بیگانه‌خوار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
روند بیگانه‌خواری.
Long rod-shaped bacteria, one of which has been partially engulfed by a larger blob-shaped white blood cell. the shape of the cell is distorted by undigested bacterium inside it.
تصویر میکروسکوپ الکترونی از نوتروفیل در حال فاگوستوزی باسیل آنتراکس (نارنجی)

بیگانه‌خوارها، فاگوسیت‌ها، یا ذره‌خوارها (به انگلیسی: phagocytes) سلول‌هایی هستند که بخشی از دستگاه ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند. این سلول‌ها توانایی بیگانه‌خواری دارند؛ یعنی می‌توانند پاتوژن‌ها یا سایر سلول‌ها و مولکول‌های بیگانه، و نیز اجزای سلولی فرسوده را بلعیده و سپس هضم کرده و از بین ببرند. بیگانه‌خوارها در عفونت‌ها و پاسخ التهابی بدن نقش اساسی دارند. اولین بار این سلول ها توسط ایلیا مچنیکو دانشمند روسی که برند جایزه نوبل فیزیولوژی پزشکی هست، کشف شد

بیگانه‌خوارها می‌توانند با تغییر شکل در غشاء سلولی خود پای کاذب ایجاد کنند، و به این ترتیب دور سلول‌های بیگانه را احاطه کرده و آن‌ها را در واکوئل سیتوپلاسم خود محبوس کنند. آنگاه، لیزوزوم‌های آن آنزیم‌های لازم برای هضم سلول بیگانه را ترشح کرده و آن را از بین می‌برند.

A cartoon: 1. The particle is depicted by an oval and the surface of the phagocyte by a straight line. Different smaller shapes are on the line and the oval. 2. The smaller particles on each surface join. 3. The line is now concave and partially wraps around the oval.
فاگوسیتوز در سه مرحله: 1. Unbound phagocyte surface receptors do not trigger phagocytosis. 2. Binding of receptors causes them to cluster. 3. Phagocytosis is triggered and the particle is taken-up by the phagocyte.

بیگانه‌خوارها عبارت اند از درشت‌خوارها، نوتروفیل‌ها و ماستوسیت‌ها و یاخته های دارینه ای . بلع و هضم میکروارگانیسم‌ها توسط دو گروه اصلی از سلولها تحت عنوان میکروفاژها و ماکروفاژها (Microphage & Macrophage) انجام می‌گیرد. میکروفاژها نوتروفیلهای چند هسته‌ای هستند که قابل تقسیم شدن نبوده و دارای عمر کوتاهی هستند. این سلولها دارای گرانولهایی هستند که حاوی تعداد زیادی از فاکتورهای Bacteriocidal (کشنده باکتری) و ذخیره گلیکوژن می‌باشند. گلیکوژن تحت شرایط بی هوازی در مسیر گلیکولیز به مصرف می‌رسد و انرژی لازم جهت فعالیت بیگانه خواری را فراهم می‌کند. ماکروفاژها از منوسیتهای مغز استخوان حاصل می‌شوند و تحت عنوان سیستم رتیکولواندوتلیال در بافتهای مختلف جایگزین می‌گردند. برخلاف سلولهای پلی مورف، ماکروفاژها، دارای عمر طولانی هستند و دفاع اصلی را در برابر باکتریهای چرک زا(pyogenic) بعهده دارند.بیگانه خوار ها در دومین خط دفاعی بدن نقش دارند‌.

منبع[ویرایش]

  • «ویکی‌پدیای فرانسوی». دریافت‌شده در ۲۴ فوریه ۲۰۰۹.