جناح اصول‌گرایان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از محافظه‌کاران ایران)
اصول‌گرایان
رهبرغلامعلی حداد عادل[۱]
رهبر پارلمانیمحمدباقر قالیباف[۲]
پیشینجناح راست
مرام سیاسیمحافظه‌کاری
اسلام‌گرایی[۳]
اسلام سیاسی[۴]
حاکمیت دینی[۵]
مردم سالاری دینی
ولایت فقیه
سنت‌گرایی[۶][۷]
پوپولیسم[۶]
بنیادگرایی اسلامی[۸]
دیناسلام (شیعه)
فراکسیون پارلمانیانقلاب اسلامی (از ۱۳۹۹)
سهم جناح در قدرت سیاسی
رهبری
رئیس مجلس خبرگان رهبریآری
مجلس خبرگان رهبری
۳۴ از ۸۸ (۳۹٪)
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظامآری
قوه مجریه
رئیس‌جمهورآری
وزیران، معاونان و دستیاران رئیس‌جمهور
۳۴ از ۳۷ (۹۲٪)
قوه مقننه
رئیس مجلسآری
مجلس شورای اسلامی
۲۳۶ از ۲۹۰ (۸۱٪)
دبیر شورای نگهبانآری
شورای نگهبان
۸ از ۱۲ (۶۷٪)
قوه قضائیه
رئیس قوه قضائیهآری
شوراهای اسلامی شهر و روستا
تهران
۲۱ از ۲۱ (۱۰۰٪)
مشهد
۱۵ از ۱۵ (۱۰۰٪)
اصفهان
۱۳ از ۱۳ (۱۰۰٪)
کرج
۱۱ از ۱۳ (۸۵٪)
قم
۱۳ از ۱۳ (۱۰۰٪)
شیراز
۱۳ از ۱۳ (۱۰۰٪)
تبریز
۶ از ۱۳ (۴۶٪)
یزد
۱۱ از ۱۱ (۱۰۰٪)
اردبیل
۷ از ۱۱ (۶۴٪)

اصول‌گرایان[۹] یا بنیادگرایان[۱۰] که به عوض آن محافظه‌کاران ایرانی نیز شناخته می‌شوند و قبلاً به آن جناح راست یا راست گفته می‌شد؛ یکی از دو جریان سیاسی اصلی در جمهوری اسلامی ایران هستند. پس از سال ۱۳۷۸ و انتخابات مجلس ششم تا ۱۳۸۱ و انتخابات شوراها، جریان اصول‌گرایان از دل جریان راست متولد شد. بخشی از بنیان‌گذاران این جریان از اعضای گروه جامعتین (جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) بوده‌اند. جناح اصول‌گرایان از زمان شکل‌گیری جناح اصلاحات، به‌عنوان جناح مقابل آن شناخته می‌شود.[۱۱] اصطلاح تندروهایی که برخی منابع غربی در زمینه سیاسی ایران از آن استفاده می‌کنند معمولاً به این جناح اشاره می‌کند،[۱۲] اگرچه اردوگاه اصلی اصولگرایان عمدتا شامل گرایش‌های میانه‌رو هم است.[۱۳]

در سیاست ایران، اصول‌گرایان به طرفداران محافظه‌کار رهبر ایران، علی خامنه‌ای اشاره می‌کند و محافظت از اصول ایدئولوژیک روزهای نخست انقلاب اسلامی حمایت می‌کند. به گفته حسین موسویان، اصول‌گرایان جنبش اصلی جناح راست (محافظه‌کار) در ایران را تشکیل می‌دهند. آنها نسبت به رقبای اعتدال‌گرا و اصلاح طلب خود بیشتر مذهبی‌گرا هستند و با نهاد روحانیت مستقر در قم نزدیکترند.[۱۴]

اعلامیه ای که توسط آن‌ها صادر شده و به عنوان مانیفست اصول‌گرایان، بر وفاداری به اسلام و انقلاب ایران، اطاعت از رهبر جمهوری اسلامی ایران و وفاداری به اصل ولایت فقیه متمرکز است.

طبق یک نظرسنجی انجام شده توسط مرکز تحقیقات صدا و سیما در آذر ۱۳۹۹، ۱۷٫۷٪ از ایرانیان به اصول‌گرایان و در مقایسه، ۱۶٫۱٪ به اصلاح‌طلبان تمایل پیدا کردند.[۱۵]

اصول‌گرایان در حال حاضر بر بیشتر نهادهای دولتی و اداری ایران از جمله مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا و همچنین مؤسسات غیر دموکراتیک مانند شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و قوه قضائیه تسلط دارند.[۱۶]

تاریخچه[ویرایش]

پس از پیروزی سید محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری هفتم در سال ۱۳۷۶ از نام اصلاح‌طلب برای نامیدن افراد و گروه‌های هوادار وی استفاده شد. اصلاح‌طلبان نیز برای طیف مخالف خود از واژه محافظه‌کاران استفاده می‌کردند. همچنین برای اصلاح طلبان از اصطلاح غیررسمی دوم خردادی‌ها نیز استفاده می‌شد. در واکنش به اصلاح‌طلبان، طیف مقابل به مرور از عبارت اصول‌گرایان برای توصیف خود استفاده کردند. در رویدادهای مرتبط با انتخابات دهم ریاست جمهوری، از جریان اصلاحات جنبش سبز متولد شد و در مقابل اصول‌گرایان از عبارت جریان فتنه برای اشاره به اصلاح‌طلبان و معترضین به نتایج انتخابات دهم استفاده می‌کردند.

پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری، اختلاف‌ها و چنددستگی‌ها در جریان اصول‌گرایی، شدت یافت و به مرور زمان، شدیدتر شد. تا جایی که این اختلاف‌ها در پایان دولت دوم محمود احمدی‌نژاد، به بیشترین میزان خود از زمان تشکیل جناح اصول‌گرا رسید.[۱۷]

در انتخابات سال ۱۳۹۶ نیز اصولگرایان به رهبری محمدباقر قالیباف از سید ابراهیم رئیسی به عنوان کاندیدا حمایت نمودند ولیکن در این انتخابات شکست خوردند.

در انتخابات سال۱۴۰۰ نیز اصولگرایان به حمایت سید ابراهیم رئیسی برآمدند که در این انتخابات سید ابراهیم رئیسی به عنوان هشتمین رئیس‌جمهور ایران مشغول به کار شد.

مواضع مذهبی و سیاسی[ویرایش]

مواضع مذهبی و اعتقادی[ویرایش]

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی در تقابل و مقابله با طیف لیبرال که حامی تغییر ساختارهای مذهبی موجود، از جمله دستگاه روحانیت، تقلید، روحانیت و منطبق کردن احکام دینی و احکام اسلامی با ارزش‌های نوین مانند دموکراسی، مردم سالاری و حقوق بشر بودند، جریان‌هایی نیز بودند که مایل به حفظ وضع موجود و مخالف تغییر در ساختارها و باورهای سنتی می‌باشند. هم‌اکنون واژه اصول‌گرایی از طرف خود این افراد برای توصیف خط‌مشی فکری خود به کار می‌رود. اکثریت جریانات مذهبی و دستگاه و طبقه روحانیت عمدتاً در مجموعه اصول‌گرایان شناخته می‌شوند. طیف روشنفکران لیبرال، طیف اصول‌گرایان را متهم به تفسیر خشونت‌آمیز و واپسگرایانه و انحرافی از دین می‌کنند. اصول‌گرایان نیز طیف روشنفکران لیبرال را اهل مسامحه بر سر ارزش‌های مذهبی و غرب‌زده معرفی می‌کنند.[۱۸][۱۹]

مواضع سیاسی[ویرایش]

بیانیه مشترکی که در سال ۲۰۱۰ توسط دو حزب اصلی سیاسی اصولگرا (انجمن روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) منتشر شد، خلاصه‌ای از عناصر اساسی اصولگرایی است:

  1. وفاداری به اسلام و انقلاب اسلامی
  2. پیروی از ولی فقیه رهبر ایران و ارادت به اصل ولایت فقیه

سیاست خارجی[ویرایش]

اصول‌گرایان به‌طور کلی وضع موجود در سطح بین‌المللی را رد می‌کنند و معتقدند که ایران باید در رأس جنبشی باشد که انقلاب اسلامی را ترویج می‌کند. آنها ایالات متحده را تهدیدی علیه نظام و مانعی برای نفوذ ایران در منطقه می‌دانند. طرفین متعلق به این اردوگاه به‌طور کلی توسعه ظرفیت‌های بومی را در فناوری‌های اصلی (هسته‌ای، نظامی، هوافضا، دارویی و غیره) تقویت می‌کنند و بر این باورند که گرایش به سمت بازارهای بین‌المللی خطری برای نظام محسوب می‌شود.

جناح‌ها[ویرایش]

  • محافظه‌کاران فوق‌العاده – که به آنها نومحافظه‌کار نیز می‌گویند – متشکل از افراد غیر روحانی است که به‌طور جمعی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نمایندگی می‌کنند. این محافظه‌کاران از دولت اسلام‌گرایان حمایت می‌کنند و در برابر غرب تهاجمی‌تر و به صورت علنی مقابله می‌کنند.
  • محافظه‌کاران سنتی جناح سیاسی هستند که به تشکیل دولت انقلابی کمک می‌کنند و می‌توانند به روابط شخصی با روح‌الله خمینی اشاره کنند. این محافظه کاران از دولت اسلام‌گرا حمایت می‌کنند و از حکومت روحانیت دفاع می‌کنند.

تشکل و سازمانهای اصول‌گرا[ویرایش]

پس از پیروزی جبهه دوم خرداد در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ ایران، گروه‌های اصول‌گرا بر این باور بودند که جبهه دوم خرداد از اصول انقلاب یعنی اسلام، قانون اساسی، ولایت فقیه، رهبری روح‌الله خمینی، و رهبری سید علی خامنه‌ای دور شدند؛ بنابراین جریان سیاسی فوق در مقابل پیروان سید محمد خاتمی، عنوان اصول‌گرایان را برای خود انتخاب کردند. مهم‌ترین تشکل‌های اصول‌گرا در انتخابات دوره هشتم مجلس شورای اسلامی نام خود را جبهه متحد اصول‌گرایان گذاشتند و به‌شرح زیر هستند:

