کواترنری
| زمان‌بندی زمین‌شناسی | |||
| پیدازیستی (فانروزوئیک) | نوزیستی (سنوزوئیک) | کواترنری | |
| نئوژن | |||
| پالئوژن | |||
| میانه‌زیستی (مزوزوئیک) | کرتاسه | ||
| ژوراسیک | |||
| تریاس | |||
| دیرینه‌زیستی (پالئوزوئیک) | پرمین | ||
| کربونیفر | |||
| دوونین | |||
| سیلورین | |||
| اردویسین | |||
| کامبرین | |||
| نهان‌زیستی (پرکامبرین) | پیشین‌زیستی (پروتروزوئیک) | ||
| نخست‌زیستی (آرکئن) | |||
| پیشازیستی (هادئن) | |||
کُواتِرنِری (به انگلیسی: Quaternary) بخشی از زمان‌بندی زمین‌شناسی است که در انتهای عصر نوزیستی قرار دارد. دوران کُواتِرنِری از حدود دو و نیم میلیون سال پیش آغاز شده و هنوز نیز ادامه دارد.[۱]
نظر به اینکه یخچال‌ها در این دوره، توسعه زیادی داشته‌اند، آن را دوره توسعه یخچال‌ها نیز نامیده‌اند. در این دوره است که کوه‌های اروپای شمالی، کانادا و قسمت مهمی از آمریکای شمالی از یخ پوشیده بوده‌است.[۲]
با وجود محدودیت زمانی، دوران کواترنری حوادث بسیاری را در بر داشته که آن را از همه دوران‌های دیگر زمین‌شناسی، متمایز ساخته است. این تمایز در شکل‌گیری مناظر امروزی زمین، شرایط آب و هوایی و تغییرات آن، تکامل و تنوع آثار حیاتی گیاهی و جانوری و به‌خصوص در رابطه با زندگی انسان می‌باشد.[۳]
مشخصات دوره کواترنری[ویرایش]
آغاز زمان کواترنری تقریباً از ۲٫۵۸۸ میلیون سال پیش می‌باشد.[۴] بزرگترین رویداد زیستی در این زمان گسترش و پراکندگی انسان می‌باشد. دگرگونی‌های شدید آب و هوایی و محیطی در کواترنری به تعدادی از پستانداران این امکان را داد که با سرعت بالایی گسترش یافته و با همین سرعت انقراض یابند. با نزدیک شدن به پایان عصر یخبندان برخی از پستانداران نیز انقراض یافتند. علت انقراض پستانداران در این زمان به فعالیت‌های انسانی و انسان برمی‌گردد.[۵]
چون پیدایش انسان در دوره کواترنری رخ داده است، برخی از زمین‌شناسان و دیرینه‌شناسان آن را دوره انسان یا دوره انسان‌زیستی (آنتروپوزوئیک) نیز نامیده‌اند. از دیدگاه دیرینه‌شناسی، دوره کواترنری با گسترش فیل‌ها، شترها و دیگر پستانداران امروزی که در پلیوسن نیز وجود داشته‌اند مشخص می‌گردد. از نظر دیرینه‌شناسی، دوره کواترنری را بر پایه فسیل انسان‌های اولیه تقسیم‌بندی می‌نمایند.
تقسیمات[ویرایش]
| کواترنری | ||||
|---|---|---|---|---|
| سامانه/دوره | ردیف/دور | اشکوب/عصر | سن (میلیون سال) | |
| کواترنری | هولوسن | مگالاین | ۰ | ۰/۰۰۴۲ |
| نورث‌گریپین | ۰/۰۰۴۲ | ۰/۰۰۸۲ | ||
| گرینلندین | ۰/۰۰۸۲ | ۰/۰۱۱۷ | ||
| پلیستوسن | تارانشین | ۰/۰۱۱۷ | ۰/۱۲۶ | |
| چیبانین | ۰/۱۲۶ | ۰/۷۸۱ | ||
| کالابرین | ۰/۷۸۱ | ۱/۸۰ | ||
| گلاسین | ۱/۸۰ | ۲/۵۸ | ||
| نئوژن | پلیوسن | پیاسنزین | پیش از آن | |
دوران کواترنری به دو دور زیر تقسیم شده‌است:
- پلیستوسن (حدود دو میلیون سال تا دوازده هزار سال پیش)
- هولوسین (از حدود دوازده هزار سال پیش تا به امروز).
منابع[ویرایش]
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ کواترنری موجود است. |
- ↑ http://www.stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2015-01.jpg
- ↑ دوره کواترنری بایگانی‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine، دانش‌نامه رشد
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۱۵.
- ↑ http://www.stratigraphy.org/icschart/chronostratchart2013-01.pdf
- ↑ گروه زمین‌شناسی کواترنری، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران[پیوند مرده]
| دوره کواترنری | ||
|---|---|---|
| دور پلیستوسن | دور هولوسن | |
| گلاسین | کالابرین | چیبانین | تارانشین | گرینلندین | نورث‌گریپین | مگالاین پیشاشمالگون | شمالگون | اطلسی | زیرشمالگون | زیراطلسی | |
 | ||
 | این یک مقالهٔ خرد زمین‌شناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |