بیمارستان مسیح

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بیمارستان مسیح
نامبیمارستان مسیح
کشورایران
شهرستانکرمانشاه
اطلاعات اثر
نام‌های دیگربیمارستان وست‌مینستر، بیمارستان دکتر مرادیان، بیمارستان دکتر باسدیکر، مریض‌خانهٔ آمریکایی‌ها
کاربریبیمارستان
کاربری کنونیمتروکه
دیرینگیدوره قاجار
دورهٔ ساخت اثردوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۹۱۴۴
تاریخ ثبت ملی۱۰ خرداد ۱۳۸۲
نمای بیمارستان مسیح از کوچهٔ دکتر باسدیکر

بیمارستان مسیح یا بیمارستان وست‌مینستر (به انگلیسی: Westminster Hospital) مربوط به اواخر دوره قاجار است و در کرمانشاه، خیابان شریعتی، سه راه شریعتی واقع شده‌است. این بیمارستان با حمایت مسیونرهای مسیحی و توسط دکتر بلانش ویلسون «استد» (Blanche Wilson) در سال ۱۹۱۶ تأسیس شده‌است.[۱][۲]

پس از بلانش ویلسون دکتر پاکارد (Packard) به ریاست بیمارستان می‌رسد. وی که پیش از این در میان نستوریان ارومیه فعالیت می‌کرد، در پی درگیری‌های میان ایرانیان و روسها، پس از وقفه‌ای کوتاه فعالیتهایش را در کرمانشاه و با بنای بیمارستان وست مینستر از سر می‌گیرد. دکتر پاکارد در ۱۹۴۳ بازنشسته شد و پس از او دکتر باسدیکر (Bussdicker) ریاست بیمارستان را به عهده داشت. دکتر مرادیان آخرین رئیس این بیمارستان بود که بعدها به بیمارستان مسیح و بیمارستان دکتر مرادیان هم معروف شد. این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۱۴۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۳]

در حال حاضر این بنا در وضعیت نامناسبی قرار دارد و به مرمت اضطراری نیاز دارد.[۴]

معماری بنا[ویرایش]

معمار بیمارستان مسیح، مارکار گالستیانس معروف به ال‌گال بوده‌است.[۱]

رؤسای بیمارستان[ویرایش]

دکتر بلانش ویلسون (استد) در میهمانی چایی عصرانه با سربازان استرالیایی ارتش انگلستان مستقر در کرمانشاه.

ثبت در فهرست آثار ملی و خروج از آن[ویرایش]

بیمارستان مسیح در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. اما مالک ساختمان که قصد تغییر کاربری آن را داشت در اوایل دههٔ ۱۳۹۰ اقدام به طرح شکایت کرد و دیوان عدالت اداری نیز ثبت آن را در فهرست آثار ملی ایران ملغی و به نفع مالک ساختمان رأی داد و بدین ترتیب نام بیمارستان مسیح از این فهرست خارج شد. به دنبال آن اختلاف میان سازمان میراث فرهنگی کرمانشاه و مالک خصوصی ساختمان تداوم یافت و در این مدت ساختمان بیمارستان از حوادث طبیعی مانند زلزلهٔ سال ۱۳۹۶ و سیل سال ۱۳۹۸ دچار آسیب شد. اما وقوع یک آتش‌سوزی بزرگ در ۲۷ اسفند ۱۳۹۸ که به صورت عمدی انجام شد سبب تغییر وضعیت پرونده شد.[۵]

ثبت مجدد در فهرست آثار ملی[ویرایش]

