خزندگان افغانستان

تاکنون تحقیقات وسیعی در مورد خزندگان افغانستان صورت نگرفته‌ است. با وجود این، یک سلسله تحقیقات از طرف جانورشناسان و متخصصان از جمله دکتر سید امیر شاه حسن یار و خوشحال حبیبی انجام شده است. در این پژوهش‌ها توانسته‌اند نام‌گذاری و سایر خصوصیات خزندگان افغانستان را تا حدودی به صورت فهرست درآورند و ۱۰۱ گونه از خزندگان را شناسایی و به این فهرست اضافه کنند. این لیست شامل ۲۷ نوع مار و ۲۳ نوع سوسماریان است. از این گونه‌ها مارهای زهری، غیر زهری، کفچه مار، کبرا، سندر، مار زنگی، سیاه مار و مارهای آبی هستند که در همه نقاط دیده می‌شوند. همچنین لاک‌پشت‌های افغان دارای ابعاد کوچکی هستند و انواع حشرات و خزندگان در دشت های گرم شمال و جنوب‌غربی افغانستان به‌ خصوص هلمند، قندهار، فراه و نیمروز زندگی می کنند.

خزندگان بومی افغانستان

1. گگوی افغان: Asiocolotes levitoni (Squamata Sauria - Gekkonidae) Leviton's Gecko
2. ارومیاس افغان Eremias afghanistanica (Squamata Sauria - Lacertidae) Afghan Racerunner
3. ارومیاس آریا Eremias aria (Squamata Sauria - Lacertidae)
4. شیر، گرگ، روباه، خرس قهوه‌ای، خرس قطبی، پلنگ، چغندرخوار، آهو و بزمرغ

فهرست خزندگان افغانستان

در مجموع ۱۱۱ گونه خزنده در افغانستان زیست می‌نماید. خزندگان افغانستان عبارتند از مارمولک { چلپاسه، شلند|زبان دری}، سوسمارها، اژدهار، مارها می‌باشد.

شرح.

شماره	نام پرنده	نام علمی	بزبان انگلیسی	الگو
. راسته: Testudines خانواده: Testudinidae در افغانستان یک نوع سنگ پشت خورد زیست می‌نمایند.
۱	سنگ پشت	Testudo horsfieldii	Russian tortoise
شاخه:Sauria. خانواده: Gekkonidae در افغانستان از خانواده مارمولک ۱۸ گونه حیات به‌سر می‌برد.
۱	مارمولک عنکبوتی خانگی	Alsophylax laevis	Persian Spider Gecko
۲	جکوی عنکبوتی ایرانی	Agamura persica	blunt tailed spider gecko
۳	مارمولک انگشت مستقیم	Alsophylax pipiens	Straight-fingered Geckos
۴	مارمولک کوچک	Bunopus tuberculatus	Bunopus	-
۵	گگوی افغانی	Asiocolotes levitoni	Leviton's Gecko	کمیاب است.
۶	گکوی انگشت ریشه دار اورسمان	Crossobamon eversmanni	Eversmann’s Fringe-toed Gecko	-
۷	مارمولک زبر دم	Cyrtopodion fedtschenkoi	Rough-tailed Gecko
۸	گکوی انگشت دراز نیکولسکی	Cyrtopodion longipes	Nikolsky’s Long-toad Gecko	-
۹	گکوی سنگی تیغه دار	Cyrtopodion scabrum	Keeled Rock Gecko	-
۱۰	گکوی انگشت باریک ترکمنی	Cyrtopodion turcmenicum	Turkmen Thin-toad Gecko	-
۱۱	مارمولک گرشک	Cyrtopodion voraginosum	Leviton & Anderson, 1984)	-
۱۲	مطالعه نشده	Cyrtopodion watsoni		-
۱۳	گکوی انگشت کج خزری	Cyrtopodion caspium	Caspian Bent-toad Gecko	-
۱۴	مارمولک پلنگی	Eublepharis macularius	leopard gecko
۱۵	مارمولک شکم زرد خانگی	Hemidactylus flaviviridis	Yellow-bellied House Gecko
۱۶	جکوی دم پخ یا (بقه ئی)	Teratoscincus bedriagai	wonder geckos
۱۷	گکوی دم پخ فلس کوچک	Teratoscincus microlepis	Small-scaled Skink Gecko	-
۱۸	گکوی دم پخ معمولی	Teratoscincus scincus	Common Skink Gecko	-