  1. حزب ایستادگی ایران اسلامی
  2. حزب پایداری انقلاب اسلامی
  3. حزب موتلفه اسلامی
  4. جامعه روحانیت مبارز
  5. جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی
  6. جامعه زینب
  7. انجمن اسلامی پزشکان
  8. جامعه اسلامی دانشجویان
  9. آبادگران ایران اسلامی
  10. انصار حزب‌الله
  11. جامعه اسلامی مهندسین
  12. پیشرفت و عدالت ایران اسلامی

این تشکل‌ها را بر اساس گرایش‌های سیاسی آن‌ها می‌توان به چهار دسته زیر تقسیم‌بندی نمود:[۲۰]

  1. اصول‌گرایان سنتی
  2. اصول‌گرایان تحول‌خواه
  3. اصول‌گرایان پیرو احمدی‌نژاد
  4. اصول‌گرایان مستقل

احزاب سیاسی[ویرایش]

اصول‌گرایان نامی است که محافظه‌کاران پس از انتخابات دور اول شوراهای شهر بر خود نهادند.

مریم بهروزی دبیرکل سابق جامعهٔ زینب معتقد است اصول‌گرایان سه طیف هستند:[۲۱]

جامعه روحانیت مبارز[ویرایش]

در سال ۱۳۵۶ به تأکید روح‌الله خمینی و حمایت وی از مرتضی مطهری نخستین هسته جامعه روحانیت مبارز شکل گرفت و اساسنامه آن هم در سال ۱۳۵۷ تدوین شد. برنامه‌ریزی راهپیمایی‌ها، سخنرانی در مساجد، تهیهٔ شعارها و هماهنگی و سازماندهی مبارزات بر ضد حکومت پهلوی عمدتاً برعهدهٔ جامعه روحانیت مبارز بود. در آذر ۱۳۵۸ به توصیه بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران اساسنامهٔ جدیدی تنظیم شد.[۲۲][۲۳] جامعه روحانیت مبارز با همکاری برخی روحانیون انقلابی همچون مرتضی مطهری، سید محمد حسینی بهشتی، محمدرضا مهدوی کنی، محمدعلی موحدی‌کرمانی، عباسعلی عمید زنجانی، محمد مفتح، علی‌اکبر ناطق‌نوری و محمدجواد باهنر بنیان نهاده شد.

مؤتلفه اسلامی[ویرایش]

مؤتلفه اسلامی، که در دی ماه سال ۱۳۶۶، در هفتمین مجمع عمومی خود، به «حزب مؤتلفه اسلامی» تغییر نام داد.

از چهره‌های مؤثر و مشهور حزب مؤتلفه اسلامی در گذشته، می‌توان از مهدی عراقی، مهدی بهادران، اسدالله لاجوردی، سید علی اندرزگو، محمد بخارایی، محمدصادق امانی، رضا صفار هرندی، مرتضی نیک‌نژاد، محمدصادق اسلامی، احمد شهاب، علی درخشان، حبیب‌الله عسگراولادی و سید علی‌اکبر پرورش نام برد. از میان چهره‌های سیاسی موجود نیز، می‌توان از اسدالله بادامچیان، محمدنبی حبیبی، حمیدرضا ترقی، توکلی بینا، کاظم انبارلویی، حسین انواری، فاطمه رهبر و حسن صبوری نام برد. ارگان رسمی این حزب هفته نامه شما است.

انصار حزب‌الله[ویرایش]

انتخابات هفتم اسفند ۱۳۹۴[ویرایش]

درگذشت محمدرضا مهدوی کنی در سال ۱۳۹۳ خورشیدی موجب شد که اصول‌گرایان با مشکلات گوناگونی برای کسب پیروزی در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری که به‌طور هم‌زمان در ۷ اسفند ۱۳۹۴ برگزار شد، مواجه شوند. اصول‌گرایان برای ایجاد انسجام در تشکیلات خود، اقدام به ایجاد ائتلافی تحت عنوان ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان، به رهبری محمدعلی موحدی کرمانی و غلامعلی حدادعادل کردند. این ائتلاف از نظر اکثر احزاب اصول‌گرای وقت مورد تأیید قرار گرفت. در جناح رقیب، اتحاد میان سید محمد خاتمی، اکبر هاشمی رفسنجانی، حسن روحانی و سید حسن خمینی نوعی یکپارچگی را در اردوگاه اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان پدیدآورد. سرانجام اصول‌گرایان در دهمین دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهر تهران شکست سنگینی را متحمل شدند، به‌طوری‌که حدادعادل، سر لیست ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان و دیگر نامزدهای ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان در شهر تهران از راهیابی به مجلس دهم بازماندند.

رسانه‌ها[ویرایش]

عملکرد انتخاباتی[ویرایش]

