کتاب الکترونیک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یک کتاب‌خوان الکترونیکی

کتاب الکترونیکی یا ای بوک (به انگلیسی: E-book) کتابهایی هستند که به شکل پرونده‌های دیجیتال تولید و خوانده می‌شوند. کتاب‌های الکترونیکی صرفاً نسخه‌های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند، بلکه می‌توانند علاوه بر‍ متن و تصویر، فیلم، صوت و پویانمایی را نیز شامل شوند. ایبوک‌ها توسط نمایشگر رایانه یا سایر وسایل الکترونیکی خوانده می‌شوند. اگرچه گاهی ایبوک را به عنوان «نسخه الکترونیکی یک کتاب چاپی» تعریف می‌کنند اما بسیاری از ایبوک‌ها قبلاً چاپ نشده‌اند. تولید و فروش تجاری ایبوک‌ها برای کتابخوان الکترونیک است. با این وجود از ابزارهای دیگری مثل رایانه رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن هوشمند نیز برای خواندن ایبوک‌ها استفاده می‌شود.[۱][۲]

در دهه ۲۰۰۰ روند به این صورت پیش رفت که فروش ایبوک از طریق اینترنت افزایش یابد و در این سال‌ها مشتری‌ها از طریق تجارت الکترونیک در وبگاه‌ها اقدام به خرید کتاب‌های چاپی و الکترونیکی می‌کردند.

دلیل اصلی اینکه مردم آنلاین اقدام به خرید ایبوک کردند احتمالاً قیمت پایین و راحتی بیشتر و انتخاب عنوان‌های زیاد بود.[۳][۴][۵]

اصطلاح‌شناسی[ویرایش]

به ایبوک یا کتاب الکترونیکی، کتاب دیجیتالی نیز گفته می‌شود. به ابزارهایی که اختصاصاً برای خواندن ایبوک استفاده می‌شود کتابخوان گفته می‌شود. ایبوک برگرفته از کلمه e نماد اینترنت و بوک به معنی کتاب است.

تاریخچه[ویرایش]

بر روی مخترع اولین ایبوک توافق وجود ندارد ولی عده‌ای یک معلم اسپانیایی به نام آنجلا رویز روابلس را مخترع اولین ایبوک می‌دانند.

ریدی‌ها[ویرایش]

در دهه ۱۹۳۰ باب براون پس از اینکه یک فیلم صامت تماشا کرده بود ایده نشان دادن محتوای کتاب‌ها روی یک صفحه بزرگ به ذهنش رسید.

پروژه گوتنبرگ[ویرایش]

در سال ۱۹۷۱ میلادی، جنبشی تحت عنوان پروژهٔ گوتنبرگ با هدف تبدیل کتاب‌های کاغذی به کتاب‌های الکترونیکی پایه‌گذاری شد. اکنون با تلاش داوطلبان این جنبش، هزاران کتاب که پیش از این در کتابخانه‌های خصوصی قرار داشتند در بافت رقومی در دسترس همگان قرار دارند.

فرمت‌ها[ویرایش]

بافت‌های مختلف ایبوک مانند ای‌پاب، HTML ،Word، پی‌دی‌اف و حتی پرونده‌های اجرایی. این پدیده می‌تواند نظام آموزش و اطّلاع‌رسانی را دگرگون کند.

ابزار خواندن[ویرایش]

برای خواندن کتاب‌های الکترونیک وسیله‌های همراه زیادی در بازار است از جمله آمازون کیندل. با وجود انواع و قیمت‌های مختلف این ابزار در بازار، استفاده از آن هنوز در جامعه فراگیر نشده‌است. بسیاری معتقدند خواندن کتاب کاغذی لذت بخش‌تر است. تکنولوژی جوهر الکترونیکی (به انگلیسی: E-Ink) کمک زیادی به امکان مطالعه بلند مدت با کتاب‌خوان‌های دیجیتال کرد.

کتاب الکترونیک در بازار[ویرایش]

اسپانیا[ویرایش]

Carrenho تخمین می‌زند در سال ۲۰۱۵ سهم ایبوک در بازار اسپانیا ۱۵ درصد است.[۶]

ایران[ویرایش]

«کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران» یک کتابخانه مجازی است که با مدیریت مصطفی رحماندوست اداره می‌شود. برخی نویسندگان نام‌آشنا مانند هوشنگ مرادی کرمانی پذیرفته‌اند کتابشان را در این کتابخانه مجازی در اختیار مخاطبان قرار دهند. مرادی کرمانی معتقد است انتشار الکترونیکی کتاب تأثیر بسیاری بر فروش کتاب در بازار ندارد و می‌گوید: «به یقین می‌توانم بگویم با وجود دو کتابی که از من در فضای مجازی منتشر شد، فروش کتاب‌هایم در بازار افت نکرد.»

فیدیبو به عنوان اولین سامانه تولید و پخش کتاب الکترونیک در اسفند ۱۳۹۲ در این حوزه آغاز به فعالیت نمود. همچنین طاقچه نیز نسخهٔ الکترونیک کتاب‌ها، مجلات و روزنامه‌های فارسی را بر روی تلفن‌های هوشمند در دسترس قرار داده‌است.[۷]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Gardiner, Eileen and Ronald G. Musto. "The Electronic Book." In Suarez, Michael Felix, and H. R. Woudhuysen. The Oxford Companion to the Book. بایگانی‌شده در سپتامبر ۱۲, ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine Oxford: Oxford University Press, 2010, p. 164.
  2. «Oxford Languages | The Home of Language Data». languages.oup.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۰.
  3. What is an electronic book (۲۰۲۱-۰۵-۱۷). «کتاب الکترونیکی». balyan. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۰.
  4. eBook Revenues Top Hardcover – GalleyCat. بایگانی‌شده در ژوئیه ۱, ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine. Mediabistro.com (June 15, 2012). Retrieved August 28, 2013.
  5. Bhardwaj, Deepika (2015). "Do e-books really threaten the future of print?". newspaper. Archived from the original on May 17, 2016. Retrieved May 6, 2016.
  6. Phil Wahba (June 25, 2013). "Barnes & Noble to stop making most of its own Nook tablets". NBC News. Archived from the original on August 7, 2013.
  7. «انتشار الکترونیک کتاب، درست یا نادرست؟». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۳.

پیوند به بیرون[ویرایش]