. (2007). How Britain Got the Blues: The Transmission and Reception of American Blues Style in the United Kingdom. Aldershot, England: Ashgate Publishing. p. 22. ISBN 978-0-7546-5580-0.
  54. Roberts, J. (2001). The Beatles. Mineappolis, MN: Lerner Publications. p. 13. شابک ‎۰−۸۲۲۵−۴۹۹۸−۰.
  55. Eder, B. "British Blues", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd ed. , 2003), p. 700. شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶.
  56. S. Frith, "Pop music" in S. Frith, W. Stray and J. Street, eds, The Cambridge Companion to Pop and Rock (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), شابک ‎۰−۵۲۱−۵۵۶۶۰−۰, pp. 93–108.
  57. "Early Pop/Rock", AllMusic, archived from the original on 17 February 2011.
  58. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Warner20032 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  59. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Firth20012 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  60. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام AllMusicPR2 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  61. R. Shuker, Understanding Popular Music (Abingdon: Routledge, 2nd edn. , 2001), شابک ‎۰−۴۱۵−۲۳۵۰۹-X, pp. 8–10.
  62. R. Shuker, Popular Music: the Key Concepts (Abingdon: Routledge, 2nd edn. , 2005), شابک ‎۰−۴۱۵−۳۴۷۷۰-X, p. 207.
  63. L. Starr and C. Waterman, American Popular Music (Oxford: Oxford University Press, 2nd edn, 2007), شابک ‎۰−۱۹−۵۳۰۰۵۳-X, archived from the original on 17 February 2011.
  64. Borack, John M. (2007). Shake Some Action: The Ultimate Power Pop Guide. Not Lame Recording Company. p. 18. ISBN 978-0-9797714-0-8.
  65. Gilliland 1969, shows 20–21.
  66. B. Bradby, "Do-talk, don't-talk: the division of the subject in girl-group music" in S. Frith and A. Goodwin, eds, On Record: Rock, Pop, and the Written Word (Abingdon: Routledge, 1990), شابک ‎۰−۴۱۵−۰۵۳۰۶−۴, p. 341.
  67. R. Unterberger, "Doo Wop", in Bogdanov et.al. , 2002, pp.  1306–07.
  68. R. Dale, Education and the State: Politics, Patriarchy and Practice (London: Taylor & Francis, 1981), شابک ‎۰−۹۰۵۲۷۳−۱۷−۶, p. 106.
  69. R. Unterberger, "Brill Building Sound", in Bogdanov et.al. , 2002, pp.  1311–12.
  70. K. Keightley, "Reconsidering rock" in S. Frith, W. Straw and J. Street, eds, The Cambridge Companion to Pop and Rock (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), شابک ‎۰−۵۲۱−۵۵۶۶۰−۰, p. 116.
  71. R. Stakes, "Those boys: the rise of Mersey beat", in S. Wade, ed. , Gladsongs and Gatherings: Poetry and its Social Context in Liverpool Since the 1960s (Liverpool: Liverpool University Press, 2001), شابک ‎۰−۸۵۳۲۳−۷۲۷−۱, pp. 157–66.
  72. I. Chambers, Urban Rhythms: Pop Music and Popular Culture (Basingstoke: Macmillan, 1985), شابک ‎۰−۳۳۳−۳۴۰۱۱−۶, p. 75.
  73. J.R. Covach and G. MacDonald Boone, Understanding Rock: Essays in Musical Analysis (Oxford: Oxford University Press, 1997), شابک ‎۰−۱۹−۵۱۰۰۰۵−۰, p. 60.
  74. R. Unterberger, "British R&B", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1315–16.
  75. Gilliland 1969, show 28.
  76. I.A. Robbins, "British Invasion", Encyclopædia Britannica, archived from the original on 21 December 2010
  77. H. Bill, The Book Of Beatle Lists (Poole, Dorset: Javelin, 1985), شابک ‎۰−۷۱۳۷−۱۵۲۱−۹, p. 66.
  78. R. Unterberger, "British Invasion", in Bogdanov et al. , 2002, pp. 1316–17.
  79. ۷۹٫۰ ۷۹٫۱ Gilliland 1969, show 29.
  80. Gilliland 1969, show 30.
  81. Gilliland 1969, show 48.
  82. I.A. Robbins, "British Invasion", Encyclopædia Britannica, archived from the original on 21 December 2010
  83. T. Leopold (5 February 2004), When the Beatles hit America CNN February 10, 2004, CNN, archived from the original on 11 April 2010
  84. "British Invasion", AllMusic, archived from the original on 11 February 2011.
  85. "Britpop", AllMusic, archived from the original on 12 February 2011.