ریاست‌جمهوری
سال ائتلاف سیاست نتیجه
۱۳۸۴
خرداد
شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی حمایت از علی لاریجانی[۲۴][۲۵][۲۶] شکست
جبهه پیروان خط امام و رهبری
جبهه خردورزان ایران
ائتلاف آبادگران ایران اسلامی اختلاف در معرفی احمدی‌نژاد یا قالیباف[۲۷][۲۸][۲۹]
جبهه اصول‌گرایان تحول‌خواه حمایت از محمدباقر قالیباف[۳۰][۳۱] شکست
ائتلاف عزم ملی برای توسعه ایران اسلامی
جبهه اصول‌گرایان اصلاح‌طلب ایران اسلامی حمایت از علی‌اکبر ولایتیاکبر هاشمی رفسنجانی[۳۲][۳۳] راهیابی به دور دوم
جبهه مردمی ایران اسلامی حمایت از محسن رضایی[۳۴][۳۵][۳۶] کناره‌گیری
ائتلاف آزاد جوانان ایران اسلامی
ائتلاف اقدام ملی
۱۳۸۴
تیر
شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی اعلام موضع سکوت[۳۷]
جبهه پیروان خط امام و رهبری عدم موضع‌گیری[۳۸]
جبهه خردورزان ایران
ائتلاف آبادگران ایران اسلامی حمایت از محمود احمدی‌نژاد[۳۹][۴۰][۴۱] پیروزی
جبهه اصول‌گرایان تحول‌خواه
ائتلاف آزاد جوانان ایران اسلامی
ائتلاف اقدام ملی اعلام موضع سکوت[۴۲]
ائتلاف عزم ملی برای توسعه ایران اسلامی عدم موضع‌گیری
جبهه مردمی ایران اسلامی
جبهه اصول‌گرایان اصلاح‌طلب ایران اسلامی حمایت از اکبر هاشمی رفسنجانی[۳۲] شکست
۱۳۸۸ جبهه اصول‌گرایان تحول‌خواه عدم موضع‌گیری[۴۳]
جبهه پیروان خط امام و رهبری رأی‌دهی تاکتیکی به محمود احمدی‌نژاد[۴۴][۴۵] پیروزی
جبهه اصول‌گرایان اصلاح‌طلب ایران اسلامی حمایت از سید محمدباقر خرازی[۴۶]محمود احمدی‌نژاد[۴۷]
جبهه مردمی ایران اسلامی حمایت از محمود احمدی‌نژاد[۴۸][۴۹]
ائتلاف آزاد جوانان ایران اسلامی
ائتلاف حزب‌الله حمایت از سید محمدباقر خرازی ← حسین کنعانی‌مقدم[۵۰] رد صلاحیت
۱۳۹۲ ائتلاف پیشرفت (ائتلاف ۱+۲) فروپاشی ائتلاف بین قالیباف، ولایتی و حداد عادل[۵۱]
ائتلاف اکثریت اصول‌گرایان (ائتلاف ۲+۳) حمایت از سید محمدحسن ابوترابی‌فرد[۵۲] کناره‌گیری
جبهه پیروان خط امام و رهبری حمایت از علی‌اکبر ولایتی[۵۳][۵۴][۵۵] شکست
جبهه اصول‌گرایان اصلاح‌طلب ایران اسلامی
جبهه حامیان ولایت
جبهه ایستادگی ایران اسلامی حمایت از محسن رضایی[۵۶] شکست
جبهه پایداری انقلاب اسلامی حمایت از کامران باقری لنکرانی[۵۷]سعید جلیلی[۵۸] شکست
جبهه حماسه‌سازان انقلاب اسلامی حمایت از علیرضا زاکانی[۵۹]سعید جلیلی[۶۰]
جبهه پیشگامان خدمت به خانواده‌های ایران اسلامی حمایت از منوچهر متکی[۶۱]سعید جلیلی[۶۲]
جبهه تحول‌گرایان ولایی حمایت از حسن الله‌وردی‌نژاد[۶۳]سعید جلیلی[۶۴]
جبهه اصول‌گرایان مترقی حمایت از علی فلاحیان[۶۵] رد صلاحیت
ائتلاف حزب‌الله حمایت از سید محمدباقر خرازی[۶۶] رد صلاحیت
۱۳۹۶ جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی حمایت همزمان از محمدباقر قالیباف و سید ابراهیم رئیسی[۶۷] شکست
جبهه پیروان خط امام و رهبری حمایت از سید ابراهیم رئیسی[۶۸][۶۹][۷۰][۷۱]
جبهه ایستادگی ایران اسلامی
جبهه پایداری انقلاب اسلامی
جبهه یکتا
جبهه تحول‌گرایان ولایی حمایت از حمید بقایی[۷۲] رد صلاحیت
جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت حمایت از حسن روحانی[۷۳] پیروزی
جبهه اعتلای نوین ایران
۱۴۰۰ شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی حمایت از محمدباقر قالیباف[۷۴]سید ابراهیم رئیسی[۷۵] پیروزی
شورای وحدت نیروهای انقلاب اسلامی حمایت از سید ابراهیم رئیسی[۷۶][۷۷][۷۸][۷۹][۸۰][۸۱][۸۲][۸۳]
جبهه پیروان خط امام و رهبری
جبهه پایداری انقلاب اسلامی
جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت
جبهه حامیان ولایت
جبهه همبستگی ملی نیروهای انقلاب اسلامی
ائتلاف وحدت ملی
جبهه ایستادگی ایران اسلامی حمایت از محسن رضایی[۸۴] شکست
مجلس
سال ائتلاف(های) حاضر در انتخابات کرسی‌ها -/+ وضعیت در مجلس
۱۳۸۳–۱۳۸۲ ائتلاف آبادگران ایران اسلامی (فقط تهران)
ائتلاف خدمتگزاران مستقل ایران اسلامی
جبهه وفاق ایران اسلامی
؟ جدید اکثریت
۱۳۸۷–۱۳۸۶ جبهه متحد اصول‌گرایان
ائتلاف فراگیر اصول‌گرایان
۱۷۷ ؟ افزایش اکثریت
۱۳۹۱–۱۳۹۰ جبهه متحد اصول‌گرایان
جبهه ایستادگی ایران اسلامی
جبهه بصیرت و بیداری اسلامی
۱۸۴ ۷ افزایش اکثریت
۱۳۹۵–۱۳۹۴ ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان ۸۴ ۱۰۰ کاهش مجلس معلق
۱۳۹۹–۱۳۹۸ شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی ۱۸۲ ۹۸ افزایش اکثریت