پس از آنکه وقوع یک آتش‌سوزی عمدی در بیمارستان مسیح که با هدف تخریب آن صورت گرفت مورد اعتراض گروه‌های مردمی و شخصیت‌های فرهنگی کرمانشاه قرار گرفت، دستگاه قضایی نیز که در ابتدا رأی به خروج بیمارستان از فهرست آثار ملی داده‌بود ناچار به صدور حکمی مبنی بر احیاء و جلوگیری از تخریب بیمارستان شد و در ۱۹ تیر ۱۳۹۹ به مالک ساختمان هشدار داد که حق تخریب یا آسیب زدن به این بنا را ندارد. متعاقب این حکم بیمارستان مسیح در مرداد ۱۳۹۹ برای بار دوم در فهرست آثار ملی ثبت شد. با این وجود مالک ساختمان بار دیگر به دادگاه شکایت کرد و خواهان خروج بیمارستان از این فهرست شد. در روز ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ معاون میراث فرهنگی استان اعلام کرد که دیوان عدالت اداری یک بار دیگر حکم به ماندن بیمارستان در فهرست آثار ملی داده و اعلام کرده که مالک بنا حق تخریب و خروج آن از فهرست را ندارد.[۵][۶][۷][۸]

آتش‌سوزی[ویرایش]

آتش‌سوزی ۲۷ اسفند ۱۳۹۸[ویرایش]

نیمه‌شب سه‌شنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۸ ساعت ۱۹:۳۰ همزمان با مراسم چهارشنبه‌سوری، بیش از ۱۰ ساعت در آتش سوخت[۹] و بخش قابل توجهی از آن ویران شد. بر اساس گفته‌های شاهدان عینی صدای انفجار ۲ نارنجک دست‌ساز قدرتمند از داخل بیمارستان و از ضلع جنوبی آن که در جوار درمانگاه شهید چوبکار قرار دارد شنیده شده و سپس آتش در آن شعله‌ور شده‌است. از آنجا که کف حیاط بیمارستان پوشیده از برگ‌های کاج و چوب‌های خشک بود، آتش به سرعت به دیگر بخش‌های بیمارستان نیز سرایت کرد، به گونه‌ای که ابتدا طبقات اول و دوم و سپس طبقه سوم و سقف ساختمان دچار آتش‌سوزی شد.[۱۰]

به دلیل شدت آتش‌سوزی علاوه بر هشت پایگاه آتش‌نشانی شهرداری کرمانشاه، نیروها و تجهیزات آتش‌نشانی پالایشگاه نفت کرمانشاه نیز برای خاموش کردن آن به محل اعزام شدند. متروکه بودن بیمارستان و بسته بودن درب‌های آن سبب کندی عملیات اطفای حریق شد و خودروها و نیروهای آتش‌نشانی در نهایت با تخریب بخش‌چایی از دیوار بیمارستان به‌وسیلهٔ لودر توانستند وارد بیمارستان شوند. همچنین نیروهای آتش‌نشانی ناچار شدند درختان خشک حیاط بیمارستان را به منظور جلوگیری از آتش‌گرفتن به‌وسیلهٔ لودرها به زمین بیندازند. در نهایت آتش‌سوزی بیمارستان مسیح پس از بیش از ۱۰ ساعت تلاش آتش‌نشانان مهار شد، اما بیش از ۲۵ درصد از بیمارستان ویران شد.[۱۰][۱۱][۹]

پس از این آتش‌سوزی اهالی محل به رسانه‌ها گفتند که این بیمارستان پیش از این چندین بار به شیوهٔ مشابه و با پرتاب کردن نارنجک‌های دست‌ساز توسط افراد ناشناس به آتش کشیده شده‌است و حتی چند هفته قبل نیز یک موتورسوار نارنجک دست‌سازی را به داخل بیمارستان انداخته و حیات آن را آتش زده‌است.[۱۰] مقامات و مسئولان مختلفی همچون رئیس سازمان آتش‌نشانی شهرداری کرمانشاه، فرماندار کرمانشاه و مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه این آتش‌سوزی را اقدامی عمدی دانستند که با سوءاستفاده از فرصت چهارشنبه‌سوری صورت گرفته‌است.[۱۰][۱۲][۱۳] به گفتهٔ امید قادری مدیرکل وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه، مالک ساختمان به دنبال تغییر کاربری بنا و تخریب آن با هدف ساخت مجتمعی تجاری بوده‌است. به گفتهٔ وی در فضاهای مختلف بنا مواد سوختنی مانند بنزین و گازوئیل ریخته شده‌بود و پیرامون آن به صورت سیستماتیک آتش ایجاد شده‌بود.[۱۴] وی از دادستان کرمانشاه و شورای تأمین استان کرمانشاه درخواست کرد که به پروندهٔ آتش‌سوزی عمدی بیمارستان مسیح ورود کند.[۱۵][۱۶]