سوسماران

شماره	نام پرنده	نام علمی	بزبان انگلیسی	الگو
راسته:Squamata شاخه: Sauri . خانواده:Agamidae این خانواده را بنام اژدها کوچک نیز یاد می‌نمایند اکثر گونه این خانواده در عقب خود ساختمان تاج مانند دارند بعضی از انواع این خانواده بزرگ می‌باشند.
۱۹	مارمولک تغیرکن	Calotes versicolor	Changeable Lizard
۲۰	مارمولک رنگه	Laudakia agrorensis	Agror Agama
۲۱	شلند بدخشانی	Laudakia badakhshana	Badakhshana Rock Agama	بعداً
۲۲	آگاما قفقازی	Laudakia caucasia	Caucasian agama
۲۳	آگاما خراسانی	Laudakia erythrogastra	Asian Rock Agamas
۲۴	آگاماهیمالیائی	Laudakia himalayana	Himalayan agama
۲۵	آگاماترکستانی	Laudakia lehmanni	Turkestan Agama	-
۲۶	آگامای صخره ئی فلس کوچک	Laudakia microlepis	Small-scaled Agama	بعداً
۲۷	آگامای صخره‌ای فلس درشت	Laudakia nupta	Large-scaled (Rock) Agama	بعداً
۲۸	آگاما نورستانی	Laudakia nuristanica	Leviton's Rock Agama
۲۹	آگاما سنگ کشمیری	Laudakia tuberculata	Kashmir Rock Agama
آگاما کلارکوم	Phrynocephalus clarkorum	no common name	-
۳۱	آگاما وزغ سر	Phrynocephalus euptilopus	Alcock's toad-headed agama	بعداً
۳۲	آگاماسرگیرد لشتن ستاین	Phrynocephalus interscapularis	Lichtenstein's Toadhead Agama
۳۳	آگاما زرد خالدار وزغ سر	Phrynocephalus luteoguttatus	Yellow-speckled toad-headed agama
۳۴	آگاما سر وزغی دم سیاه	Phrynocephalus maculatus	Blacktail Toadhead Agama	بعداً
۳۵	آگما سر وزغی پت	Phrynocephalus mystaceus	Secret Toadhead Agama
۳۶	آگاما سروزغی راه راه	Phrynocephalus ornatus	Ornate Toadhead Agama	-
۳۷	آگاما رادهی	Phrynocephalus raddei	no name	-
۳۸	آگاما سروزغ ابلق	Phrynocephalus reticulatus	Reticulated toad-headed agama	-
۳۹	آگامای سروزغی خاکستری	Phrynocephalus scutellatus	Gray Toad Agama
۴۰	آگاما چابک	Trapelus agilis	Steppenagame
۴۱	آگاما زمینی افغانی	Trapelus megalonyx	Afghan Ground Agama
۴۲	آگاما فارسی	Trapelus ruderatus	Persian Agama	-
۴۳	سوسمار استیپی	Trapelus sanguinolentus	Steppe Agama
۴۴	خار دم	Uromastyx asmussi	spiny tailed lizard
۴۵	سوسمار خاردم هندی	Uromastyx hardwickii	Hardwicke's or Indian spiny-tailed lizard