فراکسیون‌های پارلمانی[ویرایش]

رهبر پارلمانی جناح اصول‌گرایان
فراکسیون حائز اکثریت در مجلس
فراکسیون‌های جبهه‌ای
دوره سال‌ها فراکسیون(ها)
۷ ۱۳۸۶–۱۳۸۳ اصول‌گرایان
رئیس: باهنر
وفاق و کارآمدی
رئیس: میرمحمدی
۱۳۸۷–۱۳۸۶ اصول‌گرایان تحول‌خواه
رئیس: خوش‌چهره
حزب‌الله
رئیس: طباطبایی
۸ ۱۳۹۱–۱۳۸۷ پیشرفت و عدالت
رئیس: باهنر
انقلاب اسلامی
رئیس: حسینیان
اصول‌گرایان
رئیس: لاریجانی
۹ ۱۳۹۵–۱۳۹۱ اصول‌گرایان
رئیس: حداد عادل
رهروان ولایت
رئیس: جلالی
۱۰ ۱۳۹۶–۱۳۹۵ نمایندگان ولایی
رئیس: حاجی‌بابایی
ولایت
رئیس: لاریجانی
۱۳۹۹–۱۳۹۶
۱۱ اکنون–۱۳۹۹ انقلاب اسلامی
رئیس: قالیباف
فراکسیون‌های حزبی
دوره سال‌ها حزب(ها)
۷ ۱۳۸۵–۱۳۸۳
۱۳۸۷–۱۳۸۵ وفاداران
رئیس: پاک‌نژاد
۸ ۱۳۹۱–۱۳۸۷ مؤتلفه
رئیس: بادامچیان
۹ ۱۳۹۵–۱۳۹۱ مؤتلفه
رئیس: مصری
۱۰ ۱۳۹۹–۱۳۹۵
۱۱ اکنون–۱۳۹۹ مؤتلفه
رئیس: ؟

منابع[ویرایش]