آتش‌سوزی عمدی بیمارستان مسیح کرمانشاه واکنش‌های مختلف گروه‌های مردمی و شخصیت‌های فرهنگی و مذهبی کرمانشاه را در پی داشت. آژانس خبری محبت‌نیوز رسانهٔ جامعهٔ مسیحیان ایران با اشاره به تعمدی بودن این آتش‌سوزی آن را اقدامی در راستای از میان بردن جامعهٔ مسیحیان دانست.[۱۷] پلاتفرم یارسان نیز با صدور بیانیه‌ای این اقدام را نتیجهٔ «هم‌آوایی شوم ارتجاع و سرمایه» و تلاشی برای «از میان بردن میراث تاریخی اقلیت‌های دینی» و «انکار شناسنامهٔ فرهنگی و سیاسی کرمانشاه» دانست و از «مقامات جمهوری اسلامی و آنان که این اثر را از فهرست آثار ملی خارج کرده‌اند» به عنوان «متهمان ردیف اول این آتش‌سوزی» یاد کرد.[۱۸]

آتش‌سوزی ۲۵ مرداد ۱۴۰۰[ویرایش]

در روز ۲۵ مرداد ۱۴۰۰ یکی از اتاق‌های منزل مرادیان آخرین رئیس بیمارستان مسیح که در مجاورت بیمارستان قرار دارد دچار آتش‌سوزی شد.[۱۹] اگرچه برخی منابع از احتمال عمدی بودن این آتش‌سوزی خبر داده‌اند، اما رئیس یگان حفاظت میراث فرهنگی کرمانشاه اعلام کرد که این آتش‌سوزی به دلیل آتش گرفتن دو مبل کهنه صورت گرفته که بنا به اظهارات همسایه‌ها چند نوجوان اقدام به انجام آن کرده‌اند و خسارتی جدی به اصل ساختمان بیمارستان وارد نکرده‌است.[۲۰][۲۱][۲۲][۲۳]

دزدیدن در و پنجره‌ها[ویرایش]

یگان حفاظت میراث فرهنگی استان کرمانشاه به صورت دائم از ساختمان بیمارستان نگهداری به عمل نمی‌آورد. ساختمان بیمارستان مسیح به مدت چندین دهه بدون هیچ بازسازی یا محافظتی به حال خود رها شده‌است. به همین دلیل بخش‌های از ساختمان همچون سقف، درب و پنجره‌های آهنی آن مورد سرقت قرار گرفته‌است.[۵]

نیاز به مرمت اضطراری[ویرایش]

