مود

مختصات: ۳۲°۴۲′۳۰″شمالی ۵۹°۳۱′۳۸″شرقی / ۳۲٫۷۰۸۲۸۲۴۷°شمالی ۵۹٫۵۲۷۳۰۴۸۱°شرقی / 32.70828247; 59.52730481
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از مود (شهر))
مود
کشور ایران
استانخراسان جنوبی
شهرستانسربیشه
بخشمود
سال شهرشدن۱۳۸۴[۱]
مردم
جمعیت۳٬۴۷۷ نفر (۱۳۹۵)
رشد جمعیت۱۳٪+ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱٬۸۶۷ متر[۲]
اطلاعات شهری
شهردارحمیدرضا علیزاده[۴]
تأسیس شهرداری۱۳۸۴
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۵۶[۳]
شناسهٔ ملی خودرو ایران
کد آماری۲۶۴۲
مود بر ایران واقع شده‌است
مود
روی نقشه ایران
۳۲°۴۲′۳۰″شمالی ۵۹°۳۱′۳۸″شرقی / ۳۲٫۷۰۸۲۸۲۴۷°شمالی ۵۹٫۵۲۷۳۰۴۸۱°شرقی / 32.70828247; 59.52730481

مود شهری است در استان خراسان جنوبی. این شهر در بخش مود از توابع شهرستان سربیشه قرار دارد.

مود شهری با قدمت تاریخی در جنوب استان خراسان جنوبی و در ۳۰ کیلومتری جاده ارتباطی بیرجند به زاهدان واقع شده‌است.[۵]

جمعیت[ویرایش]

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۳٬۴۷۷ نفر (در ۱٬۰۶۱ خانوار) بوده‌است.[۶]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۸۵۲٬۴۵۱—    
۱۳۹۰۳٬۰۶۷۲۵٫۱٪+
۱۳۹۵۳٬۴۷۷۱۳٫۴٪+

وجه تسمیه[ویرایش]

کلمه «مود» و معنی فارسی سره آن، چنان‌که در فرهنگ نفیس آمده به معنای عقابی است که پرهایش را به تیر چسبانند.[۵]

برخی دیگر کلمه مود را آشیانه عقاب معنی کرده‌اند، به اعتقاد گذشتگان مود از ماد (قوم ماد) گرفته شده‌است و آنان در این منطقه تأسیساتی داشته‌اند.[۵]

به نظر می‌رسد که مود در اصل موده بوده یعنی «ده مو» زیرا در مود تاکستان و باغ‌های «مو» فراوان بوده‌است و هم‌اکنون هم باغ‌های انگور در آن وجود دارد و خاک آن برای پرورش مو قابلیت فراوانی دارد، طرفداران این نظریه معتقدند هر دهی را بیشتر به خاطر محصولی که در آن محل وجود داشته‌است، به همان نام می‌شناختند و مود هم که موده بوده به همین دلیل شهرت یافته و «ه» آخر کلمه هم بر اثر کثرت استعمال از بین رفته و فقط مود باقی‌مانده است.[۵]

مدارک زیادی وجود دارد که ثابت می‌کند بین سربیشه و مود در گذشته جنگلی وجود داشته و سراسر آن منطقه بیشه زار بوده‌است؛ بنابراین وجه تسمیه دیگر دربارهٔ مود این است که مود به معنای انتهای بیشه بوده چنانچه سربیشه به معنای ابتدای بیشه معنی می‌دهد. این نظریه شاید به حقیقت نزدیک‌تر باشد؛ زیرا نام مود برگرفته شده از عارضه طبیعی بوده که در این جا همان جنگل و بیشه است.[۵]

معماری[ویرایش]

بافت قدیم مود شامل خانه‌های خشتی با سقف‌های گنبدی است.

بالای شهر، پایین شهر، خاک سبزی،عاشورخانه، پشت حصاری و پیش حصاری از محله‌های این شهر است.[۵]

صنایع دستی[ویرایش]

صنعت فرش شهر مود شهرت جهانی دارد و زینت بخش موزه‌ها و مجموعه‌های مخصوص جهان است و جزو صنعت‌های مهم شهر محسوب می‌شود به طوری که برخی فرش‌های دست بافت مود جزو نفیس‌ترین فرش‌های ایران است.[نیازمند منبع]

قالی‌های این منطقه از گذشته دور شهرت داشته‌است و قدمت آن به دوره قبل از صفویه می‌رسد. رنگ‌آمیزی قالی‌های مود هماهنگ، موزون و سرشار از زندگی است. رونق و شکوفایی صنایع فرش دستباف در این منطقه به زمانی بر می‌گردد که شخصی معروف به مصباح السلطنه قبل از سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۲ در شهر مود کارگاه قالی‌بافی با ۴۰ دار قالی، دایر کرده بود.[۵]

طرح‌هایی که اکنون بافته می‌شود عبارت است از ریز ماهی، خشتی و کله اسبی.[۵]

آثار تاریخی[ویرایش]

باغ و قلعه مود از آثار تاریخی و منحصر به فرد مود می‌باشد که قسمت‌های اصلی بنا در دوره زندیه ساخته شده‌است و عمارت دوم در دوران قاجار بنا گشته است.[۷]

از دیگر آثار تاریخی این شهر می‌توان به مسجد جامع شهر که به دستور و با هزینه الله‌قلی‌خان خزاعی و به دست میرزا حسن زابلی ساخته شده و نیز حمام قدیمی شهر که به فرمان الله‌قلی‌خان خزاعی ساخته شده‌است.[نیازمند منبع]

منابع[ویرایش]

  1. «فهرست شهرهای کشور». پورتال وزارت کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۱۰-۲۹.
  2. «پایگاه جستجوی نامهای جغرافیایی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۱۰-۲۹.
  3. «کدهای بین شهری ایران». مخابرات استان تهران. بایگانی‌شده از اصلی در 29 اكتبر 2014. دریافت‌شده در 2014-10-29. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک)
  4. https://mudnews.ir/news/%d9%85%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d9%85-%d8%aa%d9%88%d8%af%db%8c%d8%b9-%d9%88-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d8%b1%d9%81%d9%87-%d9%be%d9%86%d8%ac%d9%85%db%8c%d9%86-%d8%b4%d9%87%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%af/
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ ۵٫۶ ۵٫۷ «دربارهٔ شهر». وب‌گاه شهرداری مود. 2011-08-08. بایگانی‌شده از اصلی در 30 اكتبر 2014. دریافت‌شده در 2014-10-29. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  6. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  7. «باغ و قلعه مود». تیشینه. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۱۰-۲۹.

پیوند به بیرون[ویرایش]