  86. K. Keightley, "Reconsidering rock" in, S. Frith, W. Straw and J. Street, eds, The Cambridge Companion to Pop and Rock (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), شابک ‎۰−۵۲۱−۵۵۶۶۰−۰, p. 117.
  87. R. Shuker, Popular Music: the Key Concepts (Abingdon: Routledge, 2nd edn. , 2005), شابک ‎۰−۴۱۵−۳۴۷۷۰-X, p. 35.
  88. Simonelli, David (2013). Working Class Heroes: Rock Music and British Society in the 1960s and 1970s. Lanham, MD: Lexington Books. pp. 96–97. ISBN 978-0-7391-7051-9.
  89. M. Hicks, Sixties Rock: Garage, Psychedelic, and Other Satisfactions (Chicago, IL: University of Illinois Press, 2000), شابک ‎۰−۲۵۲−۰۶۹۱۵−۳, pp. 59–60.
  90. M. Hicks, Sixties Rock: Garage, Psychedelic, and Other Satisfactions (Chicago, IL: University of Illinois Press, 2000), شابک ‎۰−۲۵۲−۰۶۹۱۵−۳, pp. 59–60.
  91. R. Unterberger, "Psychedelic Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1322–23.
  92. R. Unterberger, "Psychedelic Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1322–23.
  93. R. Unterberger, "Psychedelic Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1322–23.
  94. Gilliland 1969, shows 41–42.
  95. R. Unterberger, "Psychedelic Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1322–23.
  96. R. Unterberger, "Psychedelic Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1322–23.
  97. R. Unterberger, "Psychedelic Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1322–23.
  98. DeRogatis, Jim; Kot, Greg (2010). The Beatles vs. The Rolling Stones: Sound Opinions on the Great Rock 'n' Roll Rivalry. Voyageur Press. pp. 70, 75. ISBN 978-1-61060-513-7.
  99. Whitburn, Joel (2003). Joel Whitburn's Top Pop Singles 1955-2002. Record Research. p. xxiii. ISBN 978-0-89820-155-0.
  100. Pareles, Jon (5 January 1997). "All That Music, and Nothing to Listen To". The New York Times. Archived from the original on 27 December 2017. Retrieved 10 March 2020.
  101. J. Blair, The Illustrated Discography of Surf Music, 1961–1965 (Ypsilanti, MI: Pierian Press, 2nd edn. , 1985), شابک ‎۰−۸۷۶۵۰−۱۷۴−۹, p. 2.
  102. J. Blair, The Illustrated Discography of Surf Music, 1961–1965 (Ypsilanti, MI: Pierian Press, 2nd edn. , 1985), شابک ‎۰−۸۷۶۵۰−۱۷۴−۹, p. 75.
  103. "Throwback tune of the day: Nowhere to Go – The Four Freshmen". Buzz.ie. Archived from the original on 8 March 2021. Retrieved 25 February 2021.
  104. ۱۰۴٫۰ ۱۰۴٫۱ W. Ruhlman, et al. , "Beach Boys", in Bogdanov et al. , 2002, pp. 71–75.
  105. "Surf Music". Nostalgia Central. 3 July 2014. Retrieved 29 July 2019.
  106. R. Shuker, Popular Music: the Key Concepts (Abingdon: Routledge, 2nd edn. , 2005), شابک ‎۰−۴۱۵−۳۴۷۷۰-X, p. 140.
  107. E.J. Abbey, Garage Rock and its Roots: Musical Rebels and the Drive for Individuality (Jefferson, NC: McFarland, 2006), شابک ‎۰−۷۸۶۴−۲۵۶۴−۴, pp. 74–76.
  108. R. Unterberger, "Garage Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1320–21.
  109. R. Shuker, Popular Music: the Key Concepts (Abingdon: Routledge, 2nd edn. , 2005), شابک ‎۰−۴۱۵−۳۴۷۷۰-X, p. 140.
  110. R. Unterberger, "Garage Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1320–21.
  111. N. Campbell, American Youth Cultures (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2nd edn. , 2004), شابک ‎۰−۷۴۸۶−۱۹۳۳-X, p. 213.
  112. Otfinoski, Steven. "The Golden Age of Rock Instrumentals". Billboard Books, (1997), p. 36, شابک ‎۰−۸۲۳۰−۷۶۳۹−۳
  113. W.E. Studwell and D.F. Lonergan, The Classic Rock and Roll Reader: Rock Music from its Beginnings to the mid-1970s (Abingdon: Routledge, 1999), شابک ‎۰−۷۸۹۰−۰۱۵۱−۹, p. 213.
  114. J. Austen, TV-a-Go-Go: Rock on TV from American Bandstand to American Idol (Chicago IL: Chicago Review Press, 2005), شابک ‎۱−۵۵۶۵۲−۵۷۲−۹, p. 19.
