لهجه گراشی

گراشی
زبان بومی در	ایران
منطقه	استان فارس
تبار	زبان‌های هندواروپایی هندوایرانی ایرانی ایرانی غربی جنوب غربی اچمی گراشی
سامانه نوشتاری	فارسی
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹	–
گلاتولوگ	gera1240

لهجه گراشی یکی از لهجه‌های زبان اچمی است که خود یکی از بازمانده‌های زبان پارسی میانه (پارسیگ/پهلوی) است که در شهر گراش در جنوب استان فارس ایران متداول است. اچمی زبان مناطق جنوب فارس و غرب هرمزگان و شرق بوشهر مانند شهرستان‌های لارستان، خنج، گراش، اوز و بستک است و در مقایسه با زبان فارسی امروزی، دست‌نخورده‌تر است.

ضمایر

ضمیرهای شخصی

	گسسته		پیوسته
شخص	مفرد	جمع	مفرد	جمع
یکم شخص	ما	اَما	اُم	مو
دوم شخص	تِه	شُما	اُت	تو
سوم شخص	ای/اَنَه	ایشنیا/اَنَشنیا	اُش	شو

واژگان

تلخ=تَهر

ر‌َچِنهَ=ناودان

پَرواسَه=جانپناه

شور=شِر shēr، سِر sēr

مِسِراو=حياط(میانسرا)

خَش=خوب

بوری=خیلی

بُرهِ=برو

ذا=می‌آید

چو=رفت

وَ=وايسا

لِچ=مارمولک‌کوچک

کَلپُک=مارمولک‌بزرگ

آویشن=اَوِشَه

اَسَمَه=پلوکش

گَپ=بزرگ

منابع

• اقتداری، احمد (۱۳۷۱). لارستان کهن و فرهنگ لارستانی. تهران: جهان معاصر.
• سلامی، عبدالنبی (۱۳۸۶). گنجینهٔ گویش‌شناسی فارس. ج. ۴. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۳-۳.
• صلاحی، عبدالعلی (۱۳۹۴). جامعه‌شناسی گراش. شیراز: دانشنامهٔ فارس. شابک ۶۰۰-۹۰۳۳۵-۷-۸.
• کوه‌کن، سپیده؛ گلفام، ارسلان (فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰). «از الزام تا نیاز ذاتی؛ «باید» در زبان‌های ایرانی غربی نو». جستارهای زبانی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس. ۱ (۶۱): ۱۱۵–۱۴۳.
• مالچانوا، ای. ک. (پاییز ۱۳۸۰). معصومه احسانی. «گویش‌های لاری». نامهٔ فرهنگستان. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ۵ (۲): ۱۸۳–۱۸۷.
• نمیرانیان، کتایون (پاییز ۱۳۹۹). «ذال معجمه در گویش محلهٔ ناساگ شهر گراش». ادبیات و زبان‌های محلی ایران‌زمین. یاسوج: دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج. ۱ (۲۹): ۷۳–۸۶.