محمدآصف فکرت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

محمدآصف فکرت هِرَوی (زاده ۱۳۲۵ – درگذشته ۷ اردیبهشت ۱۴۰۱) نویسنده، شاعر فارسی‌زبان، مصحح و نسخه‌پژوه افغانستان بود.

زندگی‌نامه[ویرایش]

فکرت هروی در سال ۱۳۲۵ و درهرات چشم به جهان گشود. در زادگاهش تعلیمات ابتدایی را در مکتب موفق و ثانوی را در لیسهٔ سلطان غیاث‌الدین غوری گذرانید. او لیسانس زبان و ادبیات فارسی دری را از دانشگاه کابل و فوق لیسانس روزنامه‌نگاری را در هند به‌دست‌آورد. در افغانستان در رادیو، مطبوعات و آکادمی (فرهنگستان) علوم خدمت کرد. سپس در ایران فهرست‌نگار کتابخانهٔ خطّی آستان قدس، عضو علمی، ویراستار و مؤلّف در دائرةالمعارف بزرگ اسلام، و محقق و مؤلف در بنیاد پژوهش‌های اسلامی بود. وی از دوستان نزدیک دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن بود. و دارای چهار فرزند به نام‌های گوهرشاد، نوش‌آفرین و آرش و شاهرخ می‌باشد. و فکرت در اواخر عمر در شهر اتاوای کانادا زندگی می‌کرد و همزمان با فوت دکتر اسلامی ندوشن، به کما رفت و نهایتاً دو روز بعد و در تاریخ ۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ خورشیدی فوت نمود. دکتر اسلامی ندوشن در کتاب صفیر سیمرغ در خصوص آصف فکرت چنین نوشته‌است: «روز دوم اقامت من در مزارشریف بود[تابستان ۱۳۴۹] که آقای محمد آصف فکرت معاون اداره اطلاعات و کلتور[فرهنگ] بلخ و از شعرای جوان افغانستان به دیدنم آمد. فکرت به نظر من جوانی آمد که در فرهنگ و ادبیات کشور خود مؤثر واقع خواهد شد. خوش‌فهم و جدی و با شخصیت است.»

کتاب‌شناسی[ویرایش]

  • مناجات و گفتار پیر هرات، کابل، انتشارات بیهقی، ۱۳۵۶ش، ۲۱۶ص.
  • فهرست نسخ خطّی قرآن‌های مترجم کتابخانهٔ مرکزی آستان قدس رضوی، مشهد، آستان قدس، ۱۳۶۳، ۴۷۹ص.
  • گزارش سفارت کابل (سفرنامهٔ سید ابوا لحسن قندهاری)، با مقدّمه، حواشی و اسناد، تهران، موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۶۸ش، ۱۲۸ص.
  • مقدّمه‌ای بر فقه شیعه (ترجمه از انگلیسی – نوشتهٔ سید حسن مدرّسی طباطبایی) مشهد، پژوهشهای اسلامی، ۱۳۶۸ش، ۴۴۸ص.
  • فهرست الفبایی کتب خطّی کتابخانهٔ مرکزی آستان قدس رضوی، مشهد، آستان قدس، ۱۳۶۹ش، ۹۴۸ص.
  • عین الوقایع (تاریخ افغانستان در سالهای ۱۲۰۷–۱۳۲۴ تألیف محمد یوسف ریاضی)، تهران، موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۶۹ش، ۲۸۶ش.
  • آکام المرجان فی ذکر مدائن المشهورة فی کلِّ مکان (متن جغرافیایی سدهٔ چهارم هجری تألیف اسحاق بن حسین منجّم)، ترجمه از عربی، مشهد، ۱۳۷۰ش، ۱۵۲ص.
  • کرسی‌نشینان کابل (احوال دولتمردان افغانستان در روزگار امیر امان‌الله خان - نوشتهٔ سید مهدی فرّخ)، با مقدّمه و حواشی، تهران، پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۷۰ش، ۳۲۱ص.
  • عین الوقایع (نوشتهٔ محمد یوسف ریاضی - بخش ایران)، با مقدّمه و حواشی، تهران، موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۷۲ش، ۱۸۱ص.
  • کتابشناسی جهانی ترجمه‌ها و تفسیرهای چاپی قرآن مجید به شصت و پنج زبان، ترجمه و نگارش، مشهد، پژوهشهای اسلامی، ۱۳۷۳ش، ۳۵۹ص.
  • مصنّفات شیعه (ترجمه و تلخیص الذریعه فی تصانیف الشیعة تألیف شیخ آقا بزرگ تهرانی)، مشهد، پژوهشهای اسلامی، ۱۳۷۲–۱۳۷۶ش، شش مجلّد – هر یک پیرامون ۵۰۰ص.
  • افغانان: جای، فرهنگ، نژاد (ترجمهٔ An Account of the Kingdom of Kabul از مونت ستوارت الفنستون)، با مقدّمه و حواشی، مشهد، پژوهشهای اسلامی، ۱۳۷۶ش، ۶۵۰ص.
  • فارسی هروی - زبان گفتاری هرات، مشهد، دانشگاه فردوسی، ۱۳۷۶ش، ۳۲۳ص.
  • لغات زبان گفتاری هرات، کابل، انتشارات بیهقی، ۱۳۵۶ش، ۱۸۸ص.
  • واژه نامهٔ همزبانان، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۷۶ش، ۴۰ص.
  • خطّ کوفی، تهران، کیان کتاب، ۱۳۷۷ش، ۶۴ قطعه – با شرح و مقدّمه.
  • نکهت خاک ره یار – دفتر شعر، مشهد، ۱۳۷۹ش، ۶۴ص.
  • نسیم شیدایی – دفتر شعر، هرات، ۱۳۸۰ش، ۱۱۸ص.
  • اخلاص عمل- ترجمهٔ منظوم صد و ده کلام امام علی (ع)، مشهد، پژوهشهای اسلامی، ۱۳۷۹ش، ۱۲۶ص.
  • میخ اوّل بر تابوت استعمار (ترجمهٔ The Afghan Connection نوشتهٔ جرج پاتنجر)، با مقدّمه و حواشی، مشهد، خراسان‌شناسی، ۱۳۷۹، ۲۷۶ص.
  • لَندَی – ترانه‌های مردمی پشتو، مشهد، نشر هشتم، ۱۳۸۰ش، ۱۸۳ص.
  • پیراستهٔ تاریخنامهٔ هرات (تألیف سیفی هروی)، تهران، موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۸۱ش، ۱۹۹ص.
  • زیر چاپ: افغانستان – سویس آسیا (سفرنامهٔ علی اصغر حکمت)، کیان کتاب/ تاریخنامهٔ هرات.

منابع[ویرایش]

  • {{یادکرد وب |نشانی = http://database-aryana-encyclopaedia.blogspot.com/2008/09/blog-post_8981.html
  • «افغانستان: ادبیات (AFGHANISTAN xii. Literature)».