زینب جلالیان
زینب جلالیان (زادهٔ ۱۳۶۱[۱]) فعال سیاسی کرد ایرانی است که در سال ۱۳۸۸ به اتهام محاربه از طریق عضویت در گروه پژاک به اعدام محکوم شد. محکومیت وی در سال ۱۳۹۰ به حبس ابد کاهش یافت. زینب جلالیان، از سال ۱۳۸۶ در زندان به سر می‌برد و سنگین‌ترین حکم محکومیت (حبس ابد) را در میان زندانیان سیاسی زن دارد.[۲][۳]
جلالیان از ۱۳۸۶ بدون مرخصی در زندان به سر می‌برد و خانواده‌اش می‌گویند که پیگیری‌های آنها برای مرخصی فرزندشان تاکنون بی‌نتیجه بوده‌است. زینب جلالیان در حال حاضر در زندان یزد زندانی است.[۴]
عفو بین‌الملل در خرداد ۱۳۹۳ اعلام کرد که زینب جلالیان در خطر از دست دادن کامل بینایی خود به سر می‌برد و به درمان فوری نیاز دارد. خانواده جلالیان تأکید دارند که مشکل بینایی زینب جلالیان پس از شکنجه آغاز شده‌است.[۵][۶]
عفو بین‌الملل در فراخوان دیگری در ۳ شهریور ۱۳۹۶ (۲۵ اوت ۲۰۱۷) برای زینب جلالیان که در زندان به شدت بیمار است اعلام کرد که وی به مراقبت پزشکی تخصصی در خارج از زندان نیاز دارد. با این حال، مقامات زندان سرسختانه انتقال او را به یک بیمارستان رد کرده‌اند.[۷]
۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ وی را به زندان ورچک ورامین منتقل کردند.[۸] ۱۳ خرداد ۱۳۹۹ زینب جلالیان در زندان قرچک به ویروس کرونا مبتلا شده‌است.[۹][۱۰]
از روز شنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۹ زینب جلالیان برای درخواست انتقالش به زندان خوی یا اوین دست به اعتصاب غذا زد.[۱۱]
۲۰ تیر ۱۳۹۹ عفو بین‌الملل خواهان ارائه خدمات درمانی و رسیدگی پزشکی به زینب جلالیان و دو زندانی سیاسی دیگر که به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند، شد.[۱۲][۱۳]
روز پنج شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۹۹، سازمان عفو بین‌الملل در گزارشی گفت زینب جلالیان پس از مثبت بودن آزمایش کرونا برای رسیدگی به این وضع اعتصاب غذا کرده اما بعد از ۵ تیرماه او «ناپدیدسازی قهری» شده‌است.[۱۴][۱۵]
زینب جلالیان در ۵ تیر ۱۳۹۹ از زندان قرچک ورامین به زندان کرمان و در تاریخ ۳ مهر ۱۳۹۹ به زندان دیزل‌آباد کرمانشاه منتقل شد.[۱۶] در آبان ۱۳۹۹ بدون دلیل و اطلاع قبلی زینب جلالیان به زندان یزد منتقل شده‌است.[۱۷]
زندگی[ویرایش]
زینب جلالیان زادهٔ ۱۳۶۱ در ماکو است. وی در سال ۱۳۸۶ در کرمانشاه دستگیر شد و از آن به بعد در زندان سنندج به سر می‌برد. حکم اعدام او در آذرماه ۸۸ به اتهام محاربه از طریق عضویت در گروه پژاک صادر شده و در دیوان عالی کشور تأیید شد. به گفته فعالان کرد، دادگاه رسیدگی به اتهامات زینب جلالیان بدون حضور وکیل مدافع برگزار شده و تنها چند دقیقه به طول انجامیده‌است. نزدیکان وی می‌گویند که جلالیان این اتهامات را نمی‌پذیرد و در سال‌های گذشته تنها با گروه پ‌ک‌ک به‌طور غیر مسلحانه همکاری داشته‌است.
