موزه جواهرات ملی ایران
 صندوق جواهرات مروارید | |
 | |
نام پیشین | موزهٔ بانک مرکزی |
|---|---|
| بنیان‌گذاری | ۱۳۳۹ |
| مکان | ایران، تهران، خیابان فردوسی |
| گونه | خزانهٔ بانک مرکزی ایران |
موزهٔ جواهرات ملی ایران در خزانهٔ بانک مرکزی ایران قرار دارد و به صورت موزه نیز استفاده می‌شود. این خزانه-موزه در ساختمان بانک مرکزی ایران در خیابان فردوسی، تهران قرار دارد.
تاریخچهٔ موزهٔ جواهرات ملی[ویرایش]
پادشاهان ایرانی تا پیش از دورهٔ صفوی نسبت به جمع‌آوری، حفظ و نگهداری جواهرات و سنگ‌های زینتی اقدام نکرده بودند. در دوران صفوی پادشاهان با ارسال سفرایی به کشورهای مجاور، اقدام به خرید، جمع‌آوری و حفظ جواهرات موجود و خریداری شده کردند.[نیازمند منبع]
پس از حملهٔ افغان‌ها به ایران مقداری از این جواهرات به افغانستان فرستاده شد که با همت نادرشاه بخش زیادی از آنها به ایران بازگردانده شد. نادرشاه افشار جهت بازپس‌گیری بخشی از این جواهرات که به هندوستان فرستاده شده بود، نامه‌های متعددی را برای پادشاه هندوستان فرستاد، اما چون پاسخی نیافت با سپاه خویش راهی هندوستان شد. لشکرکشی نادر موجب آن شد که پادشاه هند هدایا و جواهرات زیادی را به نادرشاه اهدا کند. بخش زیادی از هدایا و غنایمی که نادرشاه از هندوستان جمع‌آوری نموده بود، هرگز به ایران نرسید.
نادرشاه پس از بازگشت به ایران به رسم آن روزگار بخشی از غنایم و هدایا را به حکام، امیران و پادشاهان کشورها و دیارهای اطراف ایران بخشید، مقداری از غنایم به آستان قدس رضوی و بخشی دیگر را به سپاهیان اعطا نمود.
پس از قتل نادر شاه یکی از سردارانش به نام احمد بیگ افغان ابدالی دست به غارت جواهرات خزانه زد و بخشی از این جواهرات از جمله الماس کوه نور که بعدها (احتمالاً به اجبار) به ملکهٔ انگلستان اهدا شد، هرگز به ایران بازگردانده نشد.
دوران قاجار و پهلوی[ویرایش]
پس از مرگ آقامحمدخان قاجار برادر زاده اش فتحعلی شاه که علاقه فراوانی به جواهرات و تجملات درباری داشت، کوشش بسیاری در نگاهداری و ضبط آنها به عمل آورد و تخت نادری، تخت طاووس، و تاج کیانی به دستور او ساخته شد. در زمان ناصرالدین شاه ۴۸ تکه الماس درشت زرد توسط او خریداری شده و به مجموعه اضافه گردید. کره ی جواهرنشان به فرمان او برای جمع آوری بخشی از این جواهرات ساخته شد.
با روی کار آمدن رضا شاه پهلوی، جواهرات سلطنتی به زیرزمین کاخ مرمر منتقل شد. در سال ۱۳۱۶ به موجب قانون مصوب ۲۵ آبان و پس از تکمیل ساختمان بانک ملی ایران قسمت عمدهٔ این جواهرات به موزهٔ جواهرات بانک ملی منتقل شد و پشتوانهٔ اسکناس و بعد از آن به عنوان وثیقه ی اسناد بدهی دولت تعیین گردید. اولین بازدید عمومی از جواهرات ملی ایران، سال ۱۳۲۲ انجام گرفت.
در سال ۱۳۳۴ به فرمان محمدرضا شاه پهلوی پروژه ی ساخت خزانه ی فعلی جواهرات ملی آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۳۹ باحضور شاه افتتاح گردید.