  1. «سایه سنگین ماراتن ۱۴۰۰ بر فعالیت احزاب و جریان‌های سیاسی». همشهری. سال بیست و نهم (۸۱۶۴): ۷. ۲ اسفند ۱۳۹۹. غلامعلی حداد عادل پدر معنوی و چهره همیشه در صحنه انتخاباتی اصول‌گرایان نیز یک بار دیگر در فصل انتخابات به میدان آمده‌است…
  2. «قالیباف با ۲۳۰ رای رئیس مجلس شد/ قاضی زاده و نیکزاد نواب رئیس شدند/ اسامی ناظران و دبیران هیئت رئیسه». جهان نیوز. ۸ خرداد ۱۳۹۹.
  3. Mehdi Mozaffari (2007), "What is Islamism? History and Definition of a Concept", Totalitarian Movements and Political Religions, Routledge, 8 (1): 17–33, doi:10.1080/14690760601121622, In fact, Iranian ‘Islamists’ of our day call themselves ‘Usul gara’, which literally means ‘fundamentalist’, but in a positive sense. It designates a ‘person of principles’ who is the ‘true Muslim’.
  4. Behrooz Ghamari-Tabrizi (2013), "Women's Rights, Shari'a Law, and the Secularization of Islam in Iran", International Journal of Politics, Culture and Society, New York: Springer Science+Business Media, 26 (3): 237–253, doi:10.1007/s10767-013-9143-x
  5. Mohseni, Payam (2016). "Factionalism, Privatization, and the Political economy of regime transformation". In Brumberg, Daniel; Farhi, Farideh (eds.). Power and Change in Iran: Politics of Contention and Conciliation. Indiana Series in Middle East Studies. Indiana University Press. p. 47.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Melody Mohebi (2014), The Formation of Civil Society in Modern Iran: Public Intellectuals and the State, Palgrave Macmillan, pp. 129–131, ISBN 978-1-137-40110-6
  7. Robert J. Reardon (2012), Containing Iran: Strategies for Addressing the Iranian Nuclear Challenge, RAND Corporation, pp. 81–82, ISBN 978-0833076373
  8. Mehdi Moslem (2002), Factional Politics in Post-Khomeini Iran, Syracuse University Press, p. 135, ISBN 9780815629788
  9. Axworthy, Michael (2016), Revolutionary Iran: A History of the Islamic Republic, Oxford University Press, p. 430, ISBN 978-0-19-046896-5.
  10. Mozaffari, Mehdi (2007-03-XX). "What is Islamism? History and Definition of a Concept". Totalitarian Movements and Political Religions (به انگلیسی). 8 (1): 17–33. doi:10.1080/14690760601121622. ISSN 1469-0764. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  11. «تفاوت اصولگرایی و اصلاح طلبی دقیقاً در چیست؟». خبرآنلاین. ۲۰۱۴-۱۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۷.
  12. Kazemzadeh, Masoud (2008-03-01). "Intra-Elite Factionalism and the 2004 Majles Elections in Iran". Middle Eastern Studies. 44 (2): 189–214. doi:10.1080/00263200701874867. ISSN 0026-3206.
  13. Keynoush, Banafsheh (2012-06-01). "Iran after Ahmadinejad". Survival. 54 (3): 127–146. doi:10.1080/00396338.2012.690988. ISSN 0039-6338.
  14. «اصولگرایی چیست و اصلاح‌طلب کیست؟». تین نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۷.
  15. "4_5827870789281516094.pdf". www.docdroid.net (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-06.
  16. "Iran's Conservatives: The Headstrong New Bloc". FRONTLINE - Tehran Bureau (به انگلیسی). Retrieved 2021-08-07.
  17. حداد عادل: بدترین وضعیت برای اصولگرایان،سال ۹۲ بود/فرجی دانا اکثر رؤسای دانشگاه‌ها را از جریان فتنه برگزید خبرآنلاین
  18. «تفاوت اصولگرایی و اصلاح طلبی دقیقاً در چیست؟». خبرآنلاین. ۱۶ آذر ۱۳۹۳.
  19. نوریه انصارین، حسن سرایی، باقر ساروخانی، فیروز راد. «تحلیل گفتمان جامعه‌شناختی مذاکره‌های مجلس در خصوص قانون حمایت از خانواده». مجله مطالعات جامعه‌شناسی.
  20. جریان‌شناسی سیاسی ایران معاصر، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، مؤلف. دکتر آیت‌الله مظفری، صفحهٔ 145، سال 89
  21. «گفتگو با مریم بهروزی، رئیس «جامعه زینب» مریم بهروزی: طیف احمدی‌نژاد، پیروز انتخابات نیست». وبگاه رادیو زمانه. ۱ اوت ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۱۷.
  22. «اتفاق نظر جمعی اعضا برای ریاست آیت‌الله موحدی کرمانی در جامعه روحانیت مبارز». خبرگزاری دانشجو. ۱۹ آبان ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۵.
  23. «جامعه روحانیت مبارز؛ تشکلی که با انگیزه‌های دینی و سیاسی شکل گرفت». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱ فروردین ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۵.
  24. «دکتر علی لاریجانی به‌طور رسمی نامزد شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی در انتخابات ریاست‌جمهوری شد». خبرگزاری مهر. ۲ اردیبهشت ۱۳۸۲.
