رباط فخرداود
| کاروانسرای فخرداود | |
|---|---|
 کاروانسرای فخرداود | |
 | |
| نام | کاروانسرای فخرداود |
| کشور | ایران |
| استان | استان خراسان رضوی |
| شهرستان | شهرستان مشهد |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | رباط |
| دیرینگی | دورهٔ تیموری |
| دورهٔ ساخت اثر | دورهٔ تیموری، دورهٔ قاجاری |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۱۰۸ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۸ شهریور ۱۳۷۷ |
| میراث جهانی یونسکو | |
|---|---|
| مکان | آسیا و اقیانوسیه، ایران |
| معیار ثبت | فرهنگی: (ii), (iii) |
| شمارهٔ ثبت | ۱۶۶۸ |
| تاریخ ثبت | ۲۰۲۳ (طی نشست ۴۵اُمین) |
کاروانسرای فخرداود مربوط به دورهٔ تیموری (سدهٔ ۹ ه.ق) مرمت دوره قاجار است و در شهرستان مشهد، روستای فخرداوود واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱]
این کاروانسرای با گستردگی ۸۵۳ متر مربع از نوع کاروانسراهای کوهستانی است که ویژگی منحصر به فرد آن محل تیراندازی در بخش بالایی، شاه نشین‌ها و اتاق‌های ضلع جنوبی قرار دارند. نمای بیرونی کاروانسرا علاوه بر دیوار اصلی دارای برج‌های دیده‌بانی است.
در لوحی که در قسمتی از داخل این رباط نصب شده آمده‌است: «فخر داوود، منزلی بر کناره شاهراه نیشابور به توس (جاده ابریشم) و بعد از منزل قدمگاه قرار داشته‌است. منزل فخرداوود در حدود یکصد سال پیش قلعه ای مستحکم با صد خانوار جمعیت بود و مهم‌ترین بنای فخرداوود کاروانسرای سرپوشیده ای بود که از بناهای دوره تیموری است؛ دردوره صفویه مرمت شده و در دوره قاجاریه تا سال ۱۳۰۲ هجری قمری دو بار به وسیله محمد ولی میرزا پسر فتحعلی شاه و امیرنظام الدوله تعمیر شده‌است
در ادامه این لوح برنزی چنین آمده‌است: «حرکت سریع وسائط نقلیه موتوری، تأسیسات رفاهی کناره راه‌های کاروان رو از جمله کاروانسراها را که روزگاری درشمار مهم‌ترین ابنیه عام‌المنفعه بوده‌اند، از اهمیت عاری کرد.
ثبت در فهرست میراث جهانی[ویرایش]
در ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ در جریان چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در ریاض، رباط فخر داود به‌همراه ۵۳ کاروانسرای تاریخی دیگر (جمعاً ۵۴ کاروانسرا در ۲۴ استان ایران) تحت عنوان کاروانسراهای ایرانی در فهرست میراث جهانی قرار گرفتند. این مجموعه جهانی به عنوان بیستمین و هفتمین اثر جهانی کشور ایران شناخته می‌شود.[۲][۳]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «یونسکو کاروانسراهای ایران را به فهرست میراث جهانی اضافه کرد». رادیو فردا. ۲۷ شهریور ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۳.
- ↑ «ویدیو/ «کاروانسراهای ایرانی» رای آوردند، «دیزمار» رد شد». ایسنا. ۲۶ شهریور ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۳.
|  | |
 | این یک مقالهٔ خرد یکی از آثار باستانی ایران است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |