تفسیر اجتهادی

تفسیر اجتهادی نوعی از تفسیر قرآن است.

مشخصات تفسیر اجتهادی

• تدبر و تفکر در آیات قرآن و رسیدن به درک معانی و مقاصد آن
• استفاده از روایات تفسیری (روایات جنبه ارشادی دارند)
• روایات در ذیل آیات به عنوان یکی از مقدمات ضروری، در توضیح معانی آیات

مفسر باید در همه شرائط تفسیر ممارست کافی دانسته باشد.

• مفسر باید از تحمیل رأی به دسات آ/ده از غیر قرآن به آیات و تطبیق آن با مطالبی که مناسبت لفظی و معنوی با آیه ندارد، بپرهیزد.

دلایل تفسیر اجتهادی

اندیشمندان علوم قرآنی دلایلی برای اثبات صحت تفسیر اجتهادی ذکر می‌نمایند

دلایل قرآنی تفسیر اجتهادی

• آیاتی که زیان قرآن را آشکار و قابل فهم معرفی مینماید،
• آیاتی که قرآن را هدایت، فرقان و مبین معرفی می‌کند.
• آیاتی که مردم را به تدبر و تعقل در قرآن فرا می‌خواند.
• آیات تحدی

دلایل روایی تفسیر اجتهادی

• روایات بزرگداشت قرآن
• روایاتی که قرآن را مقیاس سنجش صحت سنت و حدیث ذکر می نماید.
• استدلالات ائمه به آیات قرآن در روایات
• ارجاع به قرآن
• روایات در مورد عدم مبهم بودن قرآن

دلایل عقلی تفسیر اجتهادی

• سیره اهل شریعت
• بنای عاقلان
• اجتهاد ضرورت خاتمیت

برخی از تفاسیر مشهور اجتهادی

• تفسیر مجمع البیان شیخ طبرسی
• تفسیر تبیان شیخ طوسی
• تفسیر فخر رازی فخر الدین رازی
• روض‌الجنان و روح‌الجنان ابوالفتح رازی

منابع

عباسعلی عمید زنجانی، مبانی و روشهای تفسیر قرآن