  25. «حمایت جبههٔ پیروان خط امام و رهبری از لاریجانی». ایسنا. ۲۲ خرداد ۱۳۸۴.
  26. «جبههٔ خردورزان ایران در حمایت از لاریجانی؛ اظهارات کاتوزیان، علی معلم، پوران درخشنده، حمید ناظمان و بیژن لطیف». ایسنا. ۱۰ خرداد ۱۳۸۴.
  27. «همایش نسل سومی‌های آبادگران ایران اسلامی؛ توکلی: دولت اصلاحات تحول‌خواه می‌خواهیم/ انشعاب در آبادگران را قبول ندارم/ صفار هرندی: مشکل اصلاح‌طلبان نداشتن برنامه بود». ایسنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۴. در ارتباط با آنچه مبنی بر انشعاب آبادگران و حمایت آبادگرانِ مجلس از کاندیداتوری قالیباف، و حمایت اعضای شورای شهر از احمدی‌نژاد مطرح می‌شود، اظهار داشت: ما دو آبادگران نیستیم و انشعاب در آبادگران را قبول ندارم. برادران در شورای شهر تصمیمی گرفته‌اند و تصمیم‌شان برای خودشان محترم است. من از همان اول اصرار داشتم از کسی که مقبولیت بیشتری در بین مردم دارد باید حمایت کرد.
  28. «در واکنش به اطلاعیه رئیس شورای شهر تهران؛ زاکانی:آبادگران جلسه‌ای برای اعلام نظر و حمایت از کاندیداها نداشته‌اند». خبرگزاری مهر. ۲۵ خرداد ۱۳۸۴.
  29. «پرویز سروری در گفت‌وگو با مهر: حمایت از دکتر احمدی‌نژاد صرفاً موضع شخصی چمران و شورای شهر است». خبرگزاری مهر. ۲۵ خرداد ۱۳۸۴.
  30. «همایش جبههٔ اصول‌گرایان تحول‌خواه؛ علیرضا زاکانی: قالیباف را به عنوان نامزد نهایی این جبهه به مردم معرفی می‌کنیم». ایسنا. ۶ خرداد ۱۳۸۴.
  31. «ستاد قالیباف هزینه تبلیغاتی خود را به طور مشروط افشا می‌کند». ایرنا. ۲۱ خرداد ۱۳۸۴.
  32. ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ «در حمایت از هاشمی؛ جبههٔ اصول‌گرایان اصلاح‌طلب ایران اسلامی فعالیتش را آغاز کرد». ایسنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۴.
  33. «اکثر دوستداران ولایتی از هاشمی حمایت می‌کنند». خبرگزاری مهر. ۷ خرداد ۱۳۸۴.
  34. «حمایت جبهه مردمی ایران اسلامی از محسن رضایی». خبرگزاری مهر. ۱۶ خرداد ۱۳۸۴.
  35. «برخی از حضور رضایی در ریاست‌جمهوری وحشت دارند/ هاشمی باید درباره استراتژی پر از ابهام و انتقاد گذشته خود به مردم پاسخ دهد». خبرگزاری مهر. ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۴.
  36. «محسن رضایی: ائتلاف پیرامون سه نفر از نامزدهای انتخاباتی شکل گیرد/ اگر انتخابات به دور دوم کشیده شود رئیس‌جمهور با رأیی کمتر از ۱۰ میلیون وارد دولت خواهد شد». ایسنا. ۹ خرداد ۱۳۸۴.
  37. «شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی: شخصیت‌های حقیقی و حقوقی عضو شورا تمایلات متفاوتی در حمایت از دو نامزد حاضر دارند». ایسنا. ۳۱ خرداد ۱۳۸۴.
  38. «متکی: اتحادیه اروپا نمی‌تواند خلاف توافق با پاریس موضع بگیرد/ در جمهوری اسلامی هیچ‌کس خواستار تفکر طالبانیزم نیست». ایسنا. ۳۰ خرداد ۱۳۸۴.
  39. «چمران: بوی رجایی آمد یعنی بوی خدمتگزاری آمد/ هر شخصیتی که انتخاب شود برادرانه به او کمک می‌کنیم/ منشأ تخریب‌ها را می‌دانیم، قصد نداریم با تخریب جواب دهیم». ایسنا. ۳۱ خرداد ۱۳۸۴.
  40. «جبهه اصول‌گرایان تحول‌خواه از احمدی‌نژاد حمایت می‌کند». خبرگزاری فارس. ۲۹ خرداد ۱۳۸۴.
  41. «ائتلاف آزاد [جوانان] ایران اسلامی از احمدی‌نژاد حمایت می‌کند». ایسنا. ۳۰ خرداد ۱۳۸۴.
  42. «بدون جهت‌گیری خاصی؛ محسن رضایی و حامیانش مردم را به مشارکت حداکثری در دور دوم انتخابات دعوت می‌کنند». ایسنا. ۳۱ خرداد ۱۳۸۴.
  43. «کنگره جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی/ فدایی: *براساس نظرسنجی‌ها، احمدی‌نژاد در مرحله اول پیروز می‌شود *هنوز بین سه ضلع اصول‌گرایان تحول‌خواه تفاهم ایجاد نشده‌است». ایسنا. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۸. وی در پاسخ به این سؤال که آیا ممکن است آقای احمد توکلی به صورت اضطرار از آقای احمدی‌نژاد حمایت کند؟ گفت: این امر ممکن است و اگر ما به جمع‌بندی برسیم به عنوان اصول‌گرایان تحول‌خواه اعلام موضع می‌کنیم ولی همان‌طور که گفتم هنوز جمع‌بندی ایشان مشابه با دو ضلع دیگر نشده‌است.
  44. «با پیروزی احمدی‌نژاد انتقاد درون‌گفتمانی را ادامه می‌دهیم/ کابینه شرکت سهامی نیست». خبرگزاری مهر. ۵ اردیبهشت ۱۳۸۸.
  45. «چه کسی از کدام نامزد حمایت می‌کند؟». ایسنا. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۶. حمایتی که او [=سید ابراهیم رئیسی] از تشکل‌های اصول‌گرا کسب کرده به نوعی بی‌نظیر است، زیرا این بار تمامی تشکل‌های اصول‌گرا نه چنان سال ٨٨ بالاجبار بلکه با رغبت فراوان به حمایت از یک نامزد انتخاباتی پرداخته‌اند.
  46. «دبیرکل جبهه اصول‌گرایان اصلاح‌طلب خبر داد: سید محمدباقر خرازی کاندیدای قطعی ماست/ شورای هماهنگی جبهه اصول‌گرایان اصلاح‌طلب تشکیل می‌شود». ایسنا. ۴ شهریور ۱۳۸۷.
  47. «حمایت رسمی جبهه اصول‌گرایان اصلاح‌طلب ایران اسلامی از احمدی‌نژاد». ایسنا. ۱ خرداد ۱۳۸۸.
  48. «جبهه مردمی ایران اسلامی حضور پرشور مردم در انتخابات را گرامی داشت». ایسنا. ۲۶ خرداد ۱۳۸۸.
