ناهید

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ناهید [Nāhid] یا اَرِدْویسورَ اَناهیتا [ardwisarā Anāhitā]، برگرفته از نام «اَناهید» [Anāhid] در پارسی میانه و «اَناهیتا» [An-āhita] در پارسی باستان است. این نام از پیشوند منفی «-a» (اَ-) و واژهٔ اوستایی «-āhita»(آهیته)، (یعنی «آلوده») ساخته شده است و یعنی «نالوده» (نا آلوده)، «بی‌آلایش»، و «پاک».«اَ» نفی بنا به قاعدهٔ دستور زبانی اوستایی، چون به کلمه آهیته پیوسته مابین آنها نون وقایه فاصله شده است. [۱] ناهید همان آناهیتا و الهه واراهی در هند است

ایزدبانوی آبها[ویرایش]

اَناهیتا، در فرهنگ ایران باستان، ایزد آبان (آب‌ها) است که استراب (یعنی «ستارهٔ آب‌ها») نیز نامیده می‌شده است.

سیاره[ویرایش]

«ناهید»، نام دیگر سیاره زهره (ونوس) در سامانهٔ خورشیدی است. جایگاه آن در دانش هیئت، گسترهٔ (اقلیم) پنجم در آسمان سیُم است. آن را «ستارهٔ خنیاگر» نیز می‌نامند.[۲]

چند نمونه از سروده‌هایی که نام ناهید در آن‌ها آورده شده است:

خداوند کیوان و گردان سپهرفروزندهٔ ماه و ناهید و مهر
از کحل شب چو دیدهٔ ناهید شب گمارروشن شود چو اختر صبح منورم
نخستین فلک ماه را منزل استدگر تیر را باز ناهید راست
سماع ناهید آخر ز مردمان که شنیدکه خواند او را اخترشناس خنیاگر
(مسعود سعد، دیوان، ص 348)

نام دخترانه[ویرایش]

نام‌های «ناهید»، «اَناهید» و «آناهیتا»، در میان ایرانیان، برای دختران گذاشته می‌شوند.

پانویس[ویرایش]

  1. فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی/ محمد حسن دوست؛ زیر نظر بهمن سرکاراتی. - تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نشر آثار، 1383. جلد اول، ص. 66 شابک ‎۹۶۴−۷۵۳۱−۲۸−۱
  2. «ناهید». واژه یاب.