  115. Waksman, Steve (2009). This Ain't the Summer of Love: Conflict and Crossover in Heavy Metal and Punk. Berkeley CA: University of California Press. p. 116. ISBN 978-0-520-25310-0.
  116. F.W. Hoffmann "Garage Rock/Punk", in F.W. Hoffman and H. Ferstler, Encyclopedia of Recorded Sound, Volume 1 (New York: CRC Press, 2nd edn. , 2004), شابک ‎۰−۴۱۵−۹۳۸۳۵-X, p. 873.
  117. R. Unterberger, "Garage Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1320–21.
  118. R. Unterberger, "Garage Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1320–21.
  119. R. Unterberger, "Garage Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1320–21.
  120. R. Unterberger, "Garage Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1320–21.
  121. R. Unterberger, "Garage Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1320–21.
  122. ۱۲۲٫۰ ۱۲۲٫۱ Thompson, Graham (2007). American Culture in the 1980s. Edinburgh, UK: Edinburgh University Press. p. 134. ISBN 978-0-7486-1910-8.
  123. H.S. Macpherson, Britain and the Americas: Culture, Politics, and History (Oxford: ABC-CLIO, 2005), شابک ‎۱−۸۵۱۰۹−۴۳۱−۸, p. 626.
  124. V. Coelho, The Cambridge Companion to the Guitar (Cambridge: Cambridge University Press, 2003), شابک ‎۰−۵۲۱−۰۰۰۴۰−۸, p. 104.
  125. R. Uterberger, "Blues Rock", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn. , 2003), شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶, pp.  701–02.
  126. Eder, B. "British Blues", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd ed. , 2003), p. 700. شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶
  127. T. Rawlings, A. Neill, C. Charlesworth and C. White, Then, Now and Rare British Beat 1960–1969 (London: Omnibus Press, 2002), شابک ‎۰−۷۱۱۹−۹۰۹۴−۸, p. 130.
  128. R. Uterberger, "Blues Rock", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn. , 2003), شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶, pp.  701–02.
  129. R. Uterberger, "Blues Rock", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn. , 2003), شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶, pp.  701–02.
  130. R. Uterberger, "Blues Rock", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn. , 2003), شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶, pp.  701–02.
  131. R. Uterberger, "Blues Rock", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn. , 2003), شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶, pp.  701–02.
  132. P. Prown, H.P. Newquist and J.F. Eiche, Legends of Rock Guitar: the Essential Reference of Rock's Greatest Guitarists (Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation, 1997), شابک ‎۰−۷۹۳۵−۴۰۴۲−۹, p. 25.
  133. R. Uterberger, "Blues Rock", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn. , 2003), شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶, pp.  701–02.
  134. R. Unterberger, "Southern Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1332–33.
  135. "Blues-rock", AllMusic, archived from the original on 12 February 2011.
  136. "Blues-rock", AllMusic, archived from the original on 12 February 2011.
  137. R. Uterberger, "Blues Rock", in V. Bogdanov, C. Woodstra, S.T. Erlewine, eds, All Music Guide to the Blues: The Definitive Guide to the Blues (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn. , 2003), شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۷۳۶−۶, pp.  701–02.
  138. P. Prown, H.P. Newquist and J.F. Eiche, Legends of Rock Guitar: the Essential Reference of Rock's Greatest Guitarists (Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation, 1997), شابک ‎۰−۷۹۳۵−۴۰۴۲−۹, p. 113.
  139. ۱۳۹٫۰ ۱۳۹٫۱ Mitchell, Gillian (2007). The North American Folk Music Revival: Nation and Identity in the United States and Canada, 1945–1980. Aldershot, England: Ashgate Publishing. p. 95. ISBN 978-0-7546-5756-9.
  140. (Mitchell 2007)
  141. J.E. Perone, Music of the Counterculture Era American History Through Music (Westwood, CT: Greenwood, 2004), شابک ‎۰−۳۱۳−۳۲۶۸۹−۴, p. 37.
  142. R. Unterberger, "Folk Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1308–09.
  143. Perone, James E. (2009). Mods, Rockers, and the Music of the British Invasion. Westport, CT: Praeger Publishers. p. 128. ISBN 978-0-275-99860-8.
