پارتنون

مختصات: ۳۷°۵۸′۱۳″شمالی ۲۳°۴۳′۲۱″شرقی / ۳۷٫۹۷۰۲۵°شمالی ۲۳٫۷۲۲۴۷°شرقی / 37.97025; 23.72247
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پارتنون
Παρθενώνας
The Parthenon
Map
اطلاعات کلی
گونهپرستشگاه
سبک معماریمعماری کلاسیک
موقعیتآتن، Greece
آغاز ساخت447 BC
پایان432 BC
ویرانیPartially on 2۶ سپتامبر ۱۶۸۷
بلندی۱۳٫۷۲ متر (۴۵٫۰ فوت)
ابعاد
ابعاد دیگردرون‌خانه: ۲۹٫۸ در ۱۹٫۲ متر (۹۸ در ۶۳ فوت)
جزئیات فنی
اندازه۶۹٫۵ در ۳۰٫۹ متر (۲۲۸ در ۱۰۱ فوت)
طراحی و ساخت
معمارIktinos, Callicrates
دیگر طراحانفیدیاس


پارتِنون (به یونانی: Παρθενών) نیایشگاهی باستانی در آکروپولیس آتن است که پریکلس آن را ۲۵۰۰ سال پیش بنا کرد.

معبد پارتنون در بلندترین نقطه آکروپولیس به آتنا وقف شده‌است. واژهٔ پارتنون از پارتنوس یونانی به معنی باکره می‌آید. آتنا، گاه آتنای پارتنوس نیز گفته می‌شود. پارتنون که هنوز پابرجاست، بین ۴۷۷_۴۳۲ پیش از میلاد ساخته شد و مجسمه‌هایش را فیدیاس طراحی کرده‌است.[۱][۲]

این معبد، جایگزین نیایشگاه قدیمی‌تری شد که نابود شده‌بود. ساخت معبد جدید در سال ۴۴۷ پیش از میلاد آغاز شد و تا سال ۴۳۲ پیش از میلاد به طول انجامید. این پرستش‌گاه، ویژهٔ خدای آتنا می‌باشد.

۱۶۸۷ هنگامی که در حدود دو هزار سال از ساخت آن می‌گذشت، یک گلوله توپ بی‌هدف به داخل پارتنون اصابت کرده و باعث می‌شود که مقداری از سقف آن فرو ریخته و آسیب‌های جدی به ستون‌های آن وارد آید. در ۱۸۸۰ هم بدون موافقت یونان سنگ مرمرهای بسیار پرارزش آکروپولیس به موزه لندن انتقال داده شدند و چندی بعد به واسطه آلودگی هوا دچار فرسایش و خرابی شدند.

از نظر معماری، پارتنون به سبک دورستونی ساخته شده‌است.

پارتنون، پرستشگاه یکی از الهه‌های یونان به نام آتنا (الههٔ عقل و خرد و جنگ) است که در قرن پنجم قبل از میلاد توسط مردم آتن ساخته شده‌است. این معبد که مهمترین بنای باقی‌مانده از یونان باستان می‌باشد، غالباً به عنوان نقطه اوجی در پیشرفت دورهٔ معماری دوریک شناخته می‌شود. مجسمههایی که در تزئین این بنا استفاده شده‌است، یکی از مهمترین بخش‌های هنر یونانی است و سمبلی از یونان باستان و دموکراسی آتنی است و یکی از بزرگترین مقبره‌های فرهنگی دنیاست. معمارانی چون «کایمراتیس» و «ایکتینوس» در ساختمان آن نقش اصلی را داشته‌اند و در فاصلهٔ سال‌های ۴۳۲ و ۴۴۸ پیش از میلاد ساخته شده‌است. بنا دور ستونی است در ایوان جنوبی معبد پارتنون برخلاف پرستشگاه‌های دیگری به جای ۶ ستون از ۸ ستون (سبک ۸ ستونی) و برای طول آن ۱۷ ستون در نظر گرفته شده‌است. طول و عرض آن ۳۱×۷۰ متر و ارتفاع آن ۱۳/۷۲ متر که ارتفاع هر ستون ۱۰/۴۳ متر است و در این بنا دو شیوهٔ دوریک و ایونیک تلفیق شده‌اند و در ایجاد نقوش در چهار گوشی‌های تزئینی و سنتوریهای معبد نهایت دقت را به کار برده‌اند.

نسبت طلایی[ویرایش]

  • یونانیان باستان در طراحی پارتنون، نسبت طلایی را عمداً رعایت نکرده‌اند.[۳][۴] ساخت این معبد در ۴۳۸ پیش از میلاد، یعنی یک قرن پیش از نخستین اشارهٔ ثبت شده با این نسبت توسط اقلیدس، به پایان رسیده‌است.

تندیس‌های به جا مانده[ویرایش]

بسیاری از تندیس‌های به جا مانده از معبد پارتنون در موزه بریتانیا و موزه آکروپولیس نگهداری می‌شوند.[۵]

بسیاری از مجسمه‌های پارتنون را لرد الگین، سفیر بریتانیا در دربار عثمانی، به انگلستان انتقال داد و اکنون در موزه بریتانیا موجود هستند.[۱]

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ پیرسون، آنی. تاریخ فرهنگ و تمدن یونان. مترجم: محمد صادق شریعتی. تهران انتشارات سبزان. ۱۳۸۹. ص۲۷.
  2. معبد پارتنون آتن معبدی به یادبود خدای آتناپارتنوس. «تور یونان». آیشیم. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۸.
  3. Jesse Galef (August 29, 2011). "Lies and Debunked Legends about the Golden Ratio". Archived from the original on 30 April 2013. Retrieved April 10, 2013.
  4. "Two other beliefs about [the golden ratio] are often mentioned in magazines and books: that the ancient Greeks believed it was the proportion of the rectangle the eye finds most pleasing and that they accordingly incorporated the rectangle in many of their buildings, including the famous Parthenon. These two equally persistent beliefs are likewise assuredly false and, in any case, are completely without any evidence." Devlin, Keith (2008). The Unfinished Game: Pascal, Fermat, and the Seventeenth-Century Letter that Made the World Modern. Basic Books. p. ۳۵.
  5. اعتراض یونان به امانت دادن مجسمه الگین از سوی بریتانیا به روسیه، بی‌بی‌سی فارسی