پروپوفول

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پروپوفول
داده‌های بالینی
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • B (U.S.), C (Au)
روش مصرف داروتزریق وریدی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمیNA
پیوند پروتئینی۹۵ تا ۹۹ درصد
متابولیسمکبد glucuronidation
نیمه‌عمر حذف۳۰ تا ۶۰ دقیقه
دفعگرده (کالبدشناسی)
شناسه‌ها
  • 2,6-diisopropylphenol
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.016.551 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC12H18O۱
جرم مولی178.271 g/مول g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • Oc1c(cccc1C(C)C)C(C)C
  • InChI=1S/C12H18O/c1-8(2)10-6-5-7-11(9(3)4)12(10)13/h5-9,13H,1-4H3 ✔Y
  • Key:OLBCVFGFOZPWHH-UHFFFAOYSA-N ✔Y
  (صحت‌سنجی)

پروپوفول (به انگلیسی: Propofol) این دارو در سال ۱۹۷۷ ساخته شد.[۱] پروپوفول دارویی است که به روش تزریق وریدی کوتاه اثر کاربرد دارد و باعث کاهش سطح هوشیاری یا بیهوشی می‌شود.[۲] از این دارو برای شروع بیهوشی و همچنین نگهداری بیهوشی در حین عمل جراحی و در مقدار کمتر جهت ایجاد آرامبخشی در بخش ویژه برای افراد بزرگسالی که در حال تنفس مکانیکی می‌باشند استفاده می‌شود. حداکثر زمان اثر بخشی این دارو حدود دو دقیقه و در بعضی موارد بین پنج تا ده دقیقه زمان است.[۲]

بعضی از اثرات جانبی این دارو عبارت است از کاهش ضربان قلب (برادیکاردی)، افت فشار خون، احساس سوزش در محل تزریق و توقف تنفس (آپنه) می‌باشد. از عوارض جدی دیگر می‌توان به عفونت در صورت استفاده از داروی قبلاً باز شده یا استفاده نادرست، اعتیاد و سندرم تزریق طولانی پروپوفول اشاره کرد.[۲] این دارو اثرات ضد درد ندارد بنابراین باید به همراه داروهای مخدر مانند مورفین استفاده شود.[۳] پروپوفول دارای اثرات ضد تشنجی و ضد تهوع است و ریکاوری بسیار سریعی دارد.

به نظر می‌رسد این دارو مشکلی برای زنان باردار ندارد اما هیچگونه مطالعه‌ای در این گروه بیماران انجام نشده است، به هر حال این دارو برای اعمال سزارین توصیه نمی‌شود.[۲]

این دارو در لیست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی بوده و جز داروهای مهم در نظام سلامت می‌باشد. گفته شده مرگ مایکل جکسون به دلیل استفاده از این دارو بوده است.[۴]

موارد مصرف[ویرایش]

بیهوشی[ویرایش]

از این دارو جهت القا بیهوشی و همچنین جهت نگهداری بیهوشی استفاده می‌شود، پروپوفول به صورت گسترده جایگزین داروی تیوپنتال سدیم شده است.[۳]

از این دارو در دوز کمتر برای آرام‌بخشی (سدیشن) افرادی که در بخش‌های ویژه توسط ونتیلاتور تنفس مصنوعی داده می‌شوند استفاده می‌شود.[۵]

سدیشن[ویرایش]

از این دارو معمولاً برای سدیشن استفاده می‌شود، که در مقایسه با میدازولام ریکاوری سریعتری دارد.[۶] معمولاً می‌توان این دارو را با مخدرها و بنزودیازپینها استفاده کرد.[۷][۸][۹] همچنین از این دارو برای آرامبخشی کودکان و اطفالی که به MRI می‌روند استفاده می‌شود.[۱۰] معمولاً استفاده همزمان دو داروی کتامین و پروپوفول باعث کاهش اثرات جانبی هر دو دارو می‌شود.[۱۱]

سایر موارد استفاده[ویرایش]

اعدام[ویرایش]

دیوان عدالت میسوری اجازه اعدام محکومین به اعدام به وسیله پروپوفول را صادر کرد. اما به هرحال استفاده از دوز کشنده پروپوفول در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۳ به دستور فرماندار متوقف شد به این دلیل که اتحادیه اروپا تهدید کرد در صورت استفاده از این دارو با هدف اعدام صادرات دارو را کاهش خواهد داد.[۱۲][۱۳]

سوء مصرف[ویرایش]

نمونه‌هایی از سوء مصرف این دارو گزارش شده است.[۱۴][۱۵] اثرات سوءمصرف این دارو در کوتاه مدت عبارت است از شادی ملایم، توهم و عدم رازداری است.[۱۶][۱۷] گزارش شده است حالت نشاط ناشی از استفاده از پروپوفول با حالت استفاده از سایر داروهای بیهوشی تفاوت دارد.[۱۸]

مایکل جکسون به دلیل تزریق همزمان پروپوفول(در دوز بالا) و داروهای بنزودیازپین از قبیل لورازپام و دیازپام توسط دکتر شخصی وی فوت کرد.[۱۹]

اثرات جانبی[ویرایش]

پروپوفول دارای اثرات جانبی مختلفی از جمله درد در هنگام تزریق (به دلیل فعال شدن گیرنده‌های درد) می‌باشد، به ویژه زمانی که از عروق کوچک برای تزریق استفاده شود.[۲۰] لازم است ذکر شود که می‌توان این درد را با استفاده از لیدوکائین قبل از تزریق پروپوفول کاهش داد.[۲۱] برای کاهش درد می‌توان از سرعت تزریق کاست یا از عروق بزرگتر استفاده کرد.[۲۱]

