بیران‌شهر
| بیران‌شهر | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | لرستان |
| شهرستان | خرم‌آباد |
| بخش | بیرانوند |
| نام(های) دیگر | چَغلوَندی[نیازمند منبع] |
| سال شهرشدن | ۱۳۹۷ |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۲۰۰۰ نفر |
| شناسهٔ ملی خودرو | 31 ایران |
| کد آماری | ۲۴۷۵ |
  بیران‌شهر | |
بیران‌شهر یکی از شهرهای استان لرستان است. این شهر مرکز بخش بیرانوند از توابع شهرستان خرم‌آباد است.
مردم[ویرایش]
طوایف[ویرایش]
مردم این شهر عمدتاً از ایل لر بیرانوند هستند و طوایف لر دیگری مانندسکوند، قائدرحمت، دالوند، یاراحمدی، آروان در این شهر ساکن هستند.[۱][۲][۳]
گویش[ویرایش]
مردم این بخش به زبان لکی لهجه بیرانوندی سخن می‌گویند.[۴]
جغرافیا و آب‌وهوا[ویرایش]
موقعیت[ویرایش]
این بخش در دره‌های تنگ از رشته کوه‌های زاگرس قرار دارد و جاده‌ای آن را از جنوب به خرم‌آباد و از شمال به بروجرد وصل می‌کند. بیران‌شهر آب و هوایی کوهستانی با زمستان‌های سرد و برفی و تابستان‌های معتدل دارد. شغل مردمانش بیشتر کشاورزی و دامپروری است. جمعیت بیران‌شهر بنا بر سرشماری سال ۱۳۹۰ خورشیدی ۱٬۴۰۹ نفر بوده‌است. رودخانه هُرو (قائدرحمت) که آن را به دو بخش تقسیم کرده‌است. این شهر در دامنه کوهی کوچک به نام کمرزرد قرار دارد و در سال‌های اخیر به سمت جنوب و دامنه کوه «کلاته پلنگ» کشیده شده‌است.
|
بروجرد | بروجرد | الشتر |
|
| بروجرد | 
|
خرم‌آباد | ||
 بیران‌شهر 
| ||||
| ||||
| دورود | دهستان قائدرحمت | خرم‌آباد |
مناطق تاریخی و سیاحتی[ویرایش]
مناطق تفریحی و گردشگری دیگری چون آبسرده، گردکانه، گل زرد و سراب‌های الیاس، بیدهل، بی‌مصرف، پیرماهی، نرم … همچنین آثار فرهنگی و تاریخی دیگری چون قلعه رحیم، منصور، کاسیان، قنبر، علی بخش و تپه‌های باستانی و تاریخی متعددی از جمله سوسن، شیرخان، کرنوکر و گجی می‌باشند.[۵]
رودخانه[ویرایش]
رودخانه هُرو آن را به دو بخش تقسیم کرده‌است.
تغییر نام[ویرایش]
نام بیران‌شهر در گذشته چَقَلوندی بود. چَقَل در زبان لری به معنای شغال است[۶] در دی ماه ۱۳۹۰ با تصویب هیئت وزیران، نام شهر چقلوندی به بیران‌شهر و نام بخش چقلوندی به بخش بیرانوند تغییر کرد.[۷] دلیل این تغییر نام، درخواست‌های مکرر بومیان منطقه که اکثراً از طایفه بیرانوند هستند بوده‌است. طبق تحقیقات و پیگیری‌های یک خبرنگار، در آن مصوبه هیئت دولت یک غلط املایی باعث شد بسیاری از مردم نام جدید بخش چقلوندی را «بیراوند» بدانند. در صورتی که نام صحیح جدید این بخش «بیرانوند» است و ترکیب «بیراوند» از نظر زبان شناسان صحیح نمی‌باشد و هیئت وزیران نام بیرانوند را به تصویب رسانده‌است.[۸]
پانویس[ویرایش]
- ↑ «معرفی بیران شهر در استان لرستان». معرفی جاهای دیدنی ایران و جهان. ۲۰۱۹-۰۶-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۵.
- ↑ «خرم‌آباد». مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۵.
- ↑ «بخش چغلوندی جهان اسلام».
- ↑ «معرفی بخش چغلوند دانشنامه جهان اسلام».
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۰ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ لغت‌نامه دهخدا
- ↑ «شش تغییر در نقشه تقسیمات کشوری استان‌های لرستان و سیستان و بلوچستان». وب‌سایت دولت. دی ماه ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۳۰ بهمن ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «"بیراوند" ترکیبی نادرست است/ فرمانداری پی‌گیری و اصلاح نماید». وب‌سایت خبرگزاری یافته. آذر ماه ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ ژانویه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۶ دی ۱۳۹۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)
| مرکز |    | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| شهرستانها | |||||
| شهرها | |||||
| جاذبههای گردشگری |
| ||||