خانواده Anguidae

شماره	نام پرنده	نام علمی	بزبان انگلیسی	الگو
راسته:Squamata. فامیل: Anguidae این خانواده دارای ۹۴ گونه می‌باشداز جمله یکنوع آن در افغانستان زیست می‌نماید. این حیوان تخم گذار‌اند. این گونه مارمولک دارای طول زیاد مانند مار می‌باشند.
۴۶	مارمولک شیشه‌ای یا لوس مار	Pseudopus apodus	Scheltopusik
راسته:Squamata . خانواده:Scincidae در.
۴۷	اسکینک چشم ماری دوخط	Ablepharus bivittatus	Twin-striped Skink
۴۸	سوسمار	Ablepharus grayanus	تنها در افغانستان وجود دارد	-
۴۹	اسکینک چشم ماری آسیایی	Ablepharus pannonicus
۵۰	Edward Blyth (1810 - 1873)	Eumeces blythianus	مطالعات وسیع صورت نگرفته
۵۱	اسکینک اشنایدر	Eumeces schneideri	Berber skink
۵۲	آلپ پنجاب سقنقور	Eurylepis taeniolatus	Alpine Punjab Skink	-
۵۳	سکنگ راه راه چمنزار	Eutropis dissimilis	Striped Grass Skink	-
۵۴	اسکینگ ماری یا کوتاه	Ophiomorus brevipes	short legged snake skink	-
۵۵	اسکینگ ماری چیرنو	Ophiomorus chernovi	Chernov's Snake Skink	--
۵۶	اسکینک ماسه‌ای سه انگشتی	Ophiomorus tridactylus	Three-toed Snake Skink	به‌شکل مار است.
۵۷	اسکینک علفزار طلائی	Trachylepis aurata	Goldstreifenskink, Goldmabuye	سوسمارخوردطلائی

خانواده:لسرتایدها

راسته:Squamata . خانواده:Lacertidae در بعضی از انواع این خانواده بکرزائی یا تولید مثل بدون القاع صورت میگرد. ی.
۵۸	سوسمار انگشت ریشه دار بلانفورد	Acanthodactylus blanfordii	Blanford's Fringe-fingered Lizard
۵۹	سوسمار فرینج انگشت هندی	Acanthodactylus cantoris	Indian Fringe-fingered Lizard	دو انگشت عقبی بزرگ وکج است.
۶۰	سوسمار انگشت ریشه دار	Acanthodactylus micropholis	persian fringe toed lizard	-
۶۱	لاسرتای بیابانی مشبک	Eremias acutirostris	reticulate desert lacerta	-
۶۲	لسرتاید افغانستانی	Eremias afghanistanica	Afghan Racerunner	تحقیقات کامل نیست
۶۳	سوسمار آریا	Eremias aria	Eremias (Ommateremias) aria — BISCHOFF 1978
۵۴	ارمیاس سیستان	Eremias fasciata	Sistan Racerunner	۳انگشت وراه راه
۶۵	ارمیاس مشبک	Eremias grammica	Reticulate Racerunner	--
۶۶	ارمیاس راه راه	Eremias lineolata	Striped Racerunner	--
۶۷	ارمیاس خال سیاه	Eremias nigrocellata		-
۶۸	ارمیاس فارس	Eremias persica	Persian Racerunner	--
۶۹	ارمیاس رجالی	Eremias regeli	-	-
۷۰	ارماس اسکریپتا	Eremias scripta	-	تا اکنون پژوهش نشده
۷۱	ارمیاس آسیای مرکزی	Eremias velox	Central Asian Racerunner
۷۲	سوسمار خال خورد	Mesalina guttulata	Small-spotted Lizard
۷۳	مسالینای دم دراز ایرانی	Mesalina watsonana	Persian long-tailed Lizard
۷۴	سوسمار چشم ماری اردنی	Ophisops jerdonii	Jerdon's Snake-Eye
راسته:Squamata . خانواده:Varanidae ی.
۷۵	بزمچه بنگالی	Varanus bengalensis	The Bengal monitor
۷۶	بزمجه بیابانی	Varanus griseus	desert monitor

