جمعیت پیک سعادت نسوان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جمعیت پیک سعادت نسوان یکی از سازمان‌های زنان در رشت بود که در سال ۱۳۰۰[۱] توسط تعدادی از زنان روشنفکر این شهر با گرایش‌های چپ تشکیل شد. این انجمن نشریه پیک سعادت نسوان را منتشر می‌کرد و مدرسه، کلاس‌های آموزشی برای زنان، کتابخانه و … تأسیس می‌کرد. این جمعیت نخستین گروه در ایران بود که هشت مارس را به عنوان روز زن پذیرفت و هر سال مراسم بزرگداشت آن را اجرا می‌کرد.[۲][۳]

در دوره جنبش مشروطه انجمن‌های سری و نیمه‌سری زیادی در ایران به وجود آمدند. در این دوران انجمن‌های زنان نیز به طور مخفیانه شکل گرفتند که در جنبش مشروطه شرکت می‌کردند و بعدها، در سالهای پس از تشکیل مجلس و جنگ جهانی دوم سازمان‌هایی تأسیس شدند که به حقوق زنان می‌پرداختند.[۴][۵]

پس از تشکیل نخستین کنگره حزب کمونیست ایران در بندر انزلی (۱۲۹۹)، تعدادی از زنان رشت جمعیت پیک سعادت نسوان را برای پی‌گیری حقوق سیاسی و اجتماعی زنان تأسیس کردند. مؤسسان اولیه انجمن عبارت بودند از: روشنک نوعدوست، جمیله صدیقی، سکینه شبرنگ، و اورانوس پاریاب.[۲]

این انجمن به تأسیس مدرسه دخترانه، کلاس‌های صنایع دست‌دوزی، کتابخانه، برپایی تئاتر و سخنرانی برای زنان می‌پرداختند. آنان نشریه «پیک سعادت نسوان» را نیز منتشر می‌کردند که نخستین نشریه چپ در ایران بود. صاحب امتیاز این نشریه روشنک نوعدوست بود.[۲]

بعدها جمیله صدیقی و شوکت روستا در حکومت رضاشاه پهلوی به چهار سال زندان محکوم شدند.[۲]

پانویس[ویرایش]

  1. در برخی منابع سال ۱۳۰۶ ذکر شده است.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ناهید، عبدالحسین، ص. ۱۱۳
  3. ساناساریان، الیز. ص. ۶۳
  4. آفاری، ژانت
  5. ساناساریان. الیز، ص. ۵۷ تا ۸۳

منابع[ویرایش]

  • آفاری، ژانت (1996 - ترجمه ۱۳۷۷انجمن‌های نیمه سری زنان در نهضت مشروطه، ترجمهٔ دکتر جواد یوسفیان، نشر بانو، شابک ۹۶۴-۹۰۷۷۲-۱-۹ تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  • ساناساریان، الیز (۱۳۸۴جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)، تهران: نشر اختران، شابک ۹۶۴-۷۵۱۴-۷۸-۶
  • ناهید، عبدالحسین (۱۳۶۰زنان ایران در جنبش مشروطه، تبریز: نشر احیا، ص. ۱۱۵