یاس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

یاس
یاس
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده): گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده): دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده): آستریدها
راسته: نعناسانان
تیره: زیتونیان
سرده: Jasminum

یاسمن یا یاسمین (نام علمی: Jasminum) نام یک سرده از تیره زیتونیان است. گلی است خوشبو به رنگ سفید یا زرد یا کبود؛ و یاس در شکل مخفف آن است.

ویژگی‌ها[ویرایش]

یاس درختچه‌ای است زینتی از تیرهٔ زیتونیان، که دارای گونه‌های برافراشته یا بالارونده است، در باغ‌ها کاشته می‌شود و ارتفاعش بین دو تا سه متر است. برگ‌هایش متقابل و قلبی شکل و گل‌هایش دارای یک جام چهار قسمتی به شکل صلیب است که به یک لولهٔ نسبتاً طویل منتهی می‌شود. گل‌هایش گاهی منفرد و گاهی به صورت آرایش گرزن در انتهای شاخه قرار می‌گیرند.

اصل این گیاه را از ایران می‌دانند و از آنجا به سایر نقاط دنیا برده شده‌است. گل‌های یاس بسیار معطر و به رنگ قرمز و سفید یا زرد با بنفش می‌باشد.

این گل به سرما حساس است ولی شرایط نگهداری آن در سایر فصول آسان است و در صورت تأمین نیازهای مراقبتی آن تا سال‌های طولانی می‌توانید در کنار خود حفظ کنید.

دیگر نام‌ها[ویرایش]

گل یاس، درخت یاس، یاسمون، یاسمین، ظیان، گل هاشم، سجلاط، سمن، یاس گلدانی، شرخات.

کاربردها[ویرایش]

  • از گل‌های گونه‌های معطر آن در عطرسازی استفاده می‌کنند. شاخه‌های جوان یاس دارای مغز چوبی نرمی است و ممکن است آن‌ها را توخالی کرد و از آن‌ها فلوت ساخت، یا جهت ساختن پیپ از آن‌ها استفاده نمود، ولی شاخه‌های مسن آن دارای مغز سختی است و در منبت کاری بکار رود.
  • تحقیق‌ها نشان می‌دهد، بوی شیرین گل یاسمن به اندازهٔ والیوم آرامش بخش است و بدون هیچ عارضهٔ جانبی اعصاب را تسکین می‌دهد.[۱]
  • آزمایش‌ها نشان داده که وجود این رایحه در قفس شلوغ موش‌های آزمایشگاهی سبب می‌شود که موش‌ها فعالیت خود را کاهش داده و در کنج قفس آرام بنشینند.[۱]

گونه‌ها[ویرایش]

  • یاس چمپا Jasminum grandiflorum
  • یاس رازقی Jasminum sambac
  • یاس سفید Jasminum officinale
  • یاس صورتی Jasminum polyanthum
  • یاسمن پاکوتاه Jasminum humile
  • یاسمن زمستانه Jasminum nudiflorum
  • Jasminum abyssinicum
  • Jasminum adenophyllum
  • Jasminum aemulum
  • Jasminum albicalyx
  • Jasminum andamanicum
  • Jasminum angolense'
  • Jasminum angulare
  • Jasminum angustifolium
  • Jasminum arborescens
  • Jasminum attenuatum
  • Jasminum auriculatum
  • Jasminum azoricum
  • Jasminum bakeri
  • Jasminum beesianum
  • Jasminum bignoniaceum
  • Jasminum brachyscyphum
  • Jasminum breviflorum
  • Jasminum calcareum
  • Jasminum campyloneurum
  • Jasminum choense
  • Jasminum cinnamomifolium
  • Jasminum craibianum
  • Jasminum dallachii
  • Jasminum dasyphyllum
  • Jasminum dichotomum
  • Jasminum didymum
  • Jasminum dinklagei
  • Jasminum dispermum
  • Jasminum divaricatum
  • Jasminum duclouxii
  • Jasminum elegans
  • Jasminum elongatum
  • Jasminum flavovirens
  • Jasminum flexile
  • Jasminum floridum
  • Jasminum fluminense
  • Jasminum fruticans
  • Jasminum fuchsiifolium
  • Jasminum glaucum
  • Jasminum guangxiense
  • Jasminum hongshuihoense
  • Jasminum kajewskii
  • Jasminum kerstingii
  • Jasminum lanceolarium
  • Jasminum lasiosepalum
  • Jasminum laurifolium
  • Jasminum lang
  • Jasminum leratii
  • Jasminum longipetalum
  • Jasminum longitubum
  • Jasminum malabaricum
  • Jasminum mesnyi
  • Jasminum meyeri-johannis
  • Jasminum microcalyx
  • Jasminum molle
  • Jasminum mossamedense
  • Jasminum multiflorum
  • Jasminum multipartitum
  • Jasminum narcissiodorum
  • Jasminum nardydorum
  • Jasminum newtonii
  • Jasminum nervosum
  • Jasminum niloticum
  • Jasminum nintooides
  • Jasminum nudiflorum
  • Jasminum obtusifolium
  • Jasminum odoratissimum
  • Jasminum parkeri
  • Jasminum pauciflorum
  • Jasminum pentaneurum
  • Jasminum pierreanum
  • Jasminum prainii
  • Jasminum preussii
  • Jasminum pubigerum
  • Jasminum punctulatum
  • Jasminum quinatum
  • Jasminum rehderianum
  • Jasminum rex
  • Jasminum rufohirtum
  • Jasminum schimperi
  • Jasminum schroeterianum
  • Jasminum seguinii
  • Jasminum simplicifolium
  • Jasminum sinense
  • Jasminum stans
  • Jasminum stenolobum
  • Jasminum stephanense
  • Jasminum streptopus
  • Jasminum suavissimum
  • Jasminum subglandulosum
  • Jasminum subhumile
  • Jasminum subtriplinerve
  • Jasminum thomense
  • Jasminum tonkinense
  • Jasminum tortuosum
  • Jasminum undulatum
  • Jasminum urophyllum
  • Jasminum verdickii
  • Jasminum wengeri
  • Jasminum yuanjiangense

در میان اشعار[ویرایش]

حافظ:

حافظ منشین بی می و معشوق زمانی کایام گل و یاسمن و عید صیام است

ضرب‌المثل[ویرایش]

آنقدر صنم هست که یاسمن در میان گم است. آنقدر سمن هست که یاسمن توش گمه .(به اینصورت نیز کاربرد دارد)

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «آشنایی با خواص گل یاسمن». همشهری آنلاین. ۲۰۱۰-۰۷-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۵.

یاس، لغت‌نامه دهخدا

یاسمن، لغت‌نامه دهخدا

همشهری آنلاین