این خزانه در ساختمان بانک مرکزی ایران قرار دارد و به صورت موزه نیز استفاده می‌شود. بسیاری از جواهرات سلطنتی ایران از دورهٔ صفوی، دورهٔ افشار، قاجار و پهلوی در این موزه به نمایش گذاشته شده‌است. از جمله این جواهرات می‌توان به الماس دریای نور، جقهٔ نادری، تاج شهبانو، تاج کیانی، کرهٔ جواهرنشان، تخت طاووس (قاجاری) (تخت خورشید) و تخت نادری اشاره کرد.
نگارخانه[ویرایش]
-
صندوق جواهرات مروارید -
-
-
الماس دریای نور -
درپوش بشقاب نگین‌دار -
گردنبند فرح پهلوی -
-
-
-
دسته شمشیر و غلاف متعلق به اتابک اعظم، معروف به «شمشیر شاهی» با ۳۰۰۰ سنگ تزیین شده از جمله زمرد، یاقوت، الماس و اندازه ۱۰۳ سانتی متر -
نیمتاج فاطمه پهلوی -
الماس نورالعین -
نشانی موزه جواهرات ملی ایران[ویرایش]
تهران، میدان امام خمینی، خیابان فردوسی، نرسیده به چهار راه استانبول، نبش کوچه بانک مرکزی
ساختمان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خزانه جواهرات ملی
ساعات بازدید از خزانه جواهرات ملی[ویرایش]
روزهای شنبه تا سه‌شنبه | ساعت ۱۴:۰۰ تا ۱۷:۰۰
فروش بلیت تا ساعت ۱۶:۳۰
خزانه جواهرات ملی در روزهای چهارشنبه تا جمعه و همچنین تعطیلات رسمی تعطیل است.
از اسفند ماه سال ۱۳۹۸ به علت همه‌گیری ویروس کرونا، موزه تا اطلاع ثانوی تعطیل شد.[۱] این تعطیلی تا مهر ماه ۱۴۰۲ ادامه داشت.
مقررات بازدید[ویرایش]
- برای بازدیدهای گروهی بیشتر از ۱۰ نفر تعیین وقت قبلی ضروری است.
- بازدید تنها برای افراد بالای ۱۲ سال سن مجاز است.
- بلیت بازدید از خزانه جواهرات ملی در حال حاضر تنها به صورت حضوری عرضه می‌شود.
- ورود وسائل همراه بازدیدکننده به خزانه جواهرات ملی (به غیر از کتابچه راهنما) ممنوع می‌باشد.
- پیش از ورود به خزانه، لازم است تمام وسایل شخصی (شامل انواع کیف، تلفن همراه، ساعت هوشمند، انواع دوربین، دسته کلید، فندک، سیگار و غیره) به باجه امانات تحویل گردد.
- پیش از ورود به خزانه، عبور از گیت بازرسی الزامی است.
- بازدید از خزانه در قالب گروه و با همراهی راهنما انجام می‌شود.
- توضیحات توسط راهنماهای خزانه جواهرات ملی صرفاً به زبان‌های فارسی و انگلیسی ارائه می‌شود.
- استفاده از خدمات راهنما برای بازدیدکنندگان محترم رایگان می‌باشد.
- خزانه جواهرات ملی دارای سه ردیف پلکان و فاقد آسانسور و پله برقی است.
- بسته به تعداد بازدیدکنندگان در هر روز، ممکن است دقایقی را در صف انتظار بگذرانید.[۲]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «خزانه جواهرات ملی تا اطلاع ثانوی تعطیل شد». خبرگزاری مهر.
- ↑ "خزانه جواهرات ملی". بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. Archived from the original on 12 September 2017. Retrieved 2020-11-01.
- راهنمای خزانه جواهرات ملی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی، ۱۳۸۰
پیوند به بیرون[ویرایش]
- موزه جواهرات ملی بایگانی‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
- گنجینه و برخی قطعات معروف