  144. R. Unterberger, "The Beatles: I'm a Loser", AllMusic, archived from the original on 12 February 2011.
  145. R. Unterberger, "Folk Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1308–09.
  146. R. Unterberger, "Folk Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1308–09.
  147. R. Unterberger, "Folk Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1308–09.
  148. Unterberger, Richie (31 December 2018). "2018". Folkrocks. Retrieved 3 June 2021.
  149. R. Unterberger, "Folk Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1308–09.
  150. R. Unterberger, "Folk Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1308–09.
  151. M. Brocken, The British Folk Revival 1944–2002 (Ashgate, Aldershot, 2003), شابک ‎۰−۷۵۴۶−۳۲۸۲−۲, p. 97.
  152. C. Larkin, The Guinness Encyclopedia of Popular Music (London: Guinness, 1992), شابک ‎۱−۸۸۲۲۶۷−۰۴−۴, p. 869.
  153. G.W. Haslam, A.H. Russell and R. Chon, Workin' Man Blues: Country Music in California (Berkeley CA: Heyday Books, 2005), شابک ‎۰−۵۲۰−۲۱۸۰۰−۰, p. 201.
  154. R. Unterberger, "Folk Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1308–09.
  155. K. Keightley, "Reconsidering rock" in, S. Frith, W. Straw, and J. Street, eds, The Cambridge Companion to Pop and Rock (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), شابک ‎۰−۵۲۱−۵۵۶۶۰−۰, p. 121.
  156. I. Carr, D. Fairweather and B. Priestley, The Rough Guide to Jazz (London: Rough Guides, 3rd edn. , 2004), شابک ‎۱−۸۴۳۵۳−۲۵۶−۵, p. iii.
  157. R. Unterberger, "Jazz Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp. 1328–30.
  158. "Jazz-Rock Music Genre Overview", AllMusic, archived from the original on 16 February 2011
  159. "Jazz-Rock Music Genre Overview", AllMusic, archived from the original on 16 February 2011
  160. R. Unterberger, "Jazz Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp. 1328–30.
  161. R. Unterberger, "Progressive Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1330–31.
  162. J.S. Harrington, Sonic Cool: the Life & Death of Rock 'n' Roll (Milwaukee, WI: Hal Leonard Corporation, 2003), شابک ‎۰−۶۳۴−۰۲۸۶۱−۸, p. 191.
  163. R. Unterberger, "Progressive Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1330–31.
  164. E. Macan, Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture (Oxford: Oxford University Press, 1997), شابک ‎۰−۱۹−۵۰۹۸۸۷−۰, pp. 34–35.
  165. E. Macan, Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture (Oxford: Oxford University Press, 1997), شابک ‎۰−۱۹−۵۰۹۸۸۷−۰, p. 64.
  166. "Prog rock", AllMusic, archived from the original on 12 February 2011.
  167. E. Macan, Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture (Oxford: Oxford University Press, 1997), شابک ‎۰−۱۹−۵۰۹۸۸۷−۰, p. 129.
  168. Jeff Wagner (2010). Mean Deviation: Four Decades of Progressive Heavy Metal. Bazillion Points Books. p. 242. ISBN 978-0-9796163-3-4.
  169. R. Reising, Speak to Me: The Legacy of Pink Floyd's The Dark Side of the Moon (Aldershot: Ashgate, 2005), شابک ‎۰−۷۵۴۶−۴۰۱۹−۱.
  170. M. Brocken, The British Folk Revival, 1944–2002 (Aldershot: Ashgate, 2003), شابک ‎۰−۷۵۴۶−۳۲۸۲−۲, p. 96.
  171. B. Eder, "Renaissance", AllMusic, archived from the original on 12 February 2011.
  172. K. Holm-Hudson, Progressive Rock Reconsidered (London: Taylor & Francis, 2002), شابک ‎۰−۸۱۵۳−۳۷۱۵−۹, p. 9.
  173. N.E. Tawa, Supremely American: Popular Song in the 20th Century: Styles and Singers and What They Said About America (Lanham, MA: Scarecrow Press, 2005), شابک ‎۰−۸۱۰۸−۵۲۹۵−۰, pp. 249–50.
  174. R. Unterberger, "Progressive Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1330–31.
  175. R. Unterberger, "Progressive Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1330–31.
  176. P. Bussy, Kraftwerk: Man, Machine and Music (London: SAF, 3rd end. , 2004), شابک ‎۰−۹۴۶۷۱۹−۷۰−۵, pp. 15–17.
  177. R. Unterberger, "Progressive Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1330–31.
  178. K. Holm-Hudson, Progressive Rock Reconsidered (London: Taylor & Francis, 2002), شابک ‎۰−۸۱۵۳−۳۷۱۵−۹, p. 92.
  179. Knight, Brian L., "Rock in the Name of Progress (Part VI -"Thelonius Punk")", The Vermont Review, archived from the original on 17 July 2011
  180. T. Udo, "Did Punk kill prog?", Classic Rock Magazine, vol.
  181. ۱۸۱٫۰ ۱۸۱٫۱ Campbell 2012, p. 393.
  182. "Art Rock". Encyclopædia Britannica. Retrieved 15 December 2011.
  183. "Pop/Rock " Art-Rock/Experimental " Prog-Rock". AllMusic.
