مسعود شصت‌چی

مسعود شصت‌چی
نخستین حضور	مرد هزارچهره (۱۳۸۷)
آخرین حضور	مرد دوهزارچهره (۱۳۸۸)
پدیدآور	مهران مدیری
ایفاگر	مهران مدیری
اطلاعاتِ درون‌داستانی
لقب	مرد هزارچهره
نام مستعار	دکتر سپهر جندقی (پزشک) سرهنگ محسن غفاری (پلیس) استاد طوفان (شاعر) مهران مدیری (کارگردان) کاپیتان سجاد ساجدی (خلبان) بیژن شکیبا (مربی فوتبال)
جنسیت	مرد
پیشه	کارمند بایگانی اداره ثبت احوال شیراز
همسر	سحر جندقی (نامزد)
ملیت	ایرانی
سوابق کیفری
اتهام	کلاه‌برداری از طریق جعل عنوان
مجازات	۶ ماه حبس تعزیری (۱۳۸۷) ۱۰ سال تبعید به برره (۹۸-۱۳۸۸)

مسعود شصت‌چی نام شخصیت اصلی سریال‌های تلویزیونی ایرانی مرد هزارچهره و مرد دوهزارچهره است که از شبکه ۳ سیما پخش شد.

خلق شخصیت

شخصیت مسعود شصت‌چی، برداشت آزادی از شخصیت یکی از رمان‌های عزیز نسین است. پیمان قاسم‌خانی، او را آدمی که چندین بار ناخواسته در موقعیت‌های مختلف و حساس گیر می‌کند، جوگیر می‌شود و بدش نمی‌آید در آن موقعیت‌ها بماند تعریف می‌کند و می‌گوید: «اول کار وقتی این ایده را مطرح کردیم، همه خیلی خوششان آمد. مهمترین ویژگی‌اش این است که شبیه بقیه کارهای ما نیست». انتخاب نام این شخصیت با مهران مدیری بوده‌است.

ویژگی‌ها

جملاتی نظیر «به‌به»، «خیلی ممنونم» (معمولاً با لحن ترس و تردید)، «لطف عالی مستدام، «بله»، «معذرت میخوام» و «مادرجان» (هنگام غش و ضعف و یا بیهوش شدن) از تکیه‌کلام‌های مسعود شصت‌چی است. او در هنگام صحبت‌کردن دست خود را به حالت خاصی تکان می‌دهد. او عینک ته‌استکانی به چشم می‌زند. ساده‌لوحی، صداقت، جوگیری و ناتوانی در «نه گفتن» از ویژگی‌های شخصیتی شصت‌چی است. او وقتی می‌خواهد عصبانی شود چایی بر پای خود ریخته و کلمه «مامان» را فریاد می‌زند. شعر معروف «لیست خرید» (پول برق را باید بدهیم پول آب را جدا...) از سروده های او می‌باشد.

واکنش‌ها و بازخوردها

شصت‌چی در ایران به شخصیتی محبوب تبدیل شد و تکیه‌کلام‌ها و حرکاتش تا مدتی توسط مردم مورد تقلید قرار می‌گرفت.

اداره کل ثبت احوال استان فارس در واکنش از سازندگان شکایت کرد و خواستار دریافت خسارت ۲٫۱ میلیارد تومانی شد. «انتصاب شخصیت اصلی داستان به عنوان شخص کلاهبردار شیاد و متقلب در مجموعه ثبت احوال شیراز» و «القای سوءاستفاده از موقعیت شغلی توسط کارکنان اداره کل ثبت احوال شیراز» از دلایل و مستندات این دادخواست بود.

برخی از اهالی فرهنگ و هنر نیز به «حلقه ادبی درّوس» واکنش منفی نشان داده و آن را تمسخر شعرا دانستند.

با این حال نیروی انتظامی نسبت به حضور یک رئیس کلانتری اشتباهی واکنش مثبتی داشت و اسماعیل احمدی‌مقدم فرمانده این نیرو از سازندگان تشکر کرد.

شهروندان کشورهای کویت، قطر، بحرین و امارات متحده عربی که مرد هزارچهره را با زیرنویس عربی تماشا کرده بودند، استقبال خوبی از آن داشتند. در سال ۱۳۸۸، در امارات تی‌شرت‌هایی با نام و تصاویر شصت‌چی تولید شد و به فروش رفت.

نقد شخصیت

اغلب ناهنجاری‌هایی که در یک جامعه وجود دارد، در خانواده، در فرهنگ، در سیستم اداری و اقتصادی یک کشور، ناشی از ندانم‌کاری‌ها، جابه‌جایی، یا عدم تعادل است و سعی کرده‌ایم این عدم تعادل را در قالب کمدی یا در قالب یک شخصیت (شصت‌چی) بیان کنیم… این کار یک نقد ۵۰ درصدی در رابطه با انسان و تمایلاتش به قدرت، ثروت و شهرت است و ۵۰ درصد آن هم خود جامعه است.

مهران مدیری، کارگردان و بازیگر نقش مسعود شصت‌چی

هادی معیری‌نژاد، نویسنده همشهری‌آنلاین معتقد است مدیری با نمایش این شخصیت در صدد انتقاد از رفتارهای جمعی مردم ایران و یادآوری آن‌هاست، کاری که پیشتر در شب‌های برره انجام داده‌است. او شصت‌چی را قالبی از تمرکز خلقیات غلط ایرانیان قرار داده و با نمایش رفتارهای ناپسند او چون دورویی، تعارفات بی‌پایه و اساس، بخل، خودشیرینی و حسادت که در جامعه امروز ایران عادی تلقی می‌شوند چنین قصدی دارد.

سودابه قیصری نیز آن را یک طنز انتقادی می‌داند که در آن به عدم هماهنگی بین تخصص و کارآمدی فرد و سابقه و شهرت وی، اشاره مستقیم شده‌است.