موستری
 | این مقاله به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
 نقشهٔ توزیع انسان نئاندرتال و سایت‌های اصلی. صنایع موستری خارج از این محدوده یافت شده‌اند
(مانند اردن، عربستان سعودی) | |
| مکان | آفریقا و اوراسیا |
|---|---|
| دوران | Middle Paleolithic |
| تاریخ‌ها | ح. 160,000–40,000 BP[۱] |
| محوطه شاخص | Le Moustier |
| شهرهای مهم | Creswell Crags, Lynford Quarry, Arcy-sur-Cure, Vindija Cave, Atapuerca Mountains, Zafarraya, Gorham's Cave, Devil's Tower, Haua Fteah, Jebel Irhoud |
| پس از | Acheulean, Micoquien, Clactonian |
| پیش از | Châtelperronian, Emiran, Baradostian, Aterian |
موستِری نامی است که باستان شناسان به مجموع صنعت‌های ساختن ابزار سنگی (بازالت/چخماق) در عصر پارینه سنگی میانه داده و در ایران دوران ساخت این نوع ابزارهای چخماقی را دوره موستری گفته‌اند. سنگی معروف به موستری بعد از حفاری سامانه های باستانی موستر در فرانسه وارد ادبیات باستان شناسی گردید.[۲] این گونه ابزارها در اروپا، شمال آفریقا و آسیای غربی و مرکزی یافته شده‌اند و در حوزه‌های مختلف تفاوت‌هایی با هم دارند. همراه بعضی بقایای انسانهای اولیه در منطقه ای که اسرائیل امروزی را تشکیل می‌دهد ابزارهای فرهنگ موستری یافت شده‌است. سنت، صنعت یا صنایع موستری را متناظر با دوره انسان نئاندرتال گرفته‌اند و از آنجا که در بیشتر موارد بقایای انسانی به دست آمده مشخصاً از آنِ نئاندرتال‌هاست این برابرگیری می‌تواند درست باشد. هرچند باید افزود شماری از نئاندرتال‌های متأخر فرهنگ ابزارسازی متفاوتی داشته‌اند. وانگهی آغاز دوره انسان نئاندرتال از یک سو و آغاز فرهنگ موستری از دیگر سو، ابهاماتی دارند.
نامگذاری[ویرایش]
وجه تسمیه فرهنگ موستری دیده شدنش در محوطه باستانی لاموستر (Le Moustier) در دوردون (Dordogne) فرانسه به صورت پناهگاه سنگی انسانهای اولیه بوده‌است.
مشخصات[ویرایش]
موسترین اروپایی محصول نئاندرتال هاست. تقریباً از 160000 تا 40000 قبل از میلاد وجود داشت.[۳] ابزارهای سنگی موستری و یا لیوالوازيه که در زمان زندگی انسانهای نئاندرتال مورد استفاده قرار می گرفته است، از سنگ مادر یا هسته اصلی ساخته می شد. ابزارهای سنگی اشکال گوناگونی داشتند که شامل شکل بیضوی قبه دار است. قلوه سنگها برای ساییدن هر دو طرف ابزار مورد استفاده قرار می گرفت و در اثر این عمل برجستگی ظاهر می شد. ابزارهای سنگی لیوالوازیه در مراحل اولیه ناهموار بودند و شکل معینی نداشتند و تنها قطعاتی از سنگ بودند که لبه های تیز برای برش داشته اند. در مراحل ثانویه قطعاتی از سنگ مادر جدا می کردند و پس از پرداخت از آن استفاده می کردند. شکل شاخص این گونه ابزارها مثلثی بوده است که جهت سوار کردن بر زوبین مورد استفاده قرار می گرفت.[۲]