  184. "Art Rock". Encyclopædia Britannica. Retrieved 15 December 2011.
  185. "Art Rock". Encyclopædia Britannica. Retrieved 15 December 2011.
  186. Jones 2008, p. 49.
  187. "Art Rock". Encyclopædia Britannica. Retrieved 15 December 2011.
  188. Anon (n.d.). "Soft Rock". AllMusic.
  189. J.M. Curtis, Rock Eras: Interpretations of Music and Society, 1954–1984 (Madison, WI: Popular Press, 1987), شابک ‎۰−۸۷۹۷۲−۳۶۹−۶, p. 236.
  190. "Alan W. Pollack's Notes on "Here, There, And Everywhere"". Icce.rug.nl.
  191. Samadder, Rhik (January 31, 2017). "Dogs-Reggae-Soft-Rock-10-Top-Dog-Tracks". The Guardian.
  192. Stanley 2013, p. 179.
  193. R. B. Browne and P. Browne, eds, The Guide to United States Popular Culture (Popular Press, 2001), شابک ‎۰−۸۷۹۷۲−۸۲۱−۳, p. 687.
  194. M. C. Keith, The Radio Station: Broadcast, Satellite and Internet (Focal Press, 8th edn. , 2009), شابک ‎۰−۲۴۰−۸۱۱۸۶−۰, p. 14.
  195. "Andy Gibb, In the Shadow of the Bee Gees". Legacy.com. March 5, 2011.
  196. Soft Rock. "Soft Rock: Significant Albums, Artists and Songs, Most Viewed". AllMusic. Retrieved January 9, 2013.
  197. J. M. Curtis, Rock Eras: Interpretations of Music and Society, 1954–1984 (Popular Press, 1987), p. 236.
  198. Bronson, Fred, (2003).
  199. J. Kennaugh, "Fleetwood Mac", in P. Buckley, ed.
  200. P. Buckley, The Rough Guide to Rock (Rough Guides, 3rd edn. , 2003), p. 378.
  201. "Journey: The band who did not stop believing". Bbc.co.uk. November 12, 2010. Retrieved December 6, 2010.
  202. C. H. Sterling, M. C. Keith, Sounds of Change: a History of FM Broadcasting in America (UNC Press, 2008), p. 187.
  203. Carney, Steve (November 14, 2007). "It's been a smooth ride for KOST radio". Los Angeles Times. Retrieved May 26, 2020.
  204. Wener, Ben (October 13, 2007). "Genesis Braves the Rain at the Bowl". The Orange County Register. Digital First Media. Archived from the original on June 12, 2018. Retrieved August 7, 2018.
  205. Berlind, William (August 27, 2006). "Yacht Rock Docks in New York". The New York Observer. Archived from the original on May 18, 2011. Retrieved July 29, 2008.
  206. Matos, Michaelangelo (December 7, 2005). "Talk Talk: J.D. Ryznar". Seattle Weekly. Archived from the original on April 14, 2006. Retrieved October 9, 2006.
  207. Lecaro, Lina (November 19, 2016). "This Monthly Club Is a Non-Ironic Celebration of Rock's Softer Side". LA Weekly.
  208. Zhang، Cat (۲۰۲۱-۰۲-۲۴). «The Endless Life Cycle of Japanese City Pop». Pitchfork (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۶.
  209. City Pop: Why Does the Soundtrack to Tokyo’s Tech Boom Still Resonate?
  210. The YouTube algorithm that delivered Takeuchi Mariya’s “Plastic Love” to millions of viewers has brought a spike in interest in city pop
  211. St. Michel, Patrick (November 17, 2018). "Mariya Takeuchi: The pop genius behind 2018's surprise online smash hit from Japan". The Japan Times. Archived from the original on December 10, 2018. Retrieved February 19, 2020.
  212. Philo, Simon (2015). British Invasion: The Crosscurrents of Musical Influence. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. p. 129. ISBN 978-0-8108-8626-1.
  213. "Hard Rock", Allmusic, archived from the original on 12 February 2011.
  214. S. T. Erlewine, "Queen", Allmusic, archived from the original on 12 February 2011.
  215. V. Bogdanov, C. Woodstra and S. T. Erlewine, All Music Guide to Rock: the Definitive Guide to Rock, Pop, and Soul (Milwaukee, WI: Backbeat Books, 3rd edn. , 2002), شابک ‎۰−۸۷۹۳۰−۶۵۳-X, pp. 903–5.
  216. E. Macan, Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture (Oxford: Oxford University Press, 1997), شابک ‎۰−۱۹−۵۰۹۸۸۷−۰, p. 39.
