صفحهٔ اصلی
هلیوم یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۲ و جرم اتمی ۴٫۰۰۲۶۰۲ است. این عنصر، بیبو، بیرنگ، بیمزه، غیرسمّی و از دیدگاه شیمیایی بیاثر و تک اتمی است که در جدول تناوبی در بالای گروه گازهای نجیب جا دارد. دمای ذوب و جوش این ماده در میان دیگر عنصرها بسیار پایین است، بههمین دلیل در دمای اتاق و البته در بیشتر موارد به صورت گازی است مگر اینکه تحت شرایط بسیار ویژهای قرار داشته باشد. واژهٔ هلیوم از واژهٔ یونانی هلیوس، به معنای «ایزد خورشید» گرفته شده است. زمانی که هنوز هلیوم شناخته نشده بود، ستارهشناس فرانسوی ژول ژانسن در جریان خورشیدگرفتگی سال ۱۸۶۸ برای نخستین بار در طیفبینی نور خورشید، خط زرد طیفی هلیوم را دید. در جریان همان خورشیدگرفتگی، نورمن لاکیر پیشنهاد کرد این خط زرد میتواند به دلیل یک عنصر تازه باشد. دو شیمیدان سوئدی با نامهای پر تئودر کلیو و نیلز آبراهام لانگلت در سال ۱۸۹۵ این عنصر را شناسایی و اعلام کردند. آنها هلیوم را از سنگ کلویت که کانی اورانیوم است، بهدست آوردند. در سال ۱۹۰۳ منابع بزرگ هلیوم در میدانهای گازی ایالات متحده پیدا شد. هلیوم، بعد از هیدروژن، هم از نظر سبکی و هم از نظر فراوانی، دومین عنصر کیهان است، گرچه با وجود کاربردهای بسیار مهم و حیاتی که دارد، بر روی زمین بسیار کمیاب است. نزدیک به ۲۴٪ از جرم گیتی، سهم این عنصر است که این مقدار بیش از ۱۲ برابر ترکیب تمام عنصرهای سنگین است. هلیوم به همان صورت که در خورشید و مشتری یافت میشود، در جهان پیدا میشود و این به دلیل انرژی بستگی (به ازای هر هسته) بسیار بالای هلیوم-۴ نسبت به سه عنصر دیگر پس از آن، در جدول تناوبی است.
- … مدال المپیک طراحیشده توسط فردریک-چارلز-ویکتور دو ورنون برای «بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۰۰» منحصربفردترین مدال در همه دورههای المپیک است؟ (در تصویر)
- … پیر دو کوبرتن در زمان احیای ورزش پنجگانه، پنج رشتهٔ متفاوت از گونهٔ باستانی آن را برای پنجگانه مدرن برگزید؟
- … در اساطیر هوری، آنو — حاکم سابق خدایان — با گاز گرفته شدن اندامهای تناسلیاش توسط کوماربی سرنگون میشود؟
- … از دیدگاه ولادیمیر نابوکوف تمام قواعد سنتی داستانگویی، در بانو با سگ ملوس شکسته شده و یکی از بزرگترین داستانهایی است که نوشته شده است؟
- … فلج دورهای تیروتوکسیک عمدتاً در مردان آسیای شرقی بروز میکند و میزان ابتلا به آن در مردان ۱۷ تا ۷۰ برابر زنان است؟
- … کوماربی، پدر خدایان در دین هوری، پس از گاز گرفتن اندامهای تناسلی آنو و بلعیدن آنان، تشوب را باردار میشود و به دنیا میآورد؟
- دونالد ترامپ (در تصویر) پیروز انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده آمریکا شد و جمهوریخواهان کنترل سنا را به دست گرفتند.
- با تشدید اختلافات درون کابینهٔ جنگی، نخستوزیر اسرائیل، یوآف گالانت، وزیر دفاع را برکنار کرد.
- مایا ساندو بار دیگر به عنوان رئیسجمهور مولداوی انتخاب شد.
- حمله هوایی اسرائیل به ایران موجب خساراتی قابل توجه به چند مرکز نظامی در چند استان ایران شد.
- یحیی سنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس در شهر رفح در جنوب نوار غزه کشته شد.
امروز: پنجشنبه، ۷ نوامبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۱۷ آبان ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۵ جمادیالاول ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)
- در ایران: روز پرستار
- رویدادها
- ۸ قمری - وقوع غزوه مؤته در مرز شام.
- ۱۲۹۴- اشغال شهر قزوین توسط سپاهیان روس در جریان جنگ جهانی اول
- ۱۳۳۲ – آغاز محاکمهٔ محمد مصدق پس از کودتای ۲۸ مرداد توسط دولت نظامی
- ۱۹۲۹ - موزه هنر مدرن در نیویورک افتتاح شد.
- زادروزها
- ۶ (قمری) - زادروز زینب سومین فرزند فاطمه و علی بن ابیطالب
- ۱۸۶۷ - زادروز ماری کوری (در تصویر)، فیزیکدان و شیمیدان لهستانی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال۱۹۰۳ و جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۱۱، همسر پیر کوری، مادر ایرن ژولیو کوری
- ۱۸۷۹ - زادروز لئون تروتسکی انقلابی بلشویک و متفکر مارکسیست اهل روسیه
- ۱۸۸۸ - زادروز سی وی رامان فیزیکدان هندی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۳۰
- ۱۹۱۳ - زادروز آلبر کامو نویسنده، فیلسوف و روزنامهنگار الجزایری-فرانسویتبار، خالق کتاب بیگانه، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۷
- ۱۹۶۷ - زادروز داوید گتا دیجی فرانسوی و آهنگساز در سبک هاوس
- ۱۹۷۸ - زادروز ریو فردیناند فوتبالیست انگلیسی
- درگذشتها
- ۱۳۷۶ - درگذشت محمدعلی جمالزاده نویسنده و مترجم ایرانی، پدر داستان کوتاه زبان فارسی و آغازگر سبک واقعگرایی در ادبیات فارسی
- ۱۸۶۲ - درگذشت بهادرشاه آخرین امپراتور مغول از دودمان گورکانی در هندوستان
- ۱۹۱۳ - درگذشت آلفرد راسل والاس زیستشناس، کاوشگر، جغرافیدان و مردمشناس بریتانیایی
- ۱۹۶۲ - درگذشت آنا النور روزولت همسر فرانکلین روزولت رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، اولین رئیس کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد و یکی از فعالترین شخصیتهای قرن بیستم در ترویج و توسعهٔ حقوق بشر و گسترش فعالیتهای انساندوستانهٔ نهادهای بینالمللی
- ۱۹۸۰ - درگذشت استیو مککوئین بازیگر آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
- ۱۹۹۲ - درگذشت الکساندر دوبچک سیاستمدار برجستهٔ چکسلواکی
- ۲۰۱۱ - درگذشت جو فریزیر بوکسور آمریکایی