  49. «دبیرکل حزب اسلامی رفاه ایران: احمدی‌نژاد مظلوم واقع شده است». ایسنا. ۹ خرداد ۱۳۸۸.
  50. «در حاشیه سومین روز ثبت نام داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری/ حضور کنعانی‌مقدم، داریوش کاردان علی‌اکبری و… در ستاد انتخابات وزارت کشور». ایسنا. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۸.
  51. «حداد عادل: ضرورت ائتلاف پیشرفت دیگر احساس نمی‌شود». ایسنا. ۱۲ خرداد ۱۳۹۲.
  52. «ابوترابی‌فرد گزینه ائتلاف اکثریت برای ثبت‌نام در انتخابات شد». ایسنا. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  53. «عسگراولادی: ولایتی اصلح است». ایسنا. ۲۰ خرداد ۱۳۹۲.
  54. «جبهه اصول‌گرایان اصلاح‌طلب از ولایتی حمایت می‌کند». ایسنا. ۸ خرداد ۱۳۹۲.
  55. «"ولایتی" گزینه نهایی جبهه حامیان ولایت در انتخابات ریاست‌جمهوری». باشگاه خبرنگاران جوان. ۷ خرداد ۱۳۹۲.
  56. «گزینه اول جبهه ایستادگی، محسن رضایی است/ اولویت‌های دوم و سوم به زودی مشخص می‌شود». ایسنا. ۳۱ فروردین ۱۳۹۲.
  57. «لنکرانی کاندیدای جبهه پایداری شد». ایسنا. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  58. «جبهه پایداری حمایت خود را از جلیلی اعلام کرد». ایسنا. ۶ خرداد ۱۳۹۲.
  59. «جبهه حماسه‌سازان انقلاب اسلامی از کاندیداتوری زاکانی اعلام حمایت کرد». خبرگزاری مهر. ۳۱ فروردین ۱۳۹۲.
  60. «جلیلی کاندیدای مورد حمایت جبهه حماسه‌سازان است/ ولایتی انصراف دهد». خبرگزاری مهر. ۲۱ خرداد ۱۳۹۲.
  61. «حمایت جبهه «پیشگامان خدمت» از کاندیداتوری متکی/ نشست خبری «متکی» روز سه‌شنبه برگزار می‌شود». خبرگزاری فارس. ۱۴ اسفند ۱۳۹۱.
  62. «جبهه پیشگامان خدمت از کاندیداتوری سعید جلیلی حمایت کرد». خبرگزاری تسنیم. ۶ خرداد ۱۳۹۲.
  63. «گزینه جبهه تحول‌گرایان ولایی برای انتخابات ریاست‌جمهوری نهایی شد». باشگاه خبرنگاران جوان. ۸ اسفند ۱۳۹۱.
  64. «اعلام حمایت حزب اسلامی رفاه از جلیلی/ تبلیغ دفاتر حزب برای این نامزد». خبرگزاری فارس. ۸ خرداد ۱۳۹۲.
  65. «فلاحیان برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد». خبرگزاری مهر. ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  66. «خزاری: تنها کاندیدای جبهه حزب‌الله من هستم». خبرگزاری فارس. ۱۷ فروردین ۱۳۹۲ – به واسطهٔ ۵۹۸.
  67. «رئیسی و قالیباف هر دو نامزد اصلی جبهه مردمی هستند/ نامزد اصلی و فرعی یا پوششی نداریم». ایسنا. ۸ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  68. «بیانیه جبهه پیروان خط امام و رهبری در خصوص انتخابات ریاست‌جمهوری». ایسنا. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  69. "Principlist Bodies Support Raeisi for President". Financial Tribune. 3 May 2017.
  70. «حمایت جبهه پایداری از ابراهیم رئیسی». ایسنا. ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  71. «جبهه یکتا از رئیسی اعلام حمایت کرد». خبرگزاری تسنیم. ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  72. «بقایی کاندیدای قطعی جبهه تحول‌گرایان ولایی است». ایسنا. ۲۳ اسفند ۱۳۹۵.
  73. «اعلام حمایت جبهه‌های چهارگانه احزاب از روحانی». ایرنا. ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  74. "President-elect Raisi set to face divisions among conservatives". Middle East Eye. 30 June 2021.
  75. قربانی، علیرضا (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰). «استقبال شورای ائتلاف از کاندیداتوری رئیسی و قدردانی از قالیباف». ایسنا.
  76. قربانی، علیرضا (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰). «استقبال شورای ائتلاف از کاندیداتوری رئیسی و قدردانی از قالیباف». ایسنا.
  77. قربانی، علیرضا (۲ خرداد ۱۴۰۰). «شورای وحدت اصول‌گرایان فرمان تشکیل ستادهای انتخاباتی را صادر کرد». ایسنا.
  78. «باهنر: انتخابات سه قطبی خواهد شد/دستور همکاری شعب جام با ستادهای آیت‌الله رئیسی». خبرگزاری فارس. ۲ خرداد ۱۴۰۰.
  79. قربانی، علیرضا (۹ خرداد ۱۴۰۰). «حمایت جبهه پایداری از رئیسی به عنوان «نامزد اصلح انتخابات»». ایسنا.
  80. قربانی، علیرضا (۲۷ اسفند ۱۳۹۹). «دعوت جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت از ورود رئیسی به انتخابات». ایسنا.
  81. «رئیس شورای راهبردی ستاد مردمی ‌رئیسی: رئیس‌جمهور باید با دید راهبردی ‌معیشت مردم را تسهیل کند / "رئیسی" مدیریت جهادی را احیا می‌کند». خبرگزاری تسنیم. ۱۲ خرداد ۱۴۰۰. ستاد مستقل داریم که در عرض ستادهای آیت‌الله رئیسی فعالیت می‌کنند.
  82. «آیت‌الله رئیسی، موجب برقراری وحدت میان نیروهای انقلابی خواهد شد». آنا. ۴ خرداد ۱۴۰۰.
  83. رجایی هرندی، صفیه (۷ خرداد ۱۴۰۰). «حمایت ائتلاف وحدت ملی از رئیسی در انتخابات». ایسکانیوز.
  84. «جبهه ایستادگی از «محسن رضایی» حمایت می‌کند». تابناک. ۱۳ خرداد ۱۴۰۰.

پیوند به بیرون[ویرایش]