در آبان ۱۴۰۱ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه اعلام کرد که این بنا به مرمت اضطراری نیاز دارد و این اداره به دنبال حصول توافق با مالک بنا برای انجام این کار و سپس احیای ساختمان بیمارستان و ارائهٔ طرح درآمدزایی از آن است.[۴]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): پس از خروج از لیست میراث ملی، بیمارستان مسیح کرمانشاه در انتظار تخریب توسط مالکین؟!؛ نوشته‌شده در ۴ اردیبهشت ۱۳۹۰؛ آرشیوشده در ۲۸ ژانویۀ ۲۰۱۶؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  2. بوفالو: تاریخچۀ بیمارستان وست‌مینستر در ایران (به انگلیسی)؛ آرشیوشده در ۲ نوامبر ۲۰۱۳؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  3. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): رایزنی برای خروج بیمارستان تاریخی مسیح از بحران، نوشته‌شده در ۴ آبان ۱۴۰۱؛ بازدید در ۴ آبان ۱۴۰۱.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): حال و روز ناخوش دومین بیمارستان تاریخی ایران، نوشته‌شده در ۲۴ مرداد ۱۴۰۰؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  6. هفته‌نامۀ اجتماعی-اقتصادی میلکان: دم مسیحایی دستگاه قضا در کالبد بیمارستان مسیح کرمانشاه/پیگیری‌های مدیرکل میراث فرهنگی برای نجات بیمارستان مسیح به ثمر نشست، نوشته‌شده در ۱۹ تیر ۱۳۹۹؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  7. طلوع کرمانشاه: بیمارستان مسیح کرمانشاه ثبت ملی شد، نوشته‌شده در ۶ مرداد ۱۳۹۹؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  8. خبرگزاری میراث آریا: حکم قاطع دستگاه قضایی در حمایت از ثبت بیمارستان مسیح کرمانشاه، نوشته‌شده در ۲۰ تیر ۱۳۹۹؛ بایگانی‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ خبرگزاری کار ایران (ایلنا): ۲۵ درصد بنای بیمارستان مسیح مرادیان در آتش‌سوزی تخریب شد/ارسال شکایت میراث فرهنگی کرمانشاه به دادستانی و شورای تأمین، نوشته‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): آتش بر جان قدیمی‌ترین بیمارستان کرمانشاه، نوشته‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  11. خبرگزاری تسنیم: آتش‌سوزی در بیمارستان تاریخی کرمانشاه مهار شد، نوشته‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  12. تابناک: آتش‌سوزی در بیمارستان «مسیح» کرمانشاه، نوشته‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  13. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): احتمال تعمدی بودن آتش‌سوزی بیمارستان «مسیح» بالا است، نوشته‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  14. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): دومین بیمارستان تاریخی کشور را قربانی چهارشنبه‌سوری کردند/احتمال عمدی بودن آتش‌سوزی، نوشته‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  15. مدیرکل میراث فرهنگی کرمانشاه: شورای تامین به موضوع آتش‌سوزی بیمارستان مسیح کرمانشاه ورود کند ایرنا.
  16. پایگاه اطلاع‌رسانی و خبری جماران: شورای تأمین به موضوع آتش‌سوزی بیمارستان مسیح کرمانشاه ورود کند، نوشته‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  17. محبت‌نیوز، آژانس خبری مسیحیان ایران: مدیرکل میراث فرهنگی کرمانشاه: بیمارستان «مسیح» عمدن در آتش سوخت، نوشته‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  18. پلاتفرم یارسان: از میان بردن میراث تاریخی اقلیت‌های دینی را انکار شناسنامۀ فرهنگی و سیاسی کرماشان دانسته و آن را محکوم می‌کنیم، نوشته‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  19. پایگاه خبری و اطلاع‌رسانی رکنا: آتش‌سوزی در بیمارستان مسیح کرمانشاه+فیلم، نوشته‌شده در ۲۴ مرداد ۱۴۰۰؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  20. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): ماجرای آتش‌سوزی بیمارستان تاریخی «مسیح» کرمانشاه چه بود؟، نوشته‌شده در ۲۵ مرداد ۱۴۰۰؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  21. خبرگزاری فارس: شعله‌های آتش تهدید همیشگی بیمارستان تاریخی مسیح کرمانشاه/ بنا متروکه است، نوشته‌شده در ۲۵ مرداد ۱۴۰۰؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  22. خبرگزاری مهر: شعلۀ چندباره آتش بر پیکرۀ دومین بیمارستان تاریخی کشور، نوشته‌شده در ۲۴ مرداد ۱۴۰۰؛ بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  23. رازی‌پرس: ماجرای آتش‌سوزی بیمارستان تاریخی «مسیح» کرمانشاه چه بود؟، نوشته‌شده در ۲۵ مرداد ۱۴۰۰؛ بایگانی‌شده در ۱۷ اوت ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰.
  • Speziale، Fabrizio. Hospitals in Iran and India, 1500-1950s.