  217. P. Du Noyer, ed. , The Illustrated Encyclopedia of Music (Flame Tree, 2003), شابک ‎۱−۹۰۴۰۴۱−۷۰−۱, p. 96.
  218. R. Walser, Running With the Devil: Power, Gender, and Madness in Heavy Metal Music (Middletown, CT: Wesleyan University Press, 1993), شابک ‎۰−۸۱۹۵−۶۲۶۰−۲, p. 7.
  219. Michael Campbell & James Brody (2007), Rock and Roll: An Introduction, page 201
  220. Simon Frith, Will Straw. The hard rock genre is originally from Glasgow. John Street, The Cambridge Companion to Pop and Rock, page 19, Cambridge University Press
  221. R. Walser, Running With the Devil: Power, Gender, and Madness in Heavy Metal Music (Middletown, CT: Wesleyan University Press, 1993), شابک ‎۰−۸۱۹۵−۶۲۶۰−۲, p. 7.
  222. Havers, Richard (29 March 2022). "Heavy Metal Thunder: The Origins of Heavy Metal". udiscovermusic. Retrieved 2 October 2022.
  223. Tom Larson (2004). History of Rock and Roll. Kendall/Hunt Pub. pp. 183–187. ISBN 978-0-7872-9969-9.
  224. R. Walser, Running With the Devil: Power, Gender, and Madness in Heavy Metal Music (Middletown, CT: Wesleyan University Press, 1993), شابک ‎۰−۸۱۹۵−۶۲۶۰−۲, p. 9.
  225. R. Walser, Running With the Devil: Power, Gender, and Madness in Heavy Metal Music (Middletown, CT: Wesleyan University Press, 1993), شابک ‎۰−۸۱۹۵−۶۲۶۰−۲, p. 10.
  226. R. Walser, Running With the Devil: Power, Gender, and Madness in Heavy Metal Music (Middletown, CT: Wesleyan University Press, 1993), شابک ‎۰−۸۱۹۵−۶۲۶۰−۲, p. 10.
  227. R. Walser, Running With the Devil: Power, Gender, and Madness in Heavy Metal Music (Middletown, CT: Wesleyan University Press, 1993), شابک ‎۰−۸۱۹۵−۶۲۶۰−۲, p. 3.
  228. ۲۲۸٫۰ ۲۲۸٫۱ K. Kahn-Harris, Extreme Metal: Music and Culture on the Edge (Berg Publishers, 2007), شابک ‎۱−۸۴۵۲۰−۳۹۹−۲, p. 31.
  229. "The Best Speed Metal Albums". Heavy Metal Encyclopedia. Archived from the original on 13 April 2011. Retrieved 5 February 2014.
  230. "The Best Speed Metal Albums". Heavy Metal Encyclopedia. Archived from the original on 13 April 2011. Retrieved 5 February 2014.
  231. "Genre—Thrash Metal". AllMusic. Retrieved 3 March 007
  232. Moynihan, Søderlind (1998), p. 26
  233. Walser (1993), p.14
  234. Walser (1993), p. 15
  235. Christe (2003), pp. 304–6; Weinstein (1991), p. 278
  236. Covach, John.
  237. Christe (2003), p. 231
  238. Birchmeier, Jason.
  239. Christe (2003), pp. 324–25
  240. Christe (2003), p. 329
  241. J. Dougan, "Punk Music", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1335–36.
  242. A. Rodel, "Extreme Noise Terror: Punk Rock and the Aesthetics of Badness", in C. Washburne and M. Derno, eds, Bad Music: The Music We Love to Hate (New York: Routledge), شابک ‎۰−۴۱۵−۹۴۳۶۵−۵, pp. 235–56.
  243. J. Dougan, "Punk Music", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1335–36.
  244. Savage (1992), pp. 260, 263–67, 277–79; Laing (1985), pp. 35, 37, 38.
  245. Young, Charles M. (20 October 1977). "Rock Is Sick and Living in London". Rolling Stone. Archived from the original on 14 September 2006. Retrieved 10 October 2006.
  246. R. Sabin, "Rethingking punk and racism", in R. Sabin, ed.
  247. Skott-Myhre, Hans A. (2009). Youth and Subculture as Creative Force: Creating New Spaces for Radical Youth Work. Toronto, Canada: University of Toronto Press. p. xi. ISBN 978-1-4426-0992-1.
  248. T. Gosling, "'Not for sale': The Underground network of Anarcho-punk" in A. Bennett and R.A. Peterson, eds, Music Scenes: Local, Translocal and Virtual (Nashville TN: Vanderbilt University Press, 2004), شابک ‎۰−۸۲۶۵−۱۴۵۱−۰, pp. 168–86.