مهم ترین وجه این گونه ابزارهای سنگی گوناگونی و تنوع در شکل تیغه های سنگی است، ابزارهایی که شکل آنها نزدیک به مثلث است. از این ابزارها به عنوان چاقوی دباغی یا مانند مته استفاده می شد. ابزارهای معروف به موستری از حدود ۷۰ هزار تا ۳۵ هزار سال مورد استفاده قرار می گرفته است. در آغاز پیدایش ابزارهای سنگی موستری سطوح اغلب آنها ناهموار بوده که در مراحل ثانویه از ابزارهای سنگی با سطوح صاف استفاده شده است و اما نوع ابزارها تغییر نیافته است. صنایع سنگی موستری اخیر مته ها و نیزه ها را دربر می گیرد. شناخت ویژگیهای صنعت موستری بر اساس نتایج کاوشها و مطالعات متخصصان در فرانسه بوده است. این صنعت مراحل پیشرفته ای دارد که مهم ترین آنها ابزارهای موستری نمونه های شناخته شده به کونا و ابزارهای موستری ساخته شده به سبک آشولی و سبک لیوالوازیه و تعدادی از تبرهای دستی هستند.[۴][۲] در شمال آفریقا و خاور نزدیک، ابزارهای موسترین توسط انسان های مدرن از نظر آناتومی تولید می شد. برای مثال، در مدیترانه شرقی، مجموعه‌های تولید شده توسط نئاندرتال‌ها از مجموعه‌های ساخته شده توسط انسانهای مدرن نوع قافزه قابل تشخیص نیستند.[۵] قدمت صنعت موستریان در شمال آفریقا 315000 سال تخمین زده شده است.[۶]
| طبقهبندی (انسانتباران) |
| ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مدلها |
| ||||||||||||||||||||||||||
| خط زمانی | |||||||||||||||||||||||||||
| دیگر | |||||||||||||||||||||||||||
 | این یک مقالهٔ خرد دودمان انسان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- ↑ Callaway, Ewen (20 August 2014). "Neanderthals: Bone technique redrafts prehistory". Nature. 512 (7514): 242. Bibcode:2014Natur.512..242C. doi:10.1038/512242a. ISSN 0028-0836. PMID 25143094.
From the Black Sea to the Atlantic coast of France, these [Mousterian] artefacts and Neanderthal remains disappear from European sites at roughly the same time, 39,000–41,000 years ago, Higham's team conclude. The data challenge arguments that Neanderthals endured in refuges in the southern Iberian Peninsula until as recently as 28,000 years ago
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ باستان شناسی پیش از تاریخ بین النهرین، حسن طلایی، 1390، تهران، سازمان مطالعه کتب علوم انسانی و دانشگاه ها (سمت)، چاپ ؟ ص 31 الی 32
- ↑ Shaw, Ian; Jameson, Robert, eds. (1999). A Dictionary of Archaeology. Blackwell. p. 408. ISBN 0-631-17423-0. Retrieved 1 August 2016. "the classic Mousterian can be identified after perhaps 160,000 BP and lasts until c. 40,000 BP in Europe.".
- ↑ Dibble, Harold L.; McPherron, Shannon P. (October 2006). "The Missing Mousterian". Current Anthropology. 47 (5): 777–803. doi:10.1086/506282. S2CID 145362900.
- ↑ Shea, J. J. (2003). "Neandertals [sic], competition and the origin of modern human behaviour in the Levant". Evolutionary Anthropology. 12: 173–187. doi:10.1002/evan.10101. S2CID 86608040.
- ↑ Richter, Daniel; Grün, Rainer; Joannes-Boyau, Renaud; Steele, Teresa E.; Amani, Fethi; Rué, Mathieu; Fernandes, Paul; Raynal, Jean-Paul; Geraads, Denis (2017-06-07). "The age of the hominin fossils from Jebel Irhoud, Morocco, and the origins of the Middle Stone Age". Nature. 546 (7657): 293–296. Bibcode:2017Natur.546..293R. doi:10.1038/nature22335. ISSN 0028-0836. PMID 28593967. S2CID 205255853.