اسدالله‌خان ابوالفتح‌زاده
اسدالله‌خان ابوالفتح‌زاده (کشته شده در ذیقعده ۱۳۳۶) سرتیپ سابق فوج قزاق بود که به همراه میرزا ابراهیم خان منشی زاده کمیته مجازات را بنیان گذاشت. اکثر تاریخدانان معاصر ایران، ابوالفتح‌زاده را فردی با گرایش‌های سوسیالیستی و از دوستان نزدیک، «میرزا آقا ابراهیم تبریزی» از اعضای شناخته شده لژ فراماسونری بیداری دانسته‌اند.
زندگی‌نامه[ویرایش]
اسدالله‌خان ابوالفتح‌زاده فرزند ابوالفتح‌خان میرپنج اصالتاً از مهاجرین و از طایفه شریرلوی قفقاز بود. وی از جمله افسرانی بود که برای همراهی با مشروطه و ضدیت با محمدعلی شاه از قزاق‌خانه استعفا داد.
وی از مدافعان به‌توپ‌بستن مجلس در شب ۲۳ جمادی‌الاول ۱۳۲۶ بود. پس از وقوع این حادثه ابتدا به قلهک و سپس به رشت عزیمت نمود.
وی پس از فتح تهران، مأمور وصول وجه از شاهزاده مسعود میرزا ظل‌السلطان گردید. ابوالفتح‌زاده در حدود سال ۱۳۲۸ ق. سفری به اروپا کرد. وی در سال ۱۳۳۰ پس از بازگشت از اروپا از سوی مرنار بلژیکی، رئیس خزانه‌داری کل، مأمور مالیات ساوجبلاغ و شهریار گردید اما به دلیل بدرفتاری نسبت به رعایا از سمت خود برکنار گردید.
وی در شهریور ۱۲۹۵ به همراه میرزا ابراهیم خان منشی زاده کمیته مجازات را تشکیل دادند.
تبعید و قتل[ویرایش]
ابوالفتح‌زاده و منشی‌زاده، به دستور وثوق‌الدوله، به همراه قریب به بیست تن از اعضای کمیته مجازات دستگیر و محاکمه شدند. حکم دادگاه برای هر دو نفر، پانزده سال زندان و تبعید به کلات نادری بود، اما در تاریخ ذیقعده ۱۳۳۶ در مسیر انتقال به کلات نادری، در ۱۲ کیلومتری سمنان هدف گلوله قرار گرفتند و به قتل رسیدند.[۱]
پانویس[ویرایش]
- ↑ «14 مرداد 1400 کمیته مجازات، مؤسسین و قربانیان آن». موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۲.
منابع[ویرایش]
- «دستگیری سران کمیته مجازات و انحلال آن (1296ش)».[پیوند مرده]
- «اعضای کمیته مجازات دستگیر شدند». فارس.
- «کمیته‌ای برای ترور آزادیخواهان». دریافت‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۱۷.
- «کمیته مجازات، فرزند نامشروع مشروطه». دریافت‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۱۷.
- «معرفی رهبران «کمیته مجازات»». موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. دریافت‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۱۷.