  249. J. Dougan, "Punk Music", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1335–36.
  250. R. Shuker, Popular Music: the Key Concepts (Abingdon: Routledge, 2nd edn. , 2005), شابک ‎۰−۴۱۵−۳۴۷۷۰-X, pp. 124–25.
  251. R. Shuker, Popular Music: the Key Concepts (Abingdon: Routledge, 2nd edn. , 2005), شابک ‎۰−۴۱۵−۳۴۷۷۰-X, pp. 124–25.
  252. P. Auslander, Performing Glam Rock: Gender and Theatricality in Popular Music (Ann Arbor, MI: University of Michigan Press, 2006), شابک ‎۰−۷۵۴۶−۴۰۵۷−۴, pp. 57, 63, 87 and 141.
  253. "Glam rock", AllMusic, archived from the original on 12 February 2011.
  254. P. Auslander, Performing Glam Rock: Gender and Theatricality in Popular Music (Ann Arbor, MI: University of Michigan Press, 2006), شابک ‎۰−۴۷۲−۰۶۸۶۸−۷, p. 34.
  255. Mark Paytress, Bolan – The Rise And Fall of a 20th Century Superstar (Omnibus Press 2002) شابک ‎۰−۷۱۱۹−۹۲۹۳−۲, pp. 180–181.
  256. P. Auslander, "Watch that man David Bowie: Hammersmith Odeon, London, July 3, 1973" in I. Inglis, ed.
  257. P. Auslander, "Watch that man David Bowie: Hammersmith Odeon, London, July 3, 1973" in I. Inglis, ed.
  258. P. Auslander, "Watch that man David Bowie: Hammersmith Odeon, London, July 3, 1973" in Ian Inglis, ed.
  259. D. Thompson, "Glitter Band" and S. Huey, "Gary Glitter", in Bogdanov et al. , 2002, p. 466.
  260. P. Auslander, "Watch that man David Bowie: Hammersmith Odeon, London, July 3, 1973" in I. Inglis, ed.
  261. P. Auslander, "Watch that man David Bowie: Hammersmith Odeon, London, July 3, 1973" in I. Inglis, ed.
  262. P. Auslander, "Watch that man David Bowie: Hammersmith Odeon, London, July 3, 1973" in Ian Inglis, ed.
  263. R. Huq, Beyond Subculture: Pop, Youth and Identity in a Postcolonial World (Abingdon: Routledge, 2006), شابک ‎۰−۴۱۵−۲۷۸۱۵−۵, p. 161.
  264. P. Auslander, Performing Glam Rock: Gender and Theatricality in Popular Music (Ann Arbor, MI: University of Michigan Press, 2006), شابک ‎۰−۷۵۴۶−۴۰۵۷−۴, p. 227.
  265. Auslander, Philip (2008). Liveness: Performance in a Mediatized Culture (2nd ed.). Abingdon, England: Routledge. p. 83. ISBN 978-0-415-77353-9.
  266. K. Wolff and O. Duane, Country Music: The Rough Guide (London: Rough Guides, 2000), شابک ‎۱−۸۵۸۲۸−۵۳۴−۸, p. 392.
  267. R. Unterberger, "The Band", and S.T. Erlewine, "Creedence Clearwater Revival", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  61–62, 265–66.
  268. R. Unterberger, "Psychedelic Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1322–23.
  269. Christgau, Robert (18 June 1970). "Consumer Guide (11)". The Village Voice. Retrieved 18 February 2020.
  270. R. Unterberger, "Country Rock", in Bogdanov et al. , 2002, p. 1327.
  271. ۲۷۱٫۰ ۲۷۱٫۱ ۲۷۱٫۲ ۲۷۱٫۳ R. Unterberger, "Country Rock", in Bogdanov et al. , 2002, p. 1327.
  272. B. Hinton, "The Nitty Gritty Dirt Band", in P. Buckley, ed.
  273. ۲۷۳٫۰ ۲۷۳٫۱ R. Unterberger, "Country Rock", in Bogdanov et al. , 2002, p. 1327.
  274. N.E. Tawa, Supremely American: Popular Song in the 20th Century: Styles and Singers and What They Said About America (Lanham, MA: Scarecrow Press, 2005), شابک ‎۰−۸۱۰۸−۵۲۹۵−۰, p. 227–28.
  275. ۲۷۵٫۰ ۲۷۵٫۱ R. Unterberger, "Southern Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1332–33.
  276. ۲۷۶٫۰ ۲۷۶٫۱ R. Unterberger, "Southern Rock", in Bogdanov et al. , 2002, pp.  1332–33.
  277. (Shapiro 2006) "'Broadly speaking, the typical New York discothèque DJ is young (between 18 and 30) and Italian,' journalist Vince Lettie declared in 1975. [...] Remarkably, almost all of the important early DJs were of Italian extraction [...]. Italian Americans have played a significant role in America's dance music culture [...]. While Italian Americans mostly from Brooklyn largely created disco from scratch [...]."