سایر اثرات این دارو عبارت است از:

  1. افت فشار خون به دلیل گشاد شدن عروق خونی
  2. پروپوفول به شکل ویال و آمپول
    آپنه در هنگام تزریق دوز القا بیهوشی
  3. گشاد شدن عروق مغزی

این دارو اثرات همودینامیک برجسته تری نسبت به سایر داروهای وریدی بیهوشی دارد.[۲۲] میزان افت فشار خون ناشی از تزریق پروپوفول بسته به میزان دوز استفاده شده و همچنین استفاده همزمان از داروهای مخدر دارد.[۲۳] همچنین گزارش شده است که استفاده مداوم از این دارو موجب تغییر رنگ ادرار به سبز می‌شود.[۲۴][۲۵] آپنه ناشی از پروپوفول به چندعامل وابسته است از جمله میزان دوز داروی استفاده شده و داروهای قبل از القا بیهوشی (پره مد)، این وقفه تنفسی ممکن ار بیش از ۶۰ ثانیه هم به طول بی انجامد.[۲۶] این اختلال در تنفس در نتیجه اختلال مرکز تنفس می‌باشد که ممکن است باعث کاهش تعداد تنفس، کاهش تنفس دقیقه‌ای، کاهش حجم جاری و در نهایت کاهش ظرفیت باقیمانده ریه شود.[۲۲]

پروپوفول باعث کاهش جریان خون مغزی، کاهش میزان مصرف اکسیژن مغز و کاهش فشار مغز می‌شود.[۲۷]

همچنین این دارو باعث کاهش ۵۰ درصدی در فشار چشم می‌شود.[۲۸]

هوشبری

منابع[ویرایش]

  1. ↑ Miller's Anesthesia. Elsevier Health Sciences. p. 920. ISBN 9780323280112.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ "Propofol". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved Jan 2016.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Miner, JR; Burton, JH (Aug 2007). "Clinical practice advisory: Emergency department procedural sedation with propofol". Annals of Emergency Medicine.
  4. ↑ "WHO Model List of Essential Medicines" (PDF). World Health Organization. October 2013.
  5. ↑ "Economic evaluation of propofol and lorazepam for critically ill patients undergoing mechanical ventilation". Crit Care Med. March 2008.
  6. ↑ McQuaid, KR.; Laine, L. (May 2008). "A systematic review and meta-analysis of randomized, controlled trials of moderate sedation for routine endoscopic procedures". Gastrointest Endosc.
  7. ↑ Canadian National Forumulary 2010
  8. ↑ Appleton & Lange Nursing Drug Guide, 1999
  9. ↑ Numorphan® (oxymorphone) package insert (English), Endo 2009
  10. ↑ "Propofol-based sedation regimen for infants and children undergoing ambulatory magnetic resonance imaging". British journal of anaesthesia. August 2008.
  11. ↑ "Ketamine-Propofol Versus Propofol Alone for Procedural Sedation in the Emergency Department: A Systematic Review and Meta-analysis". Academic Emergency Medicine. 20 August 2015.
  12. ↑ Death Row Improvises, Lacking Lethal Mix, By RICK LYMAN, New York Times, 18 August 2013
  13. ↑ After EU threats, Missouri halts execution by Propofol injection Al Jazeera America October 12th 2013
  14. ↑ "Brugada-like EKG pattern and myocardial effects in a chronic propofol abuser". Clin Toxicol (Phila).
  15. ↑ Belluck, Pam (6 August 2009). "With High-Profile Death, Focus on High-Risk Drug". New York Times. Retrieved 7 August 2009.
  16. ↑ In Sweetman SC (Ed.). Martindale: The Complete Drug Reference 2005. 34th Edn London pp. 1305–7
  17. ↑ Baudoin Z. General anesthetics and anesthetic gases. In Dukes MNG and Aronson JK (Eds.). Meyler's Side Effects of Drugs 2000. 14th Edn Amsterdam pp. 330
  18. ↑ C.F. Ward, 2008, Propofol: Dancing with a "White Rabbit" بایگانی‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine, CSA Bulletin, pp. 61-63, accessed 24 November 2014.
  19. ↑ "Jackson's Death Ruled a Homicide". New York Times. 28 August 2009.
  20. ↑ "General anesthetics activate a nociceptive ion channel to enhance pain and inflammation". Pnas.org. Retrieved 8 June 2013.
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ "Propofol Drug Information, Professional". m drugs.com. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 2 January 2007.
  22. ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ "Propofol: a new intravenous anesthetic". Anesthesiology.
  23. ↑ "New awakening in anaesthesia—at a price". Lancet.
  24. ↑ "Green discoloration of urine after propofol infusion". Korean Journal of Anesthesiology.
  25. ↑ "Propofol Induced Green Urine". Journal of Anesthesia & Clinical Research.
  26. ↑ "Propofol. A review of its pharmacodynamic and pharmacokinetic properties and use as an intravenous anaesthetic". Drugs.
  27. ↑ "Pharmacokinetics of propofol in adult patients undergoing coronary revascularization". Anesthesiology.
  28. ↑ "New intravenous anaesthetics and neuromuscular blocking drugs. A review of their properties and clinical use". Drugs.
  • فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷

مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=پروپوفول&oldid=38896770»