راسته:Squamata زیر راستهSerpentes یا مارها

شماره	نام پرنده	نام علمی	بزبان انگلیسی	الگو
راسته:Squamata. زیر راستهSerpentes فامیل: Leptotyphlopidae ی.
۷۷	مار نخی سندی	Myriopholis blanfordi	Sindh Thread Snake
راسته:Squamata. فامیل:Typhlopidae ی.
۷۸	مار کرمی شکل	Typhlops vermicularis	European blind snake
راسته:Squamata. فامیل:Boidae ی.
۷۹	کور مار خالدار	Eryx elegans	Central Asian sand boa
۸۰	بوای ریگی	Eryx johnii	Indian sand boa
۸۱	بوای شنی خورد	Eryx miliaris	Dwarf sand boa
۸۲	مار تاتاری	Tartar sand boa	Eryx tataricus
راسته:Squamata. فامیل: Colubridae ی.
۸۳	مار آلو سر	Boiga trigonata	common cat snake
۸۴	گوند مار	Elaphe dione	Steppes Ratsnakes
۸۵	مارپلنگی	Hemorrhois ravergieri	spotted whip snake
۸۶	مار گرگی	Lycodon striatus	northern wolf snake
۸۷	مارسردرفشی شنی	Lytorhynchus maynardi	Awl-headed Sand Snake	درهلمند
۸۸	مار درفشی	Lytorhynchus ridgewayi	ندارد	-
۸۹	مارآبی چلیپر	Natrix tessellata	Dice snake
۹۰	لوس مار	Oligodon taeniolatus	Variegated Kukri Snake	-
۹۱	مار خالدار صحراریسر	Platyceps karelini	Spotted Desert Racer	-
۹۲	مار زیبا غیرسمی	Platyceps rhodorachis	Braid Snake, Jan’s Cliff Racer	-
۹۳	-	Platyceps ventromaculatus	Hardwicke's Rat Snake	-
۹۴	مارخطی باریک	Psammophis leithii	Pakistani Ribbon snake	-
۹۵	تیر مار	Psammophis lineolatus	Steppe Ribbon Racer	-
۹۶	تیر مار شوکری	Psammophis schokari	Schokari Sand Racer
۹۷	مار کوچک فارسی	Pseudocyclophis persicus	Persian dwarf Snake	-
۹۸	مار موش خور خاوری	Ptyas mucosa	Dhaman or Oriental Ratsnake
۹۹	شتر مار کلیفورد	Spalerosophis diadema	Clifford's diadem Snake	-
۱۰۰	افعی پلنگی	Telescopus rhinopoma	Cat Snake	-
۱۰۱	مار آبی آسیائی	Xenochrophis piscator	Asiatic Water Snake
راسته:Squamata . خانواده:Elapidae ی.
۱۰۲	کریت مار هندی	Bungarus caeruleus	Common Krait
۱۰۳	کبرا	Naja naja	Indian Cobra
۱۰۴	کفچه مار	Naja oxiana	Caspian cobra
راسته:Squamata . خانواده:Viperidae ی.
۱۰۵	مار جعفری	Echis carinatus	saw-scaled viper
۱۰۶	کک مار	Eristicophis macmahoni	McMahon-Viper
۱۰۷	افعی سایبریائی	Gloydius halys	Halys pit viper
۱۰۸	افعی آسیای مرکزی	Gloydius intermedius	Central Asian pit viper	-
۱۰۹	گرزه مار	Macrovipera lebetina	Levantine Viper
۱۱۰	مار شاخدار	Pseudocerastes persicus	Persian horned Viper	-

پیوند به بیرون

1. category "Reptail of Afghanistan" کته گوری خزندگان افغانستان ویکی پیدیا انگلیسی
2. فهرست خزندگان افغانستان ویکی پیدیا انگلیسی
3. EOL یا Encyclopedia of liveدر مورد نامگذاری علمی حیات وحش

[۱]

منابع

• حیات وحش در افغانستان نوشته ویکی پیدیا انگلیسی
• حیات وحش در افغانستان نوشته John M. Regan در وبگاه Northwest Wildlife Online[۲]
• . جفرافیای طبیعی افغانستان نوشته سفارت کبرا ایران در افغانستان معلومات در مورد جهیلها

[۳]

• فهرست خزندگان ایران در وبگاه پرژن پیت یا انجمنهای تخصصی حیوانات خانگی

[۴]

• نوشتار در مورد حیات وحش جهان در وبگاهThe Reptile Database

[۵]