پروکوپیوس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پروکوپیوس قیصریه‌ای
زادهحدود ۵۰۰ میلادی
قیصریه، امپراتوری روم شرقی
درگذشتهحدود ۵۵۴ میلادی
پیشهمشاور حقوقی و وکیل
کار(های) برجسته
  • تاریخ جنگ‌ها
  • ابنیه
  • تاریخ سرّی

پروکوپیوس قیصریه‌ای (به لاتین: Procopius Caesarensis، یونانی:Προκόπιος ὁ Καισαρεύς) یا پروکوپ (به فرانسوی: Procope) (زادهٔ حدود ۵۰۰- مرگ حدود ۵۵۴ میلادی) تاریخنگار، پژوهنده و حقوقدان بیزانسی بود. وی را برجسته‌ترین تاریخ‌نویس سدهٔ ششم پس از میلاد و نیز واپسین تاریخ‌نگار بزرگ روزگار باستان می‌دانند. وی هم روزگار با یوستی‌نیانوس یکم بود و نوشته‌هایش نیز منبعی بر جنگ‌ها و فرمانروایی آن امپراتور است.[۱]

زندگی[ویرایش]

پروکوپیوس در شهر قیصریه در فلسطین کنونی زاده‌شد و پس از کسب مهارت در علم بدیع در سرزمین مادری خود به‌عنوان وکیل یا قاضی، به قسطنطنیه مهاجرت کرد و در آنجا درس سخن‌وری می‌داد و در چندین پروندهٔ قانونی نیز مشاوره داده‌بود. وی به‌زودی استعدادهای خود را نمایان ساخت و به‌صورت رسمی به خدمت دولت درآمد. وی در سال ۵۲۷ به سمت مشاور بلیساریوس فرماندهٔ سپاه یوستی‌نیانوس در شرق منسوب شد و در سال ۵۳۲ با وی از شرق برگشت و در سال بعد دوباره به‌همراه وی به آفریقا و ایتالیا رفت.[۲]

ژوستینین به‌عنوان پاداش خدماتش به وی عنوان illustrious را اعطا کرد که بالاترین عنوانی بود که به طبقهٔ عادی مردم اعطا می‌شد و در اواخر عمر از پرداخت گاه‌وبیگاه مواجب خود به‌خاطر زحماتی که انجام داده بود و چندین سال بدون دستمزد زندگی می‌کرد، شکایت داشت. وی مدتی قبل یا بعد از مرگ ژوستنین در حالی که احتمالاً بیشتر از شصت سال داشت درگذشت.

آثار[ویرایش]

پروکوپیوس سه جلد کتاب تألیف کرده و همهٔ حوادث دورهٔ پادشاهی یوستینین را تا حدود سال ۵۵۰ میلادی در آن‌ها ضبط کرده‌است. اولین و مهم‌ترین کتاب او تاریخ جنگ‌ها است که دارای هشت قسمت است که به ترتیب زیر تقسیم می‌شود: کتاب اول و دوم راجع به جنگ‌های ایران و روم، کتاب سوم و چهارم راجع به کشمکش‌های دولت روم با واندال‌های آفریقا، کتاب پنجم و ششم و هفتم راجع به زد و خورد میان رومیان با گوت‌ها در ایتالیا و کتاب هشتم به شکل ضمیمه و متمم آن‌هاست که وقایع عمومی اقطار مختلف امپراتوری روم در آن شرح داده شده هست. دومین کتاب وی تاریخ سری نام دارد و در این کتاب پروکوپیوس بی‌هیچ بیم و ملاحظه‌ای به امپراتور و ملکه و حتی به بلیساریوس و همسرانش تاخته‌است؛ و از دسایس و نیرنگ‌هایی که در امور اداری و اجتماعی رواج داشته، انتقاد می‌کند. کتاب سوم او موسوم به ابنیه، درست نقطهٔ مقابل کتاب تاریخ سری اوست؛ به این معنی که مؤلف در این کتاب کوشیده‌است با عباراتی تملق‌آمیز و پرتکلف، از یوستینین تمجید نماید و خود را مورد توجه و عنایت او قرار دهد.[۲]

منابع[ویرایش]

  1. Procopius, John Moorhead, Encyclopedia of Historians and Historical Writing: M–Z, Vol. II, Kelly Boyd, (Fitzroy Dearborn Publishers, 1999), 962;"Like many Byzantine scholars, Procopius affected a remarkable traditional form of writing".
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Börm, Henning (2013). "PROCOPIUS". [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] (به انگلیسی). Retrieved 12 May 2018. {{cite encyclopedia}}: URL–wikilink conflict (help)

پیوند به بیرون[ویرایش]

متن آثار پروکوپیوس[ویرایش]

منابع دست دوم[ویرایش]