  278. Do 1970s busstop dance بایگانی‌شده در مه ۲۲, ۲۰۲۴ توسط Wayback Machine modern-dance.wonderhowto.com. Retrieved 28 December 2023
  279. "Readers' Poll: The Best Disco Songs of All Time". Rolling Stone. May 23, 2012. Archived from the original on March 20, 2018. Retrieved March 20, 2018.
  280. "The Legacy of Giorgio Moroder, the "Father of Disco"". Blisspop. Archived from the original on October 19, 2020. Retrieved December 14, 2020.
  281. "From Bengal to boogie: Rupa Biswas, India's rediscovered disco diva". TheGuardian.com. June 21, 2019. Archived from the original on October 20, 2021. Retrieved October 20, 2021.
  282. "Ihsan Al-Mounzer: The godfather of belly dance disco". Archived from the original on October 20, 2021. Retrieved October 20, 2021.
  283. "The 50 best albums of 2020: the full list". The Guardian (به انگلیسی). December 18, 2020. Archived from the original on December 4, 2020. Retrieved February 27, 2021.
  284. FanLabel Staff (April 30, 2020). "2020's Disco Pop Revival | FanLabel Music Scene | Playlist". FanLabel (به انگلیسی). Archived from the original on April 19, 2021. Retrieved February 27, 2021.
  285. Kornhaber, Story by Spencer. "The Eeriness of the 2020 Disco Revival". The Atlantic. ISSN 1072-7825. Archived from the original on January 1, 2021. Retrieved February 27, 2021.
  286. Sancho, Xavi (August 3, 2014). "Madonna: eterno regreso a la provocación". El País (به اسپانیایی). Madrid, Spain. Archived from the original on December 6, 2014. Retrieved December 6, 2014.
  287. "Dance-Rock Music Genre Overview". AllMusic.
  288. "The Music Steps Beyond Disco: Where The Beat Meets The Street/Danceable Rock Generates First Bevy of Crossover Stars". Billboard. No. 94. 19 June 1982. ISSN 0006-2510.
  289. Campbell, Michael (2008). Popular Music in America: And the Beat Goes On. Cengage Learning. p. 359. ISBN 978-0-495-50530-3.
  290. Paoletta, Michael (25 December 2004). "Music [Dance]: Mash-Ups, Dance-Rock Lead Breakthroughs". Billboard Magazine: 38. ISSN 0006-2510.
  291. "Explore music... Genre: Dance-Rock". Allmusic. Retrieved 12 August 2009.[پیوند مرده]
  292. "The Music Steps Beyond Disco: Where The Beat Meets The Street/Danceable Rock Generates First Bevy of Crossover Stars". Billboard. No. 94. 19 June 1982. ISSN 0006-2510.
  293. referred to as career suicide, as recalled in a 2013 interview by drummer and album co-producer Michael Shrieve
  294. Gleason, Ralph J. (8 December 1976). "Santana: Caravanserai: Music Reviews: Rolling Stone". Rolling Stone. Archived from the original on 5 June 2017. Retrieved 14 April 2012.
  295. Hurricane, Al Jr. "Flor De Las Flores". Frontera Project. Archived from the original on 20 September 2023. Retrieved 14 February 2020.
  296. J.J. Thompson, Raised by Wolves: the Story of Christian Rock & Roll (Toronto: ECW Press, 2000), شابک ‎۱−۵۵۰۲۲−۴۲۱−۲, pp. 30–31.
  297. J.R. Howard and J.M. Streck, Apostles of Rock: The Splintered World of Contemporary Christian Music (Lexington, KY: University Press of Kentucky, 2004), شابک ‎۰−۸۱۳۱−۹۰۸۶-X, p. 30.
  298. J.R. Howard and J.M. Streck, Apostles of Rock: The Splintered World of Contemporary Christian Music (Lexington, KY: University Press of Kentucky, 2004), شابک ‎۰−۸۱۳۱−۹۰۸۶-X, pp. 43–44.
  299. J.J. Thompson, Raised by Wolves: the Story of Christian Rock & Roll (Toronto: ECW Press, 2000), شابک ‎۱−۵۵۰۲۲−۴۲۱−۲, pp.  66–67 and 159–161.
  300. M.B. Wagner, God's Schools: Choice and Compromise in American Society (Rutgers University Press, 1990), شابک ‎۰−۸۱۳۵−۱۶۰۷−۲, p. 134.
  301. J.J. Thompson, Raised by Wolves: the Story of Christian Rock & Roll (Toronto: ECW Press, 2000), شابک ‎۱−۵۵۰۲۲−۴۲۱−۲, pp. 206–07.

پیوند به بیرون[ویرایش]