زنگه شاوران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
زنگه شاوران
از پهلوانان شاهنامه
نامزنگه
نام کاملزنگه‌شاوران
درفشگور و همای پیکر
منصبشاه بغداد
نام پدرشاوران
موطنایران
جنگ‌ها
جنگ‌هامتعدد
جنک اولجنگ مازندران
جنگ دومدوازده رخ

زنگهٔ شاوران پهلوانی ایرانی در شاهنامه و پسر شاوران است. در داستان سیاوش هنگامی که در جنگ با تورانیان رستم به ایران بازگشت او به همراه بهرام دیگر پهلوان ایرانی از مشاوران و دوستان سیاوش بود. از دلاوری‌های زنگه می‌توان به کشتن اخواست تورانی در جنگ دوازده رخ اشاره کرد. پیشتر نیز زنگه یکی از هفت یلی بود که برای آزاد کردن بیژن در کاروانی عازم توران شدند:

چو گرگین و چون زنگه‌شاوران دگر گستهم شیر جنگاوران
چهارم گرازه که راند سپاهنگهبان گردان و تخت و کلاه
چو فرهاد و رهام گرد دلیرچو اشکش کجا هست چون نره شیر

یادکرد شاهنامه از زنگه‌شاوران[ویرایش]

از زنگه‌شاوران برای بار نخست در جنگ مازندران یاد می‌شود. کیکاووس زمانیکه آهنگ جنگ مازندران را نمود هم کشور و هم جان سرداران را به مخاطره افکند و اگر رستم نبود ایرانیان با شکست حتمی مواجه بودند. صحنه پیکار مهیا سپاه ایران و مازندران پیرامون میدان کارزار جمع و جویان غول مازندران در وسط میدان از ایرانیان مبارز می‌طلبد اما از کسی دم بر نمی‌آید. آن زمان کیکاووس نعره می‌زند که چرا از ترس این دیو رویتان زرد گشته است. عاقبت رستم زابلی پای به میدان نهاد با جویان به رجز خوانی پرداخت سپس با ضربه نیزه جویان را به هوا برد و بر زمین انداخت و کشت، جدال طرفین سریع به فرمان شاه مازنداران آغاز گشت.

جنگ هفت روز بی‌نتیجه ادامه یافت تا اینکه کیکاووس کلاه کیانی از سر بر گرفت گریان به پیش جهاندار گیهان خدیو آمد سجده کرد و نماز خواند پیرزوی بر شاه مازندران و دیوان را از گیهان خدای خواستار گشت. آنگاه دوباره برای فرماندهی وارد معرکه گشت. فرجام جنگ به مرگ شاه مازندان و به شکست کامل آنها انجامید.

بپوشید از آن پس به مغفر سرشبیامد بر نامور لشکرش
خروش آمد و نالهٔ کرّنایبجنبید چون کوه لشکر ز جای
سپهبد بفرمود تا گیو و طوسبه پشت سپاه اندر آرند کوس
چو گودرز و زنگه‌شاورانچو رهام و گرگین جنگ آوران
..
ز شبگیر تا تیره شد آفتابهمی خون به جوی اندر آمد چو آب
ز کشته به هر جای بر توده گشتگیاها به مغز سر آلوده گشت

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  • حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.