حکم اعدام[ویرایش]
علی جلالیان، پدر زینب، اوایل تیر ۱۳۸۹ به رسانه‌ها گفت ۱۰ روز پیش دخترش را دیده ولی هیچ صحبتی از اجرای حکم اعدام او نبوده‌است. او گفت خبر اعدام قریب‌الوقوع زینب از طریق رسانه‌ها به گوش خانواده و وکیل او رسیده‌است. خلیل بهرامیان یکی از وکلای زینب جلالیان گفت از دو ماه پیش که وکالت این پرونده را بر عهده گرفته از محل نگهداری موکلش خبر نداشته‌است. وی ابتدا به زندان کرمانشاه رفته ولی در آنجا به او گفته‌اند مأموران اداره آگاهی یک ماه پیش زینب را از اینجا برده‌اند. بهرامیان پس از پیگیری‌های مکرر متوجه شده که موکلش در بند ۲۰۹ زندان اوین است. روز ۹ تیر ۱۳۸۹ خلیل بهرامیان با وکالتنامه رسمی به زندان اوین مراجعه می‌کند. در آنجا به وی می‌گویند چنین زندانی‌ای در اینجا وجود ندارد. سپس با مسئولان بند ۲۰۹ تماس می‌گیرند و به بهرامیان گفته می‌شود: «شما نه اجازه ملاقات دارید و نه می‌توانید وکالتنامه را با حضور زندانی امضا کنید مگر اینکه دادستان تهران شخصاً دستور این کار را صادر کند.» خلیل بهرامیان می‌گوید:
این هم مغایر قانون اساسی ایران است و هم مغایر قوانین موضوعه داخلی یعنی قانون مجازات عمومی و آیین دادرسی و هم مغایر قانون حقوق شهروندی که در آنجا تأکید می‌کند که تمام تحقیقات حتی تحقیقات اولیه باید با حضور وکیل باشد. خوب این مغایرت و این تضاد و این جلوگیری از اجرای حق اگر از طرف دادستان باشد فاجعه‌بار است.[۱۸]
مخالفت‌ها با حکم اعدام[ویرایش]
با افزایش احتمال قطعی شدن حکم اعدام زینب جلالیان، در داخل و خارج ایران با اجرای این حکم، مخالفت‌هایی شد.
- زهرا رهنورد، همسر میرحسین موسوی و از مخالفان دولت ایران از احتمال اعدام زینب ابراز نگرانی و انتقاد کرد و با صدور بیانیه‌ای گفت:
این روزها شایعه اعدام زینب جلالیان بر سر زبان هاست. چرا؟ آیا زینب جلالیان عضو گروه‌های به اصطلاح محارب بوده‌است؟ آیا زینب جلالیان تاکنون جنگ‌افزار در دست داشته‌است؟
- سازمان دیده‌بان حقوق بشر، در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه «جلالیان احتمالاً در معرض خطر اعدام است» از قوه قضاییه ایران خواست «فوراً» اجرای حکم اعدام زینب جلالیان و هفده «دگراندیش» دیگر کرد را متوقف کند.[۱۹]
- شورای ملی آمریکایی‌های ایرانی‌تبار با صدور بیانیه‌ای از باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا خواست برای جلوگیری از اعدام زینب جلالیان، دختر ۲۸ ساله کرد در ایران، دست به اقدامی بزند.[۲۰]
دوران زندان[ویرایش]
روز دوشنبه ۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ زینب جلالیان را از زندان خوی به نقطه نامعلومی منتقل کردند.[۲۱] ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ بنا بر گفته خبرگزاری هرانا، وی به زندان قرچک ورامین منتقل شد.[۸]
اعتصاب غذا[ویرایش]
زینب جلالیان بعد از انتقالش از زندان خوی به زندان قرچک ورامین درخواست انتقال به زندان خوی یا اوین را داده بود ولی به دلیل عدم رسیدگی به این درخواست وی از تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۹۹ دست به اعتصاب غذا زد.[۱۱]
ابتلا به ویروس کرونا[ویرایش]
۱۳ خرداد ۱۳۹۹ بنا بر گزارش خبرگزاری صدای آمریکا و رادیو فردا، زینب جلالیان در زندان ورچک به ویروس کرونا مبتلا شده‌است و با چند زندانی دیگر که آنها نیز به این ویروس مبتلا شده‌اند در یک اتاق محبوس هستند، دکتر زندان به او گفته‌است که ویروس ریه‌اش را درگیر کرده و آنها درصدد کنترل عفونت ریه از طریق دارو هستند ولی مقامات زندان از انتقال او به بیمارستان خودداری می‌کنند. وی با تنگی نفس شدید و تب بالا مواجه است.[۲۲][۲۳]
در پی مبتلا شدن نرگس محمدی، زینب جلالیان و سهیلا حجاب سه زندانی سیاسی به ویروس کرونا، ۲۰ تیر ۱۳۹۹ عفو بین‌الملل خواهان ارائه خدمات درمانی و رسیدگی پزشکی به آنها شد.[۲۴][۲۵]
موارد نقض حقوق بشر در پرونده و شکایت‌ها[ویرایش]
موارد نقض حقوق بشر در پرونده[ویرایش]
سازمان حقوق بشری «عدالت برای ایران»، در گزارشی به ارائه موارد نقض حقوق بشر در پرونده زینب جلالیان پرداخته و به موارد زیر اشاره کرده‌است:
- بازداشت خودسرانه با دستگیری بدون ارائه حکم
- نقض حق دسترسی به مشاوره حقوقی و ملاقات با وکیل
- نقض اصل ممنوعیت شکنجه، نقض اصول دادرسی منصفانه
- نقض حقوق زندانی مشتمل بر: ممانعت از تماس و ملاقات با خانواده، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی و عدم برخورداری از امنیت و امکانات اولیه زندگی
شکایت به سازمان ملل متحد[ویرایش]
اسفند ماه ۱۳۹۳، هم‌زمان با روز جهانی زن و هفتمین سالگرد بازداشت زینب جلالیان، تنها زندانی سیاسی زن محکوم به حبس ابد در ایران، سازمان بین‌المللی «جبران» (Redress)، به همراه سازمان «عدالت برای ایران» با ثبت شکایتی در گروه کاری بازداشتهای خودسرانه سازمان ملل متحد، خواهان صدور رأی دربارهٔ بازداشت و حبس این فعال کرد شدند. این شکایت نامه با دربرداشتن مدارک و شواهدی غیرقابل انکار، بر محاکمه غیرمنصفانه زینب جلالیان و به تبع آن محکومیت او به حبس ابد دلالت دارد. شکنجه‌هایی که زینب جلالیان پس از بازداشت و در روند دادرسی بارها متحمل شده‌است از دیگر مواردی است که در این شکایت نامه به آن اشاره شده‌است. کوبیدن سر به دیوار منجر به شکستگی پیشانی و تورم چشمها، زدن کابل به کف پا، بازجویی با چشم‌بند، دست‌بند و پابند، در حالی که دست‌ها و پاهای وی به هم زنجیر شده بود و تهدید به تجاوز بخشی از این شکنجه‌ها است.
رای گروه کاری بازداشتهای خودسرانه سازمان ملل[ویرایش]
گروه کاری بازداشتهای خودسرانه سازمان ملل در ۲۴ اردیبهشت ماه ۱۳۹۵(۱۳ می ۲۰۱۶)حبس زینب جلالیان را غیرقانونی دانست[۲۶] و خواستار آزادی فوری زینب جلالیان شد[۲۷] و از جمهوری اسلامی ایران خواست تمامی اقدام‌های لازم برای جبران خسارات تحمیل شده بر او را بدون تأخیر و براساس ضوابط بین‌المللی انجام دهد. صدور این رأی در جریان رسیدگی به شکایتی است که اسفند ۱۳۹۳ «سازمان عدالت برای ایران» و سازمان بین‌المللی جبران (رِدرِس) دربارهٔ بازداشت و حبس این فعال کُرد در سازمان ملل ثبت کردند.[۲۸]
بیانیه ۲۵ اوت ۲۰۱۷ عفو بین‌الملل[ویرایش]
عفو بین‌الملل در بیانیه ۲۵ اوت ۲۰۱۷ نوشت: «زینب جلالیان زن کرد ایرانی، در حال گذراندن حبس ابد، به شدت بیمار است و به مراقبت پزشکی تخصصی در خارج از زندان نیاز دارد. با این حال، مقامات سر سختانه انتقال او را به یک بیمارستان، ظاهراً بخاطر مجازات و 'اعتراف‌گیری' او، رد کرده‌اند. از ماه مارس ۲۰۱۷، از استفاده کلیه داروهای خود امتناع کرده‌است. در چنین شرایطی جلوگیری از دسترسی به مراقبت‌های پزشکی شکنجه محسوب می‌شود. زینب جلالیان ۳۵ساله، زندانی کرد ایرانی بشدت مریض، که دوران حبس ابد خود را در زندان خوی، استان آذربایجان غربی می‌گذراند، پس از یک محاکمه بسیار ناعادلانه، از ماه مارس ۲۰۱۷ از استفاده کلیه داروهای خود، در اعتراض به مقامات بخاطر «خودداری از مهیا کردن مراقبت‌های کافی پزشکی برای او؛ در اعتراض به گزارش نادرست به سازمان ملل که او در سلامت کامل به‌سر می‌برد و از خدمات پزشکی معمول برخوردار است؛ دستکاری عمدی گزارش پزشکی او که هر هفته او برای چک آپ مراجعه می‌کند» امتناع کرده‌است. زینب جلالیان در معرض خطر از دست دادن بینایی خود در زندان است زیرا او از مراقبت‌های تخصصی پزشکی برای جلوگیری از بدتر شدن بیماری چشم محروم شده‌است. ...»[۷]
واکنش‌ها[ویرایش]
در ۶ مهر ۱۴۰۰ نماینده حوزه انتخابیه هشتم مریلند در مجلس نمایندگان آمریکا، جیمی رسکین، در توییت نوشت: «زینب جلالیان برای مدت ۱۳ سال به دلیل حمایت از حقوق کردها و زنان ایرانی با اتهامات ساختگی در ایران زندانی بوده‌است. اکنون کسانی که او را حبس کرده‌اند برای این که از او اعتراف بگیرند، او را از مراقبت‌های بهداشتی ساده محروم کرده‌اند.» وی افزود: «ایران باید به درخواست سازمان ملل متحد برای آزادی بی قید و شرط او توجه کند.»[۲۹]
منابع[ویرایش]
- ↑ «مریم اکبری‌منفرد و زینب جلالیان، زندان بدون مرخصی؛ «در اینجا چار زندان است»».
- ↑ فرشته قاضی (۲۱ ژوئیه ۲۰۱۶). «زندانیان سیاسی زن در ایران، از اختر تا خوی و اوین». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۶.
- ↑ کاوه کرمانشاهی (۳۱ تیر ۱۳۹۵). «زینب جلالیان در پانزدهمین سال زندان». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۸.
- ↑ https://kurdistanhumanrights.org/fa/?p=15830
- ↑ عفو بین‌الملل: خطر از دست رفتن بینایی زندانی کرد زبان در زندان رادیو فردا
- ↑ «ایجاد ستاد نشر و تبلیغ نامه رهبر انقلاب به جوانان غربی». عصر ایران. دریافت‌شده در ۴ شهریور ۱۳۹۴.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «Urgent Action Update: Severely-Ill Iranian Kurdish Woman Denied Care (Iran: UA 151.14)».
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ زینب جلالیان به زندان قرچک ورامین منتقل شد
- ↑ زینب جلالیان زندانی کُرد به ویروس کرونا مبتلا شده‌است
- ↑ زینب جلالی، زندانی سیاسی، در زندان قرچک به کرونا مبتلا شده‌است
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ اعتصاب غذای زینب جلالیان
- ↑ درخواست عفو بین‌الملل برای ارائه خدمات درمانی به نرگس محمدی، زینب جلالیان و سهیلا حجاب
- ↑ «درخواست عفو بین‌الملل برای ارائه خدمات درمانی به نرگس محمدی، زینب جلالیان و سهیلا حجاب». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۰.
- ↑ «Iran: Leaked official letters reveal state denial of COVID-19 crisis in prisons». سازمان عفو بین‌الملل. ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۰.
- ↑ بی‌بی‌سی فارسی (۱۰ مرداد ۱۳۹۹). «عفو بین‌الملل نامه مقام‌های قضایی ایران را افشا کرد: آنها شرایط خطرناک کرونا در زندان‌ها را پنهان کردند».
- ↑ زینب جلالیان به زندان دیزل آباد کرمانشاه منتقل شد
- ↑ زینب جلالیان به زندان یزد منتقل شده‌است
- ↑ وکیل زینب جلالیان: دادستان تهران جلوی اجرای قانون را گرفته‌است دویچه وله، ۳۰ ژوئن ۲۰۱۰
- ↑ بی اطلاعی پدر زینب جلالیان از احتمال اجرای حکم او بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ درخواست گروه ایرانی از اوباما در ارتباط با حکم اعدام جلالیان بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ زینب جلالیان از زندان خوی به مکانی نامعلوم منتقل شد
- ↑ زینب جلالیان زندانی کُرد به ویروس کرونا مبتلا شده‌است
- ↑ زینب جلالی، زندانی سیاسی، در زندان قرچک به کرونا مبتلا شده‌است
- ↑ درخواست عفو بین‌الملل برای ارائه خدمات درمانی به نرگس محمدی، زینب جلالیان و سهیلا حجاب
- ↑ «درخواست عفو بین‌الملل برای ارائه خدمات درمانی به نرگس محمدی، زینب جلالیان و سهیلا حجاب». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۰.
- ↑ «پرونده زینب جلالیان». تارنمای سازمان جبران. ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۹۷.
- ↑ «سازمان ملل خواهان آزادی 'فوری' زینب جلالیان، فعال سیاسی کرد، شد». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱ تیر ۱۳۹۵.
- ↑ «Opinion No. 1/2016 concerning Zeinab Jalalian (Islamic Republic of Iran)» (PDF). دریافت‌شده در ۱ تیر ۱۳۹۵.
- ↑ «نماینده کنگره آمریکا: ایران به درخواست سازمان ملل برای آزادی زینب جلالیان توجه کند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۲۹.
- یک جوان کرد دیگر در معرض خطر اعدام دویچه‌وله، ۲۷ نوامبر ۲۰۰۹
- دو حکم اعدام تأیید شد دویچه‌وله، ۳ دسامبر ۲۰۰۹
- زینب جلالیان، زندانی سیاسی کرد در آستانهٔ اعدام قرار دارد خبرنامه امیرکبیر، ۱۳ آذر، ۱۳۸۸