مهرداد چهارم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از مهرداد چهارم (اشکانی))
مهرداد چهارم
𐭌𐭄𐭓𐭃𐭕
شاه شاهان
سکه مهرداد چهارم
شاهنشاه اشکانی
سلطنت۵۷ – ۵۴ پ.م
پیشینفرهاد سوم
جانشینارد دوم
درگذشته۵۴ پ.م
خانداناشکانیان
پدرفرهاد سوم

مهرداد چهارم (اشک دوازدهم) (به لاتین: Mithridates IV) دوازدهمین شاه ایران از خاندان اشکانی است (۵۷ پ.م - ۵۴ پ.م). او فرزند فرهاد سوم اشکانی است.

مهرداد چهارم و برادر کوچکترش، ارد دوم، پدر خود فرهاد سوم را که شاه ایران بود مسموم کردند. پس از این کار، مهرداد که پسر بزرگتر بود به پادشاهی رسید. دوران سلطنت مهرداد چهارم به درگیری با برادر کوچکترش بر سر جانشینی پدرشان گذشت، سرانجام هنگامی که ارد دوم بر مهرداد پیروز شد او را اعدام کرد و بدین ترتیب جانشین وی شد.

زندگی‌نامه[ویرایش]

پیش از سلطنت وی حاکمیت استان ماد آتروپاتن را بر عهده داشت.[۱] در سال ۵۷ پ. م، مهرداد پدرش را با کمک برادر کوچکش ارد به قتل رساند؛[۲] با این حال، دو برادر به سرعت از هم جدا شدند و ارد با حمایت خاندان سورن قیام کرد.[۳] هر دو برای نشان دادن ادعای برتری خود بر یکدیگر عنوان شاه شاهان را به خود گرفتند.[۴][الف] این معنای عنوان را تغییر داد. در ابتدا به عنوان نمادی از سلطه سیاسی بر سایر قلمروها استفاده می‌شد، اما از این زمان این عنوان به عنوان نمادی از قدرت و مشروعیت برای مدعیان در خانواده سلطنتی شناخته شد.[۶] مهرداد چهارم مجبور شد به سوریه فرار کند. او به اولوس گابینیوس، معاون کنسول و فرماندار سوریه پناه برد.[۷] سپس مهرداد چهارم برای حمله به شاهنشاهی اشکانی با حمایت گابینیوس بازگشت. گابینیوس با مهرداد چهارم به فرات لشکر کشید، اما بعد از مدتی عقب‌نشینی کرد تا حاکم دیگری به نام بطلمیوس دوازدهم مصر را بر تخت سلطنت خود بازگرداند.[۷] مهرداد چهارم علی‌رغم از دست دادن حمایت رومیان، به بین‌النهرین پیشروی کرد و موفق شد بابل را فتح کند. او ارد را برکنار کرد و مدت کوتاهی سلطنت خود را به عنوان پادشاه برای مدت کوتاهی در سال ۵۵ پ. م تا ۵۴ پ. م بازگرداند و در سلوکیه سکه ضرب کرد.[۷] با این حال، پادشاه مهرداد چهارم در سلوکیه توسط سردار ارد، سورنا محاصره شد و پس از مقاومت طولانی، به نبرد با نیروهای ارد پرداخت و شکست خورد.[۷] مهرداد چهارم پس از آن در ۵۴ پ. م توسط ارد اعدام شد.[۷]

یادداشت[ویرایش]

  1. در کنار عنوان شاه شاهان، مهرداد چهارم همچنین از عناوین اشک و شاه بزرگ نیز استفاده می‌کرد.[۵]

پانویس[ویرایش]

  1. Olbrycht 2021.
  2. Kia 2016, p. 196.
  3. (Olbrycht 2016، ص. 23); (Kia 2016، ص. 196); (Shayegan 2011، ص. 238)
  4. Shayegan 2011, pp. 238, 246.
  5. (Dąbrowa 2012، ص. 169); (Kia 2016، ص. 23); (Shayegan 2011، ص. 239)
  6. Shayegan 2011, p. 238.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ Bivar 1983, p. 49.

منابع[ویرایش]

  • Bivar, A.D.H. (1983). "The Political History of Iran Under the Arsacids". In Yarshater, Ehsan (ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(1): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 21–99. ISBN 0-521-20092-X..
  • Dąbrowa, Edward (2012). "The Arsacid Empire". In Daryaee, Touraj (ed.). The Oxford Handbook of Iranian History. Oxford University Press. pp. 1–432. ISBN 978-0-19-987575-7. Archived from the original on 2019-01-01. Retrieved 2019-11-22.
  • Kia, Mehrdad (2016). The Persian Empire: A Historical Encyclopedia [2 volumes]. ABC-CLIO. ISBN 978-1610693912.
  • Mayor, Adrienne (2009). The Poison King: The Life and Legend of Mithradates, Rome's Deadliest Enemy. Princeton University Press. pp. 1–448. ISBN 9780691150260.
  • Olbrycht, Marek Jan (2016). "Dynastic Connections in the Arsacid Empire and the Origins of the House of Sāsān". In Curtis, Vesta Sarkhosh; Pendleton, Elizabeth J.; Alram, Michael; Daryaee, Touraj (eds.). The Parthian and Early Sasanian Empires: Adaptation and Expansion. Oxbow Books. ISBN 9781785702082.
  • Olbrycht, Marek (2021). "Orodes II". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Online Edition. Encyclopædia Iranica Foundation.
  • Schmitt, Rüdiger (2005). "Personal Names, Iranian iv. Parthian Period". Encyclopaedia Iranica.
  • Shayegan, M. Rahim (2011). Arsacids and Sasanians: Political Ideology in Post-Hellenistic and Late Antique Persia. Cambridge University Press. pp. 1–539. ISBN 9780521766418.
مهرداد چهارم
درگذشتهٔ: ۵۴ پ. م
پیشین:
فرهاد سوم
شاهنشاه ایران‌
۵۷–۵۴ پ. م